Η στάση της κυβέρνησης Θαπατέρο στο θέμα του πολέμου στο Ιράκ, αλλά και του βασκικού κόμματος «Ερι Μπατασούνα», η νέα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Καταλονία μετά την ανάδειξη της νέας κυβέρνησης συνασπισμού, είναι μεταξύ των ζητημάτων, που έθιξε ο «Ρ», κατά τη συζήτηση που είχε με τον Αγκουστί Ρουίζ Καβαγιέρο, επικεφαλής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του Κόμματος των Κομμουνιστών της Καταλονίας.

-- Πώς κρίνετε τη στάση της κυβέρνησης Θαπατέρο, όσον αφορά στην κατοχή του Ιράκ; Από τη μία, απέσυρε τα ισπανικά στρατεύματα, από την άλλη, νομιμοποιεί την κατοχή, αναγνωρίζοντας τα αποτελέσματα των εκλογών, αλλά και εκφράζοντας ενδιαφέρον συμμετοχής στην «ανοικοδόμηση» και στην εκπαίδευση του νέου ιρακινού στρατού.

-- Η κυβέρνηση Θαπατέρο δεν προχώρησε στην απόσυρση των στρατευμάτων επειδή πραγματικά το επιθυμούσε. Η κοινή γνώμη της Ισπανίας ήταν συντριπτικά αντίθετη, τόσο με την εισβολή και τον πόλεμο, όσο και με την κατοχή. Πόσο μάλλον με τη συμμετοχή ισπανικών στρατευμάτων σ' αυτήν την κατοχή. Και όταν αναφέρομαι στη συντριπτική πλειοψηφία του ισπανικού λαού, μιλώ για ποσοστά που αγγίζουν ή και ξεπερνούν το 80%. Μπορεί, λοιπόν, να κατανοήσει κανείς ότι ο Θαπατέρο δέχτηκε ασφυκτικές πιέσεις να προχωρήσει στην απομάκρυνση των ισπανικών στρατευμάτων. Πόσο μάλλον, που χρησιμοποίησε το συγκεκριμένο επιχείρημα ως ένα από τα βασικά σημεία της προεκλογικής του εκστρατείας.

Εμείς συμφωνούμε με τη συγκεκριμένη κίνηση, φυσικά. Και σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Θαπατέρο δεν έχει την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή. Για να κυβερνήσει, χρειάζεται την ψήφο μικρότερων κομμάτων της αριστεράς και αυτό, αναμφίβολα, άσκησε ακόμη μεγαλύτερη πίεση προς αυτόν όσον αφορά στη συγκεκριμένη απόφαση.

-- Θεωρείτε ότι η επίθεση της 11ης Μάρτη στη Μαδρίτη επηρέασε τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών, όπως πολλοί υποστηρίζουν;

-- Ναι, σίγουρα ναι. Οχι, όμως, στην κατεύθυνση που παρουσιάστηκε από τα ΜΜΕ. Επαιξε αρνητικό ρόλο, όσον αφορά στην ισπανική αριστερά και στα διάφορα κόμματά της. Γιατί; Γιατί πάρα πολύ Ισπανοί, που ήταν ενάντια εξαρχής στον πόλεμο του Ιράκ και οι οποίοι ήταν πολύ πιθανό να επιλέξουν να ψηφίσουν κάποιο κόμμα της αριστεράς, π.χ., την Ενωμένη Αριστερά ή το ΚΚ των Λαών της Ισπανίας ή το Κόμμα των Κομμουνιστών της Καταλονίας, έσπευσαν να ψηφίσουν τους Σοσιαλιστές, προκειμένου να απαλλαχτούν από την κυβέρνηση Αθνάρ.

