Και η ζωή συνεχίζεται (;)

Και η ζωή συνεχίζεται (;)

Του Γ. Χ. ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗ

Και η ζωή συνεχίζεται, καταλήγουν οι πιο πολλοί. Είναι ένα "σύνθημα", σχεδόν, αυτό το συμπέρασμα, που θέλει να πείσει σε ώρες δύσκολες, και καμιά φορά πένθιμες, πως δε χρειάζεται να απελπιζόμαστε. Να μας πείσει, με άλλα λόγια, πως ό,τι και να συμβαίνει γύρω μας δεν μπορεί να σταματήσουν οι στροφές του πλανήτη μας. Ο ήλιος θα στέκεται εκεί, στο κέντρο του σύμπαντος. Τα φεγγάρια θα γεμίζουν και θ' αδειάζουν με τον ίδιο ρυθμό και η γη μας θα γυρίζει γύρω από τον άξονά της και γύρω από τον "πατέρα" ήλιο, όπως εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Θα βραδιάζει, επομένως, όπως βράδιαζε πάντα και θα ξημερώνει με τον ίδιο τρόπο. Οσο για μας, τους ανθρώπους, θα συμβαίνει πάντα το ίδιο, θα γεννιόμαστε και θα πεθαίνουμε. Πότε θα είμαστε χαρούμενοι και πότε θλιμμένοι. Θα γελάμε. Θα ονειρευόμαστε. Θα χαιρόμαστε με την άνοιξη και θα μας ενοχλεί το γκρίζο του χειμώνα. Και μια και δε φταίμε εμείς για όσα γεννιούνται και για όσα χάνονται, το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να εφησυχάζουμε. Γιατί το "σύνθημα" πως "η ζωή συνεχίζεται" αυτό το νόημα έχει πάνω - κάτω για τους πιο πολλούς. Ετσι, τις έχουν ανεβάσει στο χώρο της φιλοσοφίας αυτές τις λέξεις και στο όνομά τους βολεύονται μέσα στις δυσκολίες. Κρατούν την ψυχραιμία τους, αδιαφορούν για ό,τι χάθηκε, θεωρούν σχεδόν αναπόφευκτες τις πληγές τους. Και δεν είναι υπερβολή, αν σας έλεγα πως μέσα από μια τέτοια συμβατική αντιμετώπιση της ζωής καταφεύγουν οι πιο πολλοί στη μοιρολατρία. Γιατί το πρακτικό νόημα της πρόχειρης αυτής ομολογίας πως "η ζωή συνεχίζεται" εκεί οδηγεί. Να συμφωνήσουμε, δηλαδή, πως δε γίνεται τίποτε. Ούτε τις ήττες να μελετούμε ούτε τις νίκες μας. Αυτές θα 'ρθούνε έτσι κι αλλιώς. Θα 'ρθούνε, θα μας ταράξουνε, θα μας φέρουνε τα πάνω - κάτω και μετά όλα θα κλείσουν, όπως όταν ρίχνουμε στη λίμνη μια πέτρα. Πρώτα γράφεται ένας κύκλος γύρω από την πέτρα που χάνεται, ύστερα ο δεύτερος, ο τρίτος, ο τέταρτος... Υστερα από λίγο, χάνονται όλα και οι κύκλοι και η πέτρα. Η λίμνη ξανακοιμάται.

Τι να καθόμαστε, λένε οι πιο πολλοί, και να χολοσκάμε και να επιχειρηματολογούμε και να προσπαθούμε να πείσουμε τους άλλους για τη δική μας άποψη. Μήπως φταίμε εμείς για τις καταστροφές; Για το μπαμπάκι εμείς ευθυνόμαστε, που δεν έχει καλή τιμή; Και για τους δρόμους που κοπήκανε στα δύο, βρε αδελφέ, θα κάτσουμε να σκάσουμε; Ετσι είναι, στο κάτω κάτω, τα πράματα. Ο,τι και να συμβεί, μια είναι η αλήθεια πως η ζωή συνεχίζεται.

Εκεί, λοιπόν, καταντήσαμε. Να πιστεύουμε πως η ζωή, και όταν λέμε η ζωή, εννοούμε η κοινωνία. Εννοούμε, ούτε λίγο - ούτε πολύ, πως η ιστορία έτσι πορεύεται. Με τις χαρές στο ένα της πλευρό και τις λύπες της στο άλλο. Δεν μπορούμε, επομένως, να σταματάμε κάθε τόσο και να αναζητούμε τις αιτίες αυτής της διαφοράς. Αφού όλα έτσι είναι προγραμματισμένα και μεις δεν μπορούμε ν' αλλάξουμε τίποτε. Το μόνο που δικαιούμαστε είναι να μη χάσουμε το δρόμο. Να σκύψουμε το κεφάλι μας κάτω και να συνεχίσουμε!

