Οι πρωθυπουργικές δηλώσεις το βράδυ των ευρωεκλογών ήταν σαφέστατες. Ο Κ. Καραμανλής εξέλαβε το εκλογικό αποτέλεσμα ως «εντολή να προχωρήσουμε δυναμικά μπροστά», για «να υλοποιήσουμε τη νέα πολιτική». Την αντιλαϊκή, δηλαδή, πολιτική της ΝΔ, η υλοποίηση της οποίας, για γνωστούς λόγους, παίρνει συνεχείς αναβολές. Η κυβέρνηση δεν μπορούσε το Μάρτη, μετά τις βουλευτικές εκλογές, να προχωρήσει άμεσα στην επαναχάραξη της φετινής οικονομικής πολιτικής. Πρώτον, επειδή έτσι κι αλλιώς η ρότα που είχαν χαράξει οι προκάτοχοί της δε δημιουργούσε ιδιαίτερα προβλήματα. Δεύτερον, επειδή λόγω των ευρωεκλογών έπρεπε πάση θυσία να αποφευχθεί η λαϊκή δυσαρέσκεια και η αντίδραση που θα προκαλούσαν η επιτάχυνση των διαρθρωτικών αλλαγών και η αμεσότερη ικανοποίηση των αξιώσεων του κεφαλαίου. Τώρα, που ο σκόπελος των εκλογών πέρασε, πάλι δεν υπάρχει ιδιαίτερη βιασύνη μια και αφ' ενός λόγω Ολυμπιακών Αγώνων πρέπει να διατηρηθεί το ...«πολιτικώς ορθόν» κλίμα, αφ' ετέρου ο Σεπτέμβρης, ο μήνας της χάραξης της οικονομικής πολιτικής για κάθε επόμενη χρονιά, απέχει πλέον μια αναπνοή. Το χρονοδιάγραμμα το περιέγραψε άλλωστε, τη Δευτέρα που μας πέρασε, ο Κ. Μητσοτάκης, ο οποίος, μαζί με το σχόλιό του για τις ευρωεκλογές, είπε ότι οι αρμόδιοι θα πρέπει τώρα να εργαστούν, ώστε το φθινόπωρο να έχουν ολοκληρώσει τις αναγκαίες προετοιμασίες για την οριστικοποίηση των στοιχείων για την οικονομική πολιτική του επόμενου διαστήματος.

Βέβαια, μπορεί η κυβέρνηση πράγματι να μην έχει φορτσάρει, όμως δεν είναι αλήθεια ότι δεν έχει δείξει το πρόσωπό και τους προσανατολισμούς της. Και ως στοιχείο αυτού δεν είναι μόνο ότι εξακολουθεί να τηρεί και να εφαρμόζει μέχρι κεραίας το σύνολο των αντιλαϊκών επιλογών της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Δεν είναι μόνο ότι με κάθε ευκαιρία επιδιώκει να δείξει, προς την άρχουσα τάξη και τους εκπροσώπους της, την αταλάντευτη απόφασή της να επιβάλει τις αναδιαρθρώσεις που αξιώνει το κεφάλαιο. Είναι και ότι κάθε ενέργεια και απόφασή της κινείται σε αυτές ακριβώς τις κατευθύνσεις.

