Οσοι συμφωνούν με την αντίσταση, με τη στοιχειώδη αντίσταση, πρέπει να ρίξουν ψήφο στο ΚΚΕ. Κριτήριο για την ψήφιση ή όχι ενός κόμματος πρέπει να είναι η πολιτική του. Δεν πρέπει να καθορίζει ο εκλογικός νόμος ποιο κόμμα θα μπει στη Βουλή και ποιο όχι. Το ΚΚΕ παραμένει σταθερά υπέρ της απλής αναλογικής. Οι αγώνες που θα αναπτυχθούν μετεκλογικά θα φέρουν και πολιτικές ανακατατάξεις. Το ΚΚΕ τονίζει ότι χρειάζεται συνολική ρήξη για να υπάρχουν ουσιαστικές λύσεις. Συμφωνίες με άλλα κόμματα μπορούν να γίνουν υπό τον όρο ότι δε θα πληγούν τα λαϊκά συμφέροντα. Οι αγώνες φέρνουν αποτελέσματα. Εχουν ευθύνη όλοι όσοι καλλιεργούν τη μοιρολατρία. Ο 21ος αιώνας θα είναι αιώνας ανασύνταξης των λαών και των κινημάτων. Το ΚΚΕ θα βγει σημαντικά ενισχυμένο από την εκλογική μάχη.

Στις παραπάνω φράσεις, κατά κύριο λόγο, μπορούν να συνοψιστούν οι απαντήσεις που έδωσε η Αλ. Παπαρήγα στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων.

Παραθέτουμε στη συνέχεια το σύνολο των ερωτήσεων και απαντήσεων:

ΔΙΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ (ΤΑ ΝΕΑ): Κυρία Παπαρήγα, θα ήθελα να σταθώ σ' ένα σημείο της εισήγησής σας. Προβλέπετε σημαντικές διεργασίες στο άμεσο μέλλον, στα κόμματα. Θα ήθελα να μας προσδιορίσετε, τις βλέπετε στα δυο μεγάλα κόμματα; Στα μικρότερα; Και πώς;

- Προβλέπουμε διεργασίες συνείδησης μέσα στο λαό κατ' αρχήν, στο κοινωνικό επίπεδο. Ανάπτυξη ισχυρότατου αγώνα, δημιουργία κοινωνικών μετώπων, πιο ισχυρών, πιο μαχητικών απ' ό,τι έγινε τα προηγούμενα χρόνια. Είναι αδύνατον μια τέτοια εξέλιξη να μην έχει αντίχτυπο και στα κόμματα.

Υστερα, ο αγωνιζόμενος λαός κάπου ανήκει. Δηλαδή, οι άνθρωποι αυτοί που αγωνίζονται ανήκουν στο ΠΑΣΟΚ, στη ΝΔ και στα άλλα κόμματα. Δεν είναι από εδώ τα κόμματα και από εκεί γενικά ο λαός. Ακολουθεί αυτά τα κόμματα τουλάχιστον εκλογικά ή τα ακολούθησε ως τώρα, όπως τα ακολούθησε. Είναι αδύνατον να υπάρχουν αγώνες και να μην υπάρχουν ανακατατάξεις. Είναι αδύνατον. Και γι' αυτό η εκλογική μάχη μπορεί να βοηθήσει και να γίνει ένα βήμα με τη διάταξη των δυνάμεων που θα δώσει.

ΜΠΟΥΡΔΑΡΑΣ (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ): Κυρία Παπαρήγα, θα ήσασταν διατεθειμένοι ως κόμμα μετεκλογικά να συνεργαστείτε μ' ένα μη αυτοδύναμο ΠΑΣΟΚ για επιμέρους ζητήματα, και φέρνω για παράδειγμα την καθιέρωση της απλής αναλογικής;

- Κατ' αρχήν γιατί δεν έφερνε το ΠΑΣΟΚ την απλή αναλογική προεκλογικά, να την ψηφίσουμε κι εμείς και να του πούμε, έστω, όλα μαύρα τα έχει κάνει, σε τούτο το σημείο είχε μια προσφορά. Δεν το καταλαβαίνω. Γιατί δηλαδή, είναι μετεκλογικό χαρτί αυτό; Γιατί, το ΠΑΣΟΚ θυμάται την απλή αναλογική, όταν θέλει να υποτάξει και να ρυμουλκήσει κόμματα σε αντιλαϊκή πολιτική;

Εμείς ξέρετε ότι είμαστε φανατικοί με την απλή αναλογική. Και θα ήταν και αστείο να μην είμαστε. Γιατί, αν μη τι άλλο, μας βλάπτει εμάς το σημερινό σύστημα, όπως γενικά βλάπτει όλα τα μικρότερα κόμματα. Και αυτό δεν είναι σωστό, ο εκλογικός νόμος να καθορίζει ποιο κόμμα θα μπει και ποιο δε θα μπει. Ο λαός πρέπει να καθορίσει. Αλλά δεν μπορεί να έρθει το ΠΑΣΟΚ με μετεκλογικό χαρτί την απλή αναλογική.

