Επιφορτισμένοι με τη σημαντική δουλιά της περιφρούρησης της νομιμότητας της διεξαγωγής των εκλογών και της περιφρούρησης της γνησιότητας του αποτελέσματος, είναι οι αντιπρόσωποι των συνδυασμών που δικαιούνται και πρέπει να βρίσκονται στα εκλογικά τμήματα ώσπου να σφραγιστούν οι σάκοι.

Οι εκλογικοί αντιπρόσωποι έχουν δικαίωμα να υποβάλλουν κάθε είδους παρατηρήσεις, να συνυπογράφουν τα πρακτικά των εκλογών, να σφραγίζουν, αν θέλουν, την κάλπη με δική τους σφραγίδα. Είναι λοιπόν απαραίτητο να βρίσκονται στο εκλογικό τμήμα που είναι διορισμένοι, μία ώρα πριν την έναρξη της ψηφοφορίας, δηλαδή στις 6 το πρωί, και μέχρι το σφράγισμα των σάκων.

Με την είσοδό του στο εκλογικό τμήμα, ο αντιπρόσωπος πρέπει να ελέγξει αν υπάρχουν αρκετά ψηφοδέλτια του συνδυασμού μας και ακόμη αν αυτά είναι έγκυρα. Αν δεν υπάρχουν, φροντίζει να εφοδιάσει ο ίδιος τον δικαστικό αντιπρόσωπο, ειδοποιώντας συγχρόνως το συνδυασμό να στείλει τον απαιτούμενο αριθμό. Αν τα υπάρχοντα ψηφοδέλτια του συνδυασμού μας, όλα ή ορισμένα απ' αυτά δεν είναι «έγκυρα», φροντίζει αμέσως να αντικατασταθούν αυτά, ενώ θα πρέπει να παρευρίσκεται στο σφράγισμα της κενής κάλπης.

Επίσης, ο εκλογικός αντιπρόσωπος πρέπει να ελέγξει αν υπάρχει κατάλληλος διαμορφωμένος χώρος ή παραβάν, ώστε οι ψηφοφόροι να είναι πραγματικά αθέατοι.

Ο εκλογικός αντιπρόσωπος πρέπει να γνωρίζει ότι:

• Δε φεύγει από το τμήμα διορισμού του, παρά μόνο αν αντικατασταθεί από τον αναπληρωτή του.
• Ελέγχει και απαιτεί να μην μπαινοβγαίνουν και να μην παραμένουν στο εκλογικό τμήμα και στον περίβολο, οποιαδήποτε άτομα, εκτός από αυτά που θα ψηφίσουν.
• Παρακολουθεί την τήρηση των πιο σημαντικών διατυπώσεων των εκλογών και ζητά από τον δικαστικό αντιπρόσωπο να τις τηρεί.

Δηλαδή ελέγχει:

• Να μην υπάρχει ένοπλη δύναμη στον τόπο της ψηφοφορίας και γύρω απ' αυτόν.
• Να μην μπαίνει και να μην πλησιάζει το εκλογικό κατάστημα οποιοσδήποτε εκλογέας έχει μαζί του όπλο ή άλλο όργανο επίθεσης.
• Αν όσοι ψηφίζουν είναι γραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο.
• Αν η Εφορευτική Επιτροπή δίνει τα ψηφοδέλτια ΟΛΩΝ των συνδυασμών και φάκελο, που πρέπει να σφραγίζεται και να μονογράφεται από το δικαστικό αντιπρόσωπο.
• Αν αποσύρονται οι ψηφοφόροι στο παραβάν και αν ρίχνονται οι φάκελοι στην κάλπη.

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί ώστε να μην βγουν έξω φάκελοι σφραγισμένοι και μονογραμμένοι. Επίσης προσοχή χρειάζεται ώστε οι ψηφοφόροι να πάρουν ολόκληρη τη σειρά των ψηφοδελτίων, έστω κι αν δηλώσουν ότι έχουν ψηφοδέλτιο. Διαφορετικά ο εκλογικός αντιπρόσωπος ζητά από τον δικαστικό αντιπρόσωπο να μην τους επιτρέψει να ψηφίσουν.