Στα ...πεπραγμένα, ιδιαίτερη θέση κατέχει η πολιτική των κυβερνώντων στο θέμα της ακρίβειας. Πιο συγκεκριμένα, στο νέο κύκλο ανατιμήσεων που ξέσπασε, όπως αναμενόταν, μετά τις εκλογές του Μάρτη και οι οποίες υπό το βάρος και το κλίμα που προκάλεσαν και η ξέφρενη πορεία της διεθνούς τιμής του πετρελαίου και οι εγχώριες αυξήσεις στα καύσιμα αποτέλεσαν ένα πολύ καυτό μείγμα για τη λεηλασία των λαϊκών εισοδημάτων. Η κυβέρνηση, εδώ κινήθηκε στη λογική που λέει και στο πρόγραμμά της, ότι «το οικονομικό σύστημα της ελεύθερης αγοράς έχει επικρατήσει παντού», παρουσιάζοντας έναν πρωτοφανή δογματισμό στη θέση «δεν παρεμβαίνω στις τιμές». Το αποτέλεσμα, όπως είναι φυσικό, ήταν η απότομη εκτόξευση των τιμών στα ύψη. Οι ανατιμήσεις σε εκατοντάδες είδη πρώτης ανάγκης και λαϊκής κατανάλωσης για όλο αυτό το διάστημα αποτέλεσαν φαινόμενο καθημερινότητας, ενώ την ίδια στιγμή η άρνηση των κυβερνώντων να παρέμβουν στη ληστρική πολιτική των διυλιστηρίων οδήγησε σε τιμές ρεκόρ για τα καύσιμα. Η μόνιμη επωδός των αρμοδίων ήταν ότι «παρακολουθούν τις εξελίξεις» και ότι «η αποκατάσταση του υγιούς ανταγωνισμού θα επαναφέρει τις τιμές στα προηγούμενα επίπεδα, μόλις συγκρατηθούν οι διεθνείς τιμές». Η αλήθεια, όπως γνωρίζουν οι πάντες, τους διέψευσε με απόλυτο τρόπο. Οι διεθνείς τιμές στο πετρέλαιο επανήλθαν στα προ της κρίσης επίπεδα, ενώ οι τιμές της βενζίνης στα πρατήρια είναι ήδη ακριβότερες, σε σχέση με τον Απρίλη, περί το 5%. Οι δυο εταιρίες πετρελαίου στη χώρα εξασφάλισαν από αυτό το βρώμικο παιχνίδι νέα υπερκέρδη, ενώ οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να είναι τα μόνιμα θύματα μιας ελεεινής πολιτικής, που τους θέλει να είναι οι συνεχείς αιμοδότες του κεφαλαίου.

Συγκεκριμένο «στίγμα» έχει δώσει και γνωστός επιχειρηματίας-υφυπουργός Ανάπτυξης. Ο Γ. Παπαθανασίου, λειτουργώντας, προφανώς, και ως φορέας υποβολής αξιώσεων, αλλά και ως δέκτης αιτημάτων από τους φορείς, φαίνεται να έχει απόλυτα ξεκάθαρο τι πρέπει να γίνει. Κλίνει σε όλες τις πτώσεις τη λέξη «ανταγωνισμός», που δήθεν θα συγκρατήσει τις τιμές, διαβεβαιώνει ότι ο ρόλος του είναι η παρακολούθηση των εξελίξεων στην αγορά και εξηγεί ότι από εδώ και πέρα η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα κάνει θαύματα. Τι είδους θαύματα; Θα εντοπίζει, λέει, τις επιχειρήσεις που ακολουθούν ...«εναρμονισμένη πολιτική», δηλαδή, η Επιτροπή θα λειτουργεί και πάλι ως υπάλληλος επιχειρηματικών συμφερόντων που κάποιες στιγμές θίγονται από άλλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Θα ελέγχει περιπτώσεις που κάποιες επιχειρήσεις αποδεδειγμένα εκ των προτέρων συμφωνούν για τη διαμόρφωση των τιμών τους, ενώ θα παρακάμπτει και δε θα ασχολείται καθόλου με όλες εκείνες που κερδοσκοπούν ασύστολα επιβάλλοντας συνεχείς και αυθαίρετες ανατιμήσεις. Εκεί όμως στο υφυπουργείο έχουν προχωρήσει κι άλλο. Ετσι, και παρά το γεγονός ότι το υπουργείο διαθέτει αξιόμαχο και αξιόλογο δυναμικό, έχει ήδη ανακοινωθεί ότι θα προσληφθούν ιδιωτικές εταιρίες προκειμένου να καλυφθούν σειρά ζητημάτων που μπορούσαν και έπρεπε να γίνουν από τη δημόσια διοίκηση. Ετσι, από το υπουργείο θα καλοπληρωθούν διάφοροι αετονύχηδες ώστε να εκπαιδεύσουν το προσωπικό του υπουργείου, άλλοι για να κάνουν χαρτογράφηση της αγοράς, άλλοι για τις κρατικές προμήθειες, κ.ο.κ.

