Τι πρέπει να γίνει με τους μισθούς; «Η μη ύπαρξη πραγματικής απόκλισης κατά το 2004 των πραγματικών μισθών στην Ελλάδα με το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης προϋποθέτει ονομαστικές αυξήσεις των μισθών κατά 5,3%». Δηλαδή, το πρόβλημα του Ελληνα εργάτη είναι 5,3%, «για να μην αποκλίνει» ο μισθός του από αυτόν του Ευρωπαίου; Και μεις που νομίζαμε ότι ο μισθός πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες του να ζήσει. Που νομίζαμε ότι πρέπει τα συνδικάτα να ζητάνε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα από την κλεμμένη υπεραξία. Συγνώμη, λάθος. Κοτζάμ επιστήμονες, μας λένε ότι αρκεί ένα 5,3% για να συγκλίνουμε με την Ευρώπη. Κι αφού συγκλίνουμε, ποιος τη χάρη μας! Απορία: Αφού για τη σύγκλιση κατά το 2004 χρειάζεται έστω αυτό το 5,3%, γιατί η ΓΣΕΕ υπέγραψε σύμβαση με 4,87%;

Πού κολλάει η ΓΣΕΕ; Μα, του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ είναι οι μπαρούφες που προαναφέρονται. Η έκθεση του οποίου για την «ελληνική οικονομία και την απασχόληση το 2004» διεκδικεί μια θέση στη βιβλιοθήκη του ΣΕΒ, ως χρήσιμο εργαλείο για την εκμετάλλευση εργατών. Αν και η αποστολή της έκθεσης είναι ακόμα χειρότερη: Στόχος της είναι η εξοικείωση των εργατών με τους στόχους του κεφαλαίου, σε βαθμό που αυτοί οι στόχοι να θεωρούνται αυτονόητοι στόχοι του συνδικαλιστικού κινήματος. Κεντρικός πυρήνας, η άποψη πως ανάπτυξη σημαίνει αύξηση κερδών και πως μόνο κάτω από μία τέτοια συνθήκη οι εργάτες μπορούν να ελπίζουν ότι κάποια ψίχουλα θα περισσέψουν και γι' αυτούς.

Το ερώτημα είναι απλό: Η συζήτηση αφορά στις ανάγκες των Ελλήνων εργατών, ή το πώς θα διασφαλιστούν τα κέρδη των αφεντικών; Το ΙΝΕ της ΓΣΕΕ παίρνει σαφή θέση. Ενδιαφέρεται για τη διασφάλιση των κερδών. Μάταια θα ψάξει κάποιος να βρει στην Εκθεση τα στοιχεία εκείνα, που να μαρτυρούν την πραγματική κατάσταση της εργατικής τάξης σήμερα, αυτήν την εικόνα που βιώνουμε όλοι γύρω μας. Τα πάντα εξετάζονται υπό το πρίσμα της περίφημης «ανταγωνιστικότητας». Τρόμος και πανικός σε κάθε γραμμή, μη και χαθεί, μη και δεν πιαστεί, μη και δεν ανέβει η ανταγωνιστικότητα της ...οικονομίας. Σα να είναι το σεντούκι του αφεντικού και η τσέπη του εργάτη ένα ταμείο.

Ετσι διαβάζουμε πως «η μειωμένη ανταγωνιστικότητα απαιτείται να αντιμετωπιστεί με διαρθρωτικές αλλαγές στο παραγωγικό σύστημα». Τι διαφορετικό είπαν οι βιομήχανοι; Τι διαφορετικό είπε η φετινή Εαρινή Σύνοδος της ΕΕ;

Αν αυτά αναφέρονταν σε μια έκθεση του ΣΕΒ, δε θα υπήρχε πρόβλημα. Αν αυτά παρουσιάζονταν πλάι στην πραγματικότητα των εργατών για να δείξουν τους μηχανισμούς εκμετάλλευσης, πάλι δε θα υπήρχε πρόβλημα. Μα, δεν έχουμε τέτοιο στόχο, ομολογούν οι συντάκτες της. «Η κεντρική επιδίωξη της Εκθεσης είναι να προσανατολίσει τις αναπτυξιακές δυνάμεις της ελληνικής οικονομίας στη στρατηγική της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας», αναφέρουν χαρακτηριστικά και σ' αυτόν τον όρο περιλαμβάνουν: Την ανταγωνιστικότητα που εξαρτάται από την ποιότητα της παραγωγικής διαδικασίας, την έρευνα, την τεχνολογία, τις εργασιακές σχέσεις, την υγιεινή και ασφάλεια, τους μισθούς, την εκπαίδευση, κατάρτιση κλπ.

