A. ΕΝΟΤΗΤΑ

Ο κόσμος στο κατώφλι του 21ου αιώνα

Ο Σοσιαλισμός επίκαιρη, αναγκαία απαίτηση της εποχής μας

Η ανθρωπότητα έχει αναπτύξει τα μέσα και την πείρα της κι η ανθρώπινη εργασία γεννά τεράστια πλούτη. Στον αιώνα μας, αυξήθηκε περίπου 30 φορές η βιομηχανική παραγωγή, ενώ λιγότερο από 3 φορές ο πληθυσμός. Τα υλικά αγαθά θα μπορούσαν να εξαλείψουν την πείνα. Κι όμως η εξαθλίωση, η φτώχεια εξαπλώνονται διαρκώς. Πεντακόσια εκατομμύρια έφτασαν οι άστεγοι στον κόσμο και το 35% του πλανήτη ζει στην εξαθλίωση.

Αν και η επιστημονική γνώση συσσωρεύεται με γοργούς ρυθμούς και εκπληκτικές είναι οι επιτυχίες της τεχνολογίας, ταυτόχρονα επεκτείνονται νέες μορφές αναλφαβητισμού.

Από τη μια, αναπτύσσονται παραγωγικές δυνάμεις κι, από την άλλη, καταστρέφονται άλλες και πρώτα η κύρια παραγωγική δύναμη, ο άνθρωπος. Μεγαλώνει η ανεργία, ταυτόχρονα με την υπερεκμετάλλευση των εργατών κι ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων κατηγοριών, των ξένων εργατών, των γυναικών, των νέων, των παιδιών. Ενώ οι άνεργοι έχουν ξεπεράσει ήδη το 1 δισεκατομμύριο, ταυτόχρονα, 200 εκατομμύρια παιδιά αναγκάζονται να δουλεύουν.

Αν και με τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας μπορεί να προστατεύονται, τόσο ο άνθρωπος, όσο και το φυσικό περιβάλλον, όμως, πραγματικότητα είναι η ληστρική εκμετάλλευση των ανθρώπων και των φυσικών πόρων.

Η έκρηξη της κυκλοφορίας των πληροφοριών, καθώς περνά στα χέρια των πολυεθνικών μονοπωλίων, συνεπάγεται την παραπληροφόρηση, τον έλεγχο των συνειδήσεων.

Στο καθεστώς της ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας, της διεθνούς δράσης και κίνησης του κεφαλαίου, η διεθνοποίηση της παραγωγής, αντί να φέρνει τους λαούς κοντά, οδηγεί σε πολέμους, σε ένταση της εκμετάλλευσης των λαών.

Οι αντιφάσεις της εποχής μας έχουν τη ρίζα τους στις κοινωνικές αντιθέσεις, που οξύνονται: Ο κοινωνικός πλούτος συγκεντρώνεται σε όλο και λιγότερα χέρια, καθώς συγκεντρώνεται η εξουσία και η ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής. Γιγαντώνεται και γίνεται πιο φανερή η κοινωνική ανισότητα. Στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, όσο συσσωρεύεται ο πλούτος, άλλο τόσο απλώνονται η φτώχεια, η εξαθλίωση, η αμάθεια. Στην πρώτη ιμπεριαλιστική δύναμη, τις ΗΠΑ, ένα στα πέντε παιδιά είναι καταδικασμένα στη φτώχεια. Και στην "πολιτισμένη" Ευρώπη παίρνει νέα μορφή η βαρβαρότητα: Παιδική πορνεία, ναρκωτικά, εγκληματικότητα, ρατσισμός.

Ο κόσμος μας μοιάζει να έχει δύο πρόσωπα: Ενα χαμογελαστό για την αχόρταγη ολιγαρχία του πλούτου κι ένα εχθρικό και επιθετικό για τους λαούς της Γης, το παγκόσμιο προλεταριάτο.

