Η στρατηγική κατεύθυνση και η τακτική υποστήριξή της

Η διατύπωση μιας σωστής στρατηγικής κατεύθυνσης ότι "η πάλη των τάξεων κατευθύνεται στη λύση της βασικής αντίθεσης κεφαλαίου - εργασίας. Η επαναστατική αλλαγή στην Ελλάδα θα είναι Σοσιαλιστική"(1), κάνει το αναγκαίο, από καιρό βήμα, για το ξεκαθάρισμα του "τοπίου", αποτελεί τη βάση για το ξεπέρασμα της πολιτικής και κυρίως ιδεολογικής αδυναμίας του εργατικού κινήματος. Δεν αρκεί όμως αυτό. Απαιτείται από το ΚΚΕ να "εκθέτει" ανοιχτά στο λαό την αναγκαιότητα του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού (να) δουλεύει ενεργά για την κατανόησή του, ως μέσου πρακτικού καθήκοντος"(2) να αγωνίζεται με όλες τις δυνάμεις του, για να συνειδητοποιηθεί αυτή η ανάγκη από την εργατική τάξη και τους συμμάχους της"(3).

Οι κατευθύνσεις αυτές έρχονται σε μια εποχή που:

Η αντεπανάσταση νικάει στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες.

Το Παγκόσμιο Κομμουνιστικό Κίνημα βρίσκεται αποδεκατισμένο, περνώντας μέσα από μια ιστορική περίοδο "αποχρωματισμού" και συνθηκολόγησης (ύφεση και συμφωνία Ελσίνκι, πέρασμα από το ταξικό στο "Οικουμενικό", αποδοχή με δυο λόγια του καπιταλισμού σαν οριστικό σύστημα.

Ταυτόχρονα, δυνάμωσε η βασική κατεύθυνση της παγκόσμιας αστικής τάξης για επιβολή στη συνείδηση των μαζών του "τέλους της ιστορίας", κάνοντας σύνθημά της: "Ο ιμπεριαλισμός, τελευταίο στάδιο της ανθρώπινης ιστορίας", με πολιτική αντανάκλαση τη "Νέα Τάξη Πραγμάτων", το διαίρει και βασίλευε, την προσπάθεια για πλήρη υποταγή του εργατικού κινήματος.

Σε αυτό το φόντο, έδρασε καταλυτικά και η απογοήτευση, (που κυριάρχησε για ένα διάστημα) και η αδιαφορία. Και είναι λάθος να βλέπουμε αυτά τα φαινόμενα σαν προέκταση της ανοδικής πορείας της αντεπανάστασης στη Σοβιετική Ενωση. Είναι και αυτό. Κυρίως όμως, τέτοια φαινόμενα έχουν να κάνουν με τον αφοπλισμό από στρατηγικούς στόχους, με την απομάκρυνση από την προοπτική της Σοσιαλιστικής Επανάστασης, με τον εγκλωβισμό της πρωτοπορίας σε αλλαγές πραγματικές ή μη. Αυτό ήταν που καθόρισε στη συνείδηση ενός τμήματος της πρωτοπορίας, να μετατραπεί το δόσιμο στον αγώνα για την τάξη μας, σε δόσιμο στον αγώνα για τον "εαυτό" μας. Δηλαδή, από τον αγώνα για το Σοσιαλισμό σαν συνολική υπόθεση, που δεν έχει σχέση στενά με κάτι που οπωσδήποτε θα ζήσουμε, στον αγώνα για το "κοντινό", για το "εφικτό". Για το απαραίτητο "συμπλήρωμα" της ζωής μας.

