«Ο πόλεμος δεν μπορεί να είναι η μόνη προοπτική. Οι ΗΠΑ και η οποιαδήποτε άλλη ξένη δύναμη θα κάνουν πόλεμο για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα. Οι Ιρακινοί, όμως, οφείλουν να ασχοληθούν με το δικό τους συμφέρον. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να μιλήσουμε με οποιαδήποτε πλευρά, με τις ΗΠΑ, τη Βρετανία ή την Ελλάδα, και να τους εκθέσουμε την άποψή μας. Το πρόβλημά μας είναι ότι δε θέλουμε να είμαστε μέρος των γενικότερων σχεδίων τους για τα δικά τους συμφέροντα». Αυτά τονίζει στο «Ριζοσπάστη» ο Κάουα Μπισάρα, υπεύθυνος του Διεθνούς Τμήματος του Ιρακινού ΚΚ και μέλος της ιρακινής φιλειρηνικής επιτροπής. Ο Κάουα Μπισάρα βρέθηκε στην Αθήνα, πριν από λίγες μέρες, για να συμμετάσχει στην αντιπολεμική συγκέντρωση της 15ης Φλεβάρη.

- Τους τελευταίους μήνες ακούσαμε πολλά για την «ιρακινή αντιπολίτευση», η οποία απαρτίζεται από αντικαθεστωτικές ιρακινές οργανώσεις του εξωτερικού. Πληροφορηθήκαμε ότι συνεδρίασε στο Λονδίνο, εξέλεξε επιτροπή διακυβέρνησης για τη μετα-Σαντάμ εποχή και πολλά άλλα. Το Ιρακινό ΚΚ δε συμμετείχε σ' αυτές τις διαδικασίες. Γιατί;

- Προφανώς, όπως έχετε καταλάβει και εσείς, υπάρχουν πολλοί που ισχυρίζονται ότι ανήκουν στην ιρακινή αντιπολίτευση. Η ιρακινή αντιπολίτευση πραγματικά αποτελεί ένα πολύ ευρύ φάσμα πολιτικών δυνάμεων. Θα μπορούσε, όμως, κανείς να ξεχωρίσει αυτές τις δυνάμεις σε δύο βασικές κατηγορίες: Στις αντικαθεστωτικές δυνάμεις που έχουν πολύ βαθιές ρίζες και ασκούν επιρροή και εντός Ιράκ και σ' αυτές τις δυνάμεις που δεν έχουν, σχεδόν, καμία επαφή με το εσωτερικό του Ιράκ και δρουν αποκλειστικά στο εξωτερικό.

Στην πρώτη κατηγορία, ανήκουν ορισμένα κουρδικά και ισλαμικά κόμματα, αλλά και το ΚΚ. Η αλήθεια είναι ότι είναι εξαιρετικά ολιγάριθμες οι δυνάμεις που ασκούν επιρροή εντός του Ιράκ, που ξεκίνησαν τη δράση τους και, παρά τις δυσκολίες, με κάποιο τρόπο τη συνεχίζουν μέσα στη χώρα μας. Στη δεύτερη κατηγορία συμπεριλαμβάνονται πολλές δυνάμεις, τις οποίες αποκαλούμε συνήθως «αντιπολίτευση του εξωτερικού». Οι περισσότερες εδρεύουν στο Λονδίνο. Και η αλήθεια είναι ότι μπορεί κανείς να καταμετρήσει πάνω από 50 τέτοιες οργανώσεις, ακόμη και αν αποτελούνται από 3 άτομα η κάθε μία. Βέβαια, το τι επιρροή έχουν στο εσωτερικό του Ιράκ και ποια είναι η προσφορά τους στον αντιδικτατορικό αγώνα, είναι ένα άλλο θέμα.

