Αρχισε να συζητείται την περασμένη βδομάδα στην κοινοβουλευτική επιτροπή το σχέδιο νομού «για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και την αρωγή στα θύματα εγκλημάτων οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής». Κάλλιο αργά παρά ποτέ! Τα κυκλώματα οργανωμένου εγκλήματος θησαυρίζουν, χρόνια τώρα από την εκμετάλλευση χιλιάδων ανθρώπων - κυρίως γυναικών - από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, που έρχονται ή περνάνε από τη χώρα μας και ζούνε σε συνθήκες πραγματικής δουλείας.

Το ΚΚΕ είχε καταψηφίσει το προηγούμενο σχέδιο νόμου που θέσπιζε την πορνεία σαν επάγγελμα, και οι περισσότερες γυναικείες οργανώσεις είχαν αντιταχθεί σ' αυτό. Σχετικά με το νέο νομοσχέδιο, το Τμήμα της ΚΕ για την Ισοτιμία και Χειραφέτηση των Γυναικών, έχει μελετήσει τις διατάξεις του νομοσχεδίου και διατυπώνει καίριες παρατηρήσεις και προτάσεις. Μας μιλά γι' αυτές η Αλέκα Γιαννούση, μέλος του Τμήματος.

«Το σχέδιο νόμου, τονίζει, περιορίζεται μονό στο θέμα της εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής και δεν προωθεί νομοθετικά τον ορισμό που ορίζει το πρωτόκολλο των Ηνωμένων Εθνών, ότι ως διακίνηση και εμπορία ανθρώπων θεωρείται "η στρατολόγηση, μεταφορά, υπόθαλψη, αποδοχή προσώπων που γίνεται με απειλή ή άσκηση βίας ή άλλες μορφές εξαναγκασμού, απαγωγής, απάτης ή κατάχρησης εξουσίας ή εκμετάλλευση μιας ιδιαίτερα τρωτής θέσης, με σκοπό την επίτευξη συναίνεσης αυτών των προσώπων στην εκμετάλλευσή τους από ένα άλλο πρόσωπο".

Στον όρο "εκμετάλλευση" περιλαμβάνεται η εκμετάλλευση της πορνείας άλλων, ή άλλες μορφές σεξουαλικής εκμετάλλευσης αλλά και η αναγκαστική εργασία, η δουλεία, η αφαίρεση οργάνων!

Το παρόν σχέδιο νόμου πέρα από κάποιες ρυθμίσεις σχετικά με την παιδική πορνεία, επί της ουσίας αποτελεί συνέχεια προηγούμενου σχεδίου νόμου που θέσπιζε την πορνεία ως επάγγελμα και έρχεται να αντιμετωπίσει την παράνομη διακίνηση και προαγωγή γυναικών στην πορνεία και τα τεράστια κέρδη γύρω από αυτήν και τη διαχείρισή της μέσα από "νόμιμα" πλαίσια».

Στο νομοσχέδιο:

1. Ενώ προτείνονται θετικά μέτρα προστασίας που σχετίζονται με ασέλγεια σε ανήλικους και άτομα με νοηματικά προβλήματα, ή περιπτώσεις κατάχρησης εξουσίας σε διάφορα ιδρύματα, φυλακές, άρθρα όπως, κατάχρηση σε ασέλγεια, κατάχρηση ανηλίκων σε ασέλγεια, ασέλγεια με κατάχρηση εξουσίας, εντούτοις σε περιπτώσεις που αφορούν:

-- τη διευκόλυνση για ασέλγεια, με τη δημοσίευση αγγελίας, αριθμού τηλεφωνικής σύνδεσης, μετάδοση ηλεκτρονικών μηνυμάτων [άρθρο 6.],

-- διακίνηση πορνογραφικού υλικού [άρθρο 7],

-- μαστροπεία [άρθρο 8],

-- ασέλγεια με αμοιβή [άρθρο 10] (για πρώτη φορά ποινικοποιείται η χρήση λήψης υπηρεσιών πορνείας από τους πελάτες),

τα άρθρα αυτά περιορίζονται μόνο για τους ανήλικους (κάτω των 18 ετών) και όχι γενικά, δηλαδή και στους ενήλικες όπου εκεί παρατηρείται και το μεγαλύτερο πρόβλημα της πορνείας.

