ΠΡΩΙΝΟ της περασμένης Πέμπτης 23 του Φλεβάρη, εκεί στο Σύνταγμα, μπροστά στον Αγνωστο Στρατιώτη. Με τους συναγωνιστές με τα λάβαρα και τα στεφάνια. Η μέρα τούτη είναι δική μας, κατάδική μας, είναι της ενιαίας νεολαιίστικης οργάνωσης, της ΕΠΟΝ. Το ημερολόγιο έδειχνε τότε 23 Φλεβάρη 1943.

ΕΙΝΑΙ κάποιες στιγμές, που τα πόδια δε σε κρατούνε όρθιο. Νιώθεις αγωνία, να βαδίσεις τη μικρή απόσταση κρατώντας το δάφνινο στεφάνι των αντιστασιακών δημοσιογράφων για τους ήρωες της ΕΠΟΝίτικης γενιάς, ύστερα από εξήντα τρία χρόνια. Φέρνεις στο νου θύμησες μακρινές σε τούτον ακριβώς το χώρο, που το καλοκαίρι του 1942 τα νιάτα της Σπουδάζουσας, φοιτητές και φοιτήτριες, χόρευαν και τραγουδούσαν δημοτικούς χορούς και τραγούδια, καθώς επέστρεφαν από ημερήσια εκδρομή στο Φάληρο.

ΘΥΜΑΣΑΙ ακόμη πως σ' αυτόν ακριβώς το χώρο είχαμε τις επίσημες παρελάσεις των Γερμανο-Ιταλών. Και από δίπλα οι ταγματασφαλίτες, που είχαν συγκροτήσει οι κουίσλινγκ. Θυμάσαι, επίσης, τη μέρα της απελευθέρωσης, που ο λαός ποδοπατούσε τα στεφάνια των κατακτητών, που κατέθεσαν με την αποχώρησή τους κι όταν η σημαία τους, το κουρέλι εκείνο, είχε εξαφανιστεί από την Ακρόπολη.

ΟΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΙ, με τα τραγούδια τους και με τα συνθήματά τους, ξαφνιάζουν ευχάριστα τους περιπατητές και προχωρούν στην Πανεπιστημίου, για να βρεθούν σε λίγα λεπτά στη γωνία της Ομήρου, εκεί μπροστά στην Τράπεζα της Ελλάδος. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά σημεία, όπου στη διαδήλωση του Ιούλη του 1943 οι νέες και οι νέοι θα αναδειχτούν πρωτομάχοι της λευτεριάς και με την αποφασιστική τους παρέμβαση ματαίωσαν την επέκταση της βουλγαρικής κατοχής.

ΜΙΑ ΧΑΛΚΙΝΗ πλάκα, σχετικά μικρή, εντοιχισμένη στον τοίχο του Μεγάρου, δίνει συνοπτικά το μεγάλο εκείνο γεγονός, που στάθηκε συγκλονιστικό και που κάποια άλλη μέρα θα υψωθεί εκεί το μεγάλο μνημείο, που θα διακηρύσσει αιώνια τη λεβεντιά που έδειξαν οι ΕΠΟΝίτες, πολεμώντας τους φασίστες. Μνημείο ανάλογο με το μέγεθος της θυσίας. Η Παναγιώτα Σταθοπούλου, η Κούλα Λίλη, ο Θώμης κι άλλοι πολλοί...

ΜΑΣ περιμένει το Πανεπιστήμιο, σημαντικό μαχητικό κέντρο της Εθνικής Αντίστασης. Που στα κατοχικά χρόνια συγκέντρωνε πολλούς φοιτητές και που η σταθερή λειτουργία καθημερινού συσσιτίου, του εξασφάλιζε όλες τις ώρες την παρουσία και τη δράση των φοιτητών σε μια πολύμορφη δραστηριότητα, που άρχιζε από την κουταλιά του συσσιτίου έως τις διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, που κινούσαν γενικό ενδιαφέρον και συγκέντρωναν πλατύ κοινό.

ΚΙ ΕΔΩ η μαρμάρινη στήλη στην είσοδο του Πανεπιστημίου, η στήλη με τα ονόματα των φοιτητών, που έδωσαν τη ζωή τους στον αγώνα. Δεκάδες τα ονόματα, οι νέες ζωές, που είχαν όνειρα για τη ζωή, για το αύριο, χαραγμένα πάνω στο πεντελίσιο μάρμαρο.

ΜΑΡΜΑΡΙΝΟ χάραγμα οι νέες κι οι νέοι, με όνειρα και πολλές ελπίδες για τον καινούριο κόσμο, που θα βγει αύριο από τις φλόγες του πολέμου. Είναι ο Αριστείδης Υφαντίδης, ένας μικρόσωμος αίλουρος, που με το χαρακτηριστικό του δισάκι ήταν κάθε στιγμή έτοιμος να παρουσιάσει και να απαγγείλει ποιήματά του, καθώς και ποιήματα του Σκαρίμπα.

ΕΠΕΙΤΑ ο Γιάννης ο Δούκας από το Παγκράτι, 20χρονος λεβέντης φοιτητής της Μαθηματικής, στέλεχος του ΚΚΕ, που πιάστηκε από την Γκεστάπο στην Αττική και εκτελέστηκε το Νοέμβρη του 1943... Ο Κωστάκης ο Ρέππας, ο χαρούμενος νεολαίος, κι αυτός δολοφονημένος στο «Κρυστάλ», που στάθηκε ο συνοδός μουσικός στις φοιτητικές εκδρομικές μας εξορμήσεις.

Η ΜΑΡΜΑΡΙΝΗ πλάκα έχει αφήσει χώρο για τυχόν νέες προσθήκες. Τυχαίνει μερικές φορές να ανταμώνεις με φωνές, που σε γιομίζουν χαρά αυτές τις γιορταστικές μέρες που τιμούμε την 63η επέτειο της ΕΠΟΝ.

ΚΙ ΗΤΑΝ αυτές τις μέρες δίπλα μας, κοντά στ' άλλα, αυτή η μεγάλη ανάσα μάχης και ζωής, που μας έδωσαν τούτο τον καιρό οι ναυτεργάτες με τον αγώνα τους. Αναμετρήθηκαν με τα θεριά της εργοδοσίας, τα σκυλόψαρα της ελληνικής πλουτοκρατίας και τους αδίστακτους σκοτεινούς κρατικούς μηχανισμούς με τα χημικά, τη μεσαιωνική βαρβαρότητα. Κουρέλιασαν τα φασιστικά όρντινα. Και αναδείχτηκαν νικητές, μια νίκη της εργατικής τάξης παρακαταθήκη πολύτιμη. Στεφανώνουμε τους ηρωικούς νεολαίους της ΕΠΟΝ, ενώ από τον Πειραιά, το Ηράκλειο, την Κέρκυρα αφουγκραζόμαστε την ιαχή της μεγάλης αυτής μάχης, όπου οι ναυτεργάτες κουρέλιασαν την επιστράτευση και βγήκαν νικητές.

ΤΑ πόδια στυλώνουν τώρα και με κουράγιο παίρνεις την ανηφόρα, καθώς στα μάτια και τ' αυτιά φτάνουν του ναυτεργατικού αγώνα τα χαρμόσυνα μαντάτα. Αυτή τη χρονιάρα μέρα της νιότης της ΕΠΟΝ.