Κατά τη γνώμη μας, υπήρχε και μια άλλη σημαντική παράμετρος, που επηρεάστηκε από την επίθεση της 11ης Μάρτη. Αυτή είναι το μεγάλο ποσοστό των Ισπανών, που συνήθως απέχουν από τις εκλογές. Και αυτοί, όμως, ήταν ενάντια στον πόλεμο στο Ιράκ και στην κατοχή. Υπό τη συναισθηματική φόρτιση και την πίεση που δημιουργήθηκε από την επίθεση, πολλοί άνθρωποι, από αυτούς που συνήθως απέχουν, έσπευσαν, επίσης, να ψηφίσουν «χρήσιμα», δηλαδή να ψηφίσουν τους Σοσιαλιστές για να διασφαλίσουν ότι θα απομακρυνθεί η κυβέρνηση Αθνάρ. Εχει μεγάλη σημασία να γίνει κατανοητό αυτό, δηλαδή ότι οι ψήφοι που συγκέντρωσε ο Θαπατέρο, ήταν περισσότερο ψήφοι διαμαρτυρίας κατά του πολέμου στο Ιράκ και του ρόλου της Ισπανίας σ' αυτόν, παρά ψήφοι αποδοχής και έγκρισης των θέσεων και του προγράμματος των Σοσιαλιστών.

-- Ποια είναι σήμερα η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, μετά και από το χαρακτηρισμό του βασκικού κόμματος «Ερι Μπατασούνα» ως παράνομου;

-- Το κόμμα μας είναι κατηγορηματικά αντίθετο σε κάθε τρομοκρατική πράξη ή τακτική ή σε πράξεις βίας. Αλλά, θα πρέπει να ληφθεί υπ' όψιν ότι στη χώρα των Βάσκων, υπάρχει μεγάλη συμπάθεια για τις πράξεις της ΕΤΑ. Δεν πρόκειται για μια περιθωριακή οργάνωση που καταφεύγει σε πράξεις βίας. Μιλάμε για μια οργάνωση με ευρύ λαϊκό έρεισμα, αν όχι σε όλες τις κινήσεις της, τουλάχιστον σε μεγάλο μέρος τους. Το ποσοστό των ψήφων που συγκεντρώνει το πολιτικό σκέλος της ΕΤΑ, δηλαδή το «Ερι Μπατασούνα», είναι μεγαλύτερο του 10%. Δεν είναι διόλου αμελητέο.

Αυτό είναι ένα πρώτο στοιχείο. Η κυβέρνηση Αθνάρ, μια κυβέρνηση όχι απλά συντηρητική, αλλά ακροδεξιά θα έλεγα, είχε ως στόχο να εκμηδενίσει κάθε απόπειρα, κάθε περιθώριο διαλόγου με αυτό το κομμάτι των Βάσκων. Ωθώντας στα άκρα την κατάσταση, θέτοντας εκτός νόμου το «Ερι Μπατασούνα» και κατά συνέπεια ένα μεγάλο μέρος της βασκικής κοινής γνώμης, ρίχνει λάδι στη φωτιά της βίας και των ακραίων πράξεων, και έτσι δικαιολογεί την πολιτική του αυταρχισμού και της καταστολής που ακολούθησε και επιθυμούσε να συνεχίσει να ακολουθεί. Ενίσχυσε ένα φαύλο κύκλο.

Σήμερα, είναι γεγονός ότι η κυβέρνηση Θαπατέρο δείχνει διάθεση να εγκαταλείψει αυτήν την τακτική και να επανέλθει στο δρόμο του διαλόγου. Εχει εγκαταλείψει τις μεθόδους καταστολής της κυβέρνησης Αθνάρ. Βρίσκεται, όμως, εγκλωβισμένη, σε ένα μεγάλο βαθμό, από τη συμφωνία την οποία είχαν κάνει το Σοσιαλιστικό Κόμμα και το Λαϊκό Κόμμα του Αθνάρ, στο λεγόμενο σχέδιο κατά της τρομοκρατίας, ένα εξαιρετικά αντιδραστικό νομοσχέδιο, το οποίο οδήγησε στο χαρακτηρισμό του «Ερι Μπατασούνα» ως παράνομου. Και βέβαια, μέσα στο Σοσιαλιστικό Κόμμα υπάρχουν ακόμη αρκετοί άνθρωποι, που ταυτίζονται, στο θέμα της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας, με το Λαϊκό Κόμμα και την πολιτική που ακολούθησε ο Αθνάρ.