Δηλαδή, το σ/ν αφήνει ανέγγιχτο όλο το κύκλωμα διαφήμισης και τους μαστροπούς που προάγουν την πορνεία, περιορίζοντας τα μέτρα στο κύκλωμα των σωματεμπόρων, αυτών που με «τη χρήση βίας, απειλής ή άλλου εξαναγκαστικού μέσου ή την επιβολή ή κατάχρηση εξουσίας προσλαμβάνει, μεταφέρει εντός ή εκτός της επικράτειας, υποθάλπει, παραδίδει με ή χωρίς ανταλλάγματα... ένα άλλο πρόσωπο με σκοπό... τη γενετήσια εκμετάλλευσή του».

2. Στο σ/ν/ [άρθρο 13] προτείνονται μέτρα προστασίας, βοήθειας στα θύματα των πιο πάνω εγκλημάτων. Μέτρα όπως στέγαση, τροφή, περίθαλψη και ψυχολογική υποστήριξή τους. Νομική προστασία, ενώ οι ανήλικοι προτείνεται να εντάσσονται σε προγράμματα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισής τους. Προσωρινή αναστολή απέλασης σε περίπτωση αλλοδαπών μέχρι να εκδοθεί απόφαση κατά των υπαιτίων. Οι λεπτομέρειες αυτές προτείνεται να ρυθμιστούν με Προεδρικό Διάταγμα.

Κατ' αρχήν και εδώ το όλο θέμα περιορίζεται μόνο για τις περιπτώσεις πορνείας και όχι και στα θύματα εμπορίας και διακίνησης με οποιοδήποτε σκοπό εκμετάλλευσης, όπως παιδιά του Ηλεκτρικού (των τέως πια φαναριών).

Τα μέτρα προστασίας των θυμάτων, που αποτελούν ένα πολύ λεπτό σημείο, παραπέμπονται σε Προεδρικό Διάταγμα και δε λύνεται άμεσα από το νόμο. Στα μέτρα προστασίας μέχρι και της εκδίκασης της υπόθεσης, δεν προτείνονται μέτρα που θα διασφαλίζουν εργασία και ασφάλεια ώστε να μπορέσει να διαβιώσει αξιοπρεπώς για το χρονικό διάστημα που θα απαιτηθεί μέχρι την απέλαση του αλλοδαπού.

-- Ποια είναι η γνώμη σας για τις προτάσεις της προέδρου του Ιδρύματος για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Αλικης Γιωτόπουλου - Μαραγκοπούλου, που σχολιάζοντας το σχέδιο νόμου υποστηρίζει ότι για να εφαρμοστούν οι διατάξεις του η συμβολή των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων θα είναι αναγκαία, γι' αυτό ο νομοθέτης οφείλει να αναφερθεί ρητά σ' αυτήν.

... Οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) έτσι κι αλλιώς συμβάλλουν επικουρικά. Ομως εμείς δε συμφωνούμε με τη νομοθετική θέσπιση οι ΜΚΟ να υλοποιούν έργο της πολιτείας σχετικά με την υποστήριξη των θυμάτων. Αυτό πρέπει να είναι στην αποκλειστική αρμοδιότητα δημοσίων υπηρεσιών με τις κατάλληλες υποδομές και την ανάλογη επιστημονική υποστήριξη. Δεν μπορεί υπηρεσίες που σχετίζονται με την κοινωνική πολιτική να αφήνονται σε συλλόγους, είναι ευθύνη της πολιτείας. Κέντρα κακοποιημένων παιδιών και γυναικών, οικονομική στήριξη, νομική κάλυψη, είναι τομείς που πρέπει να αναλάβει το κράτος!

