Και οι εργαζόμενοι μεταφέρουν την πραγματική κατάσταση που βιώνουν κάθε μέρα: Στις αλυσίδες των μεγάλων σούπερ μάρκετ, που κυριαρχούν στην αγορά, θερίζουν τα μυοσκελετικά προβλήματα. Από τους ταμίες και τους αποθηκάριους, τους εργαζόμενους στα ψυγεία και στα ράφια, το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, το αυχενικό και οι δισκοπάθειες είναι συνήθη, καταγγέλλουν οι συνδικαλιστές.

Το άγχος και τα κλάματα για να βγει η δουλειά και να γίνονται όλα γρήγορα είναι καθημερινότητα για τους εργαζόμενους, ενώ η λέξη «ασφάλεια» είναι ανύπαρκτη, με κλειστές από εμπορεύματα εξόδους κινδύνου και με την εργοδοσία να μην τηρεί τα μέτρα ατομικής προστασίας, όπως ειδικά παπούτσια στους εργαζόμενους. «Ο,τι επιβάλλουμε είναι μετά από παρέμβαση του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων», καταθέτει εργαζόμενος σε τέτοια μεγάλη αλυσίδα και μέλος του ΔΣ του ΣΕΑ, και προσθέτει ότι γιατροί Εργασίας και νοσηλευτικό προσωπικό είναι λέξεις άγνωστες στους εργαζόμενους.

«Η κατάσταση επιδεινώνεται χρόνο με τον χρόνο, καθώς με την κατάργηση των ειδικοτήτων οι γυναίκες εργαζόμενες αναγκάζονται να κάνουν τις ίδιες βαριές δουλειές με τους άντρες», τονίζει ο Μιλτιάδης Κρητικός, αντιπρόεδρος του ΣΕΑ και μέλος του ΔΣ της ΟΙΥΕ. Αντίστοιχη κατάσταση επικρατεί και στις μεγάλες αλυσίδες ρουχισμού, «Zara», «Bershka», «H'n'M» κ.α., με τις εργαζόμενες να γίνονται «λάστιχο» τρέχοντας από το ένα πόστο στο άλλο. Οι κρίσεις πανικού αυξάνονται εκθετικά, ενώ παρότι θεωρητικά υπάρχει κανονισμός εργασίας, στην πράξη δεν εφαρμόζεται, γιατί είναι κόστος.

Μέσα από τις παρεμβάσεις του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας, με καταγγελίες και με κινητοποιήσεις, εργοδότες έχουν υποχρεωθεί να εφαρμόσουν μέτρα υγείας και ασφάλειας, αλλά και αυτό δεν είναι δεδομένο, καθώς «πρέπει να απαιτούμε τη συνεχή εφαρμογή τους», λένε οι εργαζόμενοι.

«Οι κομμουνιστές, οι πρωτοπόροι εργαζόμενοι που συγκροτούν το ψηφοδέλτιο της ΔΑΣ στον "Σκλαβενίτη" και στον "Βασιλόπουλο", είναι οι μόνοι που μπαίνουν μπροστά και διεκδικούν, την ίδια στιγμή που συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτά τα σωματεία, όπου έχουν την πλειοψηφία, νοιάζονται μόνο να πηγαίνουν τον κόσμο με πουλμανάκια στις εκλογές για να τους ψηφίζουν. Ούτε που τους έχουμε δει μέσα στους χώρους δουλειάς», μας μεταφέρει χαρακτηριστικά η εκλεγμένη εργαζόμενη με τη ΔΑΣ στον «Σκλαβενίτη».

Περνώντας σε άλλο κλάδο, αυτόν των Τηλεπικοινωνιών και της Πληροφορικής, βλέπουμε μεγάλα μονοπώλια όπως ο ΟΤΕ, η «Vodafone», η «Nova», η «Intrasoft», η «Nokia», να ...αυτοβραβεύονται κάθε χρόνο ως «best work places».

Αλλά μέσα στους χώρους τα μέτρα είναι ανύπαρκτα, κάτι που αναδεικνύει διαρκώς το ΣΕΤΗΠ ν. Αττικής. Η γκάμα τα έχει όλα, λέει στον «Ριζοσπάστη» ο Γιάννης Ανδρέου, πρόεδρος του ΣΕΤΗΠ: Από ηλεκτροπληξίες και σεξουαλική παρενόχληση, μέχρι θανάτους την ώρα της δουλειάς. Οι λιποθυμίες είναι συχνό φαινόμενο, όπως και τα μυοσκελετικά προβλήματα σε όλες τις ειδικότητες του κλάδου, εξαιτίας της έλλειψης εργονομικού σχεδιασμού, τονίζει.