Αυτό φάνηκε και από το γεγονός ότι για πολλά χρόνια τα βιογραφικά που έμπαιναν στο ΚΚΕ, αλλά και στην ΚΝΕ, έλεγαν ότι οργανώνονται για την αλλαγή, ΣΤΟΠ. Και ακολουθούσε η συνήθως ομόφωνη έγκριση από τις ΟΒ-ΚΟΒ και το χειρότερο, η με ελαφρά καρδιά έγκριση από τα παραπάνω καθοδηγητικά όργανα. Η ιστορική όμως, διαδρομή δεν περιέχει μόνο αυτά τα στοιχεία. Ενώ δηλαδή είναι φανερή η πολιτική αδυναμία του εργατικού κινήματος, ενώ δεν αποτελεί "άγχος" για τους "επιτελάρχες" του καπιταλισμού η άμεση εργατική "απειλή", είναι τόσο υπερώριμος ο καπιταλισμός, έχει τόσο βαθιά σήψη, είναι τόσο οξυμένες οι ταξικές αντιθέσεις (4) που η ιδεολογική και πολιτική αδυναμία του Εργατικού Κινήματος μπορεί να αποδειχτεί εξαιρετικά βραχύβια ιστορικά. Η εργατική "απειλή" είναι εν δυνάμει παρούσα και το ζητούμενο είναι να αποκτήσει στρατηγική κατεύθυνση και προοπτική.

Ετσι, θα ήταν πολιτικά ανόητο να περιορίσουμε τη σημασία ενός προγράμματος στα στενά πλαίσια της Ελλάδας, να το δούμε ξεκομμένο από το υπό διαμόρφωση Παγκόσμιο Κομμουνιστικό Κίνημα, ξεκομμένο από το υπό διαμόρφωση παγκόσμιο ιδεολογικό μέτωπο.

Γι' αυτό είναι δύο φορές επικίνδυνο να ξαναεπανέρχονται απόψεις για την κατάργηση της δικτατορίας του προλεταριάτου (έστω και με την έννοια της ορολογίας), να αφαιρείται το βασικό - δύο πολιτικές - στο όνομα των διαφορών των κομμάτων ή στο όνομα "και στα άλλα κόμματα, καλοί άνθρωποι υπάρχουν". Να μπαίνουν, δηλαδή, βάσεις για ένα νέο και αυτή τη φορά καταστροφικό συμβιβασμό.

Και όμως, η κόκκινη κλωστή που θα διαπεράσει την ανασύσταση του Παγκόσμιου Κομμουνιστικού Κινήματος, που θα καθορίσει την ποιοτική σύνδεση των Κομμουνιστικών Κομμάτων, είναι και οι ορολογίες και τα σύμβολα και το σημαντικότερο. Οι μεγάλες μάχες με την αστική τάξη, η Μεγάλη Οχτωβριανή Επανάσταση, ή για να πούμε για τα "δικά" μας, η εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού.

Ολα, δηλαδή, αυτά που από "μόνα" τους άσκησαν και ασκούν μεγάλη επίδραση στις συνειδήσεις είναι όπλα που αν αξιοποιηθούν θα ανεβάσουν και τη μαχητικότητα και την αποφασιστικότητα και τον ενθουσιασμό. Στοιχεία, δηλαδή, που είναι απαραίτητα για τη μετατροπή μιας κατεύθυνσης σε συνειδητή δράση. Ξεκαθαρίζοντας, λοιπόν, το βασικό, από κει και πέρα πρέπει να ανεβάσουμε τη συζήτηση στο "διά ταύτα". Δηλαδή, στην τακτική υποστήριξη του κεντρικού καθήκοντος. Πρέπει, όμως, να κάνουμε μια μικρή αναδρομή στο 10ο Συνέδριο, που και αυτό "έβλεπε" στο Σοσιαλισμό μέσα από την έννοια επαναστατική διαδικασία (2 στάδια).

Στην πράξη το πρώτο στάδιο (Α-Α-Δ) ξεκόπηκε από τη σοσιαλιστική προοπτική, για να φτάσουμε τελικά ακόμη και σε απαγόρευση λέξεων, όπως ιμπεριαλισμός - μονοπώλια - σοσιαλισμός και στη φυσική κατάληξη όλων αυτών στον "Συνασπισμό", που παρ' ολίγο να οδηγήσει ακόμα και στην εξαφάνιση του ονόματος ΚΚΕ.