Φυσικά, δεν αρνούμαστε σε κανέναν το δικαίωμα να έχει άποψη και να συμμετέχει στην ιρακινή αντιπολίτευση, προκειμένου να αγωνιστεί ενάντια στο ιρακινό δικτατορικό καθεστώς. Κάθε Ιρακινός έχει δικαίωμα να ιδρύσει μια πολιτική παράταξη ή να εκφράσει άποψη. Από εκεί και πέρα, είναι στο χέρι του ιρακινού λαού να αποφασίσει ποια από αυτές τις δυνάμεις θεωρεί αυθεντική και ποια πιστεύει ότι εκφράζει καλύτερα το συμφέρον του. Οπως και να έχει, υπάρχει πάντα χώρος για όποιον θέλει να συμμετέχει στον αντιδικτατορικό αγώνα.

Το Δεκέμβρη έγινε στο Λονδίνο η Σύνοδος του αποκαλούμενου «Μετώπου της Ιρακινής αντιπολίτευσης», όπως είπατε. Ημασταν ενήμεροι γι' αυτό, προσκληθήκαμε να συμμετάσχουμε. Αρνηθήκαμε, γιατί, κατά τη γνώμη μας, επρόκειτο για μια Σύνοδο, αλλά και για ένα «Μέτωπο», που δε συστάθηκε με πρωτοβουλία των οργανώσεων της ιρακινής αντιπολίτευσης και μόνον, και δεν εδραιώθηκε για να προωθήσει τις προτάσεις των συμμετεχόντων και μόνον. Κατά την άποψή μας, δεν επρόκειτο για μια σαφή ιρακινή προσπάθεια, αλλά, αντίθετα, υπήρχε ξεκάθαρα παρέμβαση ξένων δυνάμεων, οι οποίες και καθόρισαν, σε μεγάλο βαθμό, τους στόχους του «Μετώπου» και τα θέματα της Συνόδου.

Εμείς δε νομίζουμε ότι κάτι τέτοιο είναι προς όφελος του ιρακινού λαού, γι' αυτό και δεν ανταποκριθήκαμε στην πρόσκληση. Πιστεύουμε στην ενότητα της ιρακινής αντιπολίτευσης, αλλά όταν αυτή θα επέλθει από την πρωτοβουλία, μόνον, των ιρακινών δυνάμεων και θα βασίζεται στο μίνιμουμ των απαιτήσεων του αντιδικτατορικού αγώνα. Μια ενωμένη αντιπολίτευση, που θα απευθυνθεί στη διεθνή κοινότητα και θα εξηγήσει την κατάσταση στο Ιράκ, όπως είναι και όχι όπως παρουσιάζεται, και η οποία θα αγωνιστεί με κάθε τρόπο για την ανατροπή της δικτατορίας και προς όφελος του ιρακινού λαού. Οχι να αγωνιστεί για την εξυπηρέτηση συμφερόντων των ξένων δυνάμεων, που προώθησαν τη σύσταση αυτού του «Μετώπου».

Σύμφωνα με πληροφορίες και φήμες, που έχουν φθάσει και στα δικά μας αυτιά, στη Σύνοδο που έγινε στο Λονδίνο, η παρέμβαση των ξένων δυνάμεων ήταν κάτι παραπάνω από εμφανής. Η πρωτοβουλία ξεκίνησε από αυτές τις δυνάμεις, η Σύνοδος οργανώθηκε από αυτές, η συζήτηση καθορίστηκε από αυτές, οι οποίες και κατέθεσαν τις τελικές προτάσεις που υιοθετήθηκαν ως αποφάσεις. Οι συμμετέχοντες φαίνεται ότι όχι μόνο δεν κατέθεσαν τις δικές τους προτάσεις, αλλά δεν είχαν καν τον απαραίτητο χρόνο να σχολιάσουν τις προτάσεις που παρουσιάστηκαν. Ολες αυτές οι φήμες είναι εξαιρετικά έντονες στους κύκλους της ιρακινής αντιπολίτευσης και, όπως είναι κατανοητό, ακόμη και στο ελάχιστο να αληθεύουν, εμείς ως κομμουνιστές δεν μπορούμε να δούμε τους εαυτούς μας μέσα σε ένα τέτοιο «Μέτωπο».

- Με δεδομένη την παρέμβαση ξένων δυνάμεων, όπως ΗΠΑ και Βρετανία, θεωρείτε ότι αυτό το «Μέτωπο» θα είναι σε θέση, αν γίνει μια επίθεση στο Ιράκ, να χρησιμοποιηθεί, περίπου, με τον τρόπο που αξιοποιήθηκε η Βόρεια Συμμαχία στο Αφγανιστάν; Δηλαδή ως εμπροσθοφυλακή και στη συνέχεια ως «νέα κυβέρνηση»;

- Δε νομίζω ότι υπάρχει περιθώριο για ρήξη στους κόλπους της ιρακινής αντιπολίτευσης, γενικά, στην παρούσα φάση. Ο κοινός μας εχθρός είναι ένας: Είναι το δικτατορικό καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν. Δεν είναι ώρα για αντιπολίτευση στην αντιπολίτευση. Ελπίζω οι πραγματικές αντιπολιτευτικές δυνάμεις του Ιράκ να μη χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο για να εξυπηρετηθούν τα ξένα συμφέροντα σε βάρος του ιρακινού λαού. Και αν κάποια άτομα ή οργανώσεις, τελικά, παίξουν αυτόν το ρόλο, αυτό είναι μια ευθύνη που βαραίνει αποκλειστικά αυτούς, γιατί θα ζημιώσουν τους Ιρακινούς. Θα προτιμούσα να το θέσω έτσι.

Οσον αφορά στη σύγκριση με τη Β. Συμμαχία στο Αφγανιστάν, θα μπορούσε να υλοποιηθεί και αυτό το σενάριο, αλλά υπάρχουν και πολλά άλλα. Υπάρχουν, όντως, ορισμένες οργανώσεις που συνεργάζονται πολύ στενά με τους Αμερικανούς, και γι' αυτό τις αποκαλούμε «αμερικανικές οργανώσεις», και οι ίδιες δε διαψεύδουν αυτήν τη στενή σύνδεση. Το αν θα αποδεχτούν να παίξουν αυτόν το ρόλο, είναι δική τους επιλογή. Εμείς δε θεωρούμε ότι μια τέτοια προοπτική είναι σωστή λύση. Δεν πιστεύουμε ότι οι δυνάμεις της ιρακινής αντιπολίτευσης πρέπει να παίρνουν μέρος και να είναι τα εργαλεία για τους γεωστρατηγικούς και πολιτικούς σχεδιασμούς και τα συμφέροντα ξένων δυνάμεων.

- Θα μπορούσε, όμως, κανείς να σας ρωτήσει, αφού αυτή δεν είναι η σωστή λύση, ποια είναι, για να ανατραπεί το δικτατορικό καθεστώς του Σαντάμ Χουσεϊν; Ιδιαίτερα, εφόσον, με βάση και τις εικόνες που δείχνουν όλα τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία, αντιλαμβανόμαστε ότι εντός του Ιράκ είναι, λόγω ακριβώς του καθεστώτος, εξαιρετικά δύσκολο να εκφραστεί αντίθετη άποψη;

- Νομίζω ότι δε δόθηκε ποτέ μια πραγματική ευκαιρία στον ιρακινό λαό να εκφράσει ανοιχτά την άποψή του για το καθεστώς και να προσπαθήσει να την υλοποιήσει. Στο Ιράκ, δεν υπάρχει ελευθερία έκφρασης, δεν υπάρχει ελευθερία του Τύπου, δεν υπάρχει καμία ατομική ελευθερία. Τι ακριβώς εικόνες περιμένει ο κόσμος να δει; Πώς θα μπορούσαν οι απλοί Ιρακινοί, υπό τις υπάρχουσες συνθήκες, να εκφράσουν την πραγματική τους άποψη; Αυτό που βλέπει ο κόσμος είναι καθαρή προπαγάνδα.

Δεν μπορώ να φανταστώ, στον αιώνα μας, έναν Πρόεδρο να εκλέγεται με 100%, αυτό δηλαδή που υποστήριξε ο Σαντάμ Χουσεΐν πριν από λίγο καιρό, ενώ δεν υπάρχει αντίθετη φωνή, δεν υπάρχει αντιπολιτευτικό κόμμα. Αν όλος ο ιρακινός λαός υποστηρίζει το καθεστώς και περνά τόσο καλά, γιατί υπάρχουν 3,5 με 4 εκατομμύρια Ιρακινοί πρόσφυγες, που ζητούν πολιτικό άσυλο σε άλλες χώρες; Εγκατέλειψαν τη χώρα τους, γιατί δεν μπορούσαν πια να ζήσουν σ' αυτήν, εξαιτίας, κυρίως, της σκληρότητας και της καταπίεσης αυτού του συγκεκριμένου καθεστώτος. Νομίζω πως είναι γνωστό σε όλους ότι είθισται τα δικτατορικά καθεστώτα, και ιδιαίτερα τα πλέον στυγνά, να αυτοπαρουσιάζονται ως οι εκλεκτοί του λαού με καθολική αποδοχή, κάτι που πετυχαίνουν, συνήθως, με απίστευτη σκληρότητα. Για το συγκεκριμένο δικτατορικό καθεστώς, πιστεύω ακράδαντα ότι ο ιρακινός λαός και η ελεύθερη έκφρασή του είναι πολύ μεγαλύτερος εχθρός από ό,τι τα αμερικανικά στρατεύματα στην περιοχή.

Ως Ιρακινό ΚΚ, δεν πιστεύουμε ότι ο μοναδικός τρόπος να αντιμετωπιστεί το δικτατορικό καθεστώς είναι ένας πόλεμος. Ούτε θεωρούμε ότι είναι η ορθή λύση να οργανωθεί και να χρηματοδοτηθεί από τις ΗΠΑ ή από κάποια άλλη ξένη δύναμη, μια αντιπολίτευση. Απορρίπτουμε κατηγορηματικά αυτές τις δήθεν λύσεις και τα επιχειρήματά τους.

Ο πόλεμος δεν μπορεί να είναι η μόνη προοπτική. Οι ΗΠΑ και η οποιαδήποτε άλλη ξένη δύναμη θα κάνουν πόλεμο για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα. Οι Ιρακινοί, όμως, οφείλουν να ασχοληθούν με το δικό τους συμφέρον. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να μιλήσουμε με οποιαδήποτε πλευρά, με τις ΗΠΑ, τη Βρετανία ή την Ελλάδα, και να τους εκθέσουμε την άποψή μας. Το πρόβλημά μας είναι ότι δε θέλουμε να είμαστε μέρος των γενικότερων σχεδίων τους για τα δικά τους συμφέροντα.

Ο πόλεμος δεν είναι προοπτική για τον ιρακινό λαό. Και αυτό γιατί τον φέρνει σε αδιέξοδο: Θα πρέπει να διαλέξει ανάμεσα στον δικτάτορα και στον πόλεμο. Αυτό δεν είναι επιλογή, γιατί καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο εφιάλτες: Τη συνέχιση της στυγνής δικτατορίας και την καταστροφή, την εξαθλίωση, το θάνατο ενός πολέμου. Μπορεί να υπάρχουν ορισμένα τμήματα του ιρακινού λαού, που πραγματικά θέλουν να απαλλαγούν από τον Σαντάμ με οποιοδήποτε κόστος γιατί έχουν φθάσει σε απόγνωση και δε νοιάζονται για το ποιος θα τον διαδεχτεί. Αυτό, όμως, είναι έκφραση απελπισίας.

Το θέμα του Ιράκ είναι πλέον διεθνές. Ολόκληρος ο πλανήτης ασχολείται με αυτό. Εκατομμύρια κόσμου διαδήλωσαν σε εκατοντάδες πόλεις του κόσμου, για να εκφράσουν την αντίθεσή τους σ' αυτόν τον πόλεμο. Γιατί; Γιατί πρέπει η διεθνής κοινότητα, ο ΟΗΕ να πιεστεί να επανέλθει στο Ιράκ, να ασχοληθεί με τον ιρακινό λαό ως προτεραιότητα. Οχι μόνο για τα όπλα μαζικής καταστροφής. Μα, ο ιρακινός λαός είναι το μεγαλύτερο θύμα αυτών των όπλων, τα έχει υποστεί πολλές φορές και, φυσικά, είναι ο πρώτος που θέλει να απαλλαγεί από αυτά.

Για να απαλλαγεί από αυτά, όμως, θα πρέπει να επιλέξει τον πόλεμο; Οχι. Κατηγορηματικά όχι. Ας ασχοληθεί επιτέλους σοβαρά ο ΟΗΕ με τον ιρακινό λαό και τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος. Ας τοποθετηθούν όλοι πάνω σ' αυτό. Αντί για επιθεωρητές όπλων, γιατί ο ΟΗΕ δε στέλνει «επιθεωρητές ανθρωπίνων δικαιωμάτων»; Αξιωματούχους, που θα επισκεφθούν κάθε γειτονιά, κάθε φυλακή, κάθε σημείο της χώρας και θα καταγράψουν τις βάναυσες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Αξιωματούχους, που θα μείνουν εκεί και θα λειτουργήσουν υποστηρικτικά και ενθαρρυντικά για τον ιρακινό λαό, που θα νιώσει ότι δεν είναι μόνος του, ότι δε θα δολοφονηθεί, αν εκφράσει ανοιχτά την άποψή του, ότι κάποιος θα τον προστατεύσει. Τότε, θα δούμε πόσο αποφασιστικά και εύκολα ο ιρακινός λαός μπορεί να απαλλαγεί από τον δικτάτορα. Τότε, το Συμβούλιο Ασφαλείας θα μπορεί, με τις αποφάσεις του και με το προσωπικό του, να διασφαλίσει τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών στο Ιράκ. Και τότε, θα τελειώσει το θέμα με το ιρακινό καθεστώς, γιατί πλέον ο ιρακινός λαός θα έχει μια πραγματική ευκαιρία να πάρει την τύχη του στα χέρια του. Αυτή η προοπτική είναι πραγματική εναλλακτική λύση, είναι μια διέξοδος για τον ιρακινό λαό. Ο πόλεμος και η χειρότερη δυστυχία δεν είναι λύση για τον ιρακινό λαό.

- Επειδή, όμως, όπως είπατε, ο σχεδιαζόμενος πόλεμος εξυπηρετεί τα συμφέροντα όσων των προετοιμάζουν και όχι του ιρακινού λαού, μήπως, τελικά, επί της ουσίας, ο πόλεμος αυτός είναι αναπόφευκτος; Και αν ναι, ποια εκτιμάτε ότι θα είναι η επόμενη μέρα για το Ιράκ;

- Εύχομαι πραγματικά ο πόλεμος να μη γίνει ποτέ. Είναι, βέβαια, σαφές ότι η αμερικανική ηγεσία έχει πάρει τις αποφάσεις της. Εντούτοις, θέλω να ελπίζω ότι η αντιπολεμική κραυγή των λαών θα μπορέσει να αλλάξει αυτήν την κατεύθυνση. Πρόκειται για ένα πραγματικά πρωτοφανές φαινόμενο σε παγκόσμια κλίμακα. Ο κόσμος αυτός, νομίζω ότι αντιλαμβάνεται την καταστροφή, το χάος, το θάνατο, τον πόνο, που ένας πόλεμος θα προκαλέσει στον ιρακινό λαό.

Τα σενάρια είναι τόσα πολλά, που πραγματικά είναι πολύ δύσκολο να εκτιμήσει κανείς την επόμενη μέρα μιας στρατιωτικής επέμβασης. Ανησυχητικό στοιχείο, νομίζω, είναι οι τελευταίες εξελίξεις σχετικά με την Τουρκία. Δηλαδή, το γεγονός ότι η Αγκυρα αρνήθηκε να θέσει τα στρατεύματά της υπό τη διοίκηση των Αμερικανών και τελικά θα εισέλθουν, υποτίθεται αν χρειαστεί, μόνα τους στο βόρειο Ιράκ.