Γι' αυτό πιστεύω πως όλα αυτά που τροφοδοτούν το μυαλό μας καθημερινά δεν είναι τόσο αθώα, όσο φαίνονται. Οι διαφημίσεις στην τηλεόραση, οι ωραίες ξανθές που ξεχνούν να κατεβάσουν τη φούστα τους, όταν κάθονται σταυροπόδι, οι ηρωικές μορφές των καλαθοσφαιριστών δεν πηγαινοέρχονται έτσι, τυχαία. Ούτε πηγαινοέρχονται τυχαία οι χοντρές κυρίες που υπόσχονται να σας αποκαλύψουν το μέλλον σας, και οι άλλες, το ίδιο χοντρές, που σας περιγράφουν τρισευτυχισμένες πώς να φτιάξετε αρνάκι με κους κους. Ολα είναι με προσοχή στημένα. Σκηνοθετημένα με σοφία και πονηριά. Ολα είναι πλουσιοπάροχα, φανταχτερά, πολύχρωμα. Προσπαθούν να μας πείσουν, και φοβούμαι πως μας πείθουν, πως "δεν τρέχει τίποτε". Πως όλα τραβούνε το δρόμο τους για το δικό σας καλό, για τη δική σας προσωπική ευτυχία. Τα μεγάλα σούπερ μάρκετ μας δίνουν πίσω τα λεφτά μας. Οι μεγάλες εφημερίδες μας δίνουν τζάμπα μερσεντές, και όλες αυτές οι μυστηριώδεις τηλεφωνικές γραμμές με τα φαντασμαγορικά νούμερα μας υπόσχονται παραδείσους και ανέξοδες ονειρώξεις. Τίποτε πια, μας λένε κρυμμένες και προκλητικές φωνές, δεν είναι κρυφό για μας. Ακόμα και το σκορ του αγώνα της επόμενης Κυριακής μπορούμε να το μάθουμε, αρκεί να τηλεφωνήσουμε σ' αυτό το "μπαγάσικο" νούμερο, που όλα τα αποκαλύπτει και όλα μας τα χορηγεί δωρεάν. Γιατί, λοιπόν, να μελαγχολούμε; Γιατί να μνημονεύουμε αυτούς που έφυγαν πριν από μας; Κι όλους αυτούς που στενάζουν στο αγιάζι και στη βροχή των εθνικών δρόμων, γιατί να τους μελετούμε; Μήπως εμείς τους είπαμε να βγούνε στους δρόμους; Μήπως εμείς τους χρεώσαμε της Παναγιάς τα μάτια; Εμείς τραβάμε το δρόμο μας, γιατί, στο κάτω κάτω, "η ζωή συνεχίζεται" και μεις δεν έχουμε τον τρόπο να τη σταματήσουμε!

Ε, όχι, "ρε κύριε", η ζωή δεν μπορεί να συνεχίζεται, ενώ τα πάντα έχουν σταματήσει. Ούτε εσύ έχεις το δικαίωμα να ισχυρίζεσαι πως δε φταις. Σου δώσανε το δικαίωμα και τη δύναμη να φέρεις το πάνω - κάτω στα "πράματα". Να βάλεις στην μπάντα όσους σε εμποδίζουν να προχωρήσεις, να δεις και συ μια άσπρη μέρα, να προοδέψεις, βρε αδελφέ. Σου δώσανε το δικαίωμα να ρωτήσεις, τι τέλος πάντων είναι αυτό το Μάαστριχτ. Γιατί όλοι μιλούνε γι' αυτό, χωρίς να το καταλαβαίνουν; Και συ δεν το έκανες. Φταις, και με το παραπάνω, μάλιστα, αφού σου χτυπήσανε το καμπανάκι εδώ και καιρό και συ ρούφαγες το καφεδάκι σου με τις 27 φουσκάλες, γιατί πίστευες πως "η ζωή συνεχίζεται". Πίστευες, με άλλα λόγια, πως ό,τι και να συμβεί εσύ θα φτάσεις στο τέρμα, έτσι κι αλλιώς.

Οχι. Χιλιάδες φορές όχι. Η ζωή δεν μπορεί να συνεχίζεται, όσο μαραίνονται τα μπαμπάκια. Οσο ξεριζώνονται οι ελιές. Οσο λιγοστεύουν τα πρόβατα πάνω στα διάσελα και στις πλαγιές. Οσο χάνεται η φωνή στα λαρύγγια των αγροτών και οι φωτιές βγάζουν μαύρο καπνό στα σταυροδρόμια. Δε συνεχίζεται τίποτε. Ολα έχουν σταματήσει εκεί ανάμεσα "Βιοκαρπέτ" και Τέμπη. Ανάμεσα σε σένα και στη Ζωή!