Ξεκίνημα για το μέτωπο

Ορκίζομαι να 'μαι καλός, γενναίος και πειθαρχικός στρατιώτης, να εχτελώ όλες τις διαταγές των ανωτέρων μου, να τηρώ όλες τις διατάξεις του κανονισμού και να κρατώ τα μυστικά του ΔΣΕ.

Ορκίζομαι να 'μαι υπόδειγμα καλής συμπεριφοράς προς το λαό, φορέας και εμψυχωτής στη λαϊκή ενότητα και συμφιλίωση και να αποφεύγω κάθε πράξη που θα με εκθέτει και θα με ατιμάζει, σαν άτομο και σαν μαχητή. Ιδανικό μου έχω τη λεύτερη και ισχυρή δημοκρατική Ελλάδα και την πρόοδο και ευημερία του λαού. Και στην υπηρεσία του ιδανικού μου θέτω το όπλο μου και τη ζωή μου.

Αν ποτέ φανώ επίορκος και από κακή πρόθεση παραβώ τον όρκο μου ας πέσει πάνω μου αμείλικτο το τιμωρό χέρι της πατρίδας και το μίσος και η καταφρόνια του λαού μου».

Μαχητές και μαχήτριες στο Δημοκρατικό Στρατό

Η εγκαθίδρυση και σταθεροποίηση του αστικού καθεστώτος στη μεταπελευθερωτική Ελλάδα απαιτούσε καταστολή του λαϊκού κινήματος, αφού στην ουσία το ζήτημα της εξουσίας ήταν ανοιχτό. Ετσι, μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας και τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ, το ντόπιο καθεστώς σε συνεργασία με τους Βρετανούς συμμάχους του επέβαλαν ένα όργιο τρομοκρατίας και στα αστικά κέντρα και στην ύπαιθρο, χρησιμοποιώντας τις μοναρχοφασιστικές οργανώσεις από πρώην συνεργάτες των Γερμανών, άλλες ένοπλες συμμορίες. Οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης άρχισαν να παίρνουν μέτρα αυτοπροστασίας. Ετσι συγκρότησαν ένοπλες ομάδες για να αντιμετωπίσουν τη δολοφονική - εγκληματική δράση των μοναρχοφασιστικών συμμοριών. Οι ομάδες αυτές ήταν γνωστές με τα ονόματα ΟΚΔΑ (Ομάδες Καταδιωκόμενων Δημοκρατικών Αγωνιστών) ή ΟΔΕΚΑ (Ομάδες Δημοκρατικών Ενόπλων Καταδιωκόμενων Αγωνιστών).

Οι ΟΚΔΑ ή ΟΔΕΚΑ, άρχισαν να καθοδηγούνται από το ΚΚΕ μετά τη 12η Ολομέλεια (25-27 Ιούνη 1945), όπου αποφασίστηκε ότι η απάντηση στη μοναρχοφασιστική τρομοκρατία θα ήταν η Μαζική Λαϊκή Αυτοάμυνα ακόμη και με τα ίδια μέσα που ο εχθρός χρησιμοποιούσε.

Το 1946 φάνηκε καθαρά πλέον ότι δεν υπήρχε προοπτική ειρηνικής μετεξέλιξης στην Ελλάδα, αφού δεν το 'θελαν το ντόπιο καθεστώς και οι Βρετανοί. Δεν μπορούσαν να εδραιώσουν την αστική εξουσία.

Στη βάση αυτών των προοπτικών η 2η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (Φλεβάρης 1946) προσανατόλισε το Κόμμα και το κίνημα και στον ένοπλο αγώνα, σε συνδυασμό με ειρηνικές μορφές πάλης. Από το καλοκαίρι, όμως, του 1946 εντάθηκαν οι προσπάθειες του ΚΚΕ για την ενιαιοποίηση των αντάρτικων ομάδων. Δεν υπήρχε άλλη διέξοδος.

Η ενοποίηση των αντάρτικών ομάδων κάτω από ενιαία στρατιωτική καθοδήγηση πραγματοποιήθηκε μετά από σύσκεψη στις 26-28 του Οκτώβρη στην Τσούκα Αντιχασίων, στην οποία παίρνουν μέρος οι καπεταναίοι Μάρκος, Κίσσαβος (Μπλάνας, ο καπετάνιος της θεσσαλικής I μεραρχίας του ΕΛΑΣ στο τέλος της Κατοχής), Κικίτσας (καπετάνιος Πιερίων από την αρχή του κατοχικού αντάρτικου) και Λασσάνης (πολιτικός της 10ης μεραρχίας του ΕΛΑΣ).

Εκεί αποφασίστηκε η ίδρυση του Γενικού Αρχηγείου στις 28 του Οκτώβρη, που θεωρείται και μέρα ίδρυσης του ΔΣΕ. Τότε εκδόθηκε η υπ' αριθ. 1 διαταγή για τη συγκρότηση του Γενικού Αρχηγείου των ανταρτών...

Η ιστορική διαταγή ίδρυσης του Γενικού Αρχηγείου Ανταρτών έχει ως εξής:

«ΓΕΝΙΚΟ ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΑΝΤΑΡΤΩΝ

ΕΠΙΤΕΛΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ 1

ΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. 1

Η στυγνή δίωξη των αγωνιστών και του δημοκρατικού λαού από τον αγγλόδουλο μοναρχοφασισμό και τα όργανά του, που ανάγκασαν χιλιάδες δημοκράτες να βγούνε στα βουνά για να υπερασπίσουν τη ζωή τους, οδήγησε στη σημερινή ανάπτυξη του αντάρτικου κινήματος.

Εχοντας υπόψη ότι είναι ώριμη πια η ανάγκη της δημιουργίας συντονιστικού οργάνου για το συντονισμό και την καθοδήγηση του όλου αντάρτικου αγώνα,

Α π ο φ α σ ί ζ ο υ μ ε

τη δημιουργία του Γενικού Αρχηγείου Ανταρτών, στο οποίο θα υπάγονται τα αρχηγεία Ανταρτών Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ηπείρου, Ρούμελης.

Σταθμός Διοίκησης Γενικού Αρχηγείου

28 Οκτώβρη 1946».

Ο αντάρτικος στρατός με τη διαταγή αριθμός 19 της 27/12/1946 ονομάστηκε «Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας».