Συνεχίζουμε το οδοιπορικό μας στη νέα γη, πάντα με τον Βασίλη Λιόγγαρη να μας ξεναγεί, και...

«... κατηφορίζουμε τη Νεβάδα, όπου περνάμε στην Αριζόνα μέσα απ' ένα από τα πιο σημαντικά φράγματα του κόσμου. Το φράγμα Χούγερ, όπου μαζεύονται τα νερά του ποταμού Κολοράντο. Εξυπηρετεί όλη την περιοχή από ρεύμα και ποτιστικό νερό. Συνεχίζουμε για το περίφημο Γκραν Κάνιον, τη μήκους 450 χιλ. κοιλάδα από σχιστόλιθο και γρανίτη, όπου η φύση προσφέρει αφιλοκερδώς όλες τις ομορφιές και τις ιδιομορφίες της. Ο δρόμος ίσιος, μονότονος, ερημικός, ατέλειωτος. Η ομορφιά της ερήμου με τους κάκτους και τα άγρια αφηνιασμένα άλογα. Θα αφήσουμε τη θαυμάσια επίπεδη πόλη του «Φοίνιξ», που αυτοπυρπολείται, για να κατευθυνθούμε σ' ένα φανταστικό τοπίο (ίσως το ωραιότερο των ΗΠΑ), τη Σιντόνα. Ανάμεσα σε πελώρια δέντρα, λίμνες και ρέματα και σε απόκρημνους βράχους με απίθανα χρώματα και σχήματα.

Φυτείες, πετρελαιοπηγές, φάρμες ατέλειωτες. Καουμπόηδες. Ντάλας. Στη μαρτυρική πόλη. Οι κηλίδες από το αίμα της πιο στυγνής και μυστηριώδους δολοφονίας έχουν αφήσει τη σφραγίδα τους πάνω στον καυτό δρόμο. Το παραθύρι απ' όπου πέσανε οι πυροβολισμοί μισάνοιχτο κι ένα κακόγουστο μνημείο του Κένεντι υπενθυμίζει στους περαστικούς τη μαύρη μέρα του Νοέμβρη του '63.

Ελ Πάσο. Λάσο και βουβάλια και ως αξιοθέατο - ελλείψει ιστορίας - η θεοποίηση του Billy the Kint του πιστολέρο που στα 17 του χρόνια σκότωνε όλο τον κόσμο, για να εκδικηθεί το θάνατο των γονιών του και της αδελφής του.

Λουιζιάνα - Νέα Ορλεάνη, Λουίς Αρμστρογκ και Μισισιπής. Κορνέτα, φτώχεια, βρωμιά και νεγρική υπεροπλία. Ομως η Ν. Ορλεάνη έχει μυρωδιά γαλλικής κουλτούρας και το έντονο χρώμα του Νότου. Πανέμορφα νταντελωτά σπιτάκια, κουκλίστικες μονοκατοικίες, στολισμένες μαρκίζες, πολύχρωμα φώτα. Και την ιστορική Bourbon μέσα από τους ήχους της τζαζ μουσικής και έντονη αίσθηση από Τένεσι Ουίλιαμς και Καζάν.

***

«Σήμερα τελείωσα 23 ώρες εργασίας. Ευχαριστώ τον αφέντη μου μου που μ' άφησε να ζήσω και να δουλέψω αύριο άλλες 23 ώρες». Από το ημερολόγιο ενός σκλάβου.

Ατλάντα - Γεωργία. Φυτείες βάμβακος ζαχαροκάλαμου. Κόκα Κόλα, Delta (αερ. εταιρία) φυλετικό μίσος και ...όσα παίρνει ο άνεμος.

Ταλαχάσι - Μαϊάμι - Ορλάντο, Φλόριδα. Αλλο τοπίο, άλλη αίσθηση, πολύ πράσινο, βάλτοι, βουνό πουθενά, κοραλλένια νησιά. Δρόμοι, συμπλέγματα γεφυρών. Οταν σε μια χώρα δεν υπάρχει ιστορία, δεν υπάρχει πολιτισμός, δεν υπάρχουν παραδόσεις, δεν υπάρχουν μουσεία και πινακοθήκες υπάρχει επίδειξη άφθονης τεχνολογίας και φανταχτερό πληθωρικό θέαμα κραυγών κι εντυπώσεων, ακτίνων λέιζερ και διάφορα τρικ. Μετά την πρόκληση και τον τζόγο του Βέγκας υπάρχει το Ορλάντο, υπάρχει η Ντίσνεϊ, υπάρχει το θέαμα της πρωτότυπης πειραματικής κοινωνίας του μέλλοντος, του απομονωτισμού και της απομόνωσης - όπως τα οραματίστηκε ο Ντίσνεϊ. Το μυστήριο, το θρίλερ, το άγνωστο, η διασκέδαση. Κι εδώ νομίζω πως θα πρέπει να σταθούμε λίγο περισσότερο.

Ο απίθανος μαγευτικός κόσμος του Ντίσνεϊ, κόσμος που αναστάτωσε την παιδική μας φαντασία. Ο κόσμος που νανούρισε την παιδική μας σκέψη, ταξιδεύοντάς τη σ' ονειρεμένα πελάγη ευτυχίας. Ο κόσμος που καλλιέργησε μέσα μας τη φυγή, την περιπλάνηση και την περιπέτεια. Ο κόσμος του Μίκι Μάους, του Ντόναλντ Νταγκ, του Μπαγκς Μπάνι, του Πίτερ Παν, του Πινόκιο, της Χιονάτης, ό,τι πιο όμορφο μπορούσε να φανταστεί η παιδική μας ψυχή στα χέρια του αμερικανικού επιχειρησιακού πνεύματος, στα χέρια της αμερικανικής νοοτροπίας και σκέψης, στα χέρια της αμερικανικής κουλτούρας. Η εισβολή της επιστημονικής και τεκμηριωμένης προβολής των «μπίζνες» στη λογική πως όλα πωλούνται, αν είναι καλά διαφημισμένα και εντυπωσιακά συσκευασμένα, είναι γεγονός.