Σε περίπτωση που κάποιος ψηφοφόρος χρειαστεί βοήθεια για να ψηφίσει (ανάπηρος, ηλικιωμένος κλπ.), μπορεί να τον συνοδέψει στο παραβάν κάποιο μέλος της Εφορευτικής Επιτροπής. Ο εκλογικός αντιπρόσωπος ζητά να τους συνοδεύει μόνο ο δικαστικός αντιπρόσωπος. Δεν επιτρέπεται να τον συνοδέψει άλλο άτομο (π.χ. συγγενής κλπ.).

Ο εκλογικός αντιπρόσωπος, εφόσον μετά τη δύση του ηλίου υπάρχουν έξω από το εκλογικό κατάστημα ψηφοφόροι που θέλουν να ψηφίσουν, ζητά να παραταθεί η ψηφοφορία, μέχρι 2 ώρες το ανώτερο. Επίσης φροντίζει να καταχωρούνται στα πρακτικά όλα τα σημαντικά σύμφωνα με το νόμο γεγονότα, όπως διακοπή και παράταση ψηφοφορίας, χρησιμοποίηση λευκών ψηφοδελτίων, διάπραξη κάποιου αδικήματος κλπ.

Ψηφοδέλτιο που δεν φέρει σταυρό προτίμησης ή περιέχει περισσότερους σταυρούς προτίμησης, είναι έγκυρο, δε λαμβάνεται όμως υπόψη κανένας σταυρός προτίμησης. Αν κάποιος εκλογέας χρησιμοποιήσει ψηφοδέλτιο άλλου δημοτικού διαμερίσματος (αφορά τους Δήμους Αθήνας, Πειραιά, Θεσσαλονίκης, Πάτρας, Καλλιθέας, Περιστερίου, Ηρακλείου, Λάρισας), αυτό δε λαμβάνεται υπόψη για την εκλογή του διαμερισματικού συμβουλίου. Είναι όμως έγκυρο για το συνδυασμό του υποψήφιου Δημάρχου και των συμβούλων.

Ακυρα είναι τα εξής ψηφοδέλτια:

• Αν δεν είναι έντυπα ή η εκτύπωσή τους δεν είναι με μαύρη ή μελανή απόχρωση ή σε χαρτί του οποίου το χρώμα διαφέρει κατά τρόπο ΕΜΦΑΝΗ από το λευκό.
• Αν έχουν διαγραφές και εγγραφές ονομάτων.
• Αν έχουν σχήμα ή διαστάσεις που διαφέρουν από τις οριζόμενες (ισχύει και για τους φακέλους).
• Αν έχουν τυπωθεί σε οποιαδήποτε πλευρά του λέξεις, φράσεις, υπογραμμίσεις, στίγματα ή άλλα σημεία, εφόσον αυτά αποτελούν διακριτικά γνωρίσματα, που παραβιάζουν το απόρρητο της ψηφοφορίας (ισχύει και για τους φακέλους).
• Αν βρεθούν σε φάκελο μαζί με ένα ή περισσότερα ψηφοδέλτια έγκυρα ή άκυρα του ίδιου ή διαφορετικού συνδυασμού.

Κατά τη διαλογή, ο αντιπρόσωπος επαγρυπνά, ώστε να βγει από την κάλπη ό,τι έχει μπει σ' αυτή, στη διάρκεια της ψηφοφορίας. Η προβλεπόμενη διαδικασία, μετά τη λήξη της ψηφοφορίας, είναι η εξής:

1. Γίνεται πρακτικό, που αναφέρει το συνολικό αριθμό των εκλογέων των καταλόγων, τον αριθμό των ψηφισάντων, την ώρα που τελείωσε η ψηφοφορία και τη βεβαίωση ότι η κάλπη επιθεωρήθηκε και οι σφραγίδες του κλεισίματος βρέθηκαν άθικτες.