Υπό αυτές τις συνθήκες, θα έλεγα ότι στην παρούσα φάση το βέβαιο είναι ότι, τόσο η ΕΤΑ, όσο και το «Ερι Μπατασούνα» δείχνουν διάθεση επανέναρξης του πολιτικού διαλόγου. Παραλλήλως, σε ολόκληρη την Ισπανία, βρίσκεται σε εξέλιξη μια πολύ σοβαρή συζήτηση ως προς την ανάγκη αλλαγής του Συντάγματος, όσον αφορά στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για ένα διάλογο, που θα καταλήξει σε συμφωνίες αυτονομίας, τόσο για τη χώρα των Βάσκων, όσο και για την Καταλονία, θα καταλήξει σε ένα ομοσπονδιακό κράτος.

Εμείς είμαστε υπέρ ενός ομοσπονδιακού κράτους. Είμαστε, όμως, και υπέρ του δικαιώματος αυτοδιάθεσης των λαών. Αν στη χώρα των Βάσκων, μέσα από ένα δημοψήφισμα, αποδειχθεί ότι η πλειοψηφία του βασκικού λαού επιθυμεί την ανεξαρτησία, θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να το πράξει, ασχέτως αν εμείς συμφωνούμε με μια τέτοια κίνηση ή όχι.

-- Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, τα σημαντικότερα προβλήματα της Καταλονίας σήμερα;

-- Το καινούριο στοιχείο είναι ότι για πρώτη φορά στην Καταλονία υπάρχει κυβέρνηση προοδευτική. Από τις βουλευτικές εκλογές, που έγιναν στην Καταλονία πριν από τις βουλευτικές της Ισπανίας, σχηματίστηκε μια κυβέρνηση συνασπισμού από τους Σοσιαλιστές, την Ενωμένη Αριστερά, το δικό μας κόμμα, το Αριστερό Κόμμα της Ανεξαρτησίας της Καταλονίας. Το πρώτο μεγάλο ζήτημα είναι η αλλαγή του Συντάγματος της Καταλονίας, του τρόπου λειτουργίας των θεσμών και της διακυβέρνησης, καθώς όλα αυτά τα χρόνια ήταν προσαρμοσμένα στην πολιτική των δεξιών κυβερνήσεων.

Πρέπει, λοιπόν, να αντιμετωπίσουμε μια σειρά από ζητήματα, εκ των οποίων το πιο σημαντικό ίσως είναι το ζήτημα των θέσεων εργασίας και της ανεργίας. Τους πρώτους μήνες μετά την ανάδειξη αυτής της κυβέρνησης, μια σειρά από εταιρίες, ισπανικές και πολυεθνικές, απέσυραν τις δραστηριότητές τους από την Καταλονία, σε μια προσπάθεια, προφανώς, να φανεί ότι μια αριστερή κυβέρνηση είναι καταστροφή. Μετά και από τις βουλευτικές στην Ισπανία, που ανέδειξαν την κυβέρνηση του Θαπατέρο, η κατάσταση σταθεροποιήθηκε κάπως.

Επιπλέον, βρισκόμαστε στη διαδικασία αλλαγής της δομής και των συνταγματικών υποδομών της κυβέρνησης της Καταλονίας, κάτι που θα πρέπει να γίνει μέσα από την αλλαγή του Συντάγματος ολόκληρης της Ισπανίας.

Εμείς ως κόμμα, που συμμετείχαμε στις εκλογές ως «Ενωμένη Αριστερά και Εναλλακτική» (που δεν ταυτίζεται με την Ενωμένη Αριστερά της Ισπανίας) καλούμαστε, πλέον, να προσαρμοστούμε και στο δύσκολο ρόλο να συμμετέχουμε σε μια κυβέρνηση και, ταυτόχρονα, να βρισκόμαστε στο πλευρό των διεκδικήσεων των εργαζομένων και του καταλανικού λαού. Είναι μια καινούρια κατάσταση και μια ευαίσθητη ισορροπία.