Ποδαρικό στις αίθουσες με δυο ταινίες κοινωνικού προβληματισμού. Από τη μια: Το φουτουριστικό «Naqoyqatsi» παντρεύει εικόνα και ήχο και προσπαθεί να γίνει ο καθρέφτης του σύγχρονου κόσμου. Από την άλλη: Δυο ζευγάρια ψάχνουν να βρουν ελπίδα στον έρωτα και να ξαναβρούν τη ζωή τους.

Na-qoy-qatsi: Στη γλώσσα των Ινδιάνων, Χόπι* σημαίνει - αλληλοεξοντώνοντας πολλές ζωές - Ζωή όπου ο ένας σκοτώνει τον άλλον - Πόλεμος ως τρόπος ζωής.

Το «NAQOYQATSI», μια ταινία χωρίς λόγια, ενώνει τη δύναμη της εικόνας και της μουσικής. Εικόνες κυλούν απαλά πάνω στην οθόνη με τη συνοδεία της μαγευτικής μουσικής του Φίλιπ Γκλας, στην οποία κυριαρχεί η παθιασμένη ερμηνεία ενός βιολοντσελίστα.

Παρόμοια με τη δομή ενός κονσέρτου, το «NAQOYQATSI» ξετυλίγεται σε τρεις κινήσεις: Η κίνηση ένα εξερευνά τον καλωδιακό κόσμο μαζί με τη συνεχιζόμενη μετάβαση από την ανθρώπινη γλώσσα σ' έναν κώδικα αριθμών και συμβόλων. Η κίνηση δύο διερευνά τους χώρους των αθλητικών αγώνων, του ανταγωνισμού και των κάθε είδους παιχνιδιών, τα οποία φέρνουν τους ανθρώπους σε σημεία εξάρτησης απ' αυτά. Η κίνηση τρία ξεκινά ένα ταξίδι μεγάλων ταχυτήτων μέσα σ' έναν αιώνα, ο οποίος μας επιβάλλει απάνθρωπα ωράρια ζωής, με αποτέλεσμα να χάνουμε τη ζωή μας.

Το «NAQOYQATSI» είναι μια εικόνα του σημερινού μας κόσμου. Είναι σαν η μεγάλη οθόνη να μετατρέπεται σ' έναν καθρέφτη και να βλέπεις μέσα σ' αυτόν όλα αυτά που «λες» ότι σου κάνουν τη ζωή σου καλύτερη ή όλα αυτά, που σου προσφέρουν ευχαρίστηση και στο τέλος σου γίνονται εξάρτηση. Χρησιμοποιούμε την τεχνολογία ή μας μεταμορφώνει σιγά - σιγά, χωρίς, όμως, να το συνειδητοποιούμε;

Ποιο είναι το τίμημα, που πρέπει να πληρώσουμε γι' αυτήν την ασταμάτητη επιδίωξη της τεχνολογικής ευτυχίας;

Αν είμαστε τόσο απασχολημένοι μέσα σ' ένα 24ωρο ασταμάτητης κίνησης, μέσα σε μια ζωή που έχει αλλοιωθεί από τον τεχνολογικό παράγοντα, τότε, πώς μπορούμε να δούμε πώς είναι αυτή η ζωή και, κυρίως, τι επίδραση έχει πάνω μας;

Ισως μέσα σ' έναν κόσμο που τρέχει χωρίς να βλέπει, αλλά μόνον να υπολογίζει, οι μάχες του μέλλοντος θα είναι από τον άνθρωπο ενάντια στο κομπιούτερ.

Ισως σε μερικά χρόνια να καταργηθούν οι λέξεις και να μιλάμε με αριθμούς και η ανθρώπινη φύση να μεταλλαχτεί σε κάτι που δεν έχει ανάγκη το συναίσθημα, αλλά μόνον τη γρήγορη ικανοποίηση. Ισως οι πρώτες λέξεις που θα μαθαίνουν τα παιδιά είναι ανταγωνισμός, νίκη, δόξα.

«NAQOYQATSI», μια ταινία χωρίς λέξεις, αλλά, όπως λένε, όσο αξίζει μια εικόνα δεν αξίζουν χίλιες λέξεις.

