Είναι πλέον γνωστό στους πάντες και ιδιαίτερα στους εργαζόμενους ότι το μεγάλο κεφάλαιο και οι δυνάμεις που το εκπροσωπούν, έχουν περάσει σε μια ολομέτωπη επίθεση ενάντια στις κατακτήσεις και τα δικαιώματα των εργαζομένων. Οσοι διατηρούσαν κάποιες ελπίδες, ότι δε θα αρθούν βασικές κατακτήσεις των εργαζομένων, διαψεύδονται καθημερινά και συνειδητοποιούν, ότι έτρεφαν αυταπάτες για τις επιδιώξεις και τους στόχους των δυνάμεων του κεφαλαίου. Πάντως, αν υπάρχουν ακόμα κάποιοι που διατηρούν αμφιβολίες για το ποιος είναι ο στόχος της πλουτοκρατίας, μπορούν να δουν πού έχουν οδηγηθεί οι εργαζόμενοι σε ορισμένους κλάδους, που χρησιμοποιούνται σαν πιλότοι - λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους - για την πλήρη ανατροπή των εργασιακών σχέσεων.
Μια τέτοια περίπτωση είναι ο κλάδος του Τουρισμού - Επισιτισμού ο οποίος πρωτοπορεί στην υλοποίηση των κατευθύνσεων της Λευκής Βίβλου για το ξεθεμελίωμα των εργασιακών σχέσεων και της κοινωνικής ασφάλισης. Η ιδιαιτερότητα της "εποχικότητας" για ένα μεγάλο αριθμό εργαζομένων στο χώρο αυτό και μια σειρά άλλες ιδιαιτερότητες, που πηγάζουν από την ίδια τη φύση της δουλιάς αυτής, χρησιμοποιούνται για το πισωγύρισμα των εργασιακών σχέσεων και για τη δημιουργία συνθηκών δουλιάς που μόνο Μεσαίωνα μας θυμίζουν. Η ασυδοσία του μεγάλου κεφαλαίου, που δρα στο χώρο αυτό και οι επιδιώξεις του για μεγαλύτερα κέρδη, έχει ήδη επιβάλλει ένα καθεστώς ασύδοτης υπερεκμετάλλευσης, τρομοκρατίας, εκφοβισμού και καταπάτησης των πιο στοιχειωδών δικαιωμάτων των εργαζομένων. Ούτε για αστείο δεν μπορούμε να μιλάμε για εφαρμογή των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και της εργατικής νομοθεσίας.
Οι περισσότεροι εργαζόμενοι και κύρια αυτοί που δεν έχουν ειδίκευση (καμαριέρες, λαντζέρισσες, καθαρίστριες κλπ) αμείβονται με πολύ χαμηλούς μισθούς από ό,τι ορίζουν οι ΣΣΕ, με μισθούς πείνας μπορούμε να πούμε, περιμένοντας κάποιοα "τυχερά" σαν συμπλήρωμα που θα τους ανακουφίσει. Και το κυριότερο, αυτοί θεωρούνται από τους "προνομιούχους", γιατί υπάρχει και μια στρατιά ανέργων, που κυριολεκτικά εκλιπαρούν να κάνουν έστω και λίγα μεροκάματα ή λίγες ώρες εργασίας. Ενα σημαντικό μέρος των εργαζομένων του κλάδου και οι οικογένειές τους ζουν κυριολεκτικά το φάσμα της εξαθλίωσης. Οι "ευέλικτες" μορφές απασχόλησης έχουν μπει για τα καλά στον Τουρισμό - Επισιτισμό και οι μερικώς απασχολούμενοι, οι ωρομίσθιοι, οι συμβασιούχοι ορισμένου χρόνου και οι εργαζόμενοι σε εργολαβίες, συνεχώς αυξάνονται, ενώ παράλληλα μειώνεται ο αριθμός των εργαζομένων με σταθερή απασχόληση. Τελευταία έχει πάρει έκταση και το φαινόμενο να καλύπτονται θέσεις με απόφοιτους τουριστικών σχολών και με μισθούς μικρότερους του μισού από τους προβλεπόμενους των ΣΣΕ, με το πρόσχημα της εκπαίδευσης. Η και απόφοιτους των ΙΕΚ, που δουλεύουν 2 ή και περισσότερους μήνες χωρίς αμοιβή. Επίσης ένας μεγάλος αριθμός φοιτητών, μαθητών, απασχολείται στους κλάδους αυτούς για ένα "χαρτζιλίκι". Η εικόνα συμπληρώνεται με τη στυγνή και ρατσιστικού χαρακτήρα εκμετάλλευση των ξένων εργατών.
