Μπορεί να μην είναι η λύση στο ενεργειακό πρόβλημα (και δε θα μπορούσε άλλωστε λόγω κλίμακας), δεν παύει όμως να είναι μια εντυπωσιακή τεχνολογία, που μετατρέπει άχρηστα - αν όχι επικίνδυνα - απορρίμματα σε ...«μαύρο χρυσό»! Αναφερόμαστε στην τεχνική μετατροπής οργανικών αποβλήτων σε πετρέλαιο και λίπασμα μέσω θερμικού αποπολυμερισμού δύο σταδίων, για την οποία είχαμε ξαναγράψει πριν από τρία χρόνια, όταν ακόμα βρισκόταν σε πειραματική φάση. Τώρα, λειτουργεί ήδη στο Μισούρι των ΗΠΑ ένα εργοστάσιο που κατεργάζεται κυρίως εντόσθια από το κοντινό σφαγείο πουλερικών, αλλά και άλλα οργανικά υλικά, όπως φθαρμένα λάστιχα, πλαστικά τμήματα παλιών αυτοκινήτων, αστικά απόβλητα κλπ. παράγοντας καθημερινά τρία βυτία (500 βαρέλια) πετρέλαιο, ποιότητας καλύτερης του αργού πετρελαίου.

Το πέρασμα από την πειραματική στη φάση παραγωγής, στις αρχές του 2005, δεν ήταν ούτε εύκολο ούτε ομαλό. Οσον αφορά την ουσία της μεθόδου, χρειάστηκε να γίνουν αρκετές προσαρμογές, ώστε να βρεθεί ο βέλτιστος συνδυασμός παραμέτρων που εξασφάλιζε την απαραίτητη απόδοση ανάλογα με το μείγμα πρώτων υλών. Η τροφοδοσία με εντόσθια από τα σφαγεία ήταν η πιο εύκολη περίπτωση, αλλά η τροφοδοσία με αίμα απ' την ίδια πηγή δημιουργούσε πλεόνασμα νερού, ενώ αντίθετα η χρήση πολλών φθαρμένων ελαστικών απαιτούσε την προσθήκη νερού. Μετά από αρκετούς μήνες δοκιμών και προσαρμογών η διαδικασία προσαρμόστηκε και καταλήχτηκε ότι ήταν σκοπιμότερο οι πρώτες ύλες να αναμειγνύονται σε δεξαμενές πριν εισαχθούν στο μύλο που τις αλέθει σε μικρά κομματάκια, τα οποία τροφοδοτούνται στη συνέχεια στη διεργασία θερμικής διάσπασης (υδρόλυση). Ετσι, μπορούσε να εξασφαλιστεί μια στοιχειώδης ομοιογένεια της πρώτης ύλης.

Ομως, η φύση των υλικών που χρησιμοποιεί το εργοστάσιο, από την πρώτη στιγμή δημιούργησε πρόβλημα δυσωδίας στη γύρω περιοχή, που έφτασε να οδηγήσει στο προσωρινό κλείσιμό του. Μετά από επανειλημμένες προσθήκες φίλτρων όζοντος και άλλων αερίων που μυρίζουν άσχημα, το πρόβλημα περιορίστηκε σημαντικά.

Το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει το εργοστάσιο, μέσα στο καπιταλιστικό πλαίσιο ανάπτυξης αυτής της τεχνολογίας, είναι η κερδοφορία που προσφέρει. Οι κεφαλαιούχοι που αναζητούν πολλά υποσχόμενες πρωτότυπες τεχνολογίες, χρηματοδότησαν την κατασκευή του (που στοίχισε 42 εκατομμύρια δολάρια) και η χρηματοδότηση αυτή συμπληρώθηκε κατά ένα μικρό μέρος από το κράτος των ΗΠΑ. Ομως όταν το κεφάλαιο δεν εξασφαλίζει το αναμενόμενο ποσοστό κέρδους μετακινείται αλλού. Ετσι, η τύχη του εργοστασίου παραμένει ακόμα αμφίβολη, αφού το κέρδος που βγάζει είναι μόλις μερικά δολάρια σε κάθε βαρέλι παραγόμενου πετρελαίου. Οι οικονομικές συνθήκες είναι ακριβώς εκείνες που μπορεί πολύ σύντομα να κάνουν αυτή τη νέα τεχνολογία να ταξιδέψει στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.

Στις ΗΠΑ η χρήση των εντοσθίων και των άλλων παραπροϊόντων της εκτροφής πουλερικών για την κατασκευή ζωοτροφών που χρησιμοποιούνται με τη σειρά τους σαν τροφή για άλλα πουλερικά γίνεται σε εκτεταμένη κλίμακα και απολύτως νόμιμα. Ετσι, τα σφαγεία αντί να πληρώνουν για τη διάθεση των αποβλήτων τους, απαιτούν να πληρώνονται 30 δολάρια τον τόνο. Αντίθετα, στην ΕΕ, τυπικά τουλάχιστον, η χρήση εντοσθίων και άλλων ζωικών παραπροϊόντων για ζωοτροφές απαγορεύεται όχι μόνο για τα βοοειδή, λόγω της «ασθένειας των τρελών αγελάδων», αλλά και για τα πουλερικά.

Ετσι στην Ιρλανδία οι εταιρίες που φροντίζουν για τη διάθεση των αποβλήτων των σφαγείων πληρώνονται 50 δολάρια τον τόνο. Οι διευθύνοντες το εργοστάσιο θερμικής διάσπασης στις ΗΠΑ υπολογίζουν ότι αν μεταφέρουν το εργοστάσιό τους στην Ιρλανδία θα επωφεληθούν όχι μόνο αυτό το ποσό, αλλά και άλλα 30 δολάρια ανά τόνο από το εμπόριο ρύπων... (αφού πρόκειται για ανακυκλώσιμη μορφή ενέργειας). Επιπλέον, από τις συζητήσεις που έχουν κάνει με Ευρωπαίους επιχειρηματίες εκτιμούν ότι θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν τιμή 92 δολαρίων ανά βαρέλι, εγγυημένη για 20 χρόνια! Σε ένα εργοστάσιο παραγωγής 500 τόνων πετρελαίου την ημέρα, το κόστος παραγωγής θα είναι κάτω από 30 δολάρια το βαρέλι, ενώ θα μπορούν να το πουλούν γύρω στα 100!

Είναι προφανές ότι αν οι τιμές του πετρελαίου ήταν ακόμα στα 20 δολάρια το βαρέλι και δεν είχαν εκτιναχτεί στα σημερινά ύψη, τότε το πετρέλαιο από γαλοπούλες και κοτόπουλα δε θα είχε ιδιαίτερη τύχη. Ποιος όμως και με βάση ποια κριτήρια καθορίζει την τιμή του πετρελαίου; Μήπως η αξιοποίηση κάποιων τεχνολογιών θα έπρεπε να επιδιωχτεί έτσι κι αλλιώς στο πλαίσιο των συνολικών πλεονεκτημάτων που προσφέρουν, ανεξάρτητα από το αν εξασφαλίζουν τα υπερκέρδη που επιδιώκουν κάποια μονοπώλια; Πάλι και πάλι όλα καταλήγουν στο ίδιο ζήτημα: ποιος κατέχει τα μέσα παραγωγής, τους φυσικούς πόρους, την τεχνολογία και για ποιο σκοπό τα χρησιμοποιεί;