«Στο Μέγαρο του ΟΤΕ, ένα κτίριο με χιλιάδες εργαζόμενους μέσα, δεν υπήρχαν έξοδοι κινδύνου», αναφέρει το ΣΕΤΗΠ σε πρόσφατη καταγγελία στην Επιθεώρηση Εργασίας, όπου και διαπιστώθηκε η παράβαση μετά από έλεγχο.

«Οι γιατροί Εργασίας δεν υπάρχουν πουθενά στους χώρους», καταγγέλλουν άλλοι εργαζόμενοι, από την «Cosmote - eValue», τη Webhelp, την «Teleperformance».

Η κόπωση και το εργασιακό στρες είναι φαινόμενα που οξύνονται στον κλάδο, καθώς οι εντατικοί ρυθμοί και οι προθεσμίες για την εκπλήρωση των έργων πιέζουν ασφυκτικά. «Μας έρχονται συνεχώς καταγγελίες για πίεση και για εργασιακό εκφοβισμό», σημειώνει το Συνδικάτο.

Παράλληλα, γενικεύεται στην Πληροφορική το εξοντωτικό καθεστώς ετοιμότητας (stand by), στο πλαίσιο του οποίου οι εργαζόμενοι πρέπει να είναι συνεχώς άμεσα διαθέσιμοι, ανά πάσα ώρα και στιγμή, πρακτικά χωρίς ωράριο.

Κάθε μέρα ρισκάρουν την ασφάλειά τους οι τεχνικοί πεδίου που πραγματοποιούν εξωτερικές εργασίες, καθώς σε ΟΤΕ, «Vodafone», «Intracom Telecom» αλλά και σε μικρές εργολαβικές εταιρείες τα συνεργεία είναι μονά, γιατί οι εργοδότες αρνούνται να προσλάβουν προσωπικό. Ετσι, το μόνο μέτρο ασφάλειας που έχει μείνει είναι ...το panic button!

«Το ΣΕΤΗΠ και τα επιχειρησιακά σωματεία στον κλάδο έχουν πάρει πολλές πρωτοβουλίες γι' αυτά τα ζητήματα και αποσπούν κατακτήσεις», σημειώνει ο Γ. Ανδρέου. Χαρακτηριστικά, στη «Vodafone» μετά από παρεμβάσεις προσλήφθηκε δεύτερη νοσηλεύτρια, καταργήθηκαν τα σκαμπό, που η εργοδοσία τα θεωρούσε θέσεις εργασίας, δόθηκε δωρεάν οφθαλμολογικός έλεγχος.

Στη «Nokia» έχουν γίνει δεκάδες παρεμβάσεις σε ζητήματα όπως σοβαρά εργατικά «ατυχήματα», πυρκαγιές και περιστατικά με COVID, που ανάγκασαν την εργοδοσία να πάρει μέτρα, όπως να υπάρχει συχνά γιατρός Εργασίας, να αγοραστούν απινιδωτές και να γίνουν σεμινάρια πρώτων βοηθειών από τον γιατρό Εργασίας, ενώ στην «Intrasoft» άρχισαν επιτέλους να δίνουν υποπόδια.

Επιπλέον, σε μια σειρά μεγάλες εταιρείες του κλάδου οι εργαζόμενοι με τη βοήθεια των επιχειρησιακών σωματείων σχεδιάζουν να προχωρήσουν στη συγκρότηση Επιτροπών Υγείας και Ασφάλειας.

Οι μεγαλοξενοδόχοι και σύσσωμα τα αστικά κόμματα κομπάζουν για τους τζίρους των δισ. ευρώ, αλλά «οι εργαζόμενοι στον Τουρισμό πληρώνουν αυτήν την ανάπτυξη με ορισμένου χρόνου συμβάσεις και υπερεντατική δουλειά στα ξενοδοχεία», τονίζει η Αντιγόνη Μαυρομάτη, αντιπρόεδρος του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Επισιτισμού - Τουρισμού - Ξενοδοχείων ν. Αττικής.

Ιδιαίτερα δε εξαιτίας της εναλλαγής των βαρδιών από βράδυ σε πρωί και αντίστροφα, οι εργαζόμενοι υποφέρουν από διαταραχές στη διατροφή και στον ύπνο, ενώ ειδικά ο γυναικείος οργανισμός επιβαρύνεται περισσότερο, προσθέτει.

