Τα τελευταία χρόνια γίνεται συστηματική προσπάθεια να επιβληθούν οι άτυπες μορφές απασχόλησης, οι λεγόμενες και ευέλικτες ή ελαστικές. Φουντώνει έτσι η μερική απασχόληση και αντικαθιστά τις θέσεις πλήρους εργασίας, μαζί με τα πλήρη μισθολογικά, ασφαλιστικά και άλλα δικαιώματα που απορρέουν από αυτές.

Μαζί μ' αυτά, γίνεται επίσης προσπάθεια να χτυπηθούν εργασιακά δικαιώματα και καταχτήσεις πολλών χρόνων. Δικαιώματα και καταχτήσεις, για τα οποία η εργατική τάξη έκανε πολύχρονους και σκληρούς αγώνες. Τέτοιος ήταν και ο αγώνας των ραπτριών της Ν. Υόρκης το 1857, τις οποίες τιμούμε στις 8 του Μάρτη.

Ταυτόχρονα, όμως, γίνεται εκστρατεία, όχι μόνο να επιβληθούν αυτές οι μορφές απασχόλησης και η άρση των καταχτήσεων, αλλά και να νομιμοποιηθούν στη συνείδηση των γυναικών, σαν "κατάχτηση", σαν "ισότητα", σαν "ελευθερία επιλογής".

Στα πλαίσια αυτών των κατευθύνσεων διατυμπανίζεται ακόμη, ότι στόχος είναι να δοθούν λύσεις στο πρόβλημα της ανεργίας. Ουσιαστικά, όμως, επιχειρείται η σε βάρος των εργαζόμενων διέξοδος από την καπιταλιστική κρίση και, ταυτόχρονα, προωθείται η καπιταλιστική ανασυγκρότηση στο χώρο της ΕΕ, ώστε να αντεπεξέλθει στις συνθήκες ανταγωνισμού με τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Η αποφυγή των απόλυτα δικαιολογημένων εκρήξεων των εργαζομένων και των ενδεχόμενων ανεξέλεγκτων για το κεφάλαιο καταστάσεων, η μεγιστοποίηση των κερδών και η δημιουργία μιας μεγάλης, φτηνής, "εύκολης", ελαστικής και εναλλασσόμενης εργατικής δύναμης είναι βασικοί, επίσης, στόχοι των καπιταλιστών. Βασικό τους επιχείρημα είναι η μείωση του κόστους παραγωγής. Μια μείωση, όμως, που θέλουν να τη φορτώσουν εξ ολοκλήρου στις πλάτες των εργαζομένων με πρώτες τις γυναίκες και χρησιμοποιώντας, μάλιστα, "γυναικείους κλάδους" σαν Δούρειο Ιππο, για να "περάσουν" οι επιδιώξεις αυτές σε όλους τους εργαζόμενους.

Οι επιπτώσεις των μέτρων αυτών είναι τραγικές για τους εργαζόμενους, και ιδιαίτερα, για τις γυναίκες, που η συμμετοχή τους στην παραγωγική διαδικασία είναι μικρότερη έναντι των ανδρών. Με δεδομένη τη μεγάλη ανεργία, χιλιάδες γυναίκες - και μάλιστα ολόκληρων κλάδων - δοκιμάζουν τις επιπτώσεις της στο βιοτικό τους επίπεδο, στην καθημερινή ζωή, στα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Με τις προωθούμενες, δε, ευέλικτες μορφές απασχόλησης, χιλιάδες γυναίκες βλέπουν το συνταξιοδοτικό δικαίωμα να γίνεται γι' αυτές άπιαστο όνειρο. Με την αύξηση ηλικιακών ορίων και μέσω της αύξησης των ημερών ασφάλισης για συνταξιοδότηση, όλο και λιγότερες γυναίκες θα μπορούν να πάρουν σύνταξη. Αυτό, γιατί για μεγάλα διαστήματα της ζωής τους βρίσκονται εκτός εργασίας, λόγω της φροντίδας των παιδιών, των υπερηλίκων, αλλά και λόγω της ανεργίας μεγάλης διάρκειας. Οσες, δε, θα καταφέρνουν να πάρουν σύνταξη, θα βρίσκονται στα όρια των κατώτερων συντάξεων, στις συντάξεις πείνας δηλαδή.

Ταυτόχρονα με τις αυξημένες ανάγκες για ασφάλιση και παροχή υπηρεσιών υγείας, εξαιτίας της αναπαραγωγικής τους ικανότητας, θα νιώσουν άμεσα τις επιπτώσεις και από την επιχειρούμενη ιδιωτικοποίηση όλο και περισσότερων τομέων του δημόσιου συστήματος πρόνοιας και υγείας, αλλά και γενικότερα των τομέων της κοινωνικής πολιτικής.

Εντείνεται η αβεβαιότητα και το άγχος λόγω της εφεδρικότητας στην εργασία των γυναικών. Τα μεροκάματα και οι μισθοί είναι πολλές φορές κάτω από τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Οι γονικές άδειες, αλλά και οι άδειες θηλασμού και φροντίδας του παιδιού, συχνά δε... χρησιμοποιούνται. Οι δε εργαζόμενες που δουλεύουν φασόν δε γνωρίζουν ούτε ωράριο, ούτε τι θα πει ασφάλιση (πλην ελαχίστων περιπτώσεων), δώρα, άδειες, επιδόματα και άλλες παροχές. Δυσκολεύει την οργάνωσή τους στα συνδικάτα, αφού προωθείται πολύμορφα ο "ατομικός" τρόπος αντιμετώπισης των προβλημάτων. Μέσω αυτών των μορφών απασχόλησης και όσων απορρέουν από αυτές οι γυναίκες μετατρέπονται όλο και περισσότερο στο πιο φτηνό και εφεδρικό εργατικό δυναμικό.

Αυτή η επιχείρηση υπονόμευσης και χτυπήματος των δικαιωμάτων και η εφεδρικότητα στην εργασία χτυπά την ουσία της χειραφέτησης της γυναίκας, που είναι πρώτα και κύρια η οικονομική της χειραφέτηση. Ταυτόχρονα, ενισχύει κάθε αντιδραστική άποψη για τις γυναίκες, ενισχύει όλες τις αναχρονιστικές προκαταλήψεις για το ρόλο της στην κοινωνία.

Ταυτόχρονα, αναπτύσσεται μια μεγάλη φιλολογία για "το δικαίωμα των γυναικών στον ελεύθερο χρόνο", για "το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής για πλήρη ή μερική απασχόληση". Οι ευέλικτες δε μορφές εργασίας και η μερική απασχόληση προσφέρονται στις γυναίκες σαν δώρο, στο όνομα του αρμονικού συνδυασμού των εργασιακών και οικογενειακών καθηκόντων. Θέλουν να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι οι γυναίκες ελεύθερα επιλέγουν αυτές τις μορφές. Για να επιλέξει, όμως, μια γυναίκα ελεύθερα μια τέτοιας μορφής απασχόληση, πρέπει να υπάρχουν προϋποθέσεις που να εξασφαλίζουν αυτή την ελευθερία.

Να δημιουργούνται θέσεις εργασίας και όχι να χάνονται.

Να βελτιώνεται το συνολικό βιοτικό επίπεδο.

Να ενισχύεται ο δημόσιος και δωρεάν χαραχτήρας της παιδείας, της υγείας, της πρόνοιας.

Να υπάρχουν τέτοιες διευκολύνσεις στην οικογένεια, ώστε να απελευθερώνεται ο χρόνος όλων των μελών της και ιδιαίτερα των γυναικών για δημιουργική απασχόληση.

