Οι εργαζόμενοι μπορούν

Οι εργαζόμενοι έχουν περιθώρια να περισώσουν δικαιώματα ή να κατακτήσουν ορισμένα άλλα. Τέτοιες θετικές εξελίξεις δε θα προκύψουν από τις διαπραγματεύσεις των κορυφών και τα θεσμοθετημένα όργανα της ΕΕ, αλλά θα επιβληθούν με την ένταση και διεθνοποίηση της πάλης τους. Με την αντίθεση, την αντίσταση και τη σύγκρουση μπορεί να αμβλυνθούν τα προβλήματα. Με την επαγρύπνηση, γιατί βεβαίως οι κατακτήσεις παίρνονται πίσω, όταν παραχωρούνται από δυνάμεις που αντιπροσωπεύουν τα μεγάλα συμφέροντα. Οι σκέψεις που κάνει η κυβέρνηση δε συνιστούν πάντως ελληνική πρωτοτυπία. Ανάλογες σκέψεις ωριμάζουν στους κόλπους της ΕΕ. Αυτές οι σκέψεις, πέρα από το στοιχείο της παραπλάνησης και του ελιγμού, ανιχνεύουν τρόπους και μέσα, ώστε να προληφθεί ο κίνδυνος το οικοδόμημα του Μάαστριχτ να πάθει σοβαρές ρωγμές και να χάσει την όποια σταθερότητα έχει κατακτήσει. Για να αντιμετωπιστούν τα πάγια προβλήματα που γεννούν οι ανταγωνισμοί και η λυκοφιλία, που χαρακτηρίζει τις κορυφές της ΕΕ, η οποία έχει σαφώς εξελιχθεί σε ένα γαλλογερμανικό άξονα, με δορυφόρους που ελπίζουν ότι θα γίνουν ο τρίτος εταίρος της Γαλλίας και της Γερμανίας.Οι συγκεκριμένες αναθεωρήσεις, δηλαδή, που συζητούνται δεν έχουν αντικείμενο τα συμφέροντα των εργαζομένων. Το θέμα δεν είναι ο χρόνος του προαναγγελθέντος θανάτου των λαϊκών δικαιωμάτων, αλλά να ανακόψουμε και να παρεμποδίσουμε τη συνολική πορεία προς την εκτέλεση των λαϊκών κατακτήσεων, των οραμάτων και των προσδοκιών αύριο ή μεθαύριο. Επόμενα, η αυταπάτη δεν είναι μια πολυτέλεια, αλλά ένας πραγματικός κίνδυνος. Δυστυχώς, αυταπάτες έχουν αρκετοί ακόμα άνθρωποι που πιστεύουν ότι μπορεί και τα κέρδη να αυξάνονται και οι νόμοι της αγοράς να γίνονται σεβαστοί και οι λαοί να ζουν καλύτερα. Τα από τη φύση τους ασυμβίβαστα, δε συμβιβάζονται.