«Μυοσκελετικά, τενοντίτιδες, κυρσοί και άγχος είναι η καθημερινότητα στα ξενοδοχεία, καθώς η εντατικότητα της δουλειάς διαλύει τον οργανισμό μας. Οι γιατροί Εργασίας στα ξενοδοχεία όχι απλά δεν προτείνουν λύσεις, όπως αλλαγές πόστων κ.λπ., αντίθετα ζητάνε από εμάς να λύσουμε το πρόβλημα», σημειώνει το Συνδικάτο.

«Μόνο μέσα από τη διεκδίκηση και τα σωματεία πετυχαίνουμε», τονίζει η αντιπρόεδρος του Συνδικάτου. «Υπάρχουν ξενοδοχεία όπου μία καμαριέρα μπορεί να έχει να "φέρει βόλτα" 27 δωμάτια! Πρόσφατα στο ξενοδοχείο "Stanley" οι εργαζόμενοι μαζί με το επιχειρησιακό τους Σωματείο πέτυχαν μείωση των δωματίων ανά καμαριέρα, ενώ στο "St. George Lycabettus Lifestyle Hotel" απήργησαν πρώτη φορά στις 28 Φλεβάρη περισσότεροι εργαζόμενοι από ποτέ».

«Παθαίνουμε καρδιακά επειδή είμαστε "στην τσίτα"»: Αυτή ήταν η χαρακτηριστική φράση του Χρήστου Γκογκώνη, προέδρου του Σωματείου Εργαζόμενων «e-food» ν. Αττικής, προσθέτοντας ότι τα αυχενικά, αλλά και τα αναπνευστικά προβλήματα από το νέφος και την έκθεση στη ρύπανση, θερίζουν στους εργαζόμενους στις διανομές. Ιδια η κατάσταση και για τους εργαζόμενους στα γραφεία (εξυπηρέτηση πελατών, τεχνικά τμήματα), με τα μυοσκελετικά αλλά και το άγχος από την πίεση να είναι καθημερινά, ενώ οι συνάδελφοι που δουλεύουν στις αποθήκες, όπως σε «e-food» και «Wolt», δεν έχουν καν Βαρέα ένσημα.

Ειδικά οι εργαζόμενοι «free lancers», σημειώνει, που για το κράτος θεωρούνται αυτοαπασχολούμενοι, αντιμετωπίζουν ακόμα χειρότερη κατάσταση, καθώς δεν τους αναγνωρίζεται τίποτα.

Το Σωματείο Εργαζομένων «e-food» κατάφερε να επιβάλει στην εργοδοσία να δοθούν οι απαραίτητοι εξοπλισμοί ατομικής προστασίας. Παράλληλα, σημειώνει ο πρόεδρός του, έχουν πετύχει να υπάρχει έκθεση με εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου, που όμως είναι ελλιπής. «Εχει τεράστια ευθύνη η κυβέρνηση, καθώς αυτή η εκτίμηση κινδύνου τής έχει κοινοποιηθεί και δεν κάνει τίποτα. Θα μπορούσαν όλα τα παραπάνω να είναι μπούσουλας υγείας και ασφάλειας, όχι μόνο για "e-food" και "Wolt" αλλά συνολικά για τους διανομείς», συμπληρώνει ο Χρ. Γκογκώνης.

Η συντριπτική πλειοψηφία των μηχανικών είναι με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών (ΔΠΥ), το γνωστό «μπλοκάκι», εξηγεί ο Ηλίας Τσιμπουκάκης, πρόεδρος του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι «μπλοκάκηδες» παραμένουν «αόρατοι» για το ΣΕΠΕ σε οποιονδήποτε έλεγχο σε εργοτάξια και γραφεία, γιατί το αστικό κράτος τους θεωρεί «αυτοαπασχολούμενους». Γι' αυτούς «δεν προβλέπεται» καμία καταγραφή ή παρέμβαση του ΣΕΠΕ για διερεύνηση εργατικού «ατυχήματος» ή για την επιβολή ποινών στον εργοδότη, όπως στην περίπτωση του πρόσφατου σοβαρού «ατυχήματος» εργαζόμενης με ΔΠΥ στο εργοτάξιο του Ελληνικού.