Το αμερικανικό πνεύμα προσπαθεί να δημιουργήσει το δικό του είδος πολιτισμού, μέσα από το θέαμα και την ευχαρίστηση. Το αποτέλεσμα είναι τόσο σημαντικά αποδεκτό που αν δε σκεφτείς βαθύτερα και λογικότερα, τι κρύβεται πίσω από τη φαινομενική αυτή αθωότητα κινδυνεύεις να το βρεις όχι μόνο απίθανα ελκυστικό, αλλά και αφάνταστα διασκεδαστικό.

Η είσοδος και οι πρώτες φαντασμαγορικές κατασκευές σε προϊδεάζουν ότι συμβαίνει κάτι το πολύ ενδιαφέρον.

Μπαίνεις μέσα, αφού πληρώσεις το σημαντικό ποσό 10.000 δρχ. (42 δολάρια). Ενα ωραιότατο τρενάκι, σαν κι αυτό που έχουμε δει όλοι στα φιλμ γουέστερν, με το χαρακτηριστικό καμπανάκι αναλαμβάνει να σε ξεναγήσει από την πόλη και να σε προετοιμάσει για το τι πρόκειται να δεις και ν' απολαύσεις. Αν καθόμουνα να ιστορήσω όλα τα θεάματα που μπορείς να παρακολουθήσεις, δε θα έφταναν όχι μόνο άλλες τόσες σελίδες, αλλά και άλλες δυο μέρες παραμονής στο χώρο. Τελικά όλα είναι συναρπαστικά, όλα είναι μαγικά και προπαντός αμερικάνικα, όπως λέει και το τραγούδι, οικειοποιήθηκαν τα πάντα, πήραν τις ιστορίες του κόσμου, τα παραμύθια των λαών, πήραν παραδόσεις αιώνων, τις έκαναν αμερικάνικο αχταρμά, στα 'δωσαν καλοσερβιρισμένα στο πιάτο και ουίσκι κι ευχαριστώ.

Κι απ' όλα τα μεγαλεία της Αμερικής, αυτά που ανέφερα πιο πάνω (Ορλάντο - Λας Βέγκας) είναι τα μόνα που μπορούν να σ' εντυπωσιάσουν. Ολα τα μεγέθη είναι μεγάλα και κωδικοποιημένα και μόνο τα συναισθήματα μικρά, που σε κάνουν κι απορείς πώς αυτή η απέραντη, η πάμπλουτη, η ευνοημένη κι ατρύγητη χώρα δεν μπορεί να θρέψει τους κατοίκους της. Είναι ν' απορεί κανείς πώς υπάρχουν τόσοι άστεγοι, τόσοι ζητιάνοι, τόσοι εξαθλιωμένοι, τόσοι ναρκομανείς, τόσοι εγκληματίες. Τι να φταίει; Τι να φταίει;...!!

Σ' αυτή τη μαγική χώρα, για να σπουδάσει ένα παιδί πρέπει ο πατέρας του να διαθέσει 8 εκατ. περίπου το χρόνο. Κι αν έχει την ατυχία ν' αρρωστήσει ένας άνεργος ή ένας φτωχός που δεν έχει ιδιωτική ασφάλεια θα πεθάνει αβοήθητος στην ψάθα.

Η Αμερική δεν είναι ένας κόσμος, η Αμερική είναι πολλοί κόσμοι. Δεν κωδικοποιείται. Είναι το χωνευτήρι των λαών. Κάνουν τέτοια προπαγάνδα, ώστε να καταφέρνουν να κάνουν τον μαύρο εθνικά υπερήφανο για τη συμμετοχή του σε διαφόρους πολέμους. Η προσπάθεια να δημιουργήσουν στην πανσπερμία των κατοίκων της εθνική συνείδηση είναι μεγάλη. Για το σκοπό αυτό έκτισαν έναν καθεδρικό ναό στο Μανχάταν (τον Αγ. Ιωάννη) χωρητικότητας 10.000 ατόμων, όπου κάθε θρησκευτικό δόγμα έχει το δικό του παρεκκλήσι και κάθε πολίτης ανεπηρέαστα μπορεί ν' ασκεί τα θρησκευτικά του καθήκοντα.

Η διαφορά ανάμεσα στους ουρανοξύστες των Δίδυμων Πύργων (που ακόμα υπήρχαν) του Μανχάταν που σου κρύβουν τον ήλιο και το φεγγάρι και του Χάρλεμ, της μιζέριας, της φτώχειας και της αθλιότητας - που τους χωρίζει το Σέντραλ Παρκ - είναι τεράστια. Μέσα σ' ένα μικρό επίπεδο χώρο 20 τετρ. χλμ. που ο Ολλανδός Χάτσον αγόρασε απ' τους Ινδιάνους με 24 δολάρια, υπάρχουν τα πιο αντιφατικά και τα πιο ανισόρροπα στοιχεία. Ο πλούτος και η φτώχεια. Ο χορτασμένος και οι πεινασμένοι. Οι ουρανοξύστες και το παγκάκι ή το γρασίδι ή οι καλυμμένοι χώροι των δημοσίων κτιρίων. Απ' όλη τούτη την Αμερική που πέρασα ένα μήνα, μόνο τη μυρουδιά της πήρα κι ένιωσα στο λαρύγγι γεύση πικρή.