Associated Press

Αντιπολεμική εκδήλωση στη Βουλγαρία

Ανάμεσα σε αυτούς που υπέγραψαν το κείμενο βρίσκονται και τρεις ηγέτες χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, που πλέον είναι μέλη του ΝΑΤΟ και που αναμένεται να γίνουν μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης το 2004. Πρόκειται για τον Πρόεδρο της Τσεχίας, Βάτσλαβ Χάβελ (2 μέρες πριν αποχωρήσει από την Προεδρία), τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, Πέτερ Μεντγκιέσι, και τον πρωθυπουργό της Πολωνίας, Λεσέκ Μίλερ. Παράλληλα, ακόμη 10 χώρες της Ανατολικής Ευρώπης πρόσφατα υποστήριξαν μια ενδεχόμενη επίθεση των ΗΠΑ εναντίον του Ιράκ. Ανάμεσα στις χώρες αυτές, που απαρτίζουν την ομάδα «Βίλνιους 10», βρίσκονται και η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Σλοβακία.

Τις εκδηλώσεις αυτές είχε προλάβει η δήλωση του Αμερικανού υπουργού Αμυνας, Ντόναλντ Ράμσφελντ, που χαρακτήριζε τη Γαλλία και τη Γερμανία «παλαιά Ευρώπη» και που «προφητικά» σημείωνε ότι «το κέντρο βάρους στην ευρωπαϊκή ήπειρο έχει αρχίσει να μετακινείται προς τα ανατολικά».

Οι εξελίξεις αυτές, που «εκπλήσσουν» τους διεθνείς αναλυτές αλλά και διάφορους πολιτικούς, φυσικά και δεν είναι τυχαίες. Αντίθετα, αποτελούν το αποκορύφωμα μιας διαδικασίας «προσηλυτισμού», που χωρίς να έχει πάρει ιδιαίτερη δημοσιότητα έχει ξεκινήσει από τους Αμερικανούς εδώ και λίγους μήνες και που ήδη άρχισε να καρποφορεί.

Στα πλαίσια αυτής της εκστρατείας, η Τσεχία (μέλος του ΝΑΤΟ από το 1999 μαζί με την Πολωνία και την Ουγγαρία) έχει ήδη συμφωνήσει να επιτρέψει τη διέλευση αμερικανικών στρατευμάτων από το έδαφός της κατά τη διάρκεια της επίθεσης. Παράλληλα, έχει αποφασίσει να διπλασιάσει τη δύναμη των 150 αντρών και γυναικών ειδικευμένων στον πόλεμο με πυρηνικά, χημικά και βιολογικά όπλα που διαθέτει στο Κουβέιτ και να της δώσει την άδεια να μπορεί να εισβάλει στο έδαφος του Ιράκ χωρίς να έχει την προηγούμενη συγκατάθεση της ιρακινής κυβέρνησης ...δηλαδή να μπορεί να λάβει μέρος σε μια επίθεση κατά του Ιράκ.

Η κυβέρνηση της Σλοβακίας έχει επίσης συμφωνήσει να αποστείλει στην περιοχή δύναμη 75 στρατιωτών ειδικευμένων στα χημικά όπλα, η οποία θα μπορεί να λάβει μέρος στις εχθροπραξίες αν υπάρξει σχετική εξουσιοδότηση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Επίσης, έχει συμφωνήσει να επιτρέψει τη διέλευση αμερικανικών αεροπλάνων από τους αεροδιαδρόμους της, ενώ ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Μίκουλας Ντζούριντα, σε τηλεοπτικό του διάγγελμα στις 29 του Γενάρη πληροφόρησε το σλοβακικό λαό: «Μερικές φορές η επιθυμία για ειρήνη δεν είναι αρκετή για να καταστραφεί το κακό».

Στη γειτονική Ουγγαρία οι πολιτικές αρχές της χώρας έχουν ήδη επιτρέψει στους Αμερικανούς να εκπαιδεύσουν περίπου 3.000 Αμερικανο-ιρακινούς πράκτορες στο έδαφός της, στη βάση Τασζάρ.

Στην Πολωνία (τον πιο πιστό σύμμαχο των ΗΠΑ σε όλη την Ανατολική Ευρώπη) η κυβέρνηση ακόμη δεν έχει αναλάβει να αποστείλει στρατεύματα, αλλά οι πολιτικοί της χώρας διαγωνίζονται ο ένας το άλλον σε φιλο-αμερικανικές δηλώσεις. Χαρακτηριστικά, ο Πρόεδρος Κβασνιέφσκι έχει δηλώσει: «Η Πολωνία είναι πιστή σύμμαχος και δε θα αρνηθεί κανένα αίτημα». Ο πρωθυπουργός, Λεσέκ Μίλερ, στις 5 του Φλεβάρη βρέθηκε στις ΗΠΑ για συζητήσεις με τον Αμερικανό Πρόεδρο, ενώ και ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών, Βλοτζιμίερτζ Τσιμότσεβιτς, έχει δηλώσει επίσημα και κατ' επανάληψη ότι η χώρα του είναι έτοιμη να υποστηρίξει τις Ηνωμένες Πολιτείες στην ανάληψη στρατιωτικής δράσης κατά του Ιράκ «στο πλαίσιο μιας ακραίας κατάστασης ακόμη και χωρίς τη συγκατάθεση του ΟΗΕ».

