Εισαγωγή:

H ίδρυση του ΚΚΕ το 1918, που επιταχύνθηκε από τη Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, ήταν ώριμος καρπός της ανάπτυξης του εργατικού κινήματος στη χώρα μας και της συνένωσής του με τη θεωρία του επιστημονικού σοσιαλισμού.

Το ΚΚΕ, πρωτοπόρο, συνειδητό και οργανωμένο τμήμα της εργατικής τάξης, έχει τελικό του σκοπό την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού.

Καθοδηγείται από την κοσμοθεωρία του μαρξισμού - λενινισμού. Προσπαθεί να την αφομοιώνει και να την αναπτύσσει δημιουργικά, γενικεύοντας την πείρα του εργατικού και λαϊκού κινήματος.

Η πολύχρονη πείρα του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και του ΚΚΕ επιβεβαιώνει ότι η εργατική τάξη δεν μπορεί να εκπληρώσει την ιστορική της αποστολή, αν δεν έχει το δικό της γερό, καλά οργανωμένο και θεωρητικά εξοπλισμένο κόμμα, κόμμα νέου τύπου.

Το ΚΚΕ είναι πιστό στην αρχή του προλεταριακού διεθνισμού, της διεθνούς αλληλεγγύης και συνεργασίας με τους εργαζόμενους όλου του κόσμου. Εκπληρώνει με συνέπεια τις διεθνιστικές του υποχρεώσεις, συμμετέχει στον αγώνα για την ανασυγκρότηση, την ενότητα και το δυνάμωμα του διεθνούς κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος.

Από την ίδρυσή του το ΚΚΕ υπερασπίστηκε σταθερά την ΕΣΣΔ, το σοσιαλιστικό σύστημα στην Ευρώπη και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες. Συμμετείχε στην Κομμουνιστική Διεθνή και στις μετέπειτα προσπάθειες διαμόρφωσης κοινής στρατηγικής του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος απέναντι στον ιμπεριαλισμό. Εξέφρασε την αλληλεγγύη του στους αγώνες της παγκόσμιας εργατικής τάξης, στους λαούς, που αγωνίζονταν για την εθνική τους απελευθέρωση, τη δημοκρατία και το σοσιαλισμό. Το ίδιο το ΚΚΕ δέχτηκε, σε κρίσιμες και δύσκολες φάσεις του αγώνα του, τη διεθνιστική αλληλεγγύη και συμπαράσταση του διεθνούς κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος.

Το ΚΚΕ, κόμμα βαθιά πατριωτικό, είναι ο γνήσιος και αντάξιος κληρονόμος των εθνικών, δημοκρατικών και επαναστατικών παραδόσεων του ελληνικού λαού. Αντιπαλεύει κάθε εκδήλωση φασισμού, εθνικισμού, σοβινισμού και ρατσισμού. Υπερασπίζεται τα δικαιώματα των μειονοτήτων και των μεταναστών.

Στην ιστορική του πορεία, το ΚΚΕ συνέδεσε την πάλη για το σοσιαλισμό με την πάλη για την εθνική ανεξαρτησία και τη δημοκρατία, για μια Ελλάδα ανεξάρτητη από τους ιμπεριαλιστικούς οικονομικοπολιτικούς και στρατιωτικούς οργανισμούς. Στηλίτευσε τη θεωρία της "ψωροκώσταινας". Απέδειξε ότι ο ελληνικός λαός μπορεί να στηριχτεί πρώτα απ' όλα στις δικές του υλικές και πνευματικές δυνάμεις. Οι κομμουνιστές ήταν στην πρώτη γραμμή στα χρόνια της εποποιίας της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης και του αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού.

Το ΚΚΕ στην 78χρονη ηρωική ιστορία του αντιπάλεψε την αντίληψη της ταξικής συνεργασίας ανάμεσα σε εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους. Κατόρθωσε, μέσα στις πιο δύσκολες συνθήκες, να διατηρήσει τον επαναστατικό χαρακτήρα του. Αντιπάλεψε και αντιμετώπισε, με ανοιχτή αυτοκριτική, τις συνέπειες από λάθη και παρεκκλίσεις που σημειώθηκαν στη μακρόχρονη και πολυκύμαντη διαδρομή του.

