Λεφτά με τη σέσουλα. Με αυτές τις τέσσερις λέξεις, μπορούμε να περιγράψουμε τα διαχρονικά αποτελέσματα των «αναπτυξιακών» νόμων, οι οποίοι λειτούργησαν και λειτουργούν σαν αγγεία μεταφοράς μεγάλων ποσών (ύψους δεκάδων δισ. δραχμών), από τον κρατικό προϋπολογισμό στις μεγάλες επιχειρήσεις. Αποτελεί κοινό μυστικό ότι κανένας «σοβαρός» επιχειρηματίας σήμερα, δεν κάνει επενδύσεις με δικά του λεφτά. Τα κεφάλαια που απαιτούνται για το στήσιμο μιας επιχειρηματικής μονάδας, θα τα καταβάλει, κατά ένα σεβαστό ποσοστό το ελληνικό δημόσιο - ο κρατικός προϋπολογισμός - ενώ τα υπόλοιπα αφορούν σε τραπεζικά δάνεια, τα οποία συνήθως χορηγούνται με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου.

Οσο για τα λεγόμενα «ίδια κεφάλαια», που αποτελούν την προσωπική συνδρομή του επιχειρηματία, υπάρχουν δεκάδες παραθυράκια, ώστε να περιοριστούν στο κατώτατο σημείο μέχρι και να εκμηδενιστούν. Στην ουσία, ο ...ριψοκίνδυνος ιδιωτικός τομέας, ο οποίος βγαίνει στο στίβο να παλέψει αντιμέτωπος με τον οξύτατο διεθνή ανταγωνισμό, δεν είναι παρά ένας μύθος, τον οποίο συντηρούν για ευνόητος λόγους...

Οι αναπτυξιακοί νόμοι, δεν είναι παρά εργαλεία κρατικομονοπωλιακής ρύθμισης, τα οποία χρησιμοποιεί το αστικό κράτος, στην προσπάθεια στήριξης της αναπαραγωγής του ιδιωτικού κεφαλαίου στις σημερινές συνθήκες. Η χρήση τους αποτελεί μια αδιάψευστη μαρτυρία του σημαντικού και αυξανόμενου ρόλου που συνεχίζει να διαδραματίζει το καπιταλιστικό κράτος στη σφαίρα της οικονομίας. Ο ρόλος του συλλογικού κεφαλαιοκράτη, σε συνθήκες καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, αποκτά νέο ειδικό βάρος. Διευρύνει και εμπλουτίζει κάθε μορφής κίνητρα προς τις μεγάλες επιχειρήσεις. Στα λεγόμενα αναπτυξιακά και φορολογικά, προστίθενται τώρα νέα, όπως η επιχορήγηση των μισθολογικών και ασφαλιστικών δαπανών, η πρόσληψη ανέργων σε επιχειρήσεις, οι οποίοι θα αμείβονται με το ...επίδομα ανεργίας!

Οι ίδιοι οι αναπτυξιακοί νόμοι, από μόνοι τους, αποτελούν ένα τεράστιο πολιτικοοικονομικό σκάνδαλο. Τις τελευταίες δεκαετίες μοιράστηκαν δεκάδες δισ., δραχμές με τη μορφή κρατικών επιχορηγήσεων στις μεγάλες κυρίως επιχειρήσεις. Δύο είναι τα κυρίαρχα στοιχεία που συνοδεύουν τους αναπτυξιακούς νόμους:

Το πρώτο είναι το στοιχείο της διαφθοράς. Είναι γνωστή σήμερα η ιστορία των «επενδυτών» της Θράκης, όπου επιχειρηματίες, εκμεταλλευόμενοι τα υψηλά αναπτυξιακά κίνητρα που χορηγούνται στη συγκεκριμένη περιοχή - σε πολλές περιπτώσεις η επιχορήγηση επενδύσεων έφτανε μέχρι και το 80% - υπέβαλαν μεγαλεπήβολα επενδυτικά σχέδια στις αρμόδιες υπηρεσίες, ύψους δισεκατομμυρίων δραχμών, σήκωναν έναν τοίχο, εισέπρατταν το ζεστό χρήμα και στη συνέχεια γίνονταν καπνός... Φυσικά, τέτοιες κομπίνες δε θα μπορούσαν να στηθούν, χωρίς ανοχή των εκάστοτε κυβερνήσεων, αλλά και την ύπαρξη ενός ολόκληρου κυκλώματος ατόμων που άμεσα ή έμμεσα συμμετείχαν στην έγκριση, εκταμίευση και παρακολούθηση της προόδου των επιχορηγούμενων επενδύσεων. Στους μυημένους είναι γνωστός ο νόμος του 10%, σύμφωνα με τον οποίο, το 10% της επιχορήγησης καταλήγει στις στέπες των «ημετέρων».