Ζούμε στον καπιταλισμό, έναν κόσμο που σαπίζει. Ανάπτυξη για τους καπιταλιστές σημαίνει ένα και μόνο πράγμα: Ανάπτυξη των κερδών τους. Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να εξασφαλίσει τα ουσιώδη δικαιώματα και τις πραγματικές ελευθερίες των λαών, τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, την απρόσκοπτη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων.

Ο καπιταλισμός βρίσκεται στην εποχή μας σε γενική κρίση, δεν μπορεί να λύσει τις αντιθέσεις του. Οι χτεσινές κρίσεις και συγκρούσεις δεν είναι τίποτε μπροστά σ' αυτές που ακολουθούν.

Απάντηση στην καπιταλιστική βαρβαρότητα είναι μια ποιοτικά ανώτερη κοινωνία, που θα αξιοποιεί τις δυνατότητες της εποχής μας προς όφελος των πολλών, των εργαζομένων και των νέων, της ειρήνης και πανανθρώπινης φιλίας. Είναι η κοινωνία που θα αντικαταστήσει την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής με κοινωνική, ώστε έτσι να καταργήσει την εκμετάλλευση και να κατοχυρώσει τον κοινωνικό σχεδιασμό στην ανάπτυξη της οικονομίας. Αυτή η προοπτική στην εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας είναι ο ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ.

Ο σοσιαλισμός, με την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, βάζει στην υπηρεσία του κοινωνικού συνόλου τα επιτεύγματα και τις καταχτήσεις του ανθρώπινου πολιτισμού, που σήμερα μόνο μια μειοψηφία τα ιδιοποιείται. Γι' αυτό έχει τη δυνατότητα να ικανοποιεί τις ολοένα διευρυνόμενες ανάγκες μας.

Μετά την ανατροπή των σοσιαλιστικών καθεστώτων στην Ευρώπη και την κρίση του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, μια ιδεολογική εκστρατεία ξεδιπλώθηκε για να συκοφαντήσει το σοσιαλιστικό σύστημα. Να περάσει στη συνείδηση των νέων ιδιαίτερα ανθρώπων την αντίληψη πως ο καπιταλισμός είναι μοναδικό, χωρίς ιστορικό τέλος κοινωνικοοικονομικό σύστημα, ότι τέλειωσε η εποχή του σοσιαλισμού, των αντίθετων ιδεολογιών, της ταξικής πάλης.

Ομως η ιμπεριαλιστική "νέα τάξη πραγμάτων", οι πόλεμοι των ιμπεριαλιστών, η βάρβαρη επίθεση στα δικαιώματα και στο εργατικό κίνημα των καπιταλιστικών χωρών, η καπιταλιστική βαρβαρότητα στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, απέδειξε το κόστος από την απώλεια των σοσιαλιστικών καθεστώτων, την επικαιρότητα κι αναγκαιότητα του σοσιαλισμού στην εποχή μας.

Η εποχή μας εξακολουθεί να είναι εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό. Εγκαινιάστηκε στις αρχές του αιώνα μας με την πρώτη σοσιαλιστική επανάσταση και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ενωση και αργότερα στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και σε άλλες περιοχές του πλανήτη. Εχουμε συνείδηση πως δεν μπορούμε να υπερασπίσουμε το όραμα του σοσιαλισμού, τον ιστορικό χαρακτήρα της εποχής μας, αν υποκύπτουμε στην ιδεολογική τρομοκρατία του αντίπαλου και μηδενίζουμε την προσφορά του σοσιαλισμού στον 20ό αιώνα, την ιστορία του εργατικού κινήματος.