Το ΚΚΕ αγωνίζεται ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, υπερασπίζεται την ειρηνική συμβίωση των λαών. Ο κίνδυνος του πολέμου θα είναι παρών όσο υφίσταται η πηγή των πολέμων, ο ιμπεριαλισμός. Η πάλη για την υπεράσπιση της ειρήνης δένεται οργανικά με την αντιιμπεριαλιστική πάλη, την πάλη για το σοσιαλισμό.

Το ΚΚΕ είναι κόμμα βαθιά δημοκρατικό. Σε όλη τη διαδρομή του αναδείχτηκε σε αδιάλλακτο υπερασπιστή των δημοκρατικών πολιτικών και συνδικαλιστικών ελευθεριών του λαού. Ο τρόπος οργάνωσής του, οι αρχές και κανόνες λειτουργίας του, οι δεσμοί του με τις μάζες, η αναγνώριση του επαναστατικού ρόλου της εργατικής τάξης και των λαϊκών μαζών αποτελούν πειστική έκφραση της δημοκρατικότητάς του.

Το ΚΚΕ αναδείχτηκε συνεπής και σταθερός υπερασπιστής του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού. Αντιπάλεψε το σκοταδισμό και τη μισαλλοδοξία, αγωνίστηκε για μια βαθιά ανθρωπιστική, επιστημονικά θεμελιωμένη λαϊκή παιδεία. Στήριξε τις προσπάθειες και το επιστημονικό έργο της προοδευτικής διανόησης, ανέδειξε το ρόλο της στους εργατικούς λαϊκούς αγώνες, στην απελευθερωτική, δημοκρατική πάλη.

Το ΚΚΕ από την ίδρυσή του στάθηκε στο πλευρό της νεολαίας της χώρας μας. Εδειξε στοργή γι' αυτήν και φροντίδα για τα προβλήματα και το μέλλον της. Εξακολουθεί να προσβλέπει με εμπιστοσύνη στο πρόσωπο της νέας γενιάς, στις δυνατότητές της να συμβάλλει στην οικοδόμηση του σοσιαλιστικού αύριο.Η όλη ιστορική διαδρομή του καταξιώνει την αναγκαιότητα ύπαρξή του στην ελληνική κοινωνία.

Το Πρόγραμμα του ΚΚΕ δίνει, σε γενικές γραμμές, τη συνολική στρατηγική του για το σοσιαλισμό και τα βασικά καθήκοντα της ταξικής πάλης.

Α. Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ, ΕΠΟΧΗ ΠΕΡΑΣΜΑΤΟΣ ΑΠΟ

ΤΟΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ ΣΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Στον 20ό αιώνα έγιναν σημαντικές αλλαγές στην καπιταλιστική κοινωνία. Διαμορφώθηκε ο ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού. Δημιουργήθηκαν τα μονοπώλια που διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή, γεννώντας την τάση για στασιμότητα και σήψη. Η καπιταλιστική οικονομία πέρασε σε μια νέα βαθμίδα διεθνοποίησης του κεφαλαίου και της παραγωγής. Το τραπεζικό κεφάλαιο συγχωνεύτηκε με το βιομηχανικό. Δημιουργήθηκε το χρηματιστικό κεφάλαιο και η χρηματιστική ολιγαρχία. Απέκτησε εξαιρετική σημασία η εξαγωγή κεφαλαίων σε σχέση με την εξαγωγή εμπορευμάτων. Συγκροτήθηκαν διεθνείς μονοπωλιακές ενώσεις των καπιταλιστών για το μοίρασμα του κόσμου ανάμεσα στις μεγάλες καπιταλιστικές δυνάμεις. Διαμορφώθηκε ο κρατικομονοπωλιακός καπιταλισμός (ΚΜΚ).

Στο κατώφλι του 21ου αιώνα οι διεθνείς εξελίξεις σημαδεύονται από τη βάρβαρη και απάνθρωπη επιχείρηση του ιμπεριαλισμού να επιβάλει τη νέα τάξη πραγμάτων σε όλο τον κόσμο. Η ανθρωπότητα ζει ζοφερές στιγμές, εξαιτίας της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας για κυριαρχία και υποταγή, που εκδηλώνεται πιο απροκάλυπτα μετά την αντεπανάσταση στις σοσιαλιστικές χώρες της Ευρώπης και την αρνητική μεταβολή του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων. Οι συνεχείς ανοιχτές επεμβάσεις και οι ανταγωνισμοί των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, για το μοίρασμα των αγορών, οδηγούν σε νέα δεσμά εξάρτησης και καθυπόταξης χωρών, στην εμφάνιση νέων εστιών έντασης και τοπικών πολέμων, στη δολοφονική δράση των δήθεν ειρηνευτικών ΝΑΤΟικών ή άλλων πολυεθνικών δυνάμεων. Η δράση των μονοπωλίων συνοδεύεται από μια πρωτόγνωρη επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων, στις εργασιακές και κοινωνικές κατακτήσεις τους, καθώς και από καταλήστευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών του πλανήτη.

