Ο φόβος των διαδηλώσεων και μία πιθανή επανάληψη του ωστικού κύματος που προκάλεσαν οι κινητοποιήσεις κατά τη Σύνοδο της «Ομάδας των Οκτώ» πέρσι στη Γένοβα, οδήγησε τη χώρα που φιλοξενούσε τη Σύνοδο φέτος, τον Καναδά, να επιλέξει ως χώρο της συνόδου μία ειδυλλιακή, αλλά απομονωμένη, τοποθεσία στα Βραχώδη Ορη, τη μικρή κωμόπολη Κανανάσκις. Οπως τόνισε και ο Καναδός πρωθυπουργός Ζαν Κρετιάν, μετά το πέρας των εργασιών της διήμερης Συνόδου, «επιτέλους, μπορούμε να συζητούμε ευπρεπώς μεταξύ μας χωρίς να διαταράσσει τις εργασίες μας το τσίρκο που συνήθως ακολουθεί αυτές τις Συνόδους».

Λόγια μεγάλων πολιτικών... όπου τσίρκο ή αλλιώς περιοδεύων θίασος, κατά τον Βρετανό πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ, δεν είναι άλλος από τους διαδηλωτές, τους λαούς που εξεγείρονται και αντιστέκονται σε αυτό που κάθε έτος προσπαθούν να προετοιμάσουν οι «8», που αυτοκαθορίζονται ουσιαστικά ως «παγκόσμια διακυβέρνηση» και αναπαράγονται κατά δοκούν χωρίς ποτέ να ακούν και να αφουγκράζονται κανένα. Εννοείται ούτε και τους δικούς τους λαούς.

Οι ηγεσίες των μεγάλων ιμπεριαλιστικών χωρών δεν έχουν ούτε όρους ούτε όρια. Μόνο θέτουν όρια και όρους, αβάσταχτους τις περισσότερες φορές στους υπολοίπους. Εχουν αυτοπροσδιοριστεί ως τα ισχυρότερα κράτη στον κόσμο, χωρίς να είναι φυσικά οι μεγαλύτερες χώρες στον κόσμο, αν αναλογιστεί κανείς ότι τους αντιστοιχεί μόλις το 13% του παγκόσμιου πληθυσμού, ούτε οι πιο ανεπτυγμένες οικονομικά, ούτε οι πιο πλούσιες. Ανάμεσα στις ισχυρότερες συγκαταλέγεται παραδείγματος χάριν η Ιταλία και ο Καναδάς. Ειδικά για την περίπτωση της Ιταλίας, ολόκληρες γραμματείες μπορούν να διατυπωθούν για την κακή οικονομική της πορεία ή τη μηδαμινή της ανάπτυξη σε πραγματικούς όρους.

Θα ήταν ίσως αστείο εάν ετίθετο το ζήτημα για μια αναλογική εκπροσώπηση με βάση τον πληθυσμό στην «παγκόσμια διακυβέρνηση». Σε αυτή την περίπτωση η «υπερδύναμη» θα ήταν η Κίνα, με δύναμη 20 φορές μεγαλύτερη από τις ΗΠΑ, ενώ οι παρίες θα είχαν ίδια ή και μεγαλύτερη δύναμη από χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία.

Βέβαια, στην ομάδα του «G8» αντιστοιχούν τα 2/3 του παγκόσμιου πλούτου και σε ετήσια βάση αποφασίζουν, κατόπιν πολύμηνων διαβουλεύσεων διαφόρων επιτροπών, σε μορφή μόνιμης ομάδας. Ομως οι «G8» δε συζητούν ή αποφασίζουν απλά. Από την ίδρυσή τους - και ως πρόσφατα ως ομάδα των «επτά», πριν τη συμμετοχή της Ρωσίας - ελέγχουν, παρεμβαίνουν και καθορίζουν τις παγκόσμιες εξελίξεις. Από απλοί θεματοφύλακες των αλλαγών στο χρηματοπιστωτικό σύστημα τη δεκαετία του '70, καθόρισαν τις τελικές αποφάσεις του Γύρου της Ουρουγουάης, που οδήγησαν στην ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Οι αποφάσεις τους προηγούνται των αποφάσεων και των μέτρων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), της Παγκόσμιας Τράπεζας. Το γιατί βρίσκεται στο γεγονός ότι ελέγχουν απόλυτα σχεδόν αυτούς τους οργανισμούς, όπως και το 46% των ψήφων του ΔΝΤ και το 48% της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Πάντως, παρά τη συνέργεια στις κοινές προσπάθειες καταλήστευσης του φυσικού πλούτου της οικουμένης, οι αντιθέσεις δε λείπουν. Διαφωνίες εκφράστηκαν σε πλείστα ζητήματα της ατζέντας και της τελευταίας συνόδου, που ήταν σχεδιασμένη και συνίσταντο από τα θέματα: Οικονομική ανάκαμψη, τρομοκρατία με έμφαση τα θέματα συνόρων ΗΠΑ - Καναδά. Το κύριο θέμα της Συνόδου η Αφρική, με επίκεντρο το νέο σύμφωνο συνεργασίας για την Αφρικανική Ανάπτυξη (NEPAD) και η εκ νέου συναίνεση στον «πόλεμο ενάντια στην τρομοκρατία», με μια προσπάθεια επίτευξης ευρύτερης συναίνεσης για επίθεση στο Ιράκ, αλλά και τη φλεγόμενη Μέση Ανατολή. Θέμα στο οποίο υπήρξε στην κυριολεξία χάσμα μεταξύ των Ευρωπαίων και του Αμερικανού Προέδρου Τζορτζ Μπους, που χρησιμοποίησε το βήμα της Συνόδου ως βήμα πίεσης και επίτευξης πολύ συγκεκριμένων σχεδίων για την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, ενταγμένων φυσικά στα γενικότερα πλαίσια του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας».