Είναι σαθρό και απατηλό το επιχείρημα που παρουσιάζεται από την κυβέρνηση, καθώς και από τα άλλα κόμματα της Βουλής, ότι το πρόβλημα των προβλημάτων είναι η έλλειψη πόρων, τα ελλείμματα και τα χρέη. Με τον τρόπο αυτό δικαιολογείται η άγρια λιτότητα διαρκείας σε βάρος των εργατοϋπαλλήλων, των μικρομεσαίων στρωμάτων της πόλης και της υπαίθρου, το ξεπούλημα σημαντικού μέρους της παραγωγικής βάσης της χώρας. Στην Ελλάδα, όπως δείχνουν επίσης οικονομικές μελέτες από τον ΣΕΒ και άλλους οργανισμούς,υπάρχει μεγαλύτερο απόθεμα συσσωρευμένου χρήματος από το αντίστοιχο σε χώρες όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία. Οι πηγές διαμόρφωσής του είναι γνωστές: Η εκμετάλλευση της εργασίας του λαού, και τα γνωστά πανωπροίκια, δηλαδή τα ειδικά προνόμια και οι χαριστικές ρυθμίσεις, οι φοροαπαλλαγές και οι διαγραφές χρεών. Η πλουτοκρατία αναζητά τη συνδρομή της κυβέρνησης, του ελληνικού κράτους, προκειμένου να διεισδύσει σε ξένες αγορές, ιδιαίτερα στις βαλκανικές χώρες, τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Για τα κέρδη της νοιάζεται και όχι για την ελληνική οικονομία και την κοινωνία συνολικά. Και ένα δεύτερο στοιχείο: Στη χώρα μας οι ρυθμοί αύξησης των κερδών είναι ταχύτεροι από τις άλλες χώρες της ΕΕ, τα τελευταία χρόνια, παρά την ψαλίδα στην παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα σε βάρος της ελληνικής οικονομίας. Εξηγείται αυτό το φαινόμενο. Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια η λιτότητα ήταν ιδιαιτέρως άγρια σε μισθούς, συντάξεις και στις κοινωνικές παροχές. Οι ισχυρές καπιταλιστικές επιχειρήσεις άντλησαν πρόσθετα υπερκέρδη αξιοποιώντας εφεδρείες που διέθετε ο ελληνικός καπιταλισμός για το μεγάλο εγχώριο και ξένο κεφάλαιο π.χ. στο χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, στην αγροτική οικονομία σε βάρος της μικρής και μεσαίας εκμετάλλευσης. Τα τελευταία χρόνια το μεγάλο εγχώριο και ξένο κεφάλαιο μπήκε ορμητικά σε νέους τομείς, ιδιαίτερα στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών, της Παιδείας και του Πολιτισμού, άρα έχουν νέες πηγές κέρδους και συσσώρευσης. Η επενδυτική ύφεση δε δείχνει γενικά και αφηρημένα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας. Υπάρχουν και τέτοια. Δείχνει κυρίως ότι στη φύση του κεφαλαίου είναι να δρα παγκόσμια, έξω από τη χώρα του, εκεί που πραγματοποιούνται μεγαλύτερα κέρδη και το κεφάλαιο συγκεντρώνεται ταχύτερα. Οτι στην Ελλάδα έχουμε νέα ορμητική συγκέντρωση κεφαλαίων φαίνεται από τους ισολογισμούς των μεγάλων εταιριών, των τραπεζών, από τις εξαγορές και συγχωνεύσεις, τις καταθέσεις των Ελλήνων επιχειρηματιών και εισοδηματιών στις τράπεζες του εξωτερικού, που ξεπερνάνε τα 11 τρισεκατομμύρια δραχμές. Οσο για τους πανηγυρισμούς ότι έρχεται ξένο κεφάλαιο στην Ελλάδα, όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι κυρίως διοχετεύονται έξω από την άμεση παραγωγική διαδικασία, για αγορές ακινήτων. Χώρια που το ξένο κεφάλαιο για να αγοράσει επιχειρήσεις, όπως και το εγχώριο, απαιτεί προηγουμένως να απολυθεί η μεγάλη πλειοψηφία του εργατικού δυναμικού. Πού βρήκαν οι Ελληνες μεγαλοεπιχειρηματίες τόσα κεφάλαια; Τα απόκτησαν από την