Για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα, το ΠΑΣΟΚ ό,τι είναι, είναι. Εγώ δεν πιστεύω ότι ένα ΠΑΣΟΚ που του λείπουν κάποιες έδρες θα γίνει άλλο ΠΑΣΟΚ και θα είναι κατά των προγραμμάτων σύγκλισης, θα είναι κατά της "νέας τάξης πραγμάτων", που διαμορφώνει το ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα στη νοτιοανατολική πτέρυγα. Αμα ήταν να αλλάξει, γιατί δεν αλλάζει προεκλογικά, αφού ζητάει και την ψήφο του λαού;

Και μου κάνει εντύπωση, τα άλλα κόμματα, όλα τα μικρότερα τα οποία λένε μετεκλογικά θα συνεργαστούμε με το ΠΑΣΟΚ ή μ' ένα από τα δύο κόμματα, εάν - λέει - συμφωνήσουμε σ' ένα πρόγραμμα. Και εγώ ρωτάω, καλά αυτή η Κυριακή το βράδυ θα φέρει κάθαρση στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ και θα γίνουν κόμματα φιλολαϊκά αποτόμως; Η, είσαι ή δεν είσαι φιλολαϊκός.Χάσανε κυβέρνηση και δεν έβαλαν μυαλό.

Να σας πω και για να τελειώσω σ' αυτό το ζήτημα, έχουν μεγάλη ευθύνη όλα τα μικρότερα κόμματα. Από τη μια μεριά παλεύουν το δικομματισμό και από την άλλη λένε προεκλογικά, "θα συνεργαστούμε μαζί σας". Και νομίζετε ότι είναι δύσκολο στη ΝΔ και στο ΠΑΣΟΚ να κάνουν μερικούς φραστικούς ελιγμούς και να δώσουν προσχήματα στα άλλα κόμματα για συνεργασία; Αλλά το πρόγραμμα "σύγκλισης", πρόγραμμα "σύγκλισης". Οι ΝΑΤΟικοί σχεδιασμοί, ΝΑΤΟικοί σχεδιασμοί. Ας τα βρουν τα άλλα κόμματα, που δεν έχουν κατά τη γνώμη μου διαφορές πάνω στη γραμμή πλεύσης. Εμείς έχουμε διαφορές και στα επιμέρους, αλλά και στη γραμμή πλεύσης.

ΒΟΣΔΟΓΑΝΗΣ (ΑΥΡΙΑΝΗ): Η θέση σας είναι ξεκάθαρη. Καμία συνεργασία μετεκλογική είτε με τις δυνάμεις της συντήρησης, όπως ονομάζετε τα δύο μεγάλα κόμματα ή της συναίνεσης τα δύο μικρότερα. Επειδή είναι τόσο ξεκάθαρη και τόσο απόλυτη θα μου επιτρέψετε να πω η πολιτική σας, μήπως σκοπεύει το ΚΚΕ κάποια στιγμή να προχωρήσει σε δημόσια αποκήρυξη της πολιτικής συμμαχιών του '89, της συνεργασίας με τη ΝΔ;

- Κοιτάξτε να δείτε, νομίζω ότι όλη αυτή η ερώτηση έγινε για να μου πείτε αυτό. Αρα, το πρώτο τι το θέλατε; Για να καταλάβω, δηλαδή. Το πρώτο είναι καθαρό. Ας πούμε ότι θα καθίσουμε με τα άλλα κόμματα να συνεννοηθούμε. Με όλα τα κόμματα. Εμείς θα τους πούμε το εξής πράγμα: Λέω επί παραδείγματι, δεν μπορεί στην Ελλάδα να γίνονται μεγάλα έργα και να κάνουμε εισαγωγή από τσιμέντο και χαλυβουργικά προϊόντα. Πρέπει κατ' αρχήν να χρησιμοποιηθούν τα εγχώρια. Καπιταλιστές τα έχουν. Αλλά εν πάση περιπτώσει είναι μια παραγωγή που γίνεται εδώ. Υπάρχουν θέσεις εργασίας και υπάρχει και εγχώρια προστιθέμενη αξία.