Το εργατικό κίνημα έχει τη δική του ιστορία. Ο 19ος αιώνας, με την Κομμούνα του Παρισιού, απέδειξε τη δυνατότητα της εργατικής τάξης για εξέγερση, αλλά και τα όρια που είχε αυτή η εξέγερση για να νικήσει. Στον 20ό αιώνα, έκανε ένα τεράστιο βήμα μπροστά. Απέδειξε ότι μπορεί να πραγματοποιεί κοινωνικές επαναστάσεις και να επικρατεί. Ακόμη κι αν δεν μπόρεσε να κάνει πράξη το όραμα μέχρι τέλους, απέδειξε πρώτα απ' όλα πως είναι δυνατό το μεγαλύτερο κατόρθωμα στην ιστορία της ανθρωπότητας, η κατάργηση της εκμετάλλευσης του ανθρώπου. Φανέρωσε, παράλληλα, τις δυσκολίες της ταξικής πάλης, που ανέτρεψαν αυτήν την ελπιδοφόρα πορεία.

Γρήγορα το εργατικό κίνημα, διεθνώς και στη χώρα μας, θα αφομοιώσει τα διδάγματα της σοβαρής ήττας και πιο ώριμα θα σηματοδοτήσει στον αιώνα που μπαίνουμε την παρουσία του, αποδείχνοντας ότι μπορεί να νικά και να κάνει πράξη μέχρι τέλους το μεγάλο στόχο κι όραμα της απελευθέρωσης, του εξανθρωπισμού του ανθρώπου.

Είναι σημαντικό, ιδιαίτερα για μας, τη νέα γενιά, να γνωρίζουμε την πραγματική ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος. Οι νέοι κομμουνιστές μελετάμε τα συμπεράσματα του Κόμματός μας για τους υποκειμενικούς κι αντικειμενικούς παράγοντες που καθόρισαν τις ανατροπές. Στεκόμαστε κριτικά απέναντι στις αδυναμίες και τα λάθη που παρουσιάστηκαν στην πορεία οικοδόμησης της νέας κοινωνίας, που όμως δεν ακυρώνουν καθόλου την αναγκαιότητα του σοσιαλισμού ούτε την προσφορά των σοσιαλιστικών καθεστώτων.

Τα "μικρά" καθημερινά επιτεύγματα του σοσιαλισμού, όπως η εξάλειψη της ανεργίας, τα κοινωνικά δικαιώματα στη δωρεάν παιδεία - υγεία - ασφάλιση - κατοικία, τα επιτεύγματα του πραγματικά μαζικού αθλητισμού και του λαϊκού πολιτισμού, φαντάζουν σήμερα πολύ μεγαλύτερα με τα αδιέξοδα που συναντούν οι νέοι των πρώην σοσιαλιστικών χωρών, που έφτασαν να είναι πρώτοι παγκόσμια στις αυτοκτονίες. Αποδείχνεται ότι ο σοσιαλισμός μπορεί να λύνει αξεπέραστες για τον καπιταλισμό αντιθέσεις.

Αποδείχνεται ότι τα δικαιώματα στον καπιταλιστικό κόσμο, που καταργούνται τώρα, δεν ήταν αποτέλεσμα κοινωνικής δικαιοσύνης των αστικών κυβερνήσεων και του κεφαλαίου, αλλά καταχτήσεις κάτω από την πίεση του παγκόσμιου εργατικού κινήματος και των σοσιαλιστικών χωρών.

Οι νέοι, κατακτώντας την ιστορική πείρα, μπορούμε να εκτιμάμε σωστά τη δύναμη και τα προβλήματα του παγκόσμιου εργατικού κινήματος και να κατανοούμε την κοινωνική εξέλιξη σαν αποτέλεσμα της ανειρήνευτης και σκληρής ταξικής πάλης.

Οι συσχετισμοί αυτής της πάλης δεν είναι μόνιμοι. Αυτό αποδείχνουν και οι αναζητήσεις κι αντιστάσεις που αναπτύσσονται σήμερα στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες και παγκόσμια. Και σήμερα εκατομμύρια εργαζομένων ζουν και δίνουν τη μάχη της οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Η σημερινή φάση της ύφεσης και υποχώρησης είναι προσωρινή.