Στα ζητήματα της ...κεντρικής οικονομικής πολιτικής ο Γ. Αλογοσκούφης και το επιτελείο του δεν έχουν προχωρήσει ακόμα σε πρακτικά μέτρα. Γι' αυτούς φαίνεται πως είναι προτιμότερο να προετοιμάσουν το έδαφος για τα μελλούμενα. Ετσι, μέχρι στιγμής μεγαλύτερη έμφαση δόθηκε στη δημοσιονομική απογραφή και στα αρνητικά πορίσματα από αυτή. Τα επιπλέον δημοσιονομικά ελλείμματα, η ροπή της ΕΕ να αντικαταστήσει τα ελλείμματα με το δημόσιο χρέος, ως κριτήριο προσαρμογής στο Σύμφωνο Σταθερότητας, ο υψηλός πληθωρισμός και άλλα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, φαίνεται να αποτελούν το πλαίσιο επί του οποίου εξυφαίνεται το άλλοθι για τα σκληρά μέτρα που έρχονται. Κατά τ' άλλα, οι από βδομάδα σε βδομάδα μετακυλιόμενες ανακοινώσεις για τα πανωτόκια, τον αναπτυξιακό νόμο και τα φορολογικά πρόστιμα, μάλλον αποτελούν θέματα δευτερεύουσας σημασίας, τα οποία περισσότερο ανακινήθηκαν για να έχει κάτι να λέει προεκλογικά η ΝΔ, παρά για την ουσία τους.

Πάντως, σε κάθε περίπτωση και παρά το γεγονός ότι οι κυβερνώντες δεν ανοίγουν ακόμα τα χαρτιά τους, το εύρος της οικονομικής πολιτικής της ΝΔ προσδιορίζεται σε σημαντικό βαθμό και από το οικονομικό της πρόγραμμα, όπως αυτό δημοσιοποιήθηκε πριν από τις βουλευτικές εκλογές. Ενα πρόγραμμα που από την αρχή μέχρι το τέλος υποκλίνεται στην «επιχειρηματική δραστηριότητα», στην «ελεύθερη οικονομία» και στην ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρηματιών, η οποία στις σύγχρονες συνθήκες εξασφαλίζεται με την παραπέρα υπονόμευση της θέσης των εργαζομένων.

Το αντιλαϊκό τόξο κυβέρνησης-μεγαλοεπιχειρηματιών έχει στηθεί από τις πρώτες κιόλας μέρες που ανέλαβε η κυβέρνηση Καραμανλή. Η σκληρή λιτότητα στους μισθούς, οι άγριες περικοπές των κοινωνικών δαπανών, η πρόθεση για κατακερματισμό των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, οι ακόμα πιο αντιδραστικές παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας, από την πρώτη στιγμή αποτέλεσαν κοινό τόπο για την κυβερνητική ηγεσία και την οικονομική ολιγαρχία. Λίγο αργότερα στο αντιλαϊκό αυτό μέτωπο προστέθηκε και ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, όταν με τον πλέον επίσημο τρόπο ευχαρίστησε τον πρόεδρο του ΣΕΒ για την «αξιοπρεπή σύμβαση» που υπέγραψε με τον άνθρωπό του, τον πρόεδρο της ΓΣΕΕ.

Ο Σεπτέμβρης, ο μήνας που σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις «τελειώνουν τα ψέματα» και η κυβέρνηση θα γνωστοποιήσει αναλυτικότερα τις προθέσεις της για την οικονομική πολιτική της επόμενης χρονιάς, δεν είναι πολύ μακριά. Και μπορεί να μεσολαβεί η περίοδος του καλοκαιριού, ωστόσο καλό είναι να μη διαφεύγει της προσοχής ότι μας περιμένουν αγώνες το φθινόπωρο...