Μια ελαιογραφία, μεγάλων διαστάσεων (2,60 Χ 5,20), μοναδικό ντοκουμέντο για το πώς ήταν η πόλη της Αθήνας, η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας το 1674, δηλαδή 13 χρόνια πριν την ανατίναξη του Παρθενώνα από τον Μοροζίνι, διαθέτει, πλέον, το Μουσείο της Πόλης των Αθηνών (πλατεία Κλαυθμώνος). Ο πίνακας αυτός, ο οποίος ανήκε στο Μουσείο Καλών Τεχνών της γαλλικής πόλης Σαρτρ και επί πολλά χρόνια κρεμόταν στο κλιμακοστάσιο της δικής μας Εθνικής Πινακοθήκης, είναι το «επίκεντρο» της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας έκθεσης με τίτλο «Μεγάλοι περιηγητές 15ος-19ος αιώνας», η οποία θα εγκαινιαστεί αύριο (7μμ) στο προαναφερόμενο μουσείο και θα λειτουργήσει όλο το καλοκαίρι. Ο πίνακας αυτός - ο μεγαλύτερος που φιλοτεχνήθηκε ποτέ για την Αθήνα - και ο οποίος είναι η πρώτη ελαιογραφία που φιλοτέχνησε επαγγελματίας ζωγράφος, είναι έργο του Ζακ Κάρεϊ (1649-1726). Ο Ζακ Κάρεϊ συμπεριλαμβανόταν στην πολυάριθμη συνοδεία του «αρχαιόφιλου» πρεσβευτή του Λουδοβίκου ΙΔ΄, Σαρλ Φρανσουά Ολιέ, μαρκησίου του Νουαντέ, ο οποίος στάλθηκε το 1674 στην Αθήνα προς χάριν των συμφερόντων του μονάρχη του.

Ο πίνακας του Κάρεϊ, σε πρώτο πλάνο, εικονίζει την υποδοχή της γαλλικής αντιπροσωπείας από τον Τούρκο τοποτηρητή της Αθήνας, στις παρυφές του Λυκαβηττού. Σε δεύτερο πλάνο εικονίζει, απολύτως ρεαλιστικά, τα γύρω από την Ακρόπολη μνημεία (λ.χ. τους Στύλους του Ολυμπιείου, την Πύλη του Αδριανού, ακόμα και τη σωζόμενη Ρώσικη εκκλησία) τον εκτός, εντός των τειχών της Ακρόπολης και επί του ιερού βράχου οικισμό (πάνω στο βράχο υπήρχαν 200 σπίτια, τα οποία γκρέμισε ο αρχιτέκτονας του Οθωνα, Κλέντσε) και βέβαια το φυσικό αρκαδικό περιβάλλον, καθώς και τα νησιά του Σαρωνικού.

Οχι μόνον αυτός ο πίνακας, αλλά και όλοι οι πίνακες (γκραβούρες, υδατογραφίες, λάδια, σχέδια) και οι σπάνιες εκδόσεις περιηγητών που περιλαμβάνει η έκθεση (λ.χ. το τετράτομο έργο των Τζέιμς Στιούαρτ - Νίκολας Ρέπετ, η σπουδαιότερη «πηγή» των δημιουργών και μελετητών του κλασικισμού), καθώς και η μακέτα-πρόπλασμα της Αθήνας του 1842 (έργο των Ιωάννη Τραυλού - Νικολάου Γερασιμώφ) προσφέρουν μια αποκαλυπτικότατη μαρτυρία για τα αναρίθμητα και πολύμορφα εγκλήματα κατά των αρχαιοτήτων της Αθήνας από κατακτητές, «προστάτες», «φιλέλληνες» διπλωμάτες, την οθωνική δυναστεία, αλλά και από τους εγχώριους κυβερνήτες, αρχαιοκαπήλους και ιδιωτικά συμφέροντα κατά το 19ο και 20ό αιώνα.

Οποιος παρατηρήσει προσεκτικά τον πίνακα του Κάρεϊ, αλλά και τα άλλα έργα των περιηγητών, θα αντιληφθεί ότι τα εγκλήματα κατά των ελάχιστων πια αρχαιοτήτων που σώζονται στον γύρω από την Ακρόπολη χώρο, συνεχίζονται και σήμερα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η καταστροφή των αρχαιοτήτων στου Μακρυγιάννη, για χάρη του Νέου Μουσείου Ακρόπολης και μάλιστα στο όνομα του Παρθενώνα.