Ολη όμως αυτή η κουβέντα γίνεται με βάση ένα κοινό παρονομαστή. Την παραδοχή ότι η υγεία του ανθρώπου είναι και αυτή ένα εμπόρευμα που σαν τα άλλα εμπορεύματα, αγοράζεται και πουλιέται. Αναγνωρίζεται δηλαδή το δικαίωμα σε κάποιους να βγάζουν τεράστια κέρδη από αυτήν, ή όπως πιο ευγενικά το λένε, να "υπόκειται" και η υγεία "στους νόμους της αγοράς". Δεν μπορούν πια να κρύψουν ότι οι συζητήσεις που κάνουν, οι γνώμες που διατυπώνουν, οι λύσεις που προτείνουν είναι κάτω από το πρίσμα αυτού του παρονομαστή.

Η συνδρομή της τηλεόρασης και η πλούσια σχετική αρθρογραφία του αστικού Τύπου, τους διευκολύνει να ισχυρίζονται ότι αυτό είναι κάτι το φυσικό. Καλλιεργούν την αντίληψη ότι είναι φυσικό να παρέχονται ανεκτές υπηρεσίες υγείας μόνο σε όσους έχουν να τις αγοράσουν.

Και στα κόμματα; Διαμορφώνεται η αντίληψη, σαν συνολική ιδεολογία, στο όνομα της σημερινής πολιτικής πραγματικότητας που θεωρείται μονόδρομος, ότι τον κοινωνικό χαρακτήρα της υγείας πρέπει να αρχίσουμε να τον βλέπουμε περισσότερο από την πλευρά του κόστους και λιγότερο από την πλευρά των λαϊκών αναγκών. Οι λύσεις ήδη αναζητούνται μέσα από μια όλο και περισσότερο λογιστική οπτική.

Συζητούν, σαν να τους έπιασε τώρα ο πόνος, για "... οικογενειακό γιατρό... ", για τα "... δικαιώματα των ασθενών... ", για μια σειρά άλλα θέματα, ενώ μια από τις βασικές τους προτάσεις είναι η "... ίση πρόσβαση... " στους φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, ξεχνώντας (; ) όμως να προσθέσουν και τη λέξη ΔΩΡΕΑΝ.

Ιση πρόσβαση όμως, υπάρχει και σήμερα. Σε μια σειρά μεγάλα και μικρά ιδιωτικά νοσηλευτικά ιδρύματα, μπορεί και σήμερα να πάει, όποιος έχει να πληρώσει. Δεν υπάρχει όμως καμιά απολύτως πρόσβαση σε αυτά για τον εργάτη, για τον υπάλληλο, για τον αλλοδαπό εργαζόμενο και την οικογένειά του, για τον άνεργο, για το μικροεπαγγελματία, για το μικρομεσαίο αγρότη και αγρότισσα, για το φτωχό συνταξιούχο, γι' αυτόν που δεν έχει τα χρήματα που χρειάζονται για να πληρώσει. Ξεχάστηκε (; ) η λέξη ΔΩΡΕΑΝ πρόσβαση.

Και όμως, δεν πέρασαν δα και τόσα χρόνια που ρεπουμπλικάνοι, φιλελεύθεροι, σοσιαλδημοκράτες, οι σημερινοί "νεοαριστεροί", με τα όποια ονόματα και αν εμφανίζονταν τότε, τα ίδια τα καπιταλιστικά κράτη και η χώρα μας, είχαν προσυπογράψει στην Αλμα - Ατα το 1978, τη Διακήρυξη της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) που μεταξύ των άλλων σημειώνει:

"... Υγεία σημαίνει μια κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ισορροπίας και όχι μόνο έλλειψη αρρώστιας ή αναπηρίας...

... Οι τεράστιες ανισότητες στη στάθμη υγείας μεταξύ των λαών και κυρίως μεταξύ των αναπτυγμένων και των αναπτυσσομένων κρατών, αλλά και μέσα στην ίδια την κάθε χώρα, είναι πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά απαράδεκτες... ... Η υγεία είναι ένα ζωτικό ανθρώπινο δικαίωμα, η εξασφάλισή της σε όσο το δυνατόν υψηλότερο επίπεδο πρέπει να αποτελεί έναν κύριο κοινωνικό στόχο... ... Οι κυβερνήσεις έχουν την ευθύνη για την υγεία του λαού, που μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο με τη λήψη επαρκών υγειονομικών και κοινωνικών μέτρων... ".

