Μετά το 1990, και καθώς είχαν αρχίσει οι δραματικές ανατροπές στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, δυνάμωσαν και οι διάφορες φωνές περί "ευρωπαϊκής άμυνας" και γενικότερα της "ευρωπαϊκής ταυτότητας". Το γεγονός αυτό ήταν αναμενόμενο και φυσιολογικό, αφού οι νέες "προοπτικές" και "ευκαιρίες", που ανοίγονταν για τον διεθνή ιμπεριαλισμό δυνάμωναν ταυτόχρονα και τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και τις αντιθέσεις, ανάμεσα στις ΗΠΑ και τις "μεγάλες δυνάμεις" της ΕΕ, για την εκμετάλλευσή τους. Σχετικά γρήγορα, όμως, οι ΗΠΑ έκαναν αισθητή την κυρίαρχη και πρωτεύουσα θέση τους. Βασικός γι' αυτό μοχλός αποτέλεσε το ΝΑΤΟ και βέβαια, η στρατιωτική μηχανή και υπεροπλία των Αμερικανών.

Στη Σύνοδο Κορυφής της Ρώμης (Νοέμβρης 1991) ο Τζ. Μπους ήταν περισσότερο από σαφής και κατηγορηματικός, πετώντας ουσιαστικά στο τραπέζι των συζητήσεων ένα τελεσίγραφο στους Ευρωπαίους "συμμάχους" του, που έλεγε ότι ή παραδέχονται την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ ή αποσύρονται οι αμερικανικές δυνάμεις από την Ευρώπη. Οι Ευρωπαίοι υποχώρησαν και η "μεταψυχροπολεμική", αμερικανική λογική της "νέας τάξης πραγμάτων" έγινε ακρογωνιαίος λίθος του ΝΑΤΟ. Η Δυτικοευρωπαϊκή Ενωση (ΔΕΕ) και οι όποιες Κοινές Πολιτικές Αμυνας και Ασφάλειας αποφασιζόταν στην πορεία από την ΕΕ θα βρίσκονταν σε αρμονία με τους προσανατολισμούς και τις αποφάσεις του ΝΑΤΟ.

Στην αμέσως επόμενη περίοδο, οι ΗΠΑ είχαν τη "δυνατότητα" να αποδείξουν και στην πράξη τα όσα ο Τζ. Μπους υποστήριξε θεωρητικά στη Ρώμη. Η "ευκαιρία" δόθηκε με τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στη Βοσνία. Η αποτελεσματική στρατιωτική επέμβαση και ιδιαίτερα οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί, δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν με επιτυχία, χωρίς τη συμμετοχή και τη βοήθεια των αεροναυτικών δυνάμεων των ΗΠΑ, του αμερικανικού επίγειου, εναέριου και δορυφορικού συστήματος συλλογής και επεξεργασίας πληροφοριών, όπως για παράδειγμα των αντίστοιχων βάσεων των ΗΠΑ στην Ελλάδα (Ακτιο, Σούδα, κλπ.). Γεγονός, που το παραδέχτηκαν - με τον ένα ή άλλο τρόπο - και οι διάφοροι διεκδικούντες την "ευρωπαϊκή ταυτότητα", αφού έφτασαν να ικετεύουν τη συμμετοχή των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στη Βοσνία.

Η σχετική φιλολογία περί της "ευρωπαϊκής ταυτότητας" ή της ισότιμης συμμετοχής των "μεγάλων δυνάμεων" της Ευρώπης, κλπ., επανήλθε πάλι πρόσφατα, με αφορμή την τελευταία Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βερολίνο και τις αποφάσεις της, σχετικά με τη δυνατότητα συγκρότησης ΝΑΤΟικών πολυεθνικών δυνάμεων, με ευρωπαϊκή σύνθεση και οι οποίες θα μπορούν να αξιοποιούν τις πληροφοριακές, τηλεπικοινωνιακές και άλλες υποδομές των ΗΠΑ στην Ευρώπη. Η αλήθεια, όμως, είναι πολύ διαφορετική. Στην πραγματικότητα, οι αποφάσεις αυτές σημαίνουν τη μεγαλύτερη και ιδιαίτερα, την περισσότερο πρακτική συμμετοχή των Ευρωπαίων εταίρων του ΝΑΤΟ στην προώθηση των σχεδίων και αποφάσεων, που παίρνονται, όμως, με την ηγετική παρουσία και την καθοριστική συμβολή των ΗΠΑ. Οπως χαρακτηριστικά σημείωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ, "οι Αμερικανοί έβαλαν τους Ευρωπαίους στη μαγική αίθουσα, αλλά κράτησαν το κλειδί για τον εαυτό τους".

Ταυτόχρονα, δυνάμωσαν παραπέρα οι τάσεις της διαπλοκής του ΝΑΤΟ με την ΕΕ και συνάμα οι τάσεις συγκέντρωσης των εξουσιών, σε όλο και πιο μικρότερες ομάδες χωρών. Χαρακτηριστική των τάσεων αυτών ήταν η ομιλία του Βέλγου υπουργού Εξωτερικών, Ερικ Ντερίκε, σ' ένα διεθνές συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του Ιούνη: "Αν και το Βέλγιο, σημείωσε ο υπουργός, είναι έτοιμο να παραχωρήσει μέρος της κυριαρχίας του αποδεχόμενο τη λήψη αποφάσεων δια πλειοψηφίας, δεν είμαστε διατεθειμένοι να αποδεχτούμε την ιδέα του "διευθυντηρίου"... Το Βέλγιο διάκειται ευνοϊκά στην ενίσχυση μιας ενιαίας εξωτερικής πολιτικής και άμυνας της ΕΕ στους κόλπους του ΝΑΤΟ, αλλά δε συζητάμε την περίπτωση οι σημαντικές αποφάσεις να λαμβάνονται με προσυνεννοήσεις διμερείς ή τριμερείς... Είμαστε εναντίον της θεσμοθέτησης αυτού που ονομάζεται "ισχύς του μεγάλου" σε θέματα που υπάρχει ίσο συμφέρον όλων".

Οταν η άρχουσα τάξη του Βελγίου ανησυχεί και εκφράζει με τόσο έντονο τρόπο τις ανησυχίες της, ο καθένας καταλαβαίνει πόσο πρέπει να ανησυχούν οι εργαζόμενοι και ο λαός της μικρής Ελλάδας, για τα αμερικανικά και ΝΑΤΟικά σχέδια, στα οποία την οδηγούν αλυσοδεμένη οι κυβερνήσεις του εγχώριου δικομματισμού.