Μόνο σε περίπτωση θανατηφόρου ατυχήματος μισθωτού με ΔΠΥ αναγγέλλεται το «ατύχημα», προκειμένου το αρμόδιο ΚΕΠΕΚ να ελέγξει τον χώρο και τα αίτια.

«Το νέο θαύμα της "ανάπτυξης" των 18 δισ. ευρώ στον κλάδο για το 2025 θεμελιώνεται στην 60ωρη - 6ήμερη εργασία στα εργοτάξια για έναν "κλειστό" μισθό, χωρίς αποζημίωση υπερωριών. Το 60ωρο και η εντατικοποίηση για να τηρηθούν τα "χρονοδιαγράμματα" των εργοδοτών καταστρέφουν την υγεία και προκαλούν ατυχήματα», συνεχίζει ο Η. Τσιμπουκάκης.

Το Σωματείο βρίσκεται εδώ και πάνω από έναν χρόνο σε διεκδίκηση υπογραφής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, καθώς οι εργοδότες αρνούνται η Σύμβαση να καλύπτει και τους εργαζόμενους με ΔΠΥ, δηλαδή τη συντριπτική πλειοψηφία του κλάδου. Στη ΣΣΕ που διεκδικεί περιλαμβάνονται βέβαια και μια σειρά ρυθμίσεις για την κάλυψη του επαγγελματικού κινδύνου, της ασθένειας, της εγκυμοσύνης και της μητρότητας. Το κύριο ζήτημα είναι η κατοχύρωση ωραρίου και εργασιακών δικαιωμάτων, ώστε να μπει φραγμός στην εκτόξευση της εκμετάλλευσης.

Τη δουλειά χωρίς τα στοιχειώδη, ακόμα και σε χώρους χωρίς εξαερισμό, καταγγέλλει η Αλεξάνδρα Καπαρού, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Λογιστών, καθώς σε μια σειρά μεγάλους χώρους δουλειάς οι εργαζόμενοι στα λογιστήρια αναγκάζονται να δουλεύουν μέσα σε αποθήκες ή σε πολύ μικρά meeting rooms, που είναι για ολιγόωρες συναντήσεις και όχι για 8ωρη και βάλε δουλειά.

«Λόγω της μεγάλης πίεσης για να προλάβουν τις προθεσμίες, πολλοί συνάδελφοι παρουσιάζουν μια σειρά ψυχοσωματικά προβλήματα και άγχος», αναφέρει η πρόεδρος της Ομοσπονδίας.

Δεν υπάρχει καταγραφή των μυοσκελετικών παθήσεων και των ψυχοκοινωνικών συνεπειών από τους εργοδότες του κλάδου, παρά μόνο διάφορα τμήματα «υποστήριξης» στο πλαίσιο των HR, όπου και πάλι ο εργαζόμενος καλείται να λύσει ατομικά το πρόβλημα αντί να ασχοληθεί αυτός που το δημιουργεί, δηλαδή η ίδια η εργοδοσία.

Οι γιατροί Εργασίας ποτέ δεν είναι εκεί, ειδικά στις μεγάλες εταιρείες, όπως η «Deloitte» και η PwC. «Εφτασαν στο σημείο να απολύσουν εργαζόμενο από τη ΣΟΛ επειδή ζήτησε καρέκλα και γραφείο για να μπορεί να τηλεργαστεί», επισημαίνει χαρακτηριστικά η Ομοσπονδία.

Παράλληλα η ΠΟΛ πραγματοποίησε παρεμβάσεις το προηγούμενο διάστημα στο Σώμα Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών (ΣΟΕΛ), κατακτώντας να δίνονται οι άδειες μητρότητας και λοχείας, οι αναρρωτικές και λοιπές άδειες στους αυτοπασχολούμενους λογιστές.

Μόνο τον τελευταίο μήνα έγιναν δύο εργατικά «ατυχήματα» στο κατάστημα της Εθνικής Τράπεζας στην Κόρινθο και στην Τράπεζα της Ελλάδος στο κτίριο της οδού Αμερικής, και οι εργοδοσίες προσπάθησαν να τα κουκουλώσουν, καταγγέλλει η Εφη Χαλιού, μέλος του ΓΣ της ΟΤΟΕ. «Στο πρώτο περιστατικό, εργαζόμενος χτύπησε το πόδι του, καθώς το υποκατάστημα λειτουργούσε κανονικά εν μέσω ανακαίνισης, με την εργοδοσία να μην το δηλώνει καν ως εργατικό, και στη δεύτερη περίπτωση εργαζόμενη στην καθαριότητα είχε λιποθυμικό επεισόδιο. Αντί όμως να γίνει το αυτονόητο και να κληθεί άμεσα το ΕΚΑΒ, ώστε να της παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες, περίμενε για ώρες να την παραλάβει ο σύζυγός της ώστε να τη μεταφέρει στο νοσοκομείο», προσθέτει η συνδικαλίστρια.

