Στην επίσπευση της τακτοποίησης των εκκρεμών οικονομικών διαφορών που έχουν μεταξύ τους κρατικοί φορείς, προσβλέπει τώρα η κυβέρνηση, προκειμένου να δηλώσει μετά δημόσια ότι έγιναν βήματα στην κατεύθυνση του "περιορισμού, της βελτίωσης και της αποτελεσματικότητας των κρατικών δαπανών". Μετά την επί δεκαετίες εφαρμογή μιας πολιτικής που όλο και περισσότερο έσπρωχνε τους φορείς του δημοσίου στην υπερχρέωση, στην υποβάθμιση της λειτουργίας, μετά από χρόνια άσκησης "κοινωνικής πολιτικής" μέσα από τα ταμεία των φορέων αυτών, οι εγκέφαλοι του υπουργείου Οικονομικών απαιτούν - και ενώ η κυβερνητική πολιτική των συνεχών περικοπών πόρων έχει οδηγήσει τους φορείς σε κυριολεκτική ασφυξία - να κλείσουν άμεσα οι οφειλές που είναι ληξιπρόθεσμες από τις 31 του προηγούμενου Δεκέμβρη.

Λόγος γίνεται για τους λεγόμενους "αλληλόχρεους λογαριασμούς του δημοσίου", που αν και δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για το ύψος τους, εκτιμάται ότι ξεπερνούν κατά πολύ το 1 τρισεκατομμύριο δραχμές... "Αλληλόχρεοι λογαριασμοί", είναι με δυο λόγια οι υποχρεώσεις - δηλαδή, τα χρέη και οι απαιτήσεις - που έχουν μεταξύ τους εκατοντάδες φορείς που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ελέγχονται από το δημόσιο. Πρόκειται για ένα κεφάλαιο της δημόσιας διοίκησης, όπου δεσπόζει το αλαλούμ και το χάος! Στον κυκεώνα των λογαριασμών αυτών που δημιουργήθηκε με αποκλειστική ευθύνη των διαφόρων κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, εμπλέκονται τα υπουργεία, οι τράπεζες, οι ΔΕΚΟ, τα ασφαλιστικά ταμεία, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης όλων των βαθμών, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των κατηγοριών, τα νοσοκομεία, όλοι οι Οργανισμοί και τα διάφορα ιδρύματα, επιχειρήσεις που ανήκουν στο δημόσιο κ.ο.κ.

Ανεξάρτητα από τα όσα υποστηρίζουν οι κυβερνώντες, είναι "απορίας άξιον" πώς και πότε θα διευθετηθεί το θέμα των λογαριασμών αυτών, καθώς το όλο ζήτημα εμπλέκεται και με ιδιαίτερα μεγάλες αποκλίσεις και διαφωνίες που έχουν μεταξύ τους τα λογιστήρια των διαφόρων φορέων. Μια γεύση της εικόνας που επικρατεί στο συγκεκριμένο χώρο, δίνει σχετική μελέτη που είχε πραγματοποιήσει και δημοσιοποιήσει παλαιότερα το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ). Αντικείμενο της μελέτης είναι οι απαιτήσεις και οι οφειλές των οργανισμών και των επιχειρήσεων του ευρύτερου δημοσίου τομέα (ΔΕΚΟ, ασφαλιστικοί οργανισμοί, δήμοι, νοσοκομεία, υπουργεία κλπ. ). Συνολικά είχαν διαμορφωθεί 10 ομάδες φορέων του δημοσίου, οι οποίες συγκροτήθηκαν από 656 δημόσιους φορείς.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται στη μελέτη, το σύνολο των απαιτήσεων και των οφειλών όλων των φορέων του δημοσίου μεταξύ τους ανέρχεται σε 588 και 1.179 δισ. δρχ. αντίστοιχα. Οι φορείς με τους μεγαλύτερους αλληλόχρεους λογαριασμούς είναι οι ΔΕΚΟ, τα ασφαλιστικά ταμεία, οι διάφοροι οργανισμοί, οι δήμοι και τα νοσοκομεία. Οι σημαντικότερες οφειλές των φορέων του ευρύτερου δημοσίου τομέα είναι προς τα υπουργεία στα οποία συνολικά οφείλουν 983 δισ. δρχ.

Ενδεικτικό του αλαλούμ που επικρατεί στο χώρο αυτό, είναι επίσης ότι οι εκτιμήσεις των φορέων (π. χ. ασφαλιστικοί οργανισμοί και ΔΕΚΟ) για τις μεταξύ τους δοσοληψίες όχι μόνο δε συμφωνούν, αλλά οι διαφορές εκτιμήσεων σε ορισμένες περιπτώσεις είναι χαώδεις. Αποκαλυπτικά της κατάστασης που επικρατεί στον ευρύτερο δημόσιο τομέα είναι τα ακόλουθα στοιχεία που παρουσιάζονται στη μελέτη. Στις σχέσεις τους με τα υπουργεία, τα ασφαλιστικά ταμεία εκτιμούν ότι οι απαιτήσεις τους από την κεντρική διοίκηση ανέρχονται σε 216,7 δισ. δραχμές και οι υποχρεώσεις τους σε 180,3 δισ. δραχμές. Αντίθετα, τα υπουργεία εκτιμούν ότι οι απαιτήσεις από τους ασφαλιστικούς φορείς ανέρχονται σε 575 εκατ. δρχ. και οι υποχρεώσεις τους σε 314 εκατ. δρχ. Η ίδια εικόνα προκύπτει και με τις δοσοληψίες υπουργείων - ΔΕΚΟ. Οι τελευταίες εκτιμούν τις απαιτήσεις τους από τα υπουργεία σε 291,3 δισ. δρχ. και τις υποχρεώσεις τους σε 840,2 δισ. δρχ. Αντίθετα τα υπουργεία εκτιμούν τις απαιτήσεις τους προς τις ΔΕΚΟ μόνο σε 304 εκατ. δρχ. και τις υποχρεώσεις τους σε 13,6 δισ. δρχ.