Απόρροια αυτής της κατάστασης είναι η καταστρατήγηση του ωραρίου - πολλές φορές και με τη συγκατάθεση των ίδιων των εργαζομένων - αφού δεν τους φτάνουν τα χρήματα που παίρνουν για να ζήσουν. Εχουμε, λοιπόν, το φαινόμενο της καταστρατήγησης του πενθήμερου και του 8ωρου. Σε περίοδο αιχμής η απασχόληση μπορεί να φτάσει 16 ώρες, ενώ αντίθετα σε περίοδο χαμηλής πληρότητας να δίνονται "ρεπό" σαν αντιστάθμισμα των ωρών που εργάστηκαν πάνω από το 8ωρο. Εχουμε εργαζόμενους που έχουν για μισό ή και παραπάνω μήνα "ρεπό" και άλλους που δεν μπορούν να πάρουν κανένα, ανάλογα πάντα με τις ανάγκες του κάθε εργοδότη.
Η ασφάλιση επίσης συμβαδίζει με τη γενικότερη κατάσταση και τις εργασιακές σχέσεις που επικρατούν. Ενας σημαντικός αριθμός εργαζομένων προκειμένου να βρουν δουλιά δεν ασφαλίζονται, κάτω από την πίεση της ανεργίας και της εργοδοσίας. Αλλη μερίδα ασφαλίζεται με πολύ κατώτερες αμοιβές από τις πραγματικές, και άλλη με λιγότερα μεροκάματα από αυτά που πραγματοποιούνται. Με το πρόσχημα της κρίσης στον τουρισμό, που μπορεί να χρησιμοποιείται και σαν άλλοθι για το πισωγύρισμα των εργασιακών σχέσεων, έχει επιβληθεί ένα καθεστώς εξουθενωτικής εντατικοποίησης της εργασίας για τους εργαζόμενους στον κλάδο. Πρόκειται κυριολεκτικά για "ξεζούμισμα". Υπάρχουν π.χ. καμαριέρες που χρεώνονται με πάνω από 30 δωμάτια. Ιδιαίτερα για τους κάπως προχωρημένους στην ηλικία η κατάσταση είναι αφόρητη. Αλλωστε και οι εργοδότες φροντίζουν να τους αντικαταστήσουν με νεότερους και κατά προτίμηση ανειδίκευτους, με μικρότερες αμοιβές. Ετσι, το να φτάσει κάποιος εργαζόμενος στη σύνταξη θεωρείται "άθλος", αφού με τα ημερομίσθια που κάνει κάθε χρόνο (πολλές φορές δε φτάνουν για να μπει στο Ταμείο Ανεργίας) χρειάζεται 30-40 και πάνω χρόνια δουλιάς, και με αυτές τις συνθήκες ή δε θ' αντέξει ή θα τον απολύσουν, γιατί λόγω ηλικίας δεν μπορεί να προσφέρει αυτά που απαιτούν οι εργοδότες.