Είναι γνωστές οι τουρκικές βλέψεις για την περιοχή. Και αυτό περιπλέκει ακόμη περισσότερο τα πράγματα. Γιατί αν εισέλθουν τα τουρκικά στρατεύματα στο βόρειο Ιράκ, πολύ δύσκολα θα αποχωρήσουν από εκεί, και πραγματικά δε θα ήθελα να δω την κυπριακή ιστορία να επαναλαμβάνεται. Βέβαια, το θέμα είναι ότι το Ιράκ δεν είναι Κύπρος. Η κατάσταση στο Ιράκ είναι πολύ πιο βίαιη και πολύ πιο απρόβλεπτη. Αν εισβάλει ο ένας «γείτονας», τότε σίγουρα θα εισβάλει και άλλος, π.χ., το Ιράν, προκειμένου να υπερασπίσει τα δικά του συμφέροντα. Καταλαβαίνετε ότι η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο και σίγουρα όχι προς όφελος του κουρδικού ή του ιρακινού λαού.

Ορισμένα άλλα σενάρια μιλούν για στρατιωτική κατοχή. Αυτό δεν είναι τόσο εύκολο στο Ιράκ. Ο ιρακινός λαός έχει υψηλό μορφωτικό και πνευματικό επίπεδο. Δεν είναι σε μια κατάσταση τέτοια που θα αποδεχτεί ένα νέο δυνάστη. Αν αποτολμηθεί κάτι τέτοιο, πραγματικά δεν μπορεί κανείς να προβλέψει την αντίδρασή του και, φυσικά, εγώ χαρακτηρίζω αυτήν την προοπτική αδιανόητη, καταδικαστέα και απαράδεκτη.

- Ποια νομίζετε ότι θα είναι η αντίδραση του αραβικού κόσμου σε μια επίθεση στο Ιράκ; Συμμερίζεστε την άποψη ότι είναι εξαιρετικά πιθανό να υπάρξει γενική αποσταθεροποίηση;

- Ηδη, ολόκληρος ο αραβικός κόσμος βρίσκεται σε εξαιρετικά μεγάλη ένταση. Η συνεχιζόμενη ισραηλινο-παλαιστινιακή διαμάχη, η κτηνωδία του ισραηλινού στρατού σε βάρος των Παλαιστινίων έχει οδηγήσει την κατάσταση στα όριά της, γι' αυτό και παρατηρούμε μια αύξηση της επιρροής των εξτρεμιστών και των φανατικών, κάτι που σαφώς πλήττει σοβαρά τα συμφέροντα των λαών της περιοχής. Αυτός ο εξτρεμισμός, όμως, γεννιέται και αναπνέει από τέτοιες ακραίες καταστάσεις βίας.

Αν υπάρξει μια επίθεση στο Ιράκ και μάλιστα αν οδηγηθεί σε κατοχή του Ιράκ, τότε πραγματικά το σκηνικό γίνεται εξαιρετικά επικίνδυνο, όχι μόνο για τη συγκεκριμένη περιοχή, γιατί πλέον η ένταση θα είναι εκτός ορίων και θα θρέψει περισσότερους φανατικούς. Δεν μπορώ να προβλέψω, αν θα υπάρξει αλλαγή ηγεσιών, αλλά μπορώ μετά βεβαιότητας να σας πω ότι η λαϊκή οργή θα είναι πολύ μεγαλύτερη από όση φαντάζεται κανείς, γιατί, μετά από όλα όσα έχουν γίνει, το να υπάρξει αμερικανική κατοχή σε μια από τις αρχαιότερες και μεγαλύτερες χώρες της περιοχής, όπως είναι το Ιράκ, είναι κάτι που η αραβική κοινή γνώμη δεν είναι σε θέση να αντέξει.

Και αυτό θα προκαλέσει απρόβλεπτες εξελίξεις στον πολιτικό χάρτη της περιοχής, ιδιαίτερα εφόσον είναι σαφές σε όλους τους Αραβες ότι ένας πόλεμος δε θα γίνει για το καλό του ιρακινού λαού, που απλώς θα υποφέρει περισσότερο, αλλά για το πετρέλαιο...