Η λειτουργία του δικομματισμού και το ζήτημα της "αυτοδυναμίας"

Η λειτουργία του δικομματισμού και το ζήτημα της "αυτοδυναμίας"

Ενώ η προεκλογική περίοδος πλησιάζει στο αποκορύφωμά της, οι κλασικοί πλέον "μονομάχοι" της πολιτικής ζωής της χώρας, το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, διεκδικούν και πάλι την αυτοδυναμία στις εκλογές. Οι εργαζόμενοι καλούνται και πάλι να επιλέξουν μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΝΔ για τη διακυβέρνηση της χώρας, σε μια εποχή που οι διαφορές προγραμμάτων στα αστικά κόμματα γίνονται όλο και πιο ανεπαίσθητες, ρητορικές και παραπλανητικές. Ο δικομματισμός, λειτουργώντας όλο και πιο κοντά στα αγγλοαμερικανικά πρότυπα, με τη συνεχή εναλλαγή δυο κομμάτων όλο και πιο πανομοιότυπων, κατά την ουσία και το κοινωνικό περιεχόμενο της πολιτικής τους, αναπαράγει σταθερά και σίγουρα όλη τη διαδικασία του στημένου αστικού πολιτικού παιχνιδιού προς όφελος της εξυπηρέτησης των συμφερόντων της άρχουσας τάξης και σε βάρος της εργατικής τάξης και του λαού της χώρας μας.

Στις εκλογές επιδιώκεται να εξασφαλιστεί η ψήφος και η συναίνεση των εργαζομένων, ώστε να λυθούν τα χέρια εκείνων που θα πάρουν τις κρίσιμες μετεκλογικές αποφάσεις στα ζητήματα της οικονομίας και της "σύγκλισης" κατά τα κριτήρια του Μάαστριχτ, στο ζήτημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων και του Κυπριακού (με την επιδιαιτησία των Αμερικανών) κλπ. Εκείνο, όμως, που δε μας λένε, είναι το ότι οι αποφάσεις είναι ήδη ειλημμένες και συνίστανται στην ένταση της λιτότητας και του χτυπήματος των κατακτήσεων των εργαζομένων, στη μεγαλύτερη πρόσδεση της χώρας στα ιμπεριαλιστικά κέντρα και στην περαιτέρω υποβάθμιση της εθνικής ανεξαρτησίας και, ίσως, και της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας.

Μάλιστα, σ' αυτές τις εκλογές, ο δικομματισμός παρουσιάζεται πιο ισχυροποιημένος μέσω και της εμφάνισης των "μικρών" αστικών κομμάτων (ΠΟΛ.ΑΝ., ΣΥΝ, ΔΗΚΚΙ). Οσο κι αν ακούγεται παράδοξο, ο δικομματισμός ουσιαστικά ενισχύεται από τα μικρά κόμματα. Ενα από τα οχήματα αυτής της διαδικασίας είναι π.χ. οι "νέες" (που παραπέμπουν στο '50 και το '60) αντιλήψεις περί"Κεντροαριστεράς", "Κεντροδεξιάς" κλπ. Γίνεται προσπάθεια, ώστε στη συνείδηση του λαού τα δύο μεγάλα κόμματα να αντικατασταθούν με τους ασαφείς και ρευστούς όρους και χώρους της Κεντροδεξιάς και της Κεντροαριστεράς. Μ' αυτόν τον τρόπο επιδιώκεται, ώστε το αστικό κομματικό σύστημα, διατηρώντας την επίφαση του διπολισμού ή και τον πλουραλισμό:

α) Να αποκτήσει μεγαλύτερη ευελιξία στη σύναψη πολιτικών συμμαχιών και "μεταγραφών" αστών πολιτικών από το ένα κόμμα στο άλλο και στη διαχείριση της κρατικής εξουσίας (κάτι που, εξάλλου, έχει ξεκινήσει από καιρό και εκφράζεται ανάγλυφα στην εκλογή του σημερινού Προέδρου της Δημοκρατίας. Να μην ξεχνάμε πως ο κ. Στεφανόπουλος, όντας αρχηγός ενός σχεδόν ανύπαρκτου κόμματος με μηδενική επιρροή, έτυχε της "καθολικής αποδοχής" του αστικού πολιτικού κόσμου. Και μάλιστα διατηρούσε ένα προφίλ παρόμοιο με αυτό αρκετών ηγετών των κομμάτων σήμερα. Ποιος δε θυμάται τα άοσμα, άχρωμα και "ουδέτερα" επιχειρήματα, περί "ήθους", "αξιοπιστίας", "νηφαλιότητας" κλπ.), και

β) επιδιώκεται, ώστε να μεγιστοποιηθεί η ικανότητα του αστικού πολιτικού συστήματος για την ενσωμάτωση των όποιων ριζοσπαστικών και αντιπολιτευτικών διαθέσεων των λαϊκών στρωμάτων που εκφράζονται και στην εμφάνιση των μικρών κομμάτων.

