Πολλοί είναι οι λόγοι που οδήγησαν σ' αυτά τα αποτελέσματα. Αλλοι έχουν σχέση με το γενικότερο κλίμα που επιδιώκει να αποστασιοποιηθούν τα λαϊκά στρώματα από τις κοινωνικές εξελίξεις και άλλοι έχουν σχέση με τα ειδικά και οξυμένα προβλήματα των συνεταιρισμών, βασικότερα από τα οποία είναι:

• Η πολύ κακή οικονομική κατάσταση, σχεδόν όλων των ΑΣΟ, η ανυποληψία τους, η χρεοκοπία τους και η αδυναμία τους να λύσουν έστω και μικρά προβλήματα των αγροτών ή να βελτιώσουν στο ελάχιστο τη ζωή τους.
• Το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα και η μονοπρόσωπη ή ολιγοπρόσωπη εκπροσώπηση των συνεταιρισμών στις Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ), που έχει αποτέλεσμα να μοιράζονται όλα τα αξιώματα των Διοικήσεων στις ηγεσίες των παρατάξεων του δικομματισμού και να αποκλείεται με αυταρχικό - διοικητικό τρόπο κάθε ενοχλητική φωνή.
• Ο τρόπος που γίνονται οι εκλογές και ειδικότερα οι Γενικές Συνελεύσεις, οι οποίες είναι αυστηρά εκλογικές και όχι απολογιστικές - προγραμματικές, με αποτέλεσμα να μη γίνεται απολογισμός των απερχόμενων διοικήσεων, για να μην ακολουθεί συζήτηση και ψηφοφορία επί των πεπραγμένων και να μην προβάλλονται προγράμματα. Αυτή η συνειδητά εκφυλιστική εκλογική διαδικασία έχει επιβληθεί νομοθετικά με όλους τους συνεταιριστικούς νόμους και εφαρμόζεται στην πράξη, με την πρόφαση ότι οι ΑΣΟ είναι οικονομικές οργανώσεις και ο απολογισμός είναι τεχνοκρατική υπόθεση και όχι πολιτική, γι' αυτό πρέπει να περιορίζεται στην έγκριση ή μη του ισολογισμού και μάλιστα με λογιστικά επιχειρήματα.
• Οι εκτεταμένες ψηφοθηρικές συναλλαγές, κύρια ανάμεσα σε συνεταιριστικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, που εξυπηρετούσαν προσωπικά συμφέροντα. Συναλλαγές που εκφράστηκαν ακόμα και στην εκλογή διοίκησης της ΠΑΣΕΓΕΣ.

Ο εκφυλισμός των εκλογικών διαδικασιών είχε αποτέλεσμα σε πολλούς συνεταιρισμούς να μη γίνουν εκλογές. Αλλά από διάφορους παράγοντες, συνήθως προέδρους συνεταιρισμών ή συνεταιριστικούς υπαλλήλους, συμπληρώθηκαν τα αναγκαία πρακτικά εκλογής οργάνων διοίκησης και αντιπροσώπων, χωρίς να γίνουν εκλογές, με την ανοχή ή αδιαφορία των αγροτών μελών. Δηλαδή και στις εκλογές των συνεταιρισμών ξεκίνησε μια εκφυλιστική διαδικασία που εφαρμόστηκε στη ΓΕΣΑΣΕ και τη ΣΥΔΑΣΕ με αποτέλεσμα τον ορισμό και όχι την εκλογή των οργάνων διοίκησης και εκπροσώπησης με πλήρη αποχή των αγροτών.

Ολη αυτή η αντιδημοκρατική και εκφυλιστική πολιτική αποτελεί συνειδητή επιλογή του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ για να συγκαλύψουν την ευθύνη τους για τη σημερινή κατάντια των συνεταιρισμών, αλλά και τον αντιαγροτικό, αντιδραστικό, εκσυγχρονισμό του συνεταιριστικού κινήματος που επιχειρούν να κάνουν.