Τι συνέβη και ξεχάστηκαν τόσο γρήγορα όλα αυτά;

Γι' αυτό σήμερα προτείνονται λύσεις που βλέπουν την υγεία σαν εμπόρευμα και τον ασθενή σαν "πελάτη" και "καταναλωτή" των υπηρεσιών υγείας και των φαρμάκων.

Γι' αυτό χώρες όπως Σουηδία, Αγγλία και άλλες, με αποτελεσματικά όπως οι ίδιες ισχυρίζονταν δημόσια συστήματα υγείας, έχουν αρχίσει εδώ και μερικά χρόνια βαθμιαία να τα ιδιωτικοποιούν.

Γι' αυτό σήμερα στελέχη από το "εκσυγχρονιστικό" και "κοινωνικά ευαίσθητο" ΠΑΣΟΚ, αλλά και από τη ΝΔ και από τα άλλα κόμματα της "αντιπολίτευσης" δε χάνουν την ευκαιρία να μας μιλάνε, για "ανταγωνισμούς", για τη δήθεν ανάγκη λειτουργίας των δημόσιων νοσοκομείων με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, για αλλαγή του νομικού καθεστώτος τους και τη μετατροπή τους σε ΑΕ, για την ανάθεση της διοίκησής τους σε "μάνατζερς".

Γι' αυτό τολμούν να μας αναπτύσσουν τις θεωρίες τους για την "ατομική ευθύνη" του καθένα για την υγεία του, για την ανάγκη "μείωσης του κόστους", θεωρίες και ιδεολογήματα που περιφέρονται και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ισχυρίζονται αβάσιμα ότι τα συστήματά τους δέχτηκαν "πιέσεις" από την αυξημένη τα τελευταία χρόνια "ζήτηση υπηρεσιών υγείας" - για "πιέσεις" έχει μιλήσει και ο υπουργός Υγείας της χώρας μας - βγάζοντας έτσι "λάδι" την πολιτική, που οι ίδιοι τόσα χρόνια εφάρμοζαν.

Πολλά θα μπορούσαν εδώ να λεχθούν. Εμείς απλά θα ρωτήσουμε:

Πρώτον.Πώς φαντάζονταν οι θεωρητικοί του καπιταλισμού την ανάπτυξη του δικού τους κοινωνικοπολιτικού συστήματος; Οτι ο καπιταλισμός θα αναπτυσσόταν αλλά οι ανάγκες υγείας του πληθυσμού θα μειώνονταν; Να τους χρεώσουμε άγνοια των κοινωνικών νόμων ανάπτυξης;

Δεύτερον.Τώρα που τελικά ανακάλυψαν ότι οι ανάγκες αυξάνονται και οι "πιέσεις" που δέχονται από το λόγο αυτό τα διάφορα συστήματα υγείας μεγαλώνουν, πώς σκέφτονται να αντιμετωπίσουν την κατάσταση; Οπως την αντιμετωπίζουν σήμερα μέσα από προγράμματα λιτότητας που επιβάλλονται σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση; Με λιγότερα κρατικά χρήματα για την υγεία θα βρεθούν οι λύσεις; Εδώ δεν μπορούμε να τους χρεώσουμε άγνοια. Πρόκειται για συνειδητή δημαγωγία.

Η μικρή Κούβα σήμερα, με τα τόσα προβλήματα εξαιτίας του βάρβαρου οικονομικού αποκλεισμού των ΗΠΑ, έχει δημιουργήσει ένα τέτοιο δημόσιο σύστημα υγείας που να το χρησιμοποιούν ΔΩΡΕΑΝ όλοι οι πολίτες της. Ενα δημόσιο σύστημα με προσανατολισμό στην πρόληψη, με την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας να εξαπλώνεται και να αγκαλιάζει όλη τη χώρα, με επιτεύγματα στην έρευνα και στην παραγωγή φαρμάκων, ένα σύστημα που για κάθε παιδί να υπάρχει γιατρός που το παρακολουθεί, που κάθε μικρός μαθητής εξετάζεται κάθε δυο μήνες από σχολικό οδοντίατρο.