εκμετάλλευση των εργαζομένων και τα αύξησαν χάρη στο γενικότερο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής και τη νέα ελευθερία, δηλαδή ασυδοσία, που πέτυχαν με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και την πολιτική συναίνεση που κυριαρχεί και στον τόπο μας για την ΕΕ. Το μόνο που έχει μείνει σήμερα στην κυβέρνηση και στους φανατικούς εραστές της ΕΕ είναι το επιχείρημα ότι τελικά χάρη στην ΕΕ πραγματοποιούνται στην Ελλάδα μεγάλα έργα διεθνούς σημασίας και ότι "ρέει χρήμα από την Κοινότητα". Δε θα σταθούμε αναλυτικά, γιατί τώρα υπάρχει αρκετή πείρα στους εργατοϋπαλλήλους, στην αγροτιά και στο χώρο της Παιδείας. Ολα τα μεγάλα έργα, που κυρίως είναι τσιμέντο και μπετόν, γίνονται για να επωφεληθούν οι πολυεθνικές και η διακίνηση εμπορευμάτων με ενδιάμεσο σταθμό την Ελλάδα. Οχι μόνο δε θα υπάρχει γενικό όφελος, αλλά, το αντίθετο, με μοχλό τα μεγάλα έργα προωθείται μια πολιτική σε βάρος της παραγωγικής βάσης της χώρας. Οσο για τις κοινοτικές εισροές, αρκούμαι να θυμίσω ότι για κάθε 100 δρχ. που εισπράττουμε, πληρώνουμε 200. Μας τα παίρνουν διπλά και τριπλά με πολλαπλές παρενέργειες. Ποιο είναι το συμπέρασμα; Οτι κρύβονται - τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τα άλλα κόμματα - οι πραγματικές πηγές και οι πρώτοι υπεύθυνοι των ελλειμμάτων και του χρέους. Και όχι μόνο. Ολη η συζήτηση και εδώ μέσα στη Βουλή βάζει στο σκαμνί του κατηγορουμένου: Τη λεγόμενη σπατάλη του κράτους σε κοινωνικές παροχές. Τους αποκαλούμενους "τεμπέληδες" και μη παραγωγικούς δημόσιους υπάλληλους. Τους μικρούς επιχειρηματίες που "κλέβουν" την εφορία, τους αγρότες που κλέβουν στο ζύγι, τους συνταξιούχους που "ζουν περισσότερο από το κανονικό". Τους εργαζόμενους γενικά που παράγουν δήθεν λιγότερα και έχουν την απαίτηση να καταναλώνουν τάχα περισσότερα από ό,τι προσφέρουν. Αυτή η συζήτηση βολεύει όλους όσοι θέλουν να μην αλλάξει η γραμμή πλεύσης απλά να αλλάζουν οι καπετάνιοι το πολύ.

Ισως οι Ελληνες εργαζόμενοι αναρωτιούνται γιατί τότε ο ΣΕΒ, οι εφοπλιστές, και διάφοροι άλλοι μεγαλοεπιχειρηματίες γκρινιάζουν και ζητούν περισσότερη στήριξη. Το πρόβλημά τους είναι να σιγουρέψουν τα κέρδη τους σε μια περίοδο που οι επενδύσεις κατευθύνονται κυρίως σε τομείς έντασης κεφαλαίου, να αυξήσουν το μέσο ποσοστό κέρδους τους σε συνθήκες μεγάλου ανταγωνισμού ανάμεσα σε καπιταλιστές επιχειρηματίες, στις πολυεθνικές. Παλεύουν να απεγκλωβιστούν από ορισμένες υποχρεώσεις τους απέναντι στους εργαζόμενους, δηλαδή από κατακτήσεις των εργαζομένων. Επιδιώκουν όχι βεβαίως να ανεβάσουν την παραγωγικότητα σε κοινωνικό επίπεδο, αλλά τη δική τους ικανότητα, ώστε να τα βγάλουν πέρα στο σκληρό και αδυσώπητο πόλεμο ανάμεσα στους μεγιστάνες του χρήματος, τις πολυεθνικές. Τους ενδιαφέρει μόνο να αποκομίσουν κάποια μερίδια από την πίτα που διαμορφώνεται στις διεθνείς αγορές, ιδιαίτερα στη γειτονιά μας στα Βαλκάνια, στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη και όπου αλλού παρουσιάζονται ευκαιρίες τεράστιων κερδών και συσσώρευσης κεφαλαίων. Αυτό δεν είναι πρόβλημα διαχείρισης, όπως διατείνεται η ΝΔ, αλλά και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Είναι θέμα ουσίας.