Ακόμη και η φτωχή Βουλγαρία συμφώνησε να διαθέσει τη στρατιωτική βάση στο Σαράφοβο (400 χλμ. ανατολικά της Σόφιας) στις αμερικανικές δυνάμεις όταν αυτό χρειαστεί και να ανοίξει τους αεροδιαδρόμους της στα αμερικανικά μαχητικά αεροπλάνα. Επίσης, σχηματίζει δύναμη 150 περίπου στρατιωτών ειδικευμένων στα πυρηνικά και βιολογικά όπλα, που θα έχουν βοηθητικό ρόλο στην επίθεση, και ετοιμάζεται να δεχτεί στο έδαφός της περίπου 10.000 μετανάστες από το Ιράκ.

Τέλος, και η Ρουμανία αποφάσισε να στείλει στρατιώτες ειδικευμένους στην απολύμανση από χημικά, βιολογικά και πυρηνικά όπλα, ενώ θα προσφέρει αεροδρόμια και αεροδιαδρόμους στους Αμερικανούς. Εξάλλου, σε πρόσφατη επιστολή του προς τον Τζορτζ Μπους, ο Πρόεδρος Ιλιέσκου υπογράμμισε ότι ο Σαντάμ είναι απειλή για την υφήλιο και ευχαρίστησε τον Μπους για τους αγώνες των Αμερικανών «κατά της τυραννίας και υπέρ της ελευθερίας».

Φυσικά, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης είναι πολιτικά και στρατιωτικά ανίσχυρες και η βοήθεια που είναι υπέρ του δέοντος πρόθυμες να δώσουν αποτελεί πραγματικά σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στις θεαματικές δυνατότητες του αμερικανικού στρατιωτικού μηχανισμού.

Ωστόσο, ο ρόλος των χωρών αυτών είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τα συμφέροντα των ΗΠΑ αλλά και το διεθνές σκηνικό γενικότερα.

Ο ρόλος που καλούνται να παίξουν οι Κεντροανατολικο-Ευρωπαίοι είναι σε πρώτο επίπεδο πολιτικός και επικοινωνιακός. Η ταύτιση των χωρών αυτών σε κυβερνητικό επίπεδο με τους σχεδιασμούς των Αμερικανών δίνει ένα εξαιρετικό άλλοθι στις ιμπεριαλιστικές τους επιδιώξεις. Δίνει το δικαίωμα στους Αμερικανούς αξιωματούχους να υποστηρίζουν ότι η πλειοψηφία των κρατών της Ευρώπης είναι υπέρ της επίθεσης, την ώρα που το 76% των Ούγγρων είναι κατά του πολέμου, το 63% των Πολωνών αντιτίθεται στη συμμετοχή της χώρας στον πόλεμο, ενώ στη Βουλγαρία το ποσοστό αντίθεσης ξεπερνάει το 50% και στην Τσεχία το 64%...

Παράλληλα, στο πλαίσιο των ενδο-ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων που έχουν ξεσπάσει, η κίνηση αυτή επιτυγχάνει τη διάσπαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Από τη στιγμή που η Γαλλία και η Γερμανία (η καθεμία για τα δικά της ιμπεριαλιστικά συμφέροντα) διστάζουν να συνδράμουν σε αυτό τον πόλεμο, η απομόνωσή τους (έστω μερική) στους κόλπους της ΕΕ για λόγους παραδειγματισμού ήταν επιτακτική για το αμερικανικό κατεστημένο. Την ίδια στιγμή, η απομόνωση αυτή εξυπηρετεί και μια ακόμη επιδίωξη των ΗΠΑ, που δεν είναι άλλη από την απομάκρυνση του κινδύνου της παραπέρα ανάπτυξης του ανταγωνιστικού ευρωπαϊκού ιμπεριαλιστικού πόλου, που υπό την καθοδήγηση των Γάλλων και των Γερμανών θα επιδίωκε τα δικά του συμφέροντα.

Σε ένα ακόμη επίπεδο η ταύτιση των χωρών αυτών με τις αμερικανικές επιδιώξεις είναι ενδεικτική του ποιος ακριβώς έχει το πάνω χέρι στην περιοχή αλλά και των αντιθέσεων που υπάρχουν για τον έλεγχό της.

Ολες οι χώρες της περιοχής είναι πλέον μέλη του ΝΑΤΟ (η Βουλγαρία, η Σλοβακία και η Ρουμανία προσκλήθηκαν να γίνουν μέλη στην πρόσφατη σύσκεψη της Πράγας τον περασμένο Νοέμβρη), ενώ, παράλληλα, εκεί το αμερικανικό κεφάλαιο έχει πολύ έντονη παρουσία, τόσο άμεση όσο και έμμεση, διά μέσου ΔΝΤ, Παγκόσμιας Τράπεζας κ.ά. Κάνοντας χρήση λοιπόν της οικονομικής και στρατιωτικής τους διείσδυσης στην περιοχή, οι Αμερικανοί επιδεικνύουν την κυριαρχία τους και δίνουν το μήνυμα στους Γάλλους και στους Γερμανούς (που ήλπιζαν μέσω της ένταξης στην ΕΕ να κυριαρχήσουν στις ανατολικές οικονομίες) ότι αφ' ενός θα προστατεύσουν τα συμφέροντά τους στην περιοχή και ότι αφ' ετέρου η «παλαιά» Ευρώπη αποτελεί τη συντριπτική μειοψηφία ακόμα και στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ.

Τελικά γίνεται φανερό ότι οι αστικές δυνάμεις των κεντροανατολικών ευρωπαϊκών χώρων υπό την καθοδήγηση των Αμερικανών βρήκαν «επιτέλους» το ρόλο τον οποίο επιθυμούν να παίξουν στα ιμπεριαλιστικά σχέδια των ΗΠΑ...