Επιτεύγματα που ποτέ δε θα κατορθώσουν να φτάσουν μεγάλες χώρες σαν τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, τη Γερμανία και άλλες. Γιατί αλήθεια να μην έχουμε και στη χώρα μας σχολικό οδοντίατρο και ΔΩΡΕΑΝ οδοντιατρική κάλυψη;

Η θέση του ΚΚΕ ότι η υγεία είναι κοινωνικό αγαθό που την αποκλειστική υποχρέωση και ευθύνη να εξασφαλίζεται ισότιμα και ΔΩΡΕΑΝ για όλους την έχει το κράτος, αποτελεί και τη διαχωριστική γραμμή σήμερα από την πολιτική κατεύθυνση όλων των άλλων πολιτικών δυνάμεων που οι ηγεσίες τους στοιχίζουν τα βήματά τους με τους προσανατολισμούς και τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Μάαστριχτ.

Με το νομοσχέδιο για την υγεία, που έφερε η κυβέρνηση στη Βουλή για ψήφιση, επιχειρεί να υλοποιήσει τον υπαγορευόμενο από την Ευρωπαϊκή Ενωση στόχο να διατηρηθεί ένας ελάχιστος και αποδυναμωμένος δημόσιος τομέας, αποδοτικός όμως σαν μηχανισμός εξυπηρέτησης των μονοπωλιακών συμφερόντων. Αν τελικά ψηφιστεί, μόνο όσοι έχουν, θα μπορούν να αγοράζουν την υγεία τους. Οσοι δεν έχουν; Οικεία είναι για την κυβέρνηση η λογική του "κόφτε το λαιμό σας... ".

Τέλος, υπάρχει κάτι, που οι διάφοροι καρεκλοκένταυροι των γραφείων, συνήθως ξεχνούν. Ο ανθρώπινος παράγοντας.

Είναι καθαρή ουτοπία, να περιμένει κανείς βελτίωση των παρεχόμενων δημόσιων υπηρεσιών και φροντίδας υγείας, χωρίς να μπούνε σε μια δυναμική κίνηση γιατροί, νοσηλευτές, λοιπό προσωπικό, όλο το ανθρώπινο δυναμικό στο χώρο της δημόσιας υγείας. Χωρίς όλοι να ανταποκρίνονται στον ουσιαστικό και υπεύθυνο ρόλο τους, χωρίς να αναδεικνύεται καθημερινά ο βαθιά κοινωνικός χαρακτήρας της δουλιάς τους. Χωρίς το δυναμικό αυτό να επαρκεί αριθμητικά και να αμείβεται ικανοποιητικά.

Μια τέτοια δυναμική, αντικειμενικά, δεν μπορεί να τη δώσουν ούτε ο αυταρχισμός του "μάνατζερ", ούτε 100 νομοσχέδια υγείας, αλλά μόνο το μαζικό λαϊκό κίνημα.

Στόχος και πολιτική του μεγάλου κεφαλαίου είναι να συνεχίσει και να εντείνει την επίθεσή του σε βάρος των συμφερόντων των εργαζομένων σε όλα τα μεγάλα κοινωνικά μέτωπα. Γι' αυτό ο δρόμος της αντίστασης, ο δρόμος του αγώνα, είναι μονόδρομος.

Εξω από τη δράση του μαζικού κινήματος των γιατρών, των νοσηλευτών, των άλλων εργαζομένων, χωρίς ολόκληρο το μαζικό λαϊκό κίνημα να αγκαλιάσει και να αναδείξει μέσα από την ανάπτυξη της δράσης του όλα τα γενικότερα ζητήματα της κοινωνικής πολιτικής και της υγείας, χωρίς να βάλει τη δική του σφραγίδα στους σχεδιασμούς και τα μέτρα που πρέπει να παρθούν για δημόσια δωρεάν περίθαλψη και φροντίδα υγείας, δεν μπορούν να υπάρξουν λύσεις.

Εξω από την αντίσταση και αντεπίθεση στη λαίλαπα που έρχεται, χωρίς αντικατάσταση και παραμερισμό των συνδικαλιστικών παρατάξεων που προσαρμόστηκαν, που υποχώρησαν, χωρίς την ουσιαστική ενίσχυση των συνεπών ταξικών δυνάμεων στα Συνδικάτα και τους Συλλόγους, δεν μπορούν να υπάρξουν λύσεις. Και οι εργαζόμενοι αυτό το καταλαβαίνουν.

Βασίλης ΣΓΟΥΡΑΜΑΝΗΣ