Ενας μικρός αριθμός αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών ελέγχει και εκμεταλλεύεται το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πλούτου. Κυρίαρχη θέση ανάμεσά τους κατέχουν οι ΗΠΑ, που έχουν τον πρώτο λόγο στην προώθηση της "νέας τάξης πραγμάτων". Οι ίδιες δυνάμεις ελέγχουν και τον ΟΗΕ. Η μετατροπή του ΟΗΕ σε όργανο διεθνούς επιβολής της θέλησής τους παραβιάζει κατάφωρα τις ιδρυτικές αρχές και τους σκοπούς του. Το ΝΑΤΟ έχει αναγορευτεί σε παγκόσμιο χωροφύλακα και τοποτηρητή της νέας τάξης. Αναβαθμίζεται ο ρόλος και οι αρμοδιότητες μιας σειράς διεθνών ιμπεριαλιστικών οργανισμών και ενώσεων, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ, πρώην ΓΚΑΤΤ), το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης(ΟΟΣΑ), η NAFTA, η Ευρωπαϊκή Ενωση, που αποτελούν βασικούς μοχλούς για την υποταγή των αντικειμενικών τάσεων της διεθνοποίησης στα σχέδια και στους στόχους των πολυεθνικών. Οι πρώην σοσιαλιστικές χώρες της Ευρώπης έχουν μεταβληθεί σε πεδίο σκληρών ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Οι λαοί τους γνωρίζουν το απάνθρωπο πρόσωπο της καπιταλιστικής παλινόρθωσης και εκμετάλλευσης. Γύρω από τις ηγέτιδες δυνάμεις του διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος ξεχωρίζει ένας δεύτερος κύκλος χωρών, οι εγχώριες ολιγαρχίες των οποίων αναλαμβάνουν να παίξουν το ρόλο του περιφερειάρχη και του διαμεσολαβητή, με στόχο να αναβαθμίσουν τη θέση τους και να αποσπάσουν μέρος των υπερκερδών.

Παρά την ευνοϊκή, για το διεθνή ιμπεριαλισμό, συγκυρία, οξύνονται και αναπαράγονται οι βαθιές και άλυτες αντιθέσεις του. Η δράση των διεθνών καπιταλιστικών οργανισμών και των πολυεθνικών βαθαίνει και οξύνει την αντίθεση ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής και την καπιταλιστική ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων της.

Η προώθηση διακρατικών ιμπεριαλιστικών ρυθμίσεων βαθαίνει τον ανισότιμο χαρακτήρα του διεθνούς καταμερισμού εργασίας και της ανάπτυξης. Οι λαοί πληρώνουν τον ανταγωνισμό μεταξύ των τριών βασικών καπιταλιστικών ενώσεων - Βορειοαμερικανικό Σύμφωνο Ελευθέρου Εμπορίου (NAFTA), Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) και Οικονομική Συνεργασία Ασίας - Ειρηνικού (APEC) - όπως και μεταξύ των ηγέτιδων ιμπεριαλιστικών χωρών που τις συγκροτούν, για τον έλεγχο και το ξαναμοίρασμα των αγορών και των ζωνών επιρροής.

Η στρατιωτικοποίηση των διεθνών σχέσεων και η αύξηση των εξοπλισμών, μαζί με τις οξυνόμενες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, την αναβίωση του εθνικισμού και του σοβινισμού, παράγουν και αναπαράγουν τη βία και τον πόλεμο, δυναμώνουν την αστάθεια και δημιουργούν κινδύνους μιας γενικευμένης πολεμικής σύρραξης.