Τέλος, σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας μελέτης, το σύνολο των απαιτήσεων και οφειλών των φορέων προς τράπεζες και τρίτους, ανέρχεται σε 390 και σε 2.472 δισ. δρχ. αντίστοιχα, δηλαδή υπάρχει μία καθαρή οφειλή της τάξης των 2.082 δισ. δρχ.

Πάντως το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους με επείγον έγγραφο προς όλους τους... ενδιαφερόμενους φορείς του δημοσίου, τους καλεί να τακτοποιήσουν τις μεταξύ τους οφειλές και υποχρεώσεις που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες μέχρι 31 -12 - 1996.

Στο συγκεκριμένο έγγραφο αναφέρεται ότι σύμφωνα με το νόμο "για τον περιορισμό της βελτίωσης και της αποτελεσματικότητας των κρατικών δαπανών", συστάθηκε στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, Διεύθυνση Χρηματοδοτικού Προγραμματισμού και Διαχείρισης Κρατικών Διαθεσίμων, η οποία θα έχει ως αρμοδιότητα τον έλεγχο, τη συμφωνία και την τακτοποίηση των υποχρεώσεων και των απαιτήσεων μεταξύ φορέων του δημοσίου, καθώς και την επίλυση σχετικών διαφωνιών. Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου "Οι ληξιπρόθεσμες μέχρι 31 Δεκέμβρη 1996 καθώς και οι μη τακτοποιηθείσες (εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος) οφειλές και υποχρεώσεις μεταξύ φορέων του δημοσίου, από οποιαδήποτε αιτία και αν προέρχονται, τακτοποιούνται εντός του έτους 1997".Επίσης ο ίδιος νόμος ορίζει ότι οφειλές και υποχρεώσεις που θα δημιουργηθούν από 1 - 1 - 1997 και στο εξής, τακτοποιούνται το αργότερο μέσα στο επόμενο έτος από την οριστικοποίησή τους. Αυτό θα γίνεται με σταδιακή παρακράτηση αποδόσεων εσόδων, πόρων που έχουν θεσμοθετηθεί υπέρ των οφειλετών καθώς και επιχορηγήσεων, με ευθύνη του υπουργείου Οικονομικών. Το σημείο αυτό αποτελεί ακόμη έναν τρόπο με τον οποίο το υπουργείο Οικονομικών βάζει χέρι με το "έτσι θέλω" σε πόρους που έχουν θεσμοθετηθεί και ανήκουν στους διάφορους φορείς του δημοσίου και μέσω των οποίων οι φορείς αυτοί καλύπτουν σημαντικό μέρος των αναγκών τους.

Με το έγγραφο το ΓΛΚ καλεί τους αρμόδιους φορείς να προβούν άμεσα στις από μέρους τους απαραίτητες ενέργειες για τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων κλπ. που αφορούν τις μεταξύ τους οφειλές και υποχρεώσεις που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες μέχρι 31 - 12 - 1996, ή εν πάση περιπτώσει δεν τακτοποιήθηκαν μέχρι την ημερομηνία αυτή, διότι - όπως αναφέρεται - σκοπός του υπουργείου Οικονομικών είναι να αντιμετωπιστεί κατά προτεραιότητα η τακτοποίηση των εν λόγω συσσωρευμένων οφειλών και υποχρεώσεων.

Οπως τονίζεται επίσης, στις προθέσεις της αρμόδιας υπηρεσίας του ΓΛΚ είναι οι δοσοληψίες για την τακτοποίηση των παραπάνω εκκρεμοτήτων, να γίνονται μέσω τραπεζικού λογαριασμού που θα συσταθεί με μέριμνα του υπουργείου, ώστε να είναι δυνατή η προς κάθε κατεύθυνση παρακολούθηση των σχετικών δοσοληψιών. Επίσης, παρακαλούνται τα υπουργεία στα οποία γνωστοποιείται το συγκεκριμένο έγγραφο, να γνωστοποιήσουν άμεσα το περιεχόμενό του, στα εποπτευόμενα απ' αυτά Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου κλπ.

Να υπενθυμίσουμε ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του σχετικού νόμου, τυχόν διαφωνίες και αμφισβητήσεις ως προς το ύψος των απαιτήσεων και υποχρεώσεων μεταξύ των φορέων του δημοσίου, επιλύονται με απόφαση του υπουργού Οικονομικών που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση της Επιτροπής Επίλυσης Διαφορών, στις περιπτώσεις που η μεταξύ των φορέων υφιστάμενη διαφορά υπερβαίνει το ποσό των 50 εκατ. δρχ., ποσό που μπορεί να αναπροσαρμόζεται με απόφαση του υπουργού Οικονομικών. Ο ίδιος νόμος προβλέπει ακόμη ότι σε περίπτωση καθυστέρησης παραπάνω από χρόνο της οφειλόμενης απόδοσης προς το ελληνικό δημόσιο από τα έσοδα φορέων του δημοσίου ή μερισμάτων κερδών, το υπουργείο Οικονομικών μπορεί να παρακρατεί τα παραπάνω ποσά από τον προϋπολογισμό, του κατά περίπτωση εποπτεύοντος υπουργείου.

Βάσω ΜΠΑΡΜΠΑ