Μάρτης 2003. Μεσούσης μιας εξαιρετικά δύσκολης οικονομικής κατάστασης, εξαιτίας των 40 χρόνων ασφυκτικού εμπάργκο και συνεχών απειλών και της παγκόσμιας ύφεσης, στη σκιά του πολέμου στο Ιράκ, η Κούβα αντιμετωπίζει ίσως τη μεγαλύτερη απειλή από το 1959, ενορχηστρωμένη από τις ΗΠΑ. H αποστολή ανατέθηκε στον επικεφαλής του Γραφείου Αμερικανικών Συμφερόντων, Τζέιμς Κέισον, προκειμένου να δικαιολογηθεί μια επίθεση, ίσως και στρατιωτική. Αυτό το γεγονός το σημείωσε πολύ εύστοχα σε πολλές δημόσιες εμφανίσεις του το τελευταίο διάστημα ο Φιντέλ Κάστρο...

Η αλήθεια είναι ότι η Κούβα ήταν προετοιμασμένη.

Κατ' αρχήν, πριν την άμεση εκδήλωση των συγκεκριμένων αυτών επιθετικών ενεργειών εκ μέρους των ΗΠΑ, υπήρξαν μετά την εκλογή του «βρέφους» Μπους πληθώρα στοιχείων που είχαν θέσει σε συναγερμό το Νησί της Επανάστασης. Τον Ιούνιο του 2001, πέντε Κουβανοί υπήκοοι καταδικάστηκαν για κατασκοπία από Δικαστήριο του Μαϊάμι και εξακολουθούν να παραμένουν στη φυλακή. Ιδιαίτερα εξοργιστικό είναι το γεγονός ότι για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα παραμένουν σε κελιά απομόνωσης, χωρίς πρόσβαση ούτε στους δικηγόρους τους. Οι πέντε Κουβανοί κρίθηκαν «ένοχοι» από τα αμερικανικά δικαστήρια, καθώς, όπως τονίζεται και σε ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Κούβας, απέτρεψαν και αποκάλυψαν μεγάλο μέρος της δράσης των Κουβανών «εξορίστων», που έχουν τη βάση τους στο Μαϊάμι, που υπό την καθοδήγηση της αμερικανικής κυβέρνησης διαπράττουν πλείστες τρομοκρατικές ενέργειες και επιθέσεις. Οπως πτήσεις πολιτικών αεροσκαφών, παραβιάζοντας τον κουβανικό εναέριο χώρο, που ρίχνουν φυλλάδια προπαγάνδας και περιοδικά, όπλα και χειροβομβίδες σε συγκεκριμένα σημεία της κουβανικής επικράτειας.

Το Μάη του 2002, ως πρόγευση διαθέσεων, εξ αφορμής της επίσκεψης του πρώην Προέδρου Τζίμι Κάρτερ, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Τζον Ρ. Μπόλτον εκτόξευσε έμμεσες απειλές, κατηγορώντας την Κούβα για ανάπτυξη παραγωγής περιορισμένου αριθμού μικροβιολογικών όπλων, ενώ ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για θέματα Λατινικής Αμερικής, Οτο Ράιχ, επαναλαμβάνει τις απειλές τον Οκτώβρη.

Ενώ μετά την εκδήλωση της αμερικανικής επιθετικότητας, η Κούβα εντάσσεται εκ νέου στον «άξονα του κακού», σύμφωνα με τη λίστα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την κατάσταση της διεθνούς τρομοκρατίας, που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Απρίλη. Οχι μόνο αυτό. Η Κούβα κατηγορείται και για υπόθαλψη της τρομοκρατίας και βεβαίως μία τέτοια κατηγορία εκ μέρους των ΗΠΑ μετά την 11η Σεπτέμβρη, σημαίνει οτι βρίσκεται στο στόχαστρο του «αντιτρομοκρατικου πολέμου», δηλαδή των παντός είδους ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων για την κατάπνιξη της επανάστασης. Μόλις στις 14 Μάη, απέλασαν 14 Κουβανούς διπλωμάτες, εξαιτίας ενεργειών τους «που χαρακτηρίζονται επιβλαβείς για τις ΗΠΑ».