Τότε μπορούμε να πούμε ότι ελεύθερα θα επιλέγει, για ένα διάστημα της ζωής της και για κάποιο ιδιαίτερο λόγο, τέτοιες μορφές απασχόλησης. Σήμερα είναι υποχρεωτική επιλογή με στοιχεία καταναγκασμού και εκβιασμού, με φόβητρο την ανεργία.

Γιατί πρώτα στις γυναίκες, όμως, όλα αυτά; Ολα έχουν την εξήγησή τους. Εχουν, όμως, και την ευρύτερη διάστασή τους. Οι γυναίκες, αφού τα τελευταία χρόνια μπήκαν στον εργασιακό στίβο, έχουν λιγότερες εμπειρίες και αντοχές. Η πίεση από την εργοδοσία - και όχι μόνο - για άρση των καταχτήσεων, για μειωμένη, ελαστική άτυπη απασχόληση, δε βρίσκει τις αντιστάσεις που χρειάζονται για να αποκρουστούν όλα αυτά τα σχέδια.

Με το φόβητρο της απόλυσης - σε περίοδο κρίσης - οι γυναίκες υποκύπτουν πιο εύκολα και αποδέχονται στην πράξη τέτοιες αντεργατικές κατευθύνσεις. Ετσι, το κεφάλαιο αφού δοκιμάσει κάθε αντεργατική επίθεση και κατεύθυνση στις εργασιακές σχέσεις, πρώτα και κύρια στους γυναικείους κλάδους, θα προσπαθήσει να τις "περάσει" σε όλους τους εργαζόμενους.

Εκεί στοχεύουν όλα όσα ακούγονται περί ισότητας, ελευθερίας επιλογής και άλλα. Είναι στην ουσία αντεργατικοί στόχοι με όμορφο περιτύλιγμα. Οι εργαζόμενες πρέπει μέσα από τα συνδικάτα τους να αντικρούσουν σκέψεις και προτάσεις κυβερνητικών και "συναινετικών" συνδικαλιστών, που επιμένουν ότι οι ελαστικές μορφές απασχόλησης πρέπει να υπάρχουν.

Γιατί το μοίρασμα της ανεργίας σημαίνει και χαμηλό βιοτικό επίπεδο.

Γιατί το μοίρασμα της ανεργίας σημαίνει λίγη δουλιά, άρα, και "λίγη" ζωή, λίγα δικαιώματα, σε μια εποχή που οι σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων αυξάνονται.

Ας μη γεμίζουν, λοιπόν, με αυταπάτες τις εργαζόμενες γυναίκες. Αυτό που χρειάζεται είναι η δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης, μέσω μιας αντιμονοπωλιακής πολιτικής παραγωγικής ανασυγκρότησης και ανάπτυξης της οικονομίας και της χώρας γενικότερα.

Γι' αυτό οι εργαζόμενες πρέπει μέσα από τα συνδικάτα τους να αντικρούσουν όλες αυτές τις πολιτικές. Με όρους ταξικής και πολιτικής πάλης και σύγκρουσης θα έχουν πιο σίγουρα αποτελέσματα. Αποφασιστική, δε, πρέπει να είναι η συμβολή των γυναικών, για τη δημιουργία του αντιιμπεριαλιστικού -αντιμονοπωλιακού μετώπου πάλης, με προοπτική το σοσιαλισμό, όπου θα μπορούν να βρουν ουσιαστική λύση τα σοβαρά προβλήματα των γυναικών, για κοινωνική ισότητα. Μόνο τότε θα δίνονται απαντήσεις και θα λύνονται πραγματικά και δημιουργικά τα προβλήματα της απασχόλησης και του ελεύθερου χρόνου.

Αμεσο καθήκον και για τις γυναίκες είναι η συμβολή τους για τη δημιουργία αυτού του μετώπου. Για ένα φωτεινό και σίγουρο μέλλον.

Χριστίνα ΤΣΕΝΤΟΥΡΟΥ