Και πρέπει να εθελοτυφλούμε αν δεν καταλαβαίνουμε το αυτονόητο. Οτι η αναζωογόνηση του ΚΚΕ "εν πολλοίς" χρωστιέται στη διαμορφωμένη, μέσα από την πολύχρονη παρουσία και δράση του κοινωνική συνείδηση, στην ασίγαστη πάλη του με την αστική τάξη, στο γεγονός ότι για μια ιστορική περίοδο ήρθε στα πρόθυρα της εξουσίας, στην περίοδο του Δημοκρατικού Στρατού. Πρέπει να εθελοτυφλούμε αν δεν καταλαβαίνουμε ότι η κυριαρχία του ΚΚΕ στο χώρο της Αριστεράς, η άνοδος των αγώνων και των δυνάμεών του, συντελέστηκε όταν, εκ των πραγμάτων, μπήκαν για λύση και απάντηση προβλήματα σοσιαλιστικού χαρακτήρα, της εξουσίας της εργατικής τάξης. Ακόμα και τότε, τη δεκαετία του '70, για να πάρει κάποιος "Οδηγητή" έπρεπε να του απαντήσουμε αν είμαστε με τη Σοβιετική Ενωση ή αντίθετοι. Επρεπε, δηλαδή, να απαντήσουμε αν πρεσβεύουμε τη Σοσιαλιστική Επανάσταση που αυτός την είχε ταυτισμένη με τη Σοβιετική Ενωση, και όχι με κάποιο Α-Α στάδιο.

Φτάνοντας σήμερα και πριν πούμε για Α-Α-Δ Μέτωπο πρέπει να επισημάνουμε μερικά στοιχεία, που δε συνηγορούν στην υπεράσπιση της στρατηγικής κατεύθυνσης.

Ο "Ριζοσπάστης" πολύ αδύνατα συμβάλλει στη σύνδεση του "σήμερα" με το "αύριο". Πολύ αδύνατα λειτουργεί σαν προπαγανδιστής της Σοσιαλιστικής Επανάστασης.

Η πολιτική παρουσία των στελεχών του ΚΚΕ πέρα από τις εξαιρέσεις δεν έχει πείσει ότι μπορεί να στηρίξει μια τέτοια στρατηγική κατεύθυνση, χωρίς να ξεκινήσει μια ολοκληρωμένη προετοιμασία τους, που πρέπει να επεκταθεί στο σύνολο των μελών και οπαδών που είναι λίγοι σήμερα αυτοί που ασχολούνται με το "αύριο".

Η λειτουργία των ΚΟΒ παρά τις κατά καιρούς αποφάσεις της ΚΕ δεν ανταποκρίνονται σε οργάνωση ιδεολογικής δουλιάς και παρουσίας.

Φυσική συνέπεια αυτών, η αδύναμη παρουσία των πρωτοπόρων εργατών στους χώρους δουλιάς, στο σωματείο, στο καθετί. Αδύναμη, όχι, βέβαια, με την αριθμητική έννοια, αλλά, κυρίως, με την έννοια της παρέμβασης, του "δεσίματος" κάθε καθήκοντος με το σοσιαλισμό.

Τέτοιες και πολλές άλλες επισημάνσεις γίνονται βέβαια και στην Εκθεση Δράσης της ΚΕ. Πρέπει, όμως, να δοθεί ολοκληρωμένη απάντηση στο γιατί.

Δε φτάνει για παράδειγμα να πεις ότι το ΚΚΕ "δεν κατάφερε να κάνει κέντρο της πολιτικής, ιδεολογικής και οργανωτικής του δράσης τη δουλιά στην εργατική τάξη και τη νεολαία" (5), πρέπει να απαντηθεί πειστικά το γιατί, για να καταλήξεις στο "διά ταύτα".

Οσον αφορά τώρα το αντιιμπεριαλιστικό - αντιμονοπωλιακό μέτωπο πάλης, μπαίνουν σοβαρά ερωτήματα:

1. Πολλές φορές προστίθενται και μερικά άλλα "χαρακτηριστικά" π.χ. σε αφίσα της ΚΟ Αθήνας, το σύνθημα είναι "αντιιμπεριαλιστικό - αντιμονοπωλιακό - πατριωτικό κίνημα". Τι σημαίνει τελικά το πατριωτικό "συμπλήρωμα"; Συμπεριλαμβάνονται στην πατρίδα τα χέρια του εργάτη, το καλύβι του αγρότη, το μαγαζί του ΕΒΕ, και η τεράστια περιουσία του κάθε Λάτση και Βαρδινογιάννη; Από ποιους και ενάντια σε ποιους θα στρέφεται; Τι σημαίνει τελικά "όχι στην παθητικότητα και το ραγιαδισμό"; Αυτό είναι τελικά το περιεχόμενο του Α-Α Μετώπου; Πού ξεχωρίζει αυτό το όχι, από το "όχι" των άλλων; Πού αναδεικνύει τέλος πάντων αυτό το "όχι", το σοσιαλισμό;