Φυσικά, η επιθετικότητα εκ μέρους των ΗΠΑ και αναμενόμενη και μέρος των σχεδίων, που εκπονούνται εδώ και 44 χρόνια για την ανατροπή του σοσιαλισμού στο μαλακό της υπογάστριο, ήταν. Εξάλλου, οι πρόσφατες εξελίξεις στη Λατινική Αμερική και ειδικά η αλλαγή σκυτάλης της εξουσίας στη Βραζιλία και το Εκουαδόρ, η κυβέρνηση του Επαναστατικού Συμβουλίου υπό τον Ούγο Τσάβες στη Βενεζουέλα, οι εξεγέρσεις σε Περού, Βολιβία, Αργεντινή, η νίκη του Φαραμπούντο Μαρτί στις πρόσφατες γενικές και τοπικές εκλογές στο Ελ Σαλβαδόρ, η έκρυθμη κατάσταση στην Κολομβία, οι «παράδοξες» κινήσεις του Προέδρου του Μεξικού Βινσέντε Φοξ, που δείχνουν προθέσεις εναντίωσης έναντι των ΗΠΑ, παρά το μεγάλο ρίσκο που ενέχει αυτή η στάση στο διεθνές σκηνικό, δεδομένης της γειτνίασης με τις Ηνωμένες Πολιτείες, συνθέτουν ένα εν δυνάμει επικίνδυνο για τα συμφέροντα των ΗΠΑ σκηνικό. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι οι ίδιες οι ΗΠΑ έχουν ελάχιστα περιθώρια κινήσεων στη Λατινική Αμερική. Μόνο η κυβέρνηση του Αλβαρο Ουρίμπε στην Κολομβία δείχνει πρόθυμη να ακολουθήσει τυφλά τις επιταγές των ΗΠΑ.

Ποιος, άραγε, θα καλύψει αυτό το κενό επιβολής και διαιώνισης του μοντέλου πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, που ήδη έχει επιφέρει τον όλεθρο στο «ξεχασμένο ημισφαίριο»; Η Ισπανία, που εδώ και χρόνια επιθυμεί διακαώς να ξαναδεί το άστρο της ως «υπερδύναμη» να αναδύεται εκ νέου, αρχικά στις πρώην αποικίες της. Με τη στάση της έναντι της κυβέρνησης Μπους και ειδικά με την προσχώρησή της στη συμμαχία ΗΠΑ - Βρετανίας κατά του Ιράκ, προσδοκά την εξαργύρωση των διευκολύνσεών της κατ' αρχήν από τα πετρέλαια του Ιράκ... κυρίως όμως από το ρόλο του τοποτηρητή στη Λατινική Αμερική.

Εντούτοις, η Ισπανία δεν αποτελεί εγγύηση και δεδομένου του «σπαραγμού» στις διατλαντικές σχέσεις και εντός της ΕΕ, χρειάστηκαν πολλές υποχωρήσεις και ανατροπές... Προσδοκώντας, λοιπόν, συγκεκριμένα οφέλη, η Ευρωπαϊκή Ενωση προσχωρεί -πιθανά υπό όρους - στην επιχείρηση ανατροπής που έχουν εκπονήσει οι ΗΠΑ.

Πώς, αλλιώς, μπορεί να ερμηνευτεί η επαίσχυντη ανακοίνωση της Ελληνικής Προεδρίας εκ μέρους της ΕΕ των «15», αλλά και των προσχωρησάντων κρατών; Μήνες μετά, «θυμήθηκε» να καταδικάσει την Κούβα για την απόφασή της να εφαρμόσει το νόμο, «εκτελώντας τρεις άνδρες, που είχαν καταλάβει ένα πλοιάριο και επιχείρησαν να το οδηγήσουν στις ΗΠΑ, καθώς και να φυλακίσει 75 διαφωνούντες πολίτες και ανεξάρτητους δημοσιογράφους», όπως αναφέρει.