Το δεύτερο και πιο καθοριστικό στοιχείο είναι ότι οι αναπτυξιακοί νόμοι λειτούργησαν σαν μηχανισμός κυριαρχίας των μεγάλων επιχειρήσεων σε βάρος των μικρών, δεδομένου ότι οι τελευταίες ήταν τυπικά και ουσιαστικά αποκλεισμένες από τα αναπτυξιακά κίνητρα. Με τον τρόπο αυτό, οι αναπτυξιακοί νόμοι αποτελούν μηχανισμό συσσώρευσης του κεφαλαίου, με την πιο επαχθή μορφή της εκτόπισης και της καταστροφής των μικρών επιχειρήσεων.

Από τη σκοπιά αυτή δεν είναι τυχαίο ότι στοιχεία που καταδεικνύουν τη λεηλασία των επιχορηγήσεων από τις μεγάλες εταιρίες, δε δημοσιοποιούνται για αυτονόητους λόγους. Κατά καιρούς, δίνονται στη δημοσιότητα συγκεντρωτικά στοιχεία, που αφορούν σε επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν μέσω των αναπτυξιακών νόμων, το ύψος των επιχορηγήσεων, οι χορηγούμενες επιδοτήσεις κλπ.

Ενδεικτικά αναφέρουμε τα ακόλουθα στοιχεία:

Μέσω του αναπτυξιακού νόμου 1262/82 (ψηφίστηκε επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ), για την περίοδο 1982 - 31/5/1990 στους τρεις τομείς της οικονομίας (πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής) υποβλήθηκαν 17.127 επενδυτικά σχέδια, με συνολικό ύψος επενδύσεων 1.205 δισ. δρχ. Από τα επίσημα, συγκεντρωτικά, στοιχεία που έχουν ανακοινωθεί, προκύπτει: α) Η κρατική επιχορήγηση ανήλθε στα 428,2 δισ. δραχμές και άλλα 67,6 δισ. δρχ., δόθηκαν με τη μορφή της επιδότησης του επιτοκίου. Δηλαδή, το σύνολο της κρατικής συνδρομής 495,8 δισ. δρχ, ή το 41% της συνολικής επένδυσης.

Μέσω του αναπτυξιακού νόμου 1892/90 (ψηφίστηκε επί κυβέρνησης ΝΔ), προκύπτει ότι στην περίοδο εφαρμογής του (1990 - 1997) οι πραγματοποιούμενες επενδύσεις και στους τρεις τομείς της οικονομίας ανήλθαν σε 1.772,1 δισ. δρχ. Οι κρατικές επιχορηγήσεις έφτασαν τα 703,4 δισ. δρχ, ενώ σε τραπεζικά δάνεια ύψους 364,3 δισ. δρχ,, δόθηκε επιδότηση επιτοκίου (δεν αναφέρεται δημοσιονομικό κόστος).

Αλλά και αυτά, ήταν προσωρινά μόνο στοιχεία της Γενικής Διεύθυνσης Ιδιωτικών Επενδύσεων του υπουργείου Οικονομίας. Σύμφωνα με νεότερα στοιχεία της ίδιας διεύθυνσης, οι επιχορηγήσεις επενδύσεων που δόθηκαν μόνο την περίοδο 1995 - 1998, ανήλθαν σε 600 δισ. δραχμές, με αιχμή του δόρατος το έτος 1995, όταν και διατέθηκαν 204 δισ. δραχμές, ενώ ακολουθεί με 187,5 δισ. δραχμές το έτος 1997 και με 179 δισ. δρχ, το έτος 1996. Αυτή είναι ίσως και η «χρυσή τριετία» επιχορηγήσεων προς τους επιχειρηματίες, οι οποίοι μοιράστηκαν το ποσό των 570 δισ. δρχ.

Ο υπουργός Οικονομίας, μάλιστα Γ. Παπαντωνίου, με αφορμή τις «επιδόσεις» του αναπτυξιακού νόμου, είχε δηλώσει ότι η κυβέρνησή του ήταν υπερήφανη για τη στήριξη που πρόσφερε στις μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες ήταν πλέον έτοιμες να βγουν και να παλέψουν επί ίσοις όροις στο δύσκολο ανταγωνιστικό περιβάλλον της διεθνοποιημένης οικονομίας... Είναι γεγονός ότι, αφού πρώτα είχαν ταΐσει καλά τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι επιχορηγήσεις που προσφέρθηκαν με το Ν. 2601/98 μειώθηκαν αισθητά.