Θα μας πουν όχι, γιατί ο διεθνής καταμερισμός είναι αυτός. Οι Γάλλοι, οι Γερμανοί κλπ. να πάρουν το πάνω χέρι στα μεγάλα έργα. Εγώ σας λέω να αρχίσουμε από τέτοια. Ούτε τα κόμματα τα άλλα θα μας θέλουν σ' αυτή τη συνεργασία, γιατί θέλουν τα χέρια τους λυμένα. Τι συζητάμε; Είναι αμοιβαίο το πρόβλημα. Αφού έχουμε βασικές διαφορές.

Εμείς δεν μπορούμε να ανεχθούμε, να κάνουμε διάλογο και να συνεργαζόμαστε με ένα κόμμα και να στέλνουμε γράμμα στις Βρυξέλλες, για να μας πουν τι θα κάνουμε το ναυπηγείο και να λέμε μην κινηθείτε περιμένουμε το γράμμα. Είναι συγκεκριμένες οι διαφορές.

Μην νομίζετε ότι είναι γενικά ιδεολογικές και θεωρητικές. Υπάρχουν και αυτές. Για τη συνεργασία με άλλα κόμματα δε χρειάζεται να συμφωνήσουμε ιδεολογικά. Αλλά πρέπει να συμφωνήσουμε σε συγκεκριμένα ζητήματα ώριμα, που αφορούν τα λαϊκά στρώματα.

Οσον αφορά για το '89, εμείς αν θέλουμε να αποκηρύξουμε μια ενέργειά μας το κάνουμε, όχι γιατί μας πιέζει κάποιος, αλλά όταν βλέπουμε ότι ένα πράγμα είναι λάθος, το λέμε. Και πάρα πολλές φορές το ΚΚΕ έχει βγει δημόσια και έχει τοποθετηθεί. Και είναι και το μόνο κόμμα με την ευκαιρία, που κυκλοφορεί τα επίσημά του κείμενα και τα πρακτικά των αποφάσεων που λένε τούτο το είπαμε έτσι και μετά είπαμε ότι ήταν λάθος.

Ας αφήσουμε αυτό το παραμύθι, για να δικαιολογηθεί ο νεοφιλελευθερισμός του ΠΑΣΟΚ. Αλλά δεν είδα και το ΠΑΣΟΚ να αποκηρύξει την οικουμενική κυβέρνηση. Γιατί δηλαδή; Το "'89" είχε δύο κυβερνήσεις. Δεν ήταν εννιά μήνες. Είχε δύο κυβερνήσεις...

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ ("9.41"): Μιλήσατε κυρία Παπαρήγα, για την πεποίθηση και αντίσταση του λαού και μετεκλογικά. Επειδή είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω πολλές κινητοποιήσεις σωματείων από την περίοδο που πέρασε, σε πολλά από τα οποία η συνδικαλιστική παράταξη του κόμματός σας ήταν πρώτη δύναμη, είδα ότι δεν κατάφεραν να ανατρέψουν μια αρνητική κατάσταση σε βάρος των εργαζομένων. Ενα πρόχειρο παράδειγμα, η κλωστοϋφαντουργία. Και εργοστάσια φύγανε και απολύσεις γίνανε.

Το ερώτημα είναι: Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, σήμερα καλείτε σε αντίσταση και αντεπίθεση τους εργαζόμενους με τη διατακτική αυτής της τριετίας. Τη θεωρείτε επιτυχημένη;

- Αν μου βρείτε έναν τρόπο δίχως αγώνες να λύνονται τα προβλήματα, θα τον υιοθετήσουμε κι εμείς. Η, εάν μου βρείτε, από την ιστορία, τρόπους που διώχτηκε ο κατακτητής, ή που κατακτήθηκαν δικαιώματα δίχως αγώνες. Δεν ξέρω εάν ο κ. Σημίτης στον 21ο αιώνα βρει νέους τρόπους επίλυσης των ζητημάτων. Θα σας απαντήσω όμως.

Κατ' αρχήν, οι αγώνες που έγιναν, ματαίωσαν ίσως ακόμη χειρότερα μέτρα. Σκεφτείτε, εάν δεν υπήρχαν αυτοί οι αγώνες. Διά πυρός και σιδήρου θα είχαν περάσει και άλλα μέτρα.

Δεύτερο.Οι αγώνες αυτοί δεν ήταν επαρκείς. Στηρίχθηκαν αυτοί οι αγώνες γενικότερα απ' όλες τις συνδικαλιστικές παρατάξεις; Υπονομεύτηκαν συστηματικά. Δε θέλω τώρα να μπω σε λεπτομερειακά παραδείγματα, αλλά υπονομεύτηκαν από πολλές συνδικαλιστικές παρατάξεις, θα έλεγα.

Εδώ κατηγορηθήκαμε από στελέχη του Συνασπισμού, ότι κάνουμε επαναστατική γυμναστική. Τι να κάνει ο κόσμος; Να μην παλέψει; Μην κοιτάτε τώρα όταν γίνονται κινητοποιήσεις και περιφέρονται οι διάφοροι και βγάζουν λόγους "είμαστε μαζί σας" και της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, όλοι οι τοπικοί βουλευτές. Οταν πάνε στη Βουλή άλλα αποφασίζουν.

Ακριβώς, εμείς μιλάμε για έναν οργανωμένο αγώνα, μέτωπο κοινωνικό. Εχει πρόβλημα ο κλωστοϋφαντουργός εργάτης, πρέπει να είναι μαζί του ο μικρομεσαίος, ο αγρότης.

Και ένα τελευταίο. Εδώ πρέπει να βγάλουν συμπεράσματα οι εργαζόμενοι. Βγαίνουν στους δρόμους και φωνάζουν, αλλά έχει σημασία τι ρίχνουν και στην κάλπη, γιατί υπονομεύουν και οι ίδιοι τους αγώνες τους αλλιώς.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ (ΑΘΗΝΑ 9.84): Το ΚΚΕ είναι υπέρ της επίλυσης του προβλήματος με τη FYROM, στην κατεύθυνση της ίδιας της ονομασίας. Αν υπάρξει συμφωνία Αθηνών - Σκοπίων προς αυτή την κατεύθυνση το ΚΚΕ προτίθεται να στηρίξει αυτή τη συμφωνία ακόμη και στο Κοινοβούλιο;

- Να σας πω συγκεκριμένα πράγματα. Είχα επισκεφθεί εκ μέρους του ΚΚΕ και τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον κ. Σημίτη, επίσης. Εκεί τους είπαμε καθαρά, ότι κοιτάξτε να δείτε, πως η θέση μας είναι ότι το όνομα δεν μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο, εφόσον έχουμε όλες τις άλλες εγγυήσεις.

Και μάλιστα να σας πω τι τους είπα. Η ΝΔ δε δικαιούται να φωνάζει, γιατί αυτή είναι η θέση της, άλλο τι λέει για προεκλογικούς λόγους. Ο Συνασπισμός και αυτός έχει έρθει σ' αυτή τη θέση. Εμείς το λέγαμε από την αρχή. Υπάρχει μόνο διαφωνία της Πολιτικής Ανοιξης. Και πιστεύω ότι όλα τα άλλα κόμματα μπορούμε να συμφωνήσουμε.

Βεβαίως, οποιοσδήποτε και οποιαδήποτε κυβέρνηση έχει σωστή θέση σε ένα θέμα, εμείς θα πούμε "μπράβο". Αλλά δυστυχώς δεν είχαμε τις ευκαιρίες να πούμε "μπράβο" ούτε σε μεγάλα, ούτε σε μικρά ζητήματα.

Ο ελληνικός λαός πρέπει να έχει τα μάτια του ανοιχτά, γιατί μετά τις εκλογές έρχονται χειρότερα. Εάν δε στείλει μήνυμα στις εκλογές stop κύριοι, τώρα θα πω κι εγώ το δικό μου λόγο.

ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ): Είπατε ότι μετά τις εκλογές έρχονται χειρότερα, μιλήσατε για διχοτόμηση του Αιγαίου, της Κύπρου, προβλήματα, η Ελλάδα ανάμεσα σε μια νέα Βοσνία, μια εμπόλεμη κατάσταση, Ιράκ κλπ.

Πριν από λίγο σε μια προηγούμενη ερώτηση είπατε ότι δε θα καθίσουμε μαζί στο ίδιο τραπέζι, εννοώντας τα άλλα κόμματα, για να υπογράψουμε για μια πολυεθνική στρατιωτική δύναμη, στην οποία θα συμμετάσχει και η Ελλάδα.

Θα λέγατε, όμως, όχι στην άσκηση μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής και αμυντικής πολιτικής από την πλευρά όλων των κομμάτων, δίνοντας εκεί μέσα, μέσα σ' αυτό το Εθνικό Συμβούλιο τη μάχη του ΚΚΕ;

- Κατ' αρχήν απορώ, γιατί μου κάνεις αυτή την ερώτηση. Η απάντησή μου θα είναι πολύ κοινότοπη. Κάθε φορά μέσα στη Βουλή ή σε συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αν κληθούμε, θα ανταποκριθούμε σε προτάσεις. Και το κάναμε και θα το κάνουμε.

Δε θα υπογράψουμε, όμως, την κοινή ΝΑΤΟική πολιτική. Στις παλιότερες συσκέψεις δεν υπογράψαμε όταν δε συμφωνούσαμε. Οταν συμφωνούσαμε υπογράψαμε. Είχαμε βάλει την υπογραφή μας όλα τα κόμματα ότι δε θα συμμετείχε η Ελλάδα στις πολεμικές, στρατιωτικές δραστηριότητες του ΝΑΤΟ και δε θα χρησιμοποιηθούν οι ένοπλες δυνάμεις της με οποιοδήποτε τρόπο.

Το υπογράψαμε. Τηρήθηκε; Οχι. Για να μην ρωτάτε τέτοια πράγματα, αν κάθεται ή δεν κάθεται το ΚΚΕ. Εμείς καθόμαστε με τους πάντες με έναν όρο. Οτι δε θα ξεπουλήσουμε τα λαϊκά συμφέροντα. Κι αυτό που λέμε εμείς εθνικά συμφέροντα, δε λέω ότι υπάρχουν κόμματα που θέλουν να δώσουν εδάφη της Ελλάδας ή να παραχωρήσουν σύνορα, αλλά η κοινή ΝΑΤΟική πολιτική είναι πολιτική που εκθέτει την Ελλάδα σε φοβερούς τυχοδιωκτισμούς και σε κινδύνους σε βάρος της και να εμπλακεί σε τυχοδιωκτισμούς.

Δε θα υπογράψουμε να πάνε Ελληνες στρατιώτες να πολεμήσουν στο Ιράκ για να κερδίσει η αμερικάνικη ηγεσία καινούργιους πόντους στην περιοχή. Δε θα συνηγορήσουμε να φύγει ούτε ένας Ελληνας φαντάρος για συμφέροντα ξένα από τα συμφέροντα της Ελλάδας και των λαών. Τι να κάνουμε; Τέτοια κοινή πολιτική δε θα την υπογράψουμε.

Και επιτέλους, αυτά τα πράγματα για να μην τα λέμε προκαταβολικά, κρίνεται ο καθένας εκείνη την ώρα. Ακούω τώρα για διάλογο, για κοινή εξωτερική πολιτική. Στη συγκεκριμένη ώρα ο καθένας κρίνεται κι εμείς νομίζω έχουμε κριθεί αυτά τα χρόνια. Δεν είμαστε άγνωστοι σ' αυτά.

Α. ΦΟΥΡΛΗΣ (ΑΝΤΕΝΝΑ): Στην προηγούμενη συνέντευξη που μας είχατε δώσει εδώ στο Ζάππειο μάς είχατε πει σε μια ερώτηση για το κόμμα του κ. Τσοβόλα, ειδικότερα όμως, ότι ο κ. Τσοβόλας δεν έχει αποκηρύξει το παρελθόν του ΠΑΣΟΚ, δεν έχει αποκηρύξει καν τον κ. Παπανδρέου και όλα όσα είχαν κάνει μαζί ως κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ.

Ομως, αν έρθουμε επί της ουσίας των θέσεών του θα δούμε ότι ο κ. Τσοβόλας, για παράδειγμα, λέει "όχι" στο Μάαστριχτ. Λέει και αυτός ότι θέλει μια ανάπτυξη που να μην είναι χειραγωγημένη η Ελλάδα από ξένα συμφέροντα ή οτιδήποτε άλλο. Και λέει "όχι" λιτότητα και αυτός. Αυτά δεν είναι κοινά σημεία;

- Κατ' αρχήν εγώ θα έλεγα δε ζητάει κανείς από κανέναν να βγαίνει και να κάνει δημόσιες αποκηρύξεις. Ξέρω ότι είναι δύσκολο να αναλάβει κάποιος τις ευθύνες του. Γιατί έχει ευθύνες ο κ. Τσοβόλας και για τα σταθεροποιητικά προγράμματα και για τη λιτότητα.

Θέλει να το αποφασίζεις να το πεις. Ας μην το έκανε αυτό. Τι κάνει όμως ο κ. Τσοβόλας; Λέει ότι η περίοδος διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ ήταν σωστή, την υπερασπίζεται και μάλιστα υπερασπίζεται και το προεκλογικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ του '93, το οποίο, εδώ που τα λέμε, δεν είχε πολλά ΘΑ. Ηταν καθαρό το προεκλογικό του πρόγραμμα, ήταν πρόγραμμα λιτότητας και ιδιωτικοποιήσεων.Απλώς είχε κάποιες αιχμές φραστικές και υποσχέσεις. Τα χρέη των συνεταιρισμών, που δεν τα ρύθμισε - όπως και ο κ. Σημίτης δεν είπε τίποτα για τα χρέη των συνεταιρισμών - για την ΕΑΣ ότι θα είναι 100% στο δημόσιο, για την ΑΓΕΤ που θα πάρει πίσω.

Δηλαδή, το προεκλογικό πρόγραμμα του '93 του ΠΑΣΟΚ ήταν πρόγραμμα λιτότητας με εξαίρεση 3 - 4 ζητήματα. Αρα ο κ. Τσοβόλας υπερασπίζεται ένα πρόγραμμα, το οποίο έχει γεννήσει τεράστια προβλήματα ή όξυνε την κατάσταση, γιατί έχει σοβαρή ευθύνη και η ΝΔ.

Δεύτερον,από όσο έχω μελετήσει στα κείμενά του, γιατί προεκλογικά οι τόνοι λίγο διαμορφώνονται ανάλογα με τις προεκλογικές ανάγκες, λέει είμαι κατά της Συνθήκης του Μάαστριχτ αν κι εγώ δεν το έχω ακούσει αυτό. Λέει να φτιάξουμε μια άλλη συνθήκη καλύτερη.

Ποιοι ηγεμονεύουν σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση; Οι πολυεθνικές. Αναθεωρείται η συνθήκη και γίνεται ακόμα χειρότερη. Αυτό το λένε όλοι. Η Μεγάλη Βρετανία ζητάει καλύτερη συνθήκη γι' αυτήν, η Γερμανία τη θέλει καλύτερη γι' αυτήν. Αυτό όλοι το λένε.

Αυτή η Συνθήκη του Μάαστριχτ δε γίνεται καλύτερη. Χειρότερη μπορεί να γίνεται. Στην ουσία καλλιεργεί αυταπάτες στο λαό ότι είναι καθαρά ένα θέμα διαδικαστικό και διαπραγμάτευσης. Και δεν ξέρω αν για τις προεκλογικές ανάγκες τα λέει, διότι μετεκλογικά δεν το βάζει μέσα στους όρους συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ.

Λέει, εγώ θα συνεργαστώ με το ΠΑΣΟΚ εάν εξασφαλίσει διαφάνεια. Με συγχωρείτε, αυτό είναι τόσο γενικό που δε βγάζεις άκρη. Εάν έχει μια οικονομική πολιτική καλύτερη, ωραία, να δώσει 7% αύξηση κι αυτό καλό είναι. Κατ' αρχήν δε βάζει αυτό το θέμα. Τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και το πρόγραμμα σύγκλισης, το αγκωνάρι πρέπει να βάλει, όχι να λέει μια καλύτερη οικονομική πολιτική.

Θα πει η κυβέρνηση θα δώσει αυξήσεις 8% και την επόμενη χρονιά θα είναι 0% συν 0%. Δηλαδή πιστεύω ότι είναι πολύ εύκολο να συμφωνήσει ο κ. Τσοβόλας ή ο κ. Κωνσταντόπουλος με το ΠΑΣΟΚ. Πάρα πολύ εύκολο. Αρκεί να ρυθμιστούν μια σειρά ζητήματα κατανομής. Δεν είναι δύσκολο να συμφωνήσουν.

Αλλωστε, το ΠΑΣΟΚ είναι ένα κόμμα που ξέρει φραστικά να ελίσσεται θαυμάσια. Είναι μανούλα σ' αυτά.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μιλήσατε για καταθλιπτικό πολιτικό συσχετισμό που δε σας επιτρέπει μετεκλογικές συνεργασίες, αλλά και για πολιτικές δυνάμεις οι οποίες είναι εγκλωβισμένες και θα ανατρέψουν μελλοντικά το σκηνικό.

Αυτές οι εγκλωβισμένες πολιτικές δυνάμεις ποιες είναι; Είναι στο δυναμικό των σημερινών κομμάτων και προβλέπετε κάποιες οριακές διαδικασίες στα εθνικά θέματα ή στην οικονομία που θα προκαλέσουν μεγάλες ανακατατάξεις;

- Φοβάμαι ότι κάνετε ένα διαχωρισμό. Από εδώ τα κόμματα και από εκεί ο λαός. Τα κόμματα όλα τα ακολουθεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ένα τμήμα του λαού. Αλλο ότι τις ηγεσίες δεν τις ενδιαφέρει τι λέει και τι σκέφτεται ο λαός και δεν επηρεάζονται καθόλου από τη λαϊκή πίεση.

Ομως, μέσα στα κόμματα υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι αυτή η πολιτική του κόμματος είναι καλή ή ελπίζουν ότι θα διορθωθεί. Ενα μεγάλο μέρος ανθρώπων με προοδευτική και αριστερή συνείδηση υπάρχει στο ΠΑΣΟΚ. Κυρίως στο ΠΑΣΟΚ, διότι το ΠΑΣΟΚ είχε τα ριζοσπαστικά συνθήματα και τη συντηρητική πολιτική στην πράξη.

Υπάρχει αυτός ο κόσμος, ο οποίος διαπαιδαγωγήθηκε μέσα σε αγώνες που το ΠΑΣΟΚ πριν το '81 έκανε. Αλλά μετά το '81 σταδιακά και σιγά σιγά τα εγκατέλειψε τα συνθήματα. Εχει προ πολλού κηδεύσει την 3η του Σεπτέμβρη. Μνημόσυνο έγινε προχτές στα 22 χρόνια. Το μνημόσυνο της ήδη θαμμένης προ του '81 διακήρυξης της 3ης του Σεπτέμβρη.

Για να μην πω αν από την αρχή η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, ήθελε να εφαρμόσει αυτή τη διακήρυξη. Είναι ένα ακαδημαϊκό θεωρητικό ζήτημα. Εγώ λέω την έθαψε με την άνοδό του το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση και έχουν γίνει πολλά μνημόσυνα κατά καιρούς. Το τελευταίο στις 22, αρχιερατικό.

Εμείς δε βάζουμε κανένα καινούργιο ζήτημα. Βάζουμε ένα πάγιο και κάτικαινούργιο. Το πάγιο ποιο είναι; Με τον κόσμο που είναι στο ΠΑΣΟΚ, στη ΝΔ και στα άλλα κόμματα προσπαθήσαμε να συναντηθούμε σε κοινή δράση, σε αγώνα, σε δραστηριότητες.

Δε ζητάμε από κανέναν την κομματική του ταυτότητα, ούτε να την αποκηρύξει ούτε να την κρύψει. Και οι αγώνες που έγιναν μας βρήκαν από κοινού και χέρι χέρι με τέτοιο κόσμο. Τότε και τώρα. Αυτό νομίζουμε ότι θα συνεχιστεί πιο εντατικά στην πορεία.

Ποιο είναι το σχετικά καινούργιο; Βλέπουμε ότι ωριμάζουν και ανακατατάξεις, που θα δημιουργήσουν στην πορεία και νέους σχηματισμούς. Μπορεί να έχουμε και νέους σχηματισμούς πιο συντηρητικούς από τους υπαρκτούς, αλλά και νέους πολιτικούς σχηματισμούς που έχουν κουράγιο να τα βάλουν με τα μεγάλα συμφέροντα.

Θα μου πείτε, συμβόλαιο κάνεις; Οχι, αυτή η τάση υπάρχει. Σας λέω και για πιο αντιδραστικούς και ταυτόχρονα για προοδευτικούς. Αλλά εμείς θέλουμε να υπηρετήσουμε και την άλλη τάση.

Την τάση τη θετική θέλουμε να υποβοηθήσουμε και γι' αυτό δρούμε και γι' αυτό λέμε τώρα, επειδή είμαστε σε εκλογές, η ψήφος μετράει. Η ισχυροποίηση του ΚΚΕ σημαίνει ισχυροποίηση αυτής της τάσης. Αντίθετα, διαφορετική ψήφος εγκλωβίζει είτε σ' αυτό τον ωμό δικομματισμό, είτε σε άλλη μορφή συναινετισμού. Κι εμείς θέλουμε να απεγκλωβίζεται ο κόσμος με τη θέλησή του. Εχει μια δυναμική, δηλαδή, η ενίσχυση του ΚΚΕ.

ΛΕΚΑΤΗΣ (ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ): Εχετε εκφράσει μια αισιοδοξία μέχρι τώρα για την ανοδική πορεία του ΚΚΕ. Εγώ θέλω να ρωτήσω κάτι. Συνήθως αυτή η αισιοδοξία εκφράζεται από το ΚΚΕ, όταν υπάρχει ένα κίνημα από κάτω το οποίο οδηγεί σε ριζοσπαστικοποίηση τις συνειδήσεις και "βγαίνει" η Αριστερά. Εχουμε σήμερα τις κινητοποιήσεις των αγροτών στη Θεσσαλία, οι οποίες έχουν συγκεκριμένο στόχο, το χαλάζι, τις καταστροφές, αποζημιώσεις...

Νομίζετε ότι όταν οι στόχοι του όποιου κινήματος μένουν σε τέτοια απλά μικρά πραγματάκια, οδηγούνται και οι συνειδήσεις αυτού του κόσμου πιο αριστερά, πιο κοντά στο ΚΚΕ; Από πού βγαίνει η αισιοδοξία σας, με λίγα λόγια, ότι αυτές οι κινητοποιήσεις μπορούν να φέρουν κόσμο στο Κόμμα;

- Κατ' αρχήν πραγματικά δεν μπορείς αν δεις μεμονωμένες κινητοποιήσεις. Μια κινητοποίηση από μόνη της δε φέρνει τα πάνω - κάτω. Ομως εγώ τι θέλω να πω. Τα τελευταία χρόνια είχαμε αρκετά σημαντικές κινητοποιήσεις και μάλιστα για πρώτη φορά κινητοποιήσεις με κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ.

Συνήθως είχαμε κινητοποιήσεις, όταν ήταν κυβέρνηση η ΝΔ. Διότι το ΠΑΣΟΚ, αν θέλετε, έσπρωχνε ή έδινε "πράσινο φως" να γίνουν κινητοποιήσεις. Για πρώτη φορά έχουμε σχετικά μαζικές κινητοποιήσεις γι' αυτή την περίοδο με κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, που παίρνει μέρος και κόσμος του ΠΑΣΟΚ και δεν είναι της "κατσαρόλας", κινητοποιήσεις της ΝΔ. Ενα τέτοιο ενωτικό συσπειρωτικό χαρακτήρα, είχαν οι περισσότερες κινητοποιήσεις.

Δεύτερο.Οι κινητοποιήσεις έχουν αιτήματα που αναφέρονται στις επιλογές των Βρυξελλών. Ολες οι κινητοποιήσεις. Και αυτές που γίνανε σε μεγάλες μονάδες και αυτές που γίνανε, οι αγροτικές και οι μικρομεσαίοι. Οταν λένε π. χ. βάλτε περιορισμούς στα πολυκαταστήματα, δεν είναι αιτήματα αντιμονοπωλιακά; Τι, πρέπει να τα πουν με τα ίδια λόγια που λέει το ΚΚΕ; Δε λέμε κάτι τέτοιο.

Κατά τη γνώμη μας, αυτό που λέμε, η συνείδηση ότι το πολυεθνικό κεφάλαιο και οι επιλογές των Βρυξελλών χτυπούν τα λαϊκά συμφέροντα, έχει δυναμώσει. Γι' αυτό ανεβαίνει απ' τον άλλο δρόμο και το κήρυγμα της μοιρολατρίας. Τι λένε σήμερα όλα τα κόμματα; "Εχετε δίκιο αλλά δεν μπορούμε, είναι οι διεθνείς συνθήκες".

Γι' αυτό καυτηριάζουμε εμείς αυτή τη δουλοπρέπεια που θέλουν να περάσουν στο λαό, τη δουλοφροσύνη, τη μοιρολατρία και την υποτέλεια, το ραγιαδισμό το σύγχρονο. Αυτό είναι ένα όπλο που χρησιμοποιούν σήμερα. Δε θα περάσει όμως αυτό το όπλο. Οι αγώνες θα αναπτυχθούν, η ενότητα των εργαζομένων θα αναπτυχθεί.

Η συνείδηση δεν αναπτύσσεται, πατώντας κουμπιά, ούτε το ΚΚΕ θα βιάσει τη λαϊκή συνείδηση να ξεπεράσει τα στάδια απότομα. Μέσα στην πείρα του λαού θα έρθουν και οι μαζικές ανακατατάξεις και στο πολιτικό επίπεδο, με πρώτο στοιχείο την αποφασιστική ενίσχυση του ΚΚΕ, αλλά και τη γένεση θα έλεγα και νέων δυνατοτήτων στο πολιτικό επίπεδο.