Η δημοκρατία στους χώρους δουλιάς και οι συνδικαλιστικές ελευθερίες στον κλάδο έχουν δεχτεί σοβαρά πλήγματα. Η ασύδοτη αυτή εκμετάλλευση συνδυάζεται με μια άγρια καταπίεση και τρομοκρατία. Οι μεσαιωνικές αυτές σχέσεις εργασίας πρέπει να περάσουν χωρίς καμιά αντίρρηση ή διαμαρτυρία. Ο συνδικαλισμός θεωρείται "παράνομη" ενέργεια. Οποιος αναπτύξει τέτοιου είδους δραστηριότητες, μπαίνει στο στόχαστρο της εργοδοσίας, βρίσκεται με την απόλυση στο χέρι και τις πόρτες κλειστές σε μια σειρά επιχειρήσεις. Σε πολλές μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες έχει στηθεί και ο κατάλληλος μηχανισμός για τη χειραγώγηση των εργαζομένων. Τον κατευθύνουν στελέχη κατάλληλα εκπαιδευμένα γι' αυτή τη δουλιά, είτε από το εξωτερικό είτε απ' τη χώρα μας. Ο μισθός τους αποτελεί πρόκληση, αφού υπερβαίνει κατά 4 ή 5 φορές το μισθό των εργαζομένων. Η κατάσταση στο χώρο του Τουρισμού - Επισιτισμού που περιγράφεται παραπάνω είναι μια πραγματικότητα, που τη βιώνουν καθημερινά οι εργαζόμενοι του κλάδου. Δεν είναι δημιούργημα φαντασίας κάποιων, που θέλουν να κινδυνολογήσουν. Και το χειρότερο, δεν είναι αποτέλεσμα κάποιων συγκυριών, αλλά αποτέλεσμα της εφαρμογής των κατευθύνσεων της Λευκής και Πράσινης Βίβλου και πρότυπο των σχέσεων εργασίας, που ετοιμάζει για όλους τους εργαζόμενους στο μέλλον η ολιγαρχία του πλούτου. Στην ίδια κατεύθυνση αποσκοπούν και τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης, που μόνο τοπικά δε θα μείνουν, αλλά θα αποτελέσουν το "όχημα" για την πλήρη ανατροπή των Εργασιακών Σχέσεων.
Σοβαρότατες ευθύνες φέρει η πλειοψηφία της συνδικαλιστικής ηγεσίας του κλάδου Τουρισμού - Επισιτισμού, η οποία αντί να οργανώνει την αντίσταση των εργαζομένων απέναντι σ' αυτή τη λαίλαπα, κάθεται στο τραπέζι του απατηλού "κοινωνικού διαλόγου" με την εργοδοσία και την κυβέρνηση και παζαρεύει πόσα και ποια από τα δικαιώματα και τις κατακτήσεις των εργαζομένων θα "βγουν στο σφυρί".
Για τους εργαζόμενους δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο. Με στήριγμα τις συνεπείς συνδικαλιστικές δυνάμεις του κλάδου πρέπει να οργανώσουν την αντίσταση και την αντεπίθεσή τους. Να παλέψουν μαζί με όλους τους εργαζόμενους της χώρας για τη διαφύλαξη των κεκτημένων τους και τη διεύρυνσή τους. Για την εφαρμογή των ΣΣΕ και της εργατικής νομοθεσίας, για την κοινωνική ασφάλιση, για την ένταξη στα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα κι άλλων ειδικοτήτων, για το 5ήμερο - 7ωρο - 35ωρο, για την κατοχύρωση και διεύρυνση των δημοκρατικών συνδικαλιστικών τους ελευθεριών κλπ.
Στον αγώνα τους αυτό οι εργαζόμενοι πρέπει να επιδιώξουν και να έχουν σύμμαχο τον κλάδο των μικρομεσαίων, που συνθλίβεται κυριολεκτικά κι αυτός από την ανεξέλεγκτη και ασύδοτη δράση του μεγάλου κεφαλαίου και των πολυεθνικών.
Εργαζόμενοι και μικρομεσαίοι έχουν κάθε συμφέρον να οικοδομήσουν ένα μέτωπο αντίστασης και πάλης ενάντια στις επιδιώξεις του μεγάλου κεφαλαίου, μια και βρίσκονται από κοινού στο στόχαστρό του. Ο αγώνας τους θα γίνεται αποτελεσματικότερος όσο εντάσσεται στα πλαίσια της προοπτικής ενός λαϊκού μετώπου πάλης για την ανατροπή αυτής της πολιτικής.
Νίκος ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ
μέλος του Γρ. Περιοχής Κρήτης του ΚΚΕ
Feeds