Στόχος αυτού του λεγόμενου εκσυγχρονισμού, είναι η μετατροπή των ΑΣΟ σε ανώνυμες εταιρίες των μεγαλοαγροτών και των εμποροβιομηχάνων, οι οποίες από κοινού θα εκμεταλλεύονται και θα επιδιώκουν το ξεκλήρισμα των μικρομεσαίων αγροτών.

Αυτό το στόχο υπηρετεί ο Ν. 2810/2000 που ψήφισε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ τον βρίσκει αρκετά φιλελεύθερο, γι' αυτό υπόσχεται στο προεκλογικό της πρόγραμμα ότι δε θα τον αλλάξει, αλλά θα τον εφαρμόσει με ιδιαίτερο ζήλο. Βασικά αντιδημοκρατικά, αντιαγροτικά στοιχεία αυτού του νόμου είναι: Το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα. Η κατάργηση και της τυπικής ισοτιμίας των συνεταίρων μιας και οι πλούσιοι αγρότες θα μπορούν να έχουν μέχρι και τρεις ψήφους, ενώ οι φτωχοί μία. Η εκπροσώπηση των συνεταιρισμών στις ανώτερες οργανώσεις όχι με βάση τα φυσικά τους μέλη, αλλά με βάση το ύψος των εμπορικών τους συναλλαγών, με αποτέλεσμα οι πλούσιοι συνεταιρισμοί να έχουν μεγαλύτερη εκπροσώπηση. Η κατοχύρωση της διπλής και τριπλής εκπροσώπησης στην ΠΑΣΕΓΕΣ ορισμένων συνεταιριστικών οργανώσεων μέσα από συνεταιριστικές εταιρίες, κοινοπραξίες κ.ά. Η συνεργασία των συνεταιρισμών με το ιδιωτικό κεφάλαιο που δικαιολογείται με τη θεωρία ότι οι αγρότες και οι εμποροβιομήχανοι δεν έχουν πλέον αντίθετα συμφέροντα. Αλλά κοινός εχθρός είναι ο διεθνής ανταγωνισμός που για να τον αντιμετωπίσουν θα πρέπει να συνεργαστούν σε κοινές επιχειρήσεις. Τη συνεργασία αυτή στην πράξη το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ την προωθούν με το επιχείρημα ότι οι εμποροβιομήχανοι θα συνεισφέρουν κεφάλαια και αποτελεσματική διεύθυνση - διοίκηση που δεν έχουν οι συνεταιρισμοί.

Παρά τις δυσκολίες και την επιχειρούμενη αντιαγροτική ανασυγκρότηση των συνεταιρισμών, ένας σημαντικός αριθμός κομμουνιστών και προοδευτικών αγροτών εκλέχτηκε στις διοικήσεις των πρωτοβάθμιων και στις Γενικές Συνελεύσεις των δευτεροβάθμιων συνεταιριστικών οργανώσεων.

Αυτοί οι αγρότες άμεσα μπορούν να συντονίσουν τη δράση τους και να οργανώσουν την παρέμβασή τους στο συνεταιριστικό κίνημα, με βασικότερους στόχους:

• Την αποκάλυψη και καταδίκη των υπευθύνων, για τη σημερινή κατάντια των συνεταιρισμών, που είναι το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ και οι ηγεσίες των παρατάξεών τους. Η δουλιά αυτή δεν πρέπει να υποτιμάται. Ούτε να θεωρείται αυτονόητο ότι η πλειοψηφία της μικρομεσαίας αγροτιάς καταλογίζει δίκαια τις ευθύνες και πολύ περισσότερο τιμωρεί ανάλογα τους υπεύθυνους.

Οι επικείμενες εκλογές και ευρωεκλογές αποτελούν καλή ευκαιρία για τους μικρομεσαίους αγρότες, για να πληρώσουν με το ανάλογο τίμημα το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ.