Αλλά το ΚΚΕ έχει και συγκεκριμένες προτάσεις για το νόμο που πρόκειται να ψηφιστεί:

1. Το ΚΚΕ ζητά να καταργηθεί ο προηγούμενος νόμος που ορίζει την πορνεία ως επάγγελμα. Το θέμα δεν είναι μόνο να χτυπηθεί το παράνομο κύκλωμα της πορνείας, και να γίνει και αυτό νόμιμο μέσα από διάφορα «νόμιμα» κανάλια, αλλά να γίνει προσπάθεια να μπει κάποιο φρένο συνολικά στο φαινόμενο που η ίδια η κοινωνία το συντηρεί και το αναπαράγει.

Θυμίζουμε ότι 24 ώρες το 24ωρο διαφημίζεται ανενόχλητα και «νόμιμα» η πορνεία, θυμίζουμε ότι υπάρχουν μεγάλα και «νόμιμα» κυκλώματα στη «νόμιμη» πορνεία, που μέσω κάποιων πρακτορείων μοντέλων ή καλλιτεχνικών γραφείων προωθούν επί της ουσίας την πορνεία.

Τη στιγμή που η πορνεία έχει κατοχυρωθεί και ως επάγγελμα, τι θα εμποδίζει τα διάφορα γραφεία ευρέσεως εργασίας να φέρνουν νόμιμα και με τη «θέλησή» τους γυναίκες για εκπόρνευση; (Δεν αποδεχόμαστε τον όρο «θέλησή» τους, με την έννοια ότι η πλειοψηφία τους ωθείται στην πορνεία, επειδή αναγκάζεται από τη φτώχεια και την ανεργία).

2. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος συνολικά, πέρα από την κατάργηση του προηγούμενου νόμου, πιστεύουμε ότι θα βοηθήσουν μέτρα όπως:

-- Για τις περιπτώσεις αλλοδαπών, να καλύπτονται οι τυπικές διαδικασίες και τα έξοδα επαναπατρισμού τους, να ισχύσουν οι ρυθμίσεις στήριξης που προτείνονται στο άρθρο 13. Για τις περιπτώσεις παραμονής τους να δίνεται άδεια εργασίας.

-- Να προστατεύεται η ιδιωτική ζωή των θυμάτων κατά τη διάρκεια της δίκης, απαγόρευση δημοσιοποίησης των ονομάτων των θυμάτων.

-- Η προστασία από τη διακίνηση και εμπορία ανθρώπων να στηριχτεί στον ορισμό που δίνει ο ΟΗΕ (όχι μονό για σεξουαλική εκμετάλλευση) που ορίζει και άλλες μορφές εκμετάλλευσης, όπως: η αναγκαστική εργασία, η αφαίρεση οργάνων.

Ακόμα, οι ποινές για τους παραβάτες να γίνουν πιο αυστηρές και μη εξαγοράσιμες.

Η Αλέκα Γιαννούση ξαναθυμίζει ότι το Κόμμα μας είχε καταψηφίσει το προηγούμενο σ/ν που θέσπιζε την πορνεία ως επάγγελμα.

Το σκεπτικό παραμένει το ίδιο, λέει.

Η πορνεία, και ιδιαίτερα η διόγκωσή της, είναι πάνω από όλα ένα κοινωνικό πρόβλημα, αποτέλεσμα του καπιταλισμού και της κρίσης του που μαστίζει συνολικά την καπιταλιστική κοινωνία:

1. Κρίση οικονομική, που εξαθλιώνει μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, ωθώντας στην πορνεία μέρος γυναικών, ανδρών και παιδιών ακόμα. Το παράδειγμα της εκπόρνευσης γυναικών και των παιδιών των χωρών της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής και των πρώην σοσιαλιστικών χωρών στην Ευρώπη, επιβεβαιώνει τη σαπίλα και την απόγνωση που βιώνουν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Η ανατροπή του σοσιαλισμού στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, έφερε σε αυτούς τους λαούς, την οικονομική εξαθλίωση, την ανεργία, την απόγνωση. Το χειρότερο από όλα όμως ήταν ο ηθικός διασυρμός, η άγρια εκμετάλλευση ως το πιο φθηνό εργατικό δυναμικό στα δουλεμπόρια της καπιταλιστικής δύσης, ο ηθικός εξευτελισμός, μετατρέποντας μορφωμένες γυναίκες σε πόρνες, στον «παράδεισο» του καπιταλισμού.