Οχι πως το κύριο θέμα της ατζέντας, η «Σύνοδος της Αφρικής», δεν έχει σχέση με τα διευρυμένα σχέδια, ούτε ότι το όψιμο ενδιαφέρον της «Ομάδας των 8» για την Αφρική είναι τυχαίο. Σύμφωνα με τις «μύχιες» σκέψεις των «8» η ανάπτυξη εστιάζεται στην ενέργεια και ιδιαίτερα στο πετρέλαιο, καθώς η Αφρική διαθέτει ισχυρά αποθέματα, όπως αποκαλύπτει πρόσφατη έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και η εξάρτηση των ΗΠΑ από τα αφρικανικά πετρέλαια θα ανέλθει από 14% στο 25% το 2015.

Η αλήθεια είναι ότι ακόμη και η τοποθεσία της Συνόδου έχει τη δική της σημασία. Η περιοχή της Alberta είναι έδρα πολλών εταιριών πετρελαίου και στο Κανανάσκις έχουν σημειωθεί πολλά συνέδριά τους. Το ενδιαφέρον άλλωστε του Καναδά για τις εξελίξεις οικονομικής ανάπτυξης στην Αφρική είναι έκδηλο και ήδη χρηματοδοτεί με 500 εκατομμύρια δολάρια το πρόγραμμα Africa Trust Fund.

Πάντως ακόμη και σε αυτή την περίπτωση οι υποσχέσεις που είχαν δοθεί εκ των προτέρων προς τους Αφρικανούς ηγέτες, που ορισμένοι εξ αυτών έσπευσαν στη Σύνοδο, αποδείχτηκαν πολύ λίγες και φτωχές. Σύμφωνα με την τελική σχετική συμφωνία που υπογράφτηκε μεταξύ των ηγετών των «επτά» και της Ρωσίας με τους αρχηγούς τεσσάρων αφρικανικών κρατών, προκειμένου να προωθήσουν την οικονομική και πολιτική ανάπτυξη, που θα σημάνει μία «νέα εποχή» για την Αφρική, προβλέπονται τα εξής: Μία συμφωνία για την ανάπτυξη ειρηνευτικής δύναμης στην Αφρική, υπόσχεση για εξάλειψη της πολιομυελίτιδας στη μαύρη ήπειρο έως το 2005 και δέσμευση για την εξασφάλιση της καλύτερης πρόσβασης των αφρικανικών εξαγωγών στην παγκόσμια αγορά. Ενώ αποφάσισαν τη διαγραφή χρεών ύψους ενός δισ. δολαρίων των αναπτυσσόμενων χωρών, με την... ευχή ότι τα χρήματα που εξοικονομούνται θα διατεθούν στους τομείς της υγείας και της παιδείας. Την ίδια στιγμή τόνισαν πολύ εύγλωττα ότι «η οικονομική ανάπτυξη της Αφρικής θα είναι μακροπρόθεσμα κύριο μέλημα της "Ομάδας των Οκτώ"», κάνοντας φανερό το μέγεθος των ενδιαφερόντων τους... «Θα βοηθήσουμε την Αφρική να βοηθήσει τον εαυτό της», όπως δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ, εκφράζοντας την κεντρική ιδέα του σχεδίου δράσης που υιοθέτησαν οι «Οκτώ» για να συμπεριλάβει όλες τις μεμονωμένες πρωτοβουλίες για την Αφρική.