Η γενική κρίση του καπιταλισμού συνεχίζεται. Αυξάνεται η σχετική και η απόλυτη εξαθλίωση μεγάλων τμημάτων της εργατικής τάξης και άλλων λαϊκών στρωμάτων. Νέες ζώνες φτώχειας εμφανίζονται. Εντείνεται η μεταναστευτική έκρηξη. Η ανεργία και η εξαθλίωση, η έλλειψη στέγης, η μαύρη εργασία, η εγκληματικότητα, οι κοινωνικές αρρώστιες, η διάδοση των ναρκωτικών, η πορνεία, η περιθωριοποίηση ευρύτατων κοινωνικών ομάδων, έχουν πάρει πλέον μαζικές διαστάσεις στις ίδιες τις μητροπόλεις του καπιταλισμού. Η κρίση των αξιών, η χειραγώγηση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ), η εμπορευματοποίηση της γνώσης, του πολιτισμού, η ξέφρενη καταστροφή του περιβάλλοντος, όλο και πιο έντονα στιγματίζουν τη σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία. Ο ρατσισμός, ο φόβος και το μίσος προς τους αλλοδαπούς καλλιεργούνται συστηματικά μαζί με τη διάδοση του ανορθολογισμού, την αναβίωση των κάθε λογής μυστικισμών και του θρησκευτικού φανατισμού. Επανεμφανίζονται και δραστηριοποιούνται νεοφασιστικά και εθνικιστικά κόμματα και οργανώσεις. Σημειώνεται στροφή προς την πολιτική αντίδραση, με κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα την κρατική καταστολή, τον περιορισμό των ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων και την απροκάλυπτη δράση των μυστικών υπηρεσιών και των μηχανισμών των ιμπεριαλιστικών κρατών. Ο παρασιτισμός και η σήψη έχουν πάρει τεράστιες διαστάσεις. Ενισχύεται η αντιπαραγωγική δράση του πολυεθνικού κεφαλαίου. Η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, συμβαδίζει με τη μαζική καταστροφή άλλων. Στην εποχή μας οι τεράστιες κατακτήσεις της επιστήμης και του ανθρώπινου πολιτισμού ασφυκτιούν στο περίβλημα του καπιταλισμού. Ο άνθρωπος, ενώ δεν είχε ποτέ τόσες δυνατότητες για ευημερία και ελευθερία όσες έχει σήμερα, είναι δέσμιος της εκμετάλλευσης και της εξαθλίωσης.

Από όλη τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα αναδείχνεται η ανάγκη να απαντήσουν οι εργαζόμενοι σε ένα δίλημμα πιο πιεστικό από κάθε άλλη φορά: Να πουν "ναι" στην υποταγή, στη συνεχή επιδείνωση της ζωής τους, στην οπισθοδρόμηση και το σκοταδισμό ή να πουν "ναι" στο δρόμο της αντίστασης ενάντια στις κυρίαρχες επιλογές του κεφαλαίου, ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τα μονοπώλια, με στόχο την ανατροπή της κυριαρχίας και της εξουσίας τους και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.

Ο καπιταλισμός είναι ιστορικά ξεπερασμένος. Προβάλλει η αναγκαιότητα και επικαιρότητα του σοσιαλισμού, η ακατάβλητη ζωτικότητα και επικαιρότητα του μαρξισμού - λενινισμού, της επιστημονικής θεωρίας, που αποδείχνει για μια ακόμη φορά τη διαχρονικότητά της, τον αναντικατάστατο ρόλο της ως θεωρητικού εργαλείου για την ανάλυση, τη γνώση και την επαναστατική αλλαγή της κοινωνίας.

Οι αντεπαναστατικές ανατροπές δεν αλλάζουν το χαρακτήρα της εποχής. Η σημερινή φάση της ύφεσης και της οπισθοχώρησης του διεθνούς επαναστατικού κινήματος είναι προσωρινή. Η νέα φάση ανόδου ωριμάζει ήδη μέσα στην εντεινόμενη ταξική πάλη, την αντίσταση της διεθνούς εργατικής τάξης και τα νέα φαινόμενα της αφύπνισης και αγωνιστικής παρουσίας των λαών. Ο 21ος αιώνας θα είναι ο αιώνας της ανασύνταξης των επαναστατικών δυνάμεων, της απόκρουσης της επίθεσης του διεθνούς κεφαλαίου, της αποφασιστικής αντεπίθεσης. Θα είναι ο αιώνας μιας καινούριας ανόδου του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος και μιας νέας σειράς κοινωνικών επαναστάσεων.