Ο σκηνοθέτης Γκόντφρεϊ Ρέτζιο καταπιάνεται με την εικόνα: «Η εικόνα έχει φτάσει στο σημείο να είναι πανταχού παρούσα. Εχει τρομακτικό έλεγχο και εξουσία πάνω μας. Αυτό που γινόμαστε χωρίς αμφιβολία είναι αυτό που βλέπουμε», λέει ο ίδιος.

Η ταινία «NAQOYQATSI» δεν έχει διάθεση να κριτικάρει, απλά παραθέτει εικόνες με εξαιρετική μουσική. Αφήνει εμάς να δούμε και να κάνουμε τη δική μας αυτοκριτική, ό,τι καλύτερο για να ξεκινήσει μια χρονιά.

* Χόπι: Ινδιάνικη φυλή, που κατοικεί στα οροπέδια της Αριζόνα. Ζουν μια καθαρά αγροτική ζωή με πλούσια τελετουργικά έθιμα και, κατά μια θεωρία, στους μύθους των Χόπι συναντάμε πολλές ομοιότητες με τους αρχαιοελληνικούς μύθους.

Αμερικανική παραγωγή 2002. Σκηνοθεσία: Γκόντφρεϊ Ρέτζιο. Μουσική: Φίλιπ Γκλας.

Ο Κρις και η Κατρίν, ο Ούβε και η Ελεν, ζευγάρια και φίλοι, ζουν τις βαρετές μέρες των ξεθυμασμένων γάμων τους στην ησυχία μιας πόλης της Φρανκφούρτης. Η φλόγα του έρωτα έχει σβήσει και στα δυο ζευγάρια, είναι σαφές ότι οι σχέσεις τους κατρακυλούν προς την ανυπαρξία.

Χωρίς κανείς να το περιμένει, η Ελεν και ο Κρις θα έρθουν σιγά - σιγά πιο κοντά και η κοινή απογοήτευση από τους συντρόφους τους θα μεταμορφωθεί σε έρωτα, που, όταν αποκαλυφθεί, θα αλλάξει ριζικά το τοπίο για τους τέσσερις φίλους, αποδεικνύοντας ότι, αν θέλεις, μπορείς ν' αλλάξεις τη ζωή σου.

Εσωτερικές αναζητήσεις και προβληματισμός γύρω από τον έρωτα και τη συνήθεια, το χρόνο και τη φθορά με αισιόδοξο τέλος. Ο βραβευμένος Αντρέα Ντρέσεν υιοθετεί μια σχεδόν ντοκιμαντερίστικη οπτική και «ρίχνει» στιγμιότυπα ζωής στη μεγάλη οθόνη, χωρίς διάθεση υπερβολής και ψευτορομαντισμού, με λιτές κινήσεις στην κάμερα και με αρκετή διάθεση ψυχανάλυσης, προσπαθεί να βρει φάρμακο για τους «κουρασμένους» έρωτες, ενώ ταυτόχρονα κάνει ένα εύστοχο και καίριο σχόλιο πάνω στις σύγχρονες σχέσεις και στην καταπίεση που δέχεται ο άνθρωπος από την καθημερινότητα.

Μέσα από τη μοντέρνα οπτική της και τις ανεπιτήδευτες ερμηνείες, η ταινία «Μικρά ψέματα, μεγάλες απιστίες» πετυχαίνει το στόχο της. Θίγει προβλήματα, ενώ ταυτόχρονα δίνει ελπίδα.

Ο Αντρέα Ντρέσεν και η ταινία του κέρδισε την «Αργυρή Αρκτο» στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βερολίνου και κατάφερε η ταινία του να συζητηθεί αρκετά. Ποτέ κάτι δεν τελειώνει, αν δεν το θέλουμε εμείς. Ακολουθήστε το μήνυμα της ταινίας και Καλή Χρονιά.

«Halbe treppe»

Κοινωνική περιπέτεια, παραγωγής 2002. Σκηνοθεσία: Αντρέα Ντρέσεν. Με τους: Στέφι Κούνερτ, Θόρστεν Μέρτεν, Αξελ Πραλ, Γκαμπριέλα Μαρία Σμίντε.