Το 2002 έχουμε νέο αναπτυξιακό νόμο με υπουργό Οικονομίας το Ν. Χριστοδουλάκη, όπου προωθείται η περιβόητη «φορολογική σύμβαση» για μεγάλες επενδύσεις ύψους άνω των 30 εκατ. ευρώ. Παραχωρεί, επίσης, νέα προκλητικά προνόμια, ειδικά στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, ενώ δίνει τη δυνατότητα σχηματισμού αφορολόγητου αποθεματικού, ίσου με το 35% των καθαρών τους κερδών. Ο ΣΕΒ εξέφρασε την πλήρη ικανοποίησή του γι' αυτόν τον αναπτυξιακό νόμο εκτός από δύο σημεία. Τη διατήρηση της διάκρισης των «παλιών» και «νέων» επιχειρήσεων (οι «παλιές» δεν επιχορηγούνται) και τη μη αποδέσμευση των επενδύσεων από την υποχρέωση δημιουργίας θέσεων εργασίας. Ειδικά για το δεύτερο, προετοίμαζαν το έδαφος της κατάργησής του αρκετό καιρό πριν.

Ετσι, σε μελέτη του εποπτευόμενου από το Δημόσιο Ελληνικού Κέντρου Επενδύσεων (ΕΛΚΕ) το Γενάρη του 2002, η οποία διερευνούσε τις αιτίες της μη προσέλκυσης ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων, αναφέρεται: «Οι στόχοι του αναπτυξιακού νόμου σε μερικές περιπτώσεις δρουν ανταγωνιστικά. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ο στόχος της αύξησης της απασχόλησης σε σχέση με το στόχο της αύξησης της ανταγωνιστικότητας, της αναδιάρθρωσης τομέων και κλάδων κλπ». Στην ίδια μελέτη υπάρχει και η ακόλουθη ενδιαφέρουσα επισήμανση για τη φορολογία των επιχειρηματικών κερδών. «Οι φορολογικοί συντελεστές στην Ελλάδα είναι υψηλότεροι σε σχέση με άλλες χώρες. Βέβαια, αν ληφθεί υπόψη συνολικά το σύστημα φορολόγησης, η Ελλάδα έχει από τους χαμηλότερους «effective tax rates». Παραπονούνται όμως ότι αυτό δύσκολα μπορεί να διαφημιστεί στο εξωτερικό και έτσι μένει η εντύπωση ότι η Ελλάδα έχει μεγάλους ονομαστικούς φορολογικούς συντελεστές!

Τα φορολογικά και αναπτυξιακά «αντικίνητρα που ...ενοχλούσαν τον ΣΕΒ και γενικότερα το μεγάλο κεφάλαιο, έσπευσε να τα καταργήσει η κυβέρνηση της ΝΔ.

Ετσι, με το φορολογικό νομοσχέδιο που βρίσκεται στη Βουλή, περιορίζεται ο συντελεστής φορολογίας κερδών μεγάλων επιχειρήσεων από 35% (σήμερα) σε 25% (το 2007), ενώ παρέχει τη δυνατότητα της έκπτωσης από τα ακαθάριστα έσοδα μιας πλειάδας δαπανών. Με τις ρυθμίσεις αυτές, είναι ζήτημα αν η πραγματική φορολογία κερδών θα ξεπερνά το 10%. Επίσης, με το αναπτυξιακό νομοσχέδιο η κυβέρνηση της ΝΔ καταργεί τη διάκριση παλιών - νέων επιχειρήσεων και αποδεσμεύει τις επιχορηγούμενες επενδύσεις από τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Με το νέο αναπτυξιακό νόμο, οι επιχορηγήσεις φτάνουν μέχρι το 55% της συνολικής επένδυσης, προσφέρονται φορολογικές απαλλαγές ίσες με το 100% του επενδυόμενου κεφαλαίου, ενώ επιχορηγούνται μέχρι και 48% οι μισθολογικές δαπάνες για προσλήψεις προσωπικού.

Και όλες αυτές οι γαλαντομίες μέσα σε συνθήκες έντονου δημοσιονομικού προβλήματος, με το δημόσιο χρέος της χώρας να έχει σκαρφαλώσει στο 112% του ΑΕΠ. Από άλλη μεριά, η κυβέρνηση αρνείται να δώσει επίδομα θέρμανσης στους φτωχούς, τα ΤΕΙ βάζουν λουκέτο, επειδή δεν έχουν χρήματα, οι δήμοι χρεοκοπούν, οι πραγματικές αυξήσεις μισθών για το 2005 κυμαίνονται περί το μηδέν και οι αυξήσεις στο ΕΚΑΣ και στις αγροτικές συντάξεις φτάνουν τα 50 λεπτά τη μέρα...