• Την αποκάλυψη του αντιδημοκρατικού, αντιαγροτικού, χαρακτήρα του νέου νόμου για τους συνεταιρισμούς σε όλους τους μικρομεσαίους αγρότες, με ζωντανά παραδείγματα από την καθημερινή λειτουργία των συνεταιρισμών. Το αντιδημοκρατικό νομικό και θεσμικό πλαίσιο των συνεταιρισμών, μαζί με τα αγροτοδικεία και τους διάφορους κατασταλτικούς μηχανισμούς που χρησιμοποιούν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ μπορούν να αποτελέσουν τα βασικά αντικείμενα σύστασης και λειτουργίας επιτροπών δημοκρατικής συσπείρωσης και αλληλεγγύης στην ύπαιθρο.
• Την ενημέρωση όλων των μικρομεσαίων αγροτών για το πού σκοπεύουν να οδηγήσουν το συνεταιριστικό κίνημα το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ και πώς η συνεργασία του με το ιδιωτικό κεφάλαιο επιταχύνει το ξεκλήρισμά τους και υπηρετεί τα συμφέροντα των μεγαλοαγροτών και των εμποροβιομηχάνων.
• Τη σύνδεση των οξυμένων συνεταιριστικών προβλημάτων με τις γενικότερες αντιαγροτικές πολιτικές που εφαρμόζονται στη χώρα μας από την ΕΕ και τις ελληνικές κυβερνήσεις και στηρίζονται ποικιλότροπα από τις πολιτικές δυνάμεις που θεωρούν μονόδρομο την ΚΑΠ και τον ΠΟΕ. Να ενημερωθούν όλοι οι μικρομεσαίοι αγρότες με συγκεκριμένα παραδείγματα πώς συνδέεται ο αντιδραστικός εκσυγχρονισμός που προωθούν στο συνεταιριστικό κίνημα το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ με την επιτάχυνση των γενικότερων αντιαγροτικών αναδιαρθρώσεων που προωθούνται με τις αναθεωρήσεις της ΚΑΠ και τις συμφωνίες του ΠΟΕ.
• Την προβολή των θέσεων του προοδευτικού, αγωνιστικού αγροτικού κινήματος, τόσο για τα ειδικά και άμεσα προβλήματα κάθε συνεταιριστικής οργάνωσης, όσο και για το νέο περιεχόμενό τους στα πλαίσια μιας γενικότερης λαϊκής οικονομίας. Δηλαδή, να εκλαϊκευτεί ο ρόλος του παραγωγικού συνεταιρισμού, ο τρόπος και τα κριτήρια λειτουργίας του, οι προϋποθέσεις δημιουργίας και ανάπτυξής του, παράλληλα με το ενδιαφέρον για τα άμεσα και καθημερινά προβλήματα, έστω και αυτού του εκφυλισμένου, χρεοκοπημένου και ανυπόληπτου συνεταιριστικού κινήματος.
• Την προβολή της γενικότερης πρότασης του προοδευτικού, αγωνιστικού αγροτικού κινήματος για την ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας σε όφελος του λαού και των μικρομεσαίων αγροτών στα πλαίσια της λαϊκής οικονομίας και το ρόλο των συνεταιρισμών στις νέες αυτές συνθήκες, έτσι ώστε η προσπάθεια να μην είναι αποσπασματική και αμυντική, αλλά ολοκληρωμένη και επιθετική.

Στους στόχους αυτούς μπορούν να συστρατευτούν όλοι οι προοδευτικοί αγρότες, όλοι αυτοί που αντιστάθηκαν στις αντιαγροτικές πολιτικές, όλοι όσοι διαφωνούν με τον εκφυλισμό και τον επιχειρούμενο αντιδραστικό εκσυγχρονισμό του συνεταιριστικού κινήματος από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ.

Σίγουρα η προώθηση αυτών των στόχων είναι δύσκολη, επειδή συγκρούεται με μεγάλα οργανωμένα συμφέροντα και επειδή οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στους αγροτικούς συνεταιρισμούς είναι ιδιαίτερα αρνητικές για τους προοδευτικούς αγρότες. Είναι όμως ρεαλιστική επειδή εκφράζει όλους τους μικρομεσαίους αγρότες και μπορεί να υλοποιηθεί αν γίνει υπόθεσή τους.