Δύο χρόνια μετά από την εφαρμογή της Συνθήκης NAFTA (Βορειοαμερικανική Συνθήκη για το Ελεύθερο Εμπόριο), παρατηρείται μία σαφής επιδείνωση στις σχέσεις ΗΠΑ - Μεξικού.

Υποτίθεται ότι μέσω αυτής της συμφωνίας το Μεξικό, ως ισότιμος, πλέον, εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ, θα είχε τη δυνατότητα του άλματος από τον Τρίτο Κόσμο στον Πρώτο. Ωστόσο, η σοβαρή οικονομική κρίση που ξέσπασε στο τέλος του 1994 μετατόπισε αυτόν το στόχο στο πολύ μακρινό μέλλον. Το ποτάμι Ρίο Γκράντε που χωρίζει τις δύο χώρες είναι, όπως και μέχρι πρότινος, η διαχωριστική γραμμή μεταξύ φτώχειας και ευημερίας.

Οι ΗΠΑ, με στόχο τη συγκράτηση της δραματικής υποτίμησης του εθνικού νομίσματος του Μεξικού, πέσο, και της άτακτης αποχώρησης των ξένων επενδυτών, παραχώρησαν στο Μεξικό, το Φλεβάρη του 1994, "οικονομική βοήθεια" ύψους 20 δισ. δολαρίων. Ετσι, έγινε δυνατή η αποφυγή της κάθετης πτώσης της τιμής του πέσο. Η τύχη της κυβέρνησης του Ερνέστο Ζεντίγιο εξαρτάται σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, από την εύνοια της Ουάσιγκτον. Γι' αυτό, πρόσφατα, αντέδρασε πολύ χλιαρά στα μέτρα που εξήγγειλαν οι ΗΠΑ, σε πολλά μέτωπα ταυτόχρονα, ενάντια στο Μεξικό.

Στο πρώτο δεκαπενθήμερο του περασμένου Δεκέμβρη, σύμφωνα με τη Συνθήκη NAFTA, θα έπρεπε να είχε ξεκινήσει η ελεύθερη διέλευση των φορτηγών μεταξύ των συνοριακών περιοχών νότια και βόρεια του Ρίο - Γκράντε. Ωστόσο, λόγω της πίεσης του λόμπι των φορτηγατζήδων στις ΗΠΑ, το οποίο δε βλέπει με καλό μάτι το φτηνό ανταγωνισμό από τη γειτονική χώρα, η Ουάσιγκτον δεν τήρησε τη συμφωνία και μετέθεσε το άνοιγμα των συνόρων στο αόριστο μέλλον, με τη δικαιολογία ότι τα περισσότερα μεξικάνικα οχήματα δεν πληρούν τους αμερικανικούς κανόνες ασφαλείας.

Για να προστατεύσει, λοιπόν, τους δικούς της παραγωγούς, η κυβέρνηση των ΗΠΑ αποφάσισε να περιορίσει την εισαγωγή ντομάτας από το Μεξικό, γεγονός που, σύμφωνα με το Μεξικό, έρχεται και πάλι σε αντίθεση με τη Συνθήκη NAFTA. Πάνω σε αυτά τα εμπορικά ζητήματα, θα πρέπει να συζητήσουν οι δύο πλευρές και απ' ό,τι υπολογίζεται δεν πρόκειται να δοθεί γρήγορα μία αποδεκτή, και από τις δύο πλευρές, λύση.

Ενα άλλο ζήτημα είναι η παράνομη μετανάστευση. Στα σύνορα συλλαμβάνονται, αυτόν τον καιρό, καθημερινά, πάνω από 1.300 άτομα από το Μεξικό και την Κεντρική Αμερική, τα οποία δοκιμάζουν, χωρίς άδεια, την τύχη τους στην αγορά εργασίας των ΗΠΑ. Ο παραπάνω αριθμός είναι διπλός απ' ό,τι ένα χρόνο πριν. Η Ουάσιγκτον, για να αναχαιτίσει αυτή την ανεπιθύμητη μετανάστευση, έστειλε στα σύνορα επιπλέον 400 αστυνομικούς και προχώρησε στον τεχνικό επανεξοπλισμό της φύλαξης των συνόρων. Σε ένα από τα σημαντικότερα σημεία"εισβολής" των μεταναστών, στο Τέξας, στήνεται ένα μεταλλικό "προστατευτικό" φράγμα δύο χιλιομέτρων.

Η μεξικάνικη κυβέρνηση διαμαρτυρήθηκε ενάντια σ' αυτά τα μέτρα, ωστόσο, κατά κοινή ομολογία, όχι αρκετά δυναμικά. Αντιπολίτευση, επιχειρηματίες, καθώς και παράγοντες της Εκκλησίας χαρακτήρισαν την παραβίαση της Συνθήκης NAFTA, εκ μέρους των ΗΠΑ, και τη "στρατιωτικοποίηση" των συνόρων ως απαράδεκτη προσβολή και ζητούν την επέμβαση του ΟΗΕ. Ολοι οι παραπάνω αντιλαμβάνονται ότι στη γειτονική χώρα προελαύνει ένα αντιμεξικανικό κύμα που χρησιμοποιείται από τα κόμματα, ενόψει των προεδρικών εκλογών το φθινόπωρο, στην προσπάθειά τους να κερδίσουν ψήφους στις σημαντικές νότιες πολιτείες.

Γ. Καρ.