Εδώ πια οι λέξεις βαράνε μπουνιές μεταξύ τους. Στην ίδια σελίδα λένε: «Η στρατηγική της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας αποτελεί μονόδρομο, δεδομένου ότι οι διαρθρωτικές αλλαγές μείωσης του κόστους εργασίας για τη βελτίωση του επιπέδου της ανταγωνιστικότητας θα έχουν περιορισμένα αποτελέσματα, αφού το μοναδιαίο κόστος εργασίας στην Ελλάδα είναι πλέον το χαμηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ενωση». Πώς γίνεται η «διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα» να περιέχει μισθούς και εργασιακές σχέσεις στον ορισμό της και, ταυτόχρονα, αυτά ακριβώς να μην πρέπει να αλλάξουν, αυτό μόνον οι συντάκτες της έκθεσης το γνωρίζουν. Οι οποίοι κρατούν για τον εαυτό τους κι άλλα μυστικά. Λένε, για παράδειγμα, αθώα αθώα: «Η αύξηση της κερδοφορίας στην ελληνική οικονομία άρχισε ήδη από το 1986 σε ορισμένους τομείς, όπως στη βιομηχανία». Μάλιστα. Και τι έγινε το 1986; Δεν είναι η χρονιά, που ο Γιαννόπουλος έβαζε πρόστιμα σε όποια επιχείρηση έδινε αυξήσεις στους μισθούς; Οι συντάκτες της έκθεσης αποφεύγουν κάθε αναφορά στον παράγοντα Εργατική Δύναμη. Μιλούν διαρκώς για την «οικονομία» κι αναφέρονται στο Κεφάλαιο, το οποίο με έναν θαυματουργό τρόπο εμφανίζεται να κερδίζει στο κενό. Λένε παρακάτω: «Η απόδοση του κεφαλαίου θα ανέλθει» και μπλα μπλα μπλα... Το κεφάλαιο από μόνο του αποδίδει; Μπορεί να παράγει έστω και μια δραχμή κέρδος, χωρίς κατανάλωση ζωντανής εργατικής δύναμης; Γιατί αποφεύγουν σαν το διάολο το λιβάνι την αναφορά στην εργατική δύναμη; Γιατί θέλουν να επιβάλουν την άποψη ότι το κεφάλαιο είναι αυθύπαρκτο, ότι από τα κέρδη του, που μυστηριωδώς παράγονται, εξαρτώνται οι μισθοί, οι οποίοι είναι κάτι σαν ελεημοσύνη του κεφαλαίου προς τους εργαζόμενους;

Το ΙΝΕ της ΓΣΕΕ προτείνει στους εργάτες να κάνουν αντικείμενο πάλης τους την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας! Σοβαρά; Γιατί; Γιατί αυτό ζητάει εκείνη η μερίδα του κεφαλαίου, στην οποία δίνει εξετάσεις η επιστημονική ομάδα του ΙΝΕ. Το γεγονός ότι το ίδιο το Σύμφωνο είναι πηγή δεινών, ανεξαρτήτως περιεχομένου, δεν υπάρχει ούτε ως υποψία στην Εκθεση.

Η οποία Εκθεση περιέχει και πρόταση ανάπτυξης: «Μια εναλλακτική διάρθρωση του παραγωγικού συστήματος και της αναγκαίας μετάβασής του από τους τομείς παραγωγής στα παραγωγικά συμπλέγματα»! Τώρα πέσαμε ξεροί.

Εχει και συνέχεια: Πώς θα υλοποιηθεί η προηγούμενη πρόταση; Με «ανάπτυξη κλαδικών πολιτικών και διαμόρφωση ολοκληρωμένων παραγωγικών συμπλεγμάτων, π.χ., αγροδιατροφικές αλυσίδες, βιομηχανο-τουριστικό σύμπλεγμα, αγροτουριστικό σύμπλεγμα κλπ. σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο». Κάτι σαν τις αγροτομονάδες που προωθεί το συγκρότημα Λαμπράκη φέρνει η πρόταση.

«Οι πρόσθετοι πόροι που θα προέλθουν από την επιτάχυνση της ανάπτυξης, όπως και οι πόροι που θα αντληθούν από την αναδιανομή του εισοδήματος διαμέσου του φορολογικού συστήματος, θα κατευθύνονται στην ταχύτερη αύξηση των δημοσίων επενδύσεων με ταυτόχρονη εξισορρόπηση των δημόσιων οικονομικών, των οικονομικών του συστήματος κοινωνικής προστασίας και την ενίσχυση της χρηματοδότησης για μια διευρυμένη και με βάση τις σύγχρονες ανάγκες κοινωνική πολιτική».

Οτι μειώνονται διαρκώς οι φόροι του μεγάλου κεφαλαίου και αυξάνεται η φορολογία στα λαϊκά εισοδήματα είναι ψιλά γράμματα.

Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι: Η επιμέρους ανάγνωση της Εκθεσης είναι και χρήσιμη ως προς τα στοιχεία που περιέχει. Η διαφωνία βρίσκεται στο γεγονός ότι για μια ακόμα χρονιά το ΙΝΕ της ΓΣΕΕ εμφανίζεται να κηρύσσει ότι οι στόχοι της εργατικής τάξης είναι ταυτόσημοι - οφείλουν και να υποτάσσονται στους στόχους του κεφαλαίου. Εκφράσεις όπως «την περίοδο 1996-2003 δεν υπήρχε αναδιανομή εισοδήματος σε βάρος της εργασίας» περίπου ενοχοποιούν τους εργάτες που ζητούν αυξήσεις, που γνωρίζουν πως 20 χρόνια τώρα χάνουν διαρκώς.