Με αφορμή το δημοσίευμα του «Ρ» στις 18 Μάη με τίτλο «Ανοίγει το σχολείο στους επιχειρηματίες», λάβαμε από τον Στ. Αλαχιώτη, καθηγητή Γενετικής του Πανεπιστημίου Πατρών και πρώην Πρόεδρο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, επιστολή στην οποία αναφέρεται στα ζητήματα της «Ευέλικτης ζώνης» και του «Διαθεματικού Πλαισίου Προγραμμάτων Σπουδών». Το δημοσίευμα του «Ρ» αναφερόταν στις απόψεις και εμπειρίες εκπαιδευτικών κατά την ημερίδα που πραγματοποίησε η Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδας στις 17 Μάη στα Γιάννενα με τη συμμετοχή εκπροσώπων συλλόγων εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και με θέμα «Διαθεματικό Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών - Ευέλικτη Ζώνη» (ΔΠΠΣ-ΕΖ).

Ο πρώην πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου σημειώνει στην επιστολή του ότι «το ΔΕΠΠΣ και η ΕΖ είναι μια πρωτοποριακή παιδαγωγική καινοτομία διαμορφωμένη να υπηρετεί ακριβώς τα αντίθετα από τα εγκαλούμενα. Δεν προέρχεται από καμία ντιρεκτίβα της ΕΕ ενώ αντίθετα συμβάλλει στη διαμόρφωση της εκπαιδευτικής της πολιτικής καθώς είναι μοναδική όπως έχει σχεδιαστεί. Στην Πορτογαλία ξεκίνησε και η area escola που μοιάζει σε ένα βαθμό με την ΕΖ της χώρας μας». Ομως στο εισαγωγικό σημείωμα του ίδιου του Στ. Αλαχιώτη που συνοδεύει τα αναλυτικά προγράμματα του ΔΕΠΠΣ, αναφέρεται ότι «η εν λόγω προσπάθεια βρίσκεται σε αρμονία και με τους στόχους του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των συστημάτων εκπαίδευσης και αντανακλά μια συγκεκριμένη πρόταση προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες της χώρας μας».

Ο Στ. Αλαχιώτης αναφέρει επίσης ότι «η ΕΖ βοηθά όλους τους μαθητές να αποκτήσουν ενδιαφέροντα και να δραστηριοποιηθούν. Διευθυντής Δημοτικού Σχολείου μας είχε γράψει: "Μαθητές που θεωρούσαν τους εαυτούς τους περιττούς, εντάχθηκαν στην ΕΖ και δραστηριοποιήθηκαν αποδίδοντας και στα μαθήματα του σχολείου που τα είχαν παρατήσει". Αν αυτό είναι ζημιά του αδύνατου μαθητή τότε κάναμε λάθος!».

Οπως όμως προκύπτει από το πρόγραμμα, τα «ενδιαφέροντα» που η ευέλικτη ζώνη δημιουργεί στο μαθητή δείχνουν να έχουν προεπιλεγεί και περικλείουν ένα σαφή αστικό ιδεολογικό πυρήνα είτε πρόκειται για «Ευρωπαϊκή Διάσταση», «Αγωγή του Καταναλωτή», «Ολυμπιακή Παιδεία», «θέματα κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντος». Τα οποία πλασάρονται με τρόπο που γίνονται πιο ελκυστικά από το υπόλοιπο σχολικό πρόγραμμα μέσα στο οποίο ο εκπαιδευτικός σε ασφυκτικά πλαίσια προσπαθεί να ανταποκριθεί. Μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις τα προγράμματα και τις εργασίες καταλήγουν να τις πληρώνουν οι γονείς, που ψάχνουν να βρουν τα υλικά των παιδιών τους. Επίσης είναι ευρέως γνωστό ότι σε τοπικό επίπεδο διάφοροι χορηγοί εμπλέκονται στα συγκεκριμένα προγράμματα με ό,τι αυτό σημαίνει.

Καταλήγοντας, ο Στ. Αλαχιώτης σημειώνει ανάμεσα σε άλλα ότι «το ΔΕΠΠΣ και η ΕΖ ενισχύουν το ενιαίο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Δεν το διαφοροποιεί ταξικά και κοινωνικά, καθώς δίνει μέσα από το νέο εκπαιδευτικό υλικό και τις νέες παιδαγωγικές προσεγγίσεις (με τη διαθεματικότητα, την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και τα σχέδια εργασίας) χώρο στο κάθε σχολείο, στον κάθε εκπαιδευτικό να πάρει πρωτοβουλίες για να τονώσει και να αναβαθμίσει τη δημόσια εκπαίδευση». Αναφερόμενος στη σημασία του προγράμματος, αναφέρει ότι το παιδί «μετά από τη Β΄ Λυκείου πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ανοίξει τα φτερά του, να μάθει να αναλαμβάνει τις μεγάλες ευθύνες που αφορούν την πορεία της δικής του ζωής χωρίς να το "υποχρεώνουν" οι μεγαλύτεροι. Να μάθει να αμείβεται και να συναγωνίζεται, διότι η ζωή είναι ένας συνεχής αγώνας. Και για όλα αυτά θα αποφασίσει καλύτερα όταν η 11χρονη εκπαίδευση που σφραγίζει από τις μικρότερες τάξεις τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του και του κοσμοειδώλου του είναι παιδαγωγικά ποιοτική. Αυτή η ποιότητα στην εκπαίδευση επιχειρείται από το ΔΕΠΠΣ και την ΕΖ. Οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία δε συνάδει με την πραγματικότητα και την αλήθεια», αναφέρει.

Ωστόσο η εμπειρία εφαρμογής και η φιλοσοφία της ευέλικτης ζώνης και του ΔΕΠΠΣ οδηγούν σε ένα σχολικό πρόγραμμα διαφοροποιημένο. Η ίδια η ελευθερία επιλογής θεμάτων από την τάξη, το γεγονός ότι οι μαθητές των διαφόρων σχολείων προέρχονται από διάφορες κοινωνικές τάξεις και στρώματα, η υποχρηματοδότηση, η επιλεκτική χρηματοδότηση από «προγράμματα» ή από χορηγούς (όπως π.χ. η γνωστή εταιρία με οδοντόπαστες, Crest για την αγωγή υγείας), το αποτέλεσμα σε επίπεδο σχολικού προγράμματος δεν μπορεί να είναι άλλο από τη διαφοροποίηση από σχολείο σε σχολείο.

Στο πλαίσιο αυτό, οι παιδαγωγικοί στόχοι του προγράμματος που περιγράφει ο πρώην πρόεδρος του ΠΙ, δεν είναι άλλοι από τους στόχους των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων για ένα σχολείο το οποίο θα μάθει τον νέο «πώς θα μαθαίνει», για περισσότερες δεξιότητες και λιγότερες γνώσεις, για προσαρμογή τελικά στο μοντέλο του Ευρωπαίου περιπλανώμενου εργαζόμενου που θα δίνει το «συνεχή αγώνα» να επιβιώσει προσαρμοζόμενος στις εκάστοτε απαιτήσεις των εργοδοτών του.