Οσον αφορά στο Nepad, μάλλον πήγε «άπατο» εάν και συνιστά τη βάση της απόφασης. Καταρχήν, ο κύριος στόχος που ήταν να δημιουργηθούν οι συνθήκες ώστε να εισρεύσουν 64 δισ. δολάρια ετησίως από ξένες επενδύσεις, ως ένα σχέδιο ανασυγκρότησης της αφρικανικής ηπείρου, δεν επιτεύχτηκε.

Αξιοσημείωτο είναι ότι την ιδέα για αναζωογόνηση της Αφρικής, διαμέσου ενός σχεδίου Μάρσαλ, είχε ο Πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής Τάμπο Μπέκι και προέκυψε από τη συγχώνευση δύο παρόμοιων προγραμμάτων - προτάσεων του Millenium Africa Recovery Plan (MAP)και του Omega plan και υποστηρίζεται από 19 κυβερνήσεις και προωθείται από ένα συμβούλιο στο οποίο συμμετέχουν οι: Νότια Αφρική, Νιγηρία, Αλγερία, Αίγυπτος και Σενεγάλη. Το βασικό του στοιχείο είναι ότι υιοθετεί πλήρως τη φιλελεύθερη οικονομική πολιτική και προσφέρει «γην και ύδωρ» στους ξένους επενδυτές.

Εάν μοιάζει παράδοξο το γεγονός ότι οι ίδιοι οι ηγέτες της αφρικανικής ηπείρου επιχειρούν να θέσουν τις νάρκες στην Αφρική, με τη δημιουργία ενός νέου παγκόσμιου νεοαποικιοκρατικού καθεστώτος όπου οι ισχυρές δυτικές κυβερνήσεις θα έχουν ρόλο ελεγκτή και κυρίαρχου, εντούτοις δεν είναι.

Η δυστυχής Αφρική με τα τεράστια χρέη, τους συνεχείς και μακροχρόνιους πολέμους, τη φτώχεια και την τεράστια εξάπλωση του AIDS δεν αποτελεί εξαίρεση από τον υπόλοιπο κόσμο και προσπαθεί κι αυτή να πείσει εσχάτως ότι έχει την πρόθεση να γίνει μια ήπειρος ασφαλής για τις επενδύσεις των πολυεθνικών. Που σημαίνει «ειρήνη, δημοκρατία και πάταξη της διαφθοράς», όπως το προσδιορίζουν ακριβώς οι «Οκτώ». Ολα όπως ακριβώς αυτοί και οι πολυεθνικές τα εννοούν. Ηδη εγγυητές του τρίπτυχοι ορίστηκαν, διά μέσου της ειρηνευτικής δύναμης, οι διεθνείς δυνάμεις, αυτές που έχουν την κύρια ευθύνη για τα δεινά της Αφρικής.

Επίσης τα διαρθρωτικά προγράμματα του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, που ακολουθήθηκαν την τελευταία εικοσαετία, έχουν βυθίσει την Αφρική σε ακόμα μεγαλύτερη φτώχεια και απόγνωση. Ενδεικτικά κάποια στοιχεία από τη Νότια Αφρική, ένα κράτος με μεγάλο φυσικό πλούτο: Από την έναρξη της μακροοικονομικής πολιτικής προσαρμογής της Νότιας Αφρικής στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία τα αποτελέσματα είναι ένα εκατομμύριο επιπλέον άνεργοι, τεράστια ποσοστά φτώχειας και ανισότητας (ξεπέρασε και τη Βραζιλία!), τρεις μεγάλες οικονομικές κρίσεις, υποτίμηση του νομίσματος κατά 50%.

Τα αποτέλεσμα και τα ανταλλάγματα που έλαβαν οι Αφρικανοί ηγέτες ήταν ελάχιστα. Ομως ακόμη και για να λάβουν τη «μικρή» δυτική βοήθεια δεσμεύτηκαν για την καλή χρήση της εξωτερικής χρηματοδότησης, την αντιμετώπιση της διαφθοράς και τη διαφάνεια. Καμία νέα χρηματοδότηση δεν αποφασίστηκε για τις χώρες της Αφρικής.

Ο μόνος που εξασφάλισε χρηματοδότηση, 20 δισεκατομμύρια δολάρια, στη σύνοδο της «Ομάδας των Οκτώ» ήταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν για τη... διασφάλιση των αποθεμάτων πλουτωνίου στρατιωτικής χρήσης της Ρωσίας στο πλαίσιο της εκστρατείας κατά της τρομοκρατίας. Επίσης ο Ρώσος Πρόεδρος «εξασφάλισε» την πλήρη ένταξη της Ρωσίας στο «G8» και ως ευγενική χειρονομία η χώρα του θα προεδρεύσει του «G8» το 2006 και θα συμμετέχει σε όλες τις οικονομικές συζητήσεις...