2. Ανοίγεται η κάλπη και πρώτα μετριούνται οι φάκελοι, για να βρεθεί αν είναι τόσοι, όσοι και αυτοί που ψήφισαν. Αν βρεθεί διαφορά, ύστερα από δεύτερη καταμέτρηση, αφαιρούνται όλοι οι φάκελοι που δεν έχουν σφραγίδα της Εφορευτικής Επιτροπής.

Αν οι ασφράγιστοι είναι περισσότεροι από τους πλεονάζοντες, αφαιρούνται και πετιούνται στην τύχη τόσοι, όσοι οι πλεονάζοντες.

Αν μετά την αφαίρεση των ασφράγιστων φακέλων υπάρχουν κι άλλοι πλεονάζοντες, ρίχνονται στην κάλπη όλοι οι σφραγισμένοι και αφαιρούνται στην τύχη τόσοι, όσος ο αριθμός των πλεοναζόντων.

Αυτοί ανοίγονται πρώτοι και καταχωρείται στα πρακτικά ο αριθμός και το περιεχόμενό τους, χωρίς όμως αυτά να υπολογίζονται στη διαλογή.

3. Στη συνέχεια ανοίγονται οι φάκελοι ένας ένας από το δικαστικό αντιπρόσωπο και αφού εξακριβωθεί αν είναι έγκυρο το ψηφοδέλτιο που περιέχει και που ελέγχεται απ' όλα τα μέλη της Εφορευτικής Επιτροπής και τους αντιπροσώπους, αριθμείται, μονογραφείται από το δικαστικό αντιπρόσωπο, που βάζει τη μονογραφή και δίπλα από κάθε σταυρό προτίμησης και σημειώνεται ο αριθμός τους στους ειδικούς πίνακες.

4. Τα άκυρα ψηφοδέλτια δεν αριθμούνται, μονογραφούνται, όμως κι αυτά από τον πρόεδρο της Εφορευτικής Επιτροπής.

5. Αμέσως, μόλις τελειώσει η διαλογή των ψηφοδελτίων, ο πρόεδρος υποχρεούται να ανακοινώσει στον αντίστοιχο Νομάρχη τα αποτελέσματα αυτής της φάσης.

6. Ο αντιπρόσωπός μας πρέπει αμέσως, σ' αυτή τη φάση, να ενημερώσει τα γραφεία του συνδυασμού.

7. Στο τέλος της συνολικής διαλογής (ψηφοδελτίων και ψήφων) συντάσσεται πρακτικό των αποτελεσμάτων, που, όπως και όλα τα άλλα πρακτικά, υπογράφεται και από τον αντιπρόσωπο. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στο πρακτικό αυτό που αναφέρει, εκτός των άλλων, τον αριθμό των ψηφοδελτίων που πήρε κάθε συνδυασμός και τον αριθμό των σταυρών προτίμησης κάθε υποψήφιου, γιατί σ' αυτό θα βασιστούν τα συνολικά τελικά αποτελέσματα.

8. Ο εκλογικός αντιπρόσωπος φεύγοντας από το εκλογικό τμήμα πηγαίνει αμέσως στα γραφεία του συνδυασμού και δίνει τα αποτελέσματα.

Οταν στη διάρκεια της ψηφοφορίας διαπράττονται αδικήματα, ο εκλογικός αντιπρόσωπος πρέπει αμέσως να υποβάλλει ένσταση. Εκλογικά αδικήματα αποτελούν:

Η παραβίαση της μυστικότητας της ψηφοφορίας. Η ψηφοφορία χωρίς δικαίωμα. Η παρεμπόδιση της ψηφοφορίας. Η νόθευση του αποτελέσματος. Η καταστροφή της κάλπης. Η παρεμπόδιση εκλογέα να ψηφίσει. Η αδικαιολόγητη καταστροφή ή εξαφάνιση ψηφοδελτίου.