2. Πώς εφαρμόζεται το Α - Α - Μ π.χ. στην κρίση στα Ιμια. Παίρνουμε τηλέφωνο τον Πάγκαλο το βράδυ και του ζητάμε να απευθυνθεί στο ΝΑΤΟ, για να ξεσκεπάσουμε το ρόλο του ΝΑΤΟ, για να πείσουμε τον Πάγκαλο για το πόσο κακό είναι το ΝΑΤΟ; Και αν θέλαμε να πετύχουμε κάτι τέτοιο γιατί δε βάζαμε το ερώτημα με παράλληλη απάντηση στο λαό; Αυτή η κίνηση ήταν τελικά στο πνεύμα της απόφασης της ΚΕ;

3. Το Α - Α - Μ γιατί σώνει και καλά θα οδηγήσει σε δημιουργία Α - Α κομμάτων και τελικά σε κυβέρνηση; Δεν ξέρουμε ότι μαζί μας θα βαδίσουν μόνο όσοι απειλούνται όπως εμείς; Δεν ξέρουμε ότι σε καταστάσεις άγριας ταξικής πάλης, πολλοί είναι αυτοί που θα ψάχνουν να αποφύγουν την τελική σύγκρουση, με την αντίπερα του οδοφράγματος πλευρά, πράγμα που κατά κανόνα πληρώνεται με περισσότερα θύματα; (π.χ. '45).

4. Ποια αντίθεση πρόκειται να λύσει μια τέτοια κυβέρνηση; Με ποιο εποικοδόμημα και ποια οικονομική βάση θα προχωρήσει ένα Α - Α - πρόγραμμα; Τι περιμένουμε; Από φιλία να μας προσκαλέσει η τίγρη για να της βγάλουμε τα δόντια;

5. Δεν αφαιρεί την Ελλάδα από την Παγκόσμια επαναστατική διαδικασία μια τέτοια τοποθέτηση; Τι θα γίνει αν προκύψει μια Παγκόσμια Επαναστατική Εξέλιξη;

6. Αν συνδέεται το Α - Α - Μ με το σοσιαλισμός εκφράζεται πρακτικά, υπάρχουν επεξεργασμένοι στόχοι πάλης; Πώς θα εκφραστεί π.χ. σε ένα σωματείο αυτή η σύνδεση; Πώς θα εκφραστεί σε μια εκλογική μάχη;

Υπάρχουν, λοιπόν, πολλά ερωτήματα που γεννούν προβλήματα, που βάζουν τη δικτατορία του προλεταριάτου σε εισαγωγικά, που μετατρέπουν π.χ. τη θέση ότι "ο ΟΗΕ βρίσκεται κάτω από τον έλεγχο των ΗΠΑ και των άλλων ηγετικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων"(6) σε αίτημα δράσης "για τον εκδημοκρατισμό του ΟΗΕ"(7), που πρακτικά σημαίνει αίτημα για εκδημοκρατισμό του ιμπεριαλισμού.

Κοντολογίς, δεν αρκεί ο καθορισμός του χαρακτήρα της επερχόμενης επανάστασης, σαν σοσιαλιστικής. Απαιτείται η προετοιμασία, η διαπαιδαγώγηση, η διαμόρφωση των προϋποθέσεων προς αυτή την κατεύθυνση.

1. Σχέδιο Προγράμματος σελ. 17.

2. Σ. Π. σελ. 26.

3. Σχέδιο Καταστατικού σελ. 4.

4. Μελέτη Ελ. Μπέλλου 18.2.96, στο "Ρ".

5. Εκθεση Δράσης σελ. 15.

6. Σ. Π. σελ. 6.

7. Σ. Π. σελ. (11)

ΑΛΙΦΤΗΡΑΣ ΓΙΩΓΡΟΣ

Αρτα