Ετσι το αίτημα της αυτοδυναμίας από τα μεγάλα κόμματα σήμερα είναι πιο κάλπικο και παραπλανητικό από ποτέ. Ουσιαστικά δηλαδή, στη σημερινή συγκυρία, όποιος κι αν είναι ο συσχετισμός μεταξύ των αστικών κομμάτων, υπάρχει ή δεν υπάρχει αυτοδυναμία ενός κόμματος, η αυτοδυναμία του αστικού κομματικού συστήματος είναι δεδομένη (κάτι που διακρίνεται καθαρά αν κοιτάξει κανείς τα προγράμματα των κομμάτων και τη συμφωνία τους πάνω στα ζητήματα που αναφέρθηκαν στην αρχή του άρθρου). Και προκύπτει εδώ το εύλογο ερώτημα: ο αστικός (τυπικός) δικομματισμός ή και πολυκομματισμός δε συνιστά, άραγε, στην ουσία του έναν ταξικό μονοκομματισμό που προσανατολίζεται στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου; Γιατί τα κόμματα δεν αποτελούν άλλο από έκφραση ταξικών συμφερόντων. Το ζητούμενο για τα αστικά κόμματα σήμερα είναι η υλοποίηση των επιλογών του μεγάλου κεφαλαίου και η ταυτόχρονη εξασφάλιση της υποστήριξης, συναίνεσης, ουδετεροποίησης (μέσω του εγκλωβισμού στα αστικά κόμματα και του πολιτικού τους ετεροπροσδιορισμού) των πλατιών λαϊκών στρωμάτων. Το θέμα είναι ακριβώς να διατηρείται με κάθε τρόπο αυτός ο πολιτικο-κοινωνικός ετεροκαθορισμός της εργατικής τάξης και του λαού, ώστε τα κοινωνικά συμφέροντα και αιτήματα να μην αποκτούν οργανική (εργατική, λαϊκή) πολιτική έκφραση.

Οι πραγματικές διαχωριστικές γραμμές και πολιτικές στη σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα είναι οι εξής δύο:

1. Η πολιτική που πηγάζει από την προσπάθεια της άρχουσας τάξης και του αστικού κράτους για τη διαιώνιση του υπάρχοντος καπιταλιστικού καθεστώτος.2. Η πολιτική που εκπορεύεται από τη σκοπιά της ιστορικής αποστολής της εργατικής τάξης, που στη σοσιαλιστική επανάσταση απελευθερώνει τον εαυτό της, απελευθερώνοντας ταυτόχρονα και όλες τις άλλες εκμεταλλευόμενες και καταπιεζόμενες τάξεις και στρώματα της κοινωνίας.

Αυτή είναι η ουσία του ζητήματος. Για την εργατική τάξη και το λαό της Ελλάδας, ο δικομματισμός του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, είτε μόνων τους είτε με τη συνδρομή των μικρών συνοδοιπόρων τους (ΠΟΛ.ΑΝ., ΣΥΝ, ΔΗΚΚΙ), αποτελεί τη μία πλευρά του νομίσματος. Οι μεταξύ τους καυγάδες και διαφορές για μικροπροβλήματα δεν είναι παρά "αλήθειες δίχως πάθη και πάθη δίχως αλήθειες" (Μαρξ).

Η εργατική τάξη και ο λαός εκείνο που μπορούν και πρέπει να κάνουν είναι να αποστρέψουν το βλέμμα τους απ' αυτού του είδους το άθλιο πολιτικάντικο παζάρι και να αντεπιτεθούν, δυναμώνοντας τη δική τους πολιτική, αναπτύσσοντας το δικό τους κοινωνικό και πολιτικό κίνημα, δίνοντας δύναμη στη δική τους δύναμη και όχι στη δύναμη του κεφαλαίου.

Και σ' αυτές τις εκλογές, το πολιτικό καθήκον της εργατικής τάξης και του λαού της Ελλάδας συνίσταται στην υπερψήφιση του μοναδικού δικού τους κόμματος, της μοναδικής έκφρασης της δικής τους πολιτικής, του ΚΚΕ.

Α. ΧΑΡΙΣΗΣ