Στις 5 του Σεπτέμβρη πραγματοποιήθηκε στη Λισαβόνα συνάντηση ευρωπαϊκών Κομμουνιστικών και άλλων Αριστερών Κομμάτων, με θέμα «Το κοινωνικό ζήτημα και η ευρωπαϊκή συγκυρία», με επίκεντρο τη «Στρατηγική της Λισαβόνας» και τα αποτελέσματά της και τους πρόσφατους μεγάλους εργατικούς και λαϊκούς αγώνες στην Ευρώπη.

Στη συνάντηση, όπου προσκεκλημένα ήταν τα 20 κόμματα που αποτελούν ή συνεργάζονται με την ομάδα της GUE/NGL στο Ευρωκοινοβούλιο, συμμετείχαν εκπρόσωποι 11 Κομμουνιστικών και Αριστερών Κομμάτων από την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης αντιπροσωπείας του ΚΚΕ. Συμμετείχαν επίσης το Γαλλικό ΚΚ, το ΚΟΔΗΣΟ Γερμανίας, το Κόμμα Εργασίας Ελβετίας, η Ενωμένη Αριστερά Ισπανίας, το Κόμμα των Ιταλών Κομμουνιστών, το Κόμμα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης, το ΑΚΕΛ, το ΚΚ Σλοβακίας και το ΚΚ Βοημίας-Μοραβίας.

Η συνάντηση έγινε στο φόντο σημαντικών μαζικών και μαχητικών αγώνων αντίστασης, ιδιαίτερα ενάντια στις αναδιαρθρώσεις στις εργασιακές σχέσεις και στα συστήματα Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, που πραγματοποιήθηκαν το περασμένο διάστημα σε Πορτογαλία, Ιταλία, Γαλλία, Ελλάδα, Ισπανία, Αυστρία, Γερμανία κ.α., με σημαντική συνεισφορά και συμβολή των κομμουνιστών: Γενικές και κλαδικές απεργίες, διαδηλώσεις, συγκεντρώσεις, εθνικές κινητοποιήσεις. Αντικείμενό της ήταν η συζήτηση της εμπειρίας από τους κοινωνικούς αγώνες στην Ευρώπη και η διερεύνηση των περιθωρίων για ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κομμάτων, τόσο στο μέτωπο των κοινωνικών αγώνων όσο και ενόψει των ευρωεκλογών τον Ιούνη του 2004.

Στη συνάντηση αναδείχτηκαν οι συνέπειες της «Στρατηγικής της Λισαβόνας», η σοβαρότητα της ολομέτωπης επίθεσης που δέχονται οι εργαζόμενοι, η οποία αποκτά καθολικά χαρακτηριστικά καθώς εκδηλώνεται με ένταση σε όλους τους τομείς και σε όλες τις χώρες. Υπογραμμίστηκαν οι αντιδραστικές αλλαγές που πραγματοποιούνται στο όνομα του «εκσυγχρονισμού» και της «ανταγωνιστικότητας», με στόχο τη συμπίεση της τιμής της εργατικής δύναμης. Περιγράφηκαν οι συνέπειες από την ανάπτυξη του μιλιταρισμού, του ιμπεριαλιστικού πολέμου, της οικονομικής ύφεσης και στα άλλα λαϊκά στρώματα, όπως οι μικρομεσαίοι αγρότες και οι ΕΒΕ.

Οπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση που έδωσε στον Τύπο το Πορτογαλικό ΚΚ, οι ομιλητές επιβεβαίωσαν πως οι εργάτες αποτελούν ένα από τα πρώτα θύματα του αχαλίνωτου ανταγωνισμού και πολέμου μεταξύ των πολυεθνικών μονοπωλίων και των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην τάση παραπέρα ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων, στη μείωση και του μισθολογικού και του «μη μισθολογικού κόστους», στη νέα επίθεση στις συντάξεις και στην Πρόνοια, στα συστήματα Παιδείας και Υγείας.

Ιδιαίτερα τονίστηκαν από το ΚΚ Βοημίας-Μοραβίας και το ΚΚ Σλοβακίας τα αποτελέσματα της αντεπανάστασης στην κατάσταση των εργαζομένων. Στη Σλοβακία, όπου μάλιστα η ανεργία καλπάζει με 18%, αναφέρθηκε πως σε πρόσφατη δημοσκόπηση μόνον ένα 10% δηλώνει πως ζει καλύτερα σήμερα σε σχέση με το πρόσφατο σοσιαλιστικό παρελθόν.

Ανταλλάχθηκαν πληροφορίες και εμπειρίες από τους πρόσφατους αγώνες, τις νέες μορφές πάλης και υπογραμμίστηκε η τάση για όλο και πιο οξείες κοινωνικές συγκρούσεις.

Από αρκετά κόμματα περιγράφηκαν αντιδραστικές αλλαγές στα πολιτικά συστήματα και σοβαρά πλήγματα στα δημοκρατικά, συνδικαλιστικά και πολιτικά δικαιώματα, ενώ τα κόμματα διατύπωσαν τις απόψεις τους για τη θεσμική αναμόρφωση της ΕΕ και το λεγόμενο ευρω-Σύνταγμα.

Οπως ήταν αναμενόμενο, σε μια σειρά από σοβαρά θέματα, που σχετίζονται με εκτιμήσεις σχετικά με τη φύση της ΕΕ και το χαρακτήρα των αλλαγών και εξελίξεων, υπήρξαν διαφοροποιήσεις. Ετσι, ενώ εκφράστηκε πλατιά συμφωνία ενάντια στο ευρω-Σύνταγμα, ενάντια στον ευρωστρατό και γενικά απορρίφθηκε η άποψη ότι η ιμπεριαλιστική ΕΕ μπορεί να αποτελέσει αντίβαρο για τις ΗΠΑ, διατυπώθηκαν και απόψεις περί του αντιθέτου.

Υπογραμμίστηκε από πολλά κόμματα η μεγάλη ευθύνη των Κομμουνιστικών και Αριστερών Κομμάτων για την απόκρουση της επίθεσης και την οργάνωση των διεκδικήσεων και της αντεπίθεσης των εργαζομένων. Υπογραμμίστηκε, επίσης, η ενότητα της πάλης για τα κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα με τον αγώνα ενάντια στην ιμπεριαλιστική επιθετικότητα και στον πόλεμο, ενώ επισημάνθηκε πως η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων προς όφελος των εργαζομένων και των συμφερόντων τους πρέπει να είναι καθαρά οριοθετημένη από τη σοσιαλδημοκρατία και τα νεοφιλελεύθερα δόγματα που ακολουθεί.

Οι εκπρόσωποι των κομμάτων που συμμετείχαν στη συνάντηση είχαν την ευκαιρία να διατυπώσουν και δημόσια τις θέσεις και τα πορίσματά τους σε ανοιχτή συζήτηση που πραγματοποιήθηκε την επόμενη μέρα στο ετήσιο Φεστιβάλ της «Αβάντε!», εφημερίδας του Πορτογαλικού ΚΚ.