2. Κρίση κοινωνικών αξιών και προτύπων, που μεταφέρεται στις προσωπικές σχέσεις, στα κοινωνικά πρότυπα. Με κροκοδείλια δάκρυα οι κρατούντες καταδικάζουν την «παράνομη» πορνεία (δηλαδή τα κέρδη που δεν ελέγχουν) τη στιγμή που νομιμοποιούν και αθωώνουν κοινωνικά την πορνεία ως επάγγελμα. Τη στιγμή που προωθούν την εκπόρνευση όλων σχεδόν των γυναικών, προβάλλοντας μέσα από τα ΜΜΕ τις παράλληλες εξωσυζυγικές σχέσεις ως «ασπιρίνη» στην κρίση ενός γάμου, τα καλλιστεία, τα σεξουαλικά πρότυπα ως «βοηθητικά» μέσα επιτυχίας μιας γυναίκας στην καριέρα, στη σχέση της. Τη στιγμή που τα «ερωτικά ραντεβού» περνάνε και στα κινητά τηλέφωνα, ως αθώες και φυσικές συναναστροφές νέων, μέσα από «χαρούμενα» σποτ διαφημίσεων, τη στιγμή που οι νέοι «βομβαρδίζονται» με τέτοια πρότυπα, κάπου στη συνείδησή τους αποενοχοποιείται η πορνεία, καλούνται να συμμετάσχουν σε μια συνολική εκπόρνευση, όπου όλα πουλιούνται και αγοράζονται. Εμείς βλέπουμε διαφορετικά τις ερωτικές σχέσεις:

Να στηρίζονται στην αγάπη, στο σεβασμό, στην εκτίμηση και στην ελεύθερη επιλογή.

Χρειάζεται, τονίζει η συνομιλήτριά μας, να χτυπηθεί ταυτόχρονα όλο αυτό το κύκλωμα που προάγει την πορνεία και τη διαφημίζει μέσα από τα ΜΜΕ και σαν πράξη και σαν νοοτροπία. Τα προβλήματα της προσωπικής ζωής δεν μπορούν να λύνονται μέσα από την εμπορευματοποίηση των σεξουαλικών σχέσεων, αλλά με άλλους, υγιείς κοινωνικά τρόπους. Ομως, η πορνεία είναι ένα σύνθετο κοινωνικό φαινόμενο που έχει να κάνει με την κρίση στις αξίες, στα κοινωνικά πρότυπα, την κρίση στις σχέσεις των ζευγαριών, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η οικογένεια. Δε λύνεται μόνο με την καταστολή, με κάποιες απαγορεύσεις ή κάποια νομοθετικά μέτρα... Χρειάζονται κοινωνικά μέτρα - και δεν έχουμε αυταπάτες. Το πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί από τη μια μέρα στην άλλη. Χρειάζεται μια συνολική αλλαγή της κοινωνίας και της στάσης ζωής των ανθρώπων.

Για να εξαλειφτούν τα οικονομικά και κοινωνικά αίτια της πορνείας χρειάζεται μια άλλη οικονομία, μια άλλη πολιτική, μια άλλη εξουσία. Ο καπιταλισμός θα περνάει κάποια κατασταλτικά μέτρα, που δε θα εφαρμόζονται ή θα εφαρμόζονται λειψά. Ομως, το ίδιο το σύστημα θα είναι εκτροφείο αναπαραγωγής του φαινομένου. Μονό ο σοσιαλισμός μπορεί να ανοίξει το δρόμο για να εκμηδενίσει σχεδόν τέτοια φαινόμενα, να δώσει αλλά κοινωνικά πρότυπα, να βοηθήσει τις σχέσεις των ανθρώπων».