Μάλιστα, προχωρά ένα ακόμη βήμα... Ανακοινώνοντας την «ομόφωνη απόφαση», όπως τονίζει, για την επιβολή διπλωματικών κυρώσεων κατά της Κούβας - «λόγω της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» - όπως είναι ο περιορισμός των διμερών κυβερνητικών επισκέψεων υψηλού επιπέδου, ο περιορισμός της προβολής της συμμετοχής των κρατών - μελών σε πολιτιστικές εκδηλώσεις και τέλος αποφάσισε να καλεί Κουβανούς αντιφρονούντες σε εορτασμούς εθνικών επετείων! Μέτρα που εντάσσονται στο πλαίσιο «της επαναξιολόγησης της κοινής θέσης της ΕΕ»...

Ουσιαστικά, δεν πρόκειται για κεραυνό εν αιθρία. Μπορεί για λίγο να σκεπάστηκε από τις δήθεν αντιπολεμικές φωνές ορισμένων μεγάλων κρατών της ΕΕ και συνολικά της Ευρώπης, εντούτοις η ενεργός συμμετοχή της ΕΕ, αν και κεκαλυμμένη, είναι πανταχού παρούσα.

Ηταν παρούσα στις 19 Δεκέμβρη στην οικία του Κέισον, στη δεξίωση για τους «αντιφρονούντες», όπως αποκάλυψε ο Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξής του στις 25 Απρίλη. Μάλιστα, ανάμεσα στους πρέσβεις ήταν και ο Ελληνας. «Παρέστησαν σε δεξίωση», όπως διευκρίνισε ο Ελληνας αναπληρωτής Εξωτερικών κ. Γιαννίτσης!!!

Εκτός αυτών, η απόλυτη συμμόρφωση της ΕΕ στα κελεύσματα των ΗΠΑ διαφάνηκε ακόμη στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Κατά την ετήσια Σύνοδο στη Γενεύη, στις 17 Απρίλη, από κοινού με τις ΗΠΑ και με προμετωπίδα την Κόστα Ρίκα, τελικά όμως επί ματαίω, επιχείρησαν να υπάρξει καταδικαστική απόφαση για την Κούβα, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως κύριο εργαλείο επέμβασης. Στάση που είχε καταγγελθεί εκ των προτέρων από την κουβανική κυβέρνηση και ειδικά κατά την παρουσίαση των αποκαλυπτικών στοιχείων από τον Κουβανό υπουργό Εξωτερικών, Φελίπε Πέρες Ρόκε.

Μετά την «αποτυχία», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε το πάγωμα της επίσημης αίτησης προσχώρησης στη Συμφωνία Κοτονού, που υπέβαλε η Κούβα τον περασμένο Γενάρη και η Επιτροπή αναμενόταν να γνωμοδοτήσει σχετικά με την αίτηση τον Ιούνη, εξαιτίας «των ανησυχιών για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Η απάντηση του κουβανικού υπουργείου Εξωτερικών, σαφής: Η Κούβα απέσυρε επισήμως την αίτηση προσχώρησης στη Συμφωνία του Κοτονού, ενώ κατά την ανακοίνωση τονιζόταν ότι η «Κούβα επιθυμεί τις διμερείς σχέσεις με την ΕΕ, υπό την προϋπόθεση να στηρίζονται στον αμοιβαίο σεβασμό».

Αυτό ακριβώς που είχε τονίσει και ο Φελίπε Πέρες Ρόκε, κατά τα εγκαίνια των νέων γραφείων της ΕΕ, στις 10 Μάρτη, λίγο πριν την εκδήλωση των μαζικών ενεργειών ανατροπής και την αποκάλυψη του δικτύου εκ μέρους της κουβανικής κυβέρνησης. Ενέργειες που σήμερα θεωρούνται «κατακριτέες». Φυσικά τότε, ο Επίτροπος Ανάπτυξης, Πουλ Νίλσεν, που ήταν παρών, είχε τονίσει ότι «ανοίγουμε μία νέα εποχή στις σχέσεις μας». Μάλλον η νέα εποχή, κατά την ΕΕ, σημαίνει κυρώσεις και άμεση επέμβαση στα εσωτερικά ενός άλλου κράτους.