Οπως καταγγέλλει το Συνδικάτο, τα μυοσκελετικά αλλά και το στρες είναι καθημερινότητα, λόγω της έλλειψης εργονομικού σχεδιασμού στα γραφεία, ενώ με τη συνεχή πίεση οι κρίσεις πανικού και το άγχος αυξάνονται. «Στα τηλεφωνικά κέντρα του κλάδου παρατηρούνται και καταγράφονται σοβαρά προβλήματα με την ακοή των συναδέλφων, καθώς τα ακουστικά δεν έχουν αλλάξει εδώ και δεκαετίες», μας μεταφέρει η πρόεδρος του Συνδικάτου.

Την ίδια στιγμή, οι δυνάμεις του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού (ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ) τόσο στην ΟΤΟΕ όσο και στα επιχειρησιακά σωματεία στις τράπεζες παραμένουν πιστές στον ρόλο τους: Οχι μόνο δεν βγάζουν άχνα για όλα τα παραπάνω, πολλές φορές συμβάλλουν και στη συγκάλυψη. Οι αγωνιστικές παρατάξεις όπου συσπειρώνονται οι κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές εργαζόμενοι στα σωματεία των τραπεζών είναι που δίνουν καθημερινά τη μάχη στον κλάδο, μαζί με το κλαδικό Σωματείο Εργατοϋπαλλήλων Χρηματοπιστωτικού, πραγματοποιώντας δεκάδες παρεμβάσεις και απαιτώντας την εφαρμογή ουσιαστικών μέτρων υγείας και ασφάλειας στους χώρους δουλειάς.

Χρήσιμο όπλο στα χέρια των εργαζομένων είναι οι Επιτροπές Υγείας και Ασφάλειας (ΕΥΑ) τις οποίες μπορούν να συγκροτήσουν στους χώρους δουλειάς. Πρόκειται για μορφή οργάνωσης που παίρνει και τα χαρακτηριστικά διεκδίκησης στο πλευρό των σωματείων, αφού με προσανατολισμό την υπεράσπιση των εργαζομένων μπορούν μέσα από ουσιαστικές παρεμβάσεις να δυναμώσουν την απαίτηση για ουσιαστική προστασία, αλλά και να παρακολουθούν την τήρηση των μέτρων για την υγεία και την ασφάλεια.

Συγκεκριμένα, σε επιχειρήσεις άνω των 50 ατόμων οι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα να συγκροτήσουν Επιτροπή Υγείας και Ασφάλειας (ΕΥΑ) αποτελούμενη από εκλεγμένους εκπροσώπους τους. Μάλιστα, τέτοια πρωτοβουλία μπορούν να πάρουν και εργαζόμενοι σε μεγάλους ομίλους με θυγατρικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε ξεχωριστές περιοχές από την έδρα της μητρικής.

Τα Συνδικάτα παίζουν αποφασιστικό ρόλο στη συγκρότηση των ΕΥΑ, βοηθώντας στο κάλεσμα Γενικών Συνελεύσεων που θα ορίσουν τις εκλογές των Επιτροπών, δίνοντας τη μάχη να είναι Επιτροπές στα χέρια των εργατών και όχι των εργοδοτών και των εκπροσώπων τους.

Ο προσανατολισμός των ΕΥΑ είναι κομβικός, καθώς στην αρμοδιότητά τους εμπίπτουν τόσο η καταγραφή όσο και η αντιμετώπιση των επαγγελματικών κινδύνων, τα μέτρα για την αποφυγή τους, σχεδιασμός και οργάνωση της εργασίας που να αποτρέπει τόσο τα εργατικά «ατυχήματα» όσο και την εργασιακή καταπόνηση.

Ολα τα παραπάνω είναι ζητήματα διεκδίκησης και πάλης των Συνδικάτων, των ΕΥΑ και των εργαζομένων στους χώρους δουλειάς, ώστε να παίρνονται τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία της ασφάλειας και της ζωής των εργαζομένων.