Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν, μάλλον όχι άδικα, πως η εθνική ομάδα κάθε χώρας είναι ο καθρέφτης του επιπέδου στο οποίο βρίσκεται το άθλημα που πρεσβεύει. Για να βγουν, βέβαια, συμπεράσματα σε οποιοδήποτε τομέα χρειάζεται εξέταση και σύγκριση των παραμέτρων που το συνθέτουν. Ετσι η απόδοση και τ' αποτελέσματα της ομάδας εντός των αγωνιστικών χώρων, είναι ένα μόνο κομμάτι (μάλιστα, σύμφωνα με πολλούς, ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας). Αλλα είναι αυτά που προηγούνται και αποτελούν το εφαλτήριο για θετική εικόνα πάνω στο "πράσινο χαλί", το παρκέ, το φιλέ κλπ.

Ο "Ρ" της Κυριακής μ' αφορμή το πρόσφατο παιχνίδι της Εθνικής ποδοσφαίρου στη Δανία, για τα προκριματικά του Μουντιάλ 98, συζήτησε για το κεφάλαιο "Εθνική" μ' έναν απ' τους καθ' ύλην αρμόδιους, τον Κώστα Πολυχρονίου. Δυστυχώς οι διαπιστώσεις του δε διαφέρουν από αυτές που κατά καιρούς έχουν κάνει όσοι πραγματικά ενδιαφέρονται για το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα. Που καημός και παράπονό τους είναι η οργανωμένη δουλιά και όχι το πρόσκαιρο αποτέλεσμα με εφήμερες, όσο και αποσπασματικές ενέργειες.

Η προετοιμασία της Εθνικής για το σοβαρότερο ως τώρα αγώνα της διοργάνωσης περιλάμβανε μισθωμένο ξενοδοχείο, δανεικούς χώρους προπόνησης και γήπεδο. Ο,τι δηλαδή συμβαίνει κάθε φορά που οι "γαλανόλευκοι" έχουν υποχρεώσεις. Μια στην Παιανία, μια στους Θρακομακεδόνες, πότε στο ΟΑΚΑ, πότε στη Φιλαδέλφεια...

Την ίδια στιγμή η αντίστοιχη ομάδα της Δανίας βρισκόταν στο ΔΙΚΟ ΤΗΣ προπονητικό κέντρο, το οποίο περιλαμβάνει όλα όσα χρειάζονται για την απρόσκοπτη και ολοκληρωμένη προετοιμασία της.

Το θέσαμε υπόψη του ομοσπονδιακού τεχνικού (όχι βέβαια πως δεν το ήξερε). Κούνησε το κεφάλι, χαμογέλασε πικρά και απάντησε ειλικρινέστατα: "Η Εθνική είναι ένας Αθίγγανος που ψάχνει για στέγη. Η διοίκηση έχει κάνει κάποιες ενέργειες. Στην αρχή υπήρχε πρόβλημα χώρου. Κάποιοι δήμοι έχουν παραχωρήσει συγκεκριμένη έκταση και έτσι αυτό λύθηκε.

Ο κ. Λιάνης είχε δρομολογήσει κάποιες εξελίξεις. Ομως το θέμα παραμένει στάσιμο. Αν συνεχιστούν, τότε θα γίνει πραγματικότητα ώστε απερίσπαστοι να κάνουμε την προετοιμασία μας. Να μην μετακινούμαστε από δω και από κει. ΕΠΟ - πολιτεία μπορούν από κοινού εντός 2 χρόνων να έχουν κάνει πραγματικότητα το όνειρο.

Η έλλειψη αθλητικού κέντρου είναι μεγάλο μειονέκτημα για την Εθνική. Αγωνιστικά, ψυχολογικά σε θέματα υποδομής. Τα παιδιά δεν εξοικειώνονται μ' ένα χώρο, δεν το νιώθουν δικό τους. Υποχρεωνόμαστε στον καθένα και σαν ζητιάνοι επαφιόμαστε στην καλή του θέληση. Δεν μπορείς να δουλέψεις όπως θέλεις, αφού το ένα είναι εδώ, το άλλο εκεί, το τρίτο παραπέρα. Αλλού προπόνηση, αλλού διαμονή, αλλού εργομετρική και ιατρική παρακολούθηση.

Καθόλου ευχάριστη δεν είναι η συζήτηση όταν... πέφτει στο τραπέζι το θέμα της εξέδρας: "Δυστυχώς πλέον δεν υπάρχει κόσμος που ν' αγαπάει την Εθνική ως ομάδα. Εθνική υπόσταση έχουμε όλοι, αλλά το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα δεν το βοηθάνε τόσο. Το ποδόσφαιρο έχει κατακλυστεί από οπαδούς και αυτοί δεν μπορεί να είναι φίλαθλοι της Εθνικής. Ετσι έρχονται στο γήπεδο και βρίζουνε τους διεθνείς ανάλογα με το σωματείο προέλευσης. Στη Δανία μας περίμεναν με περίπου 40.000 εισιτήρια πουλημένα από τις πρώτες μέρες και εμείς κοιτάμε αν κόψαμε 3.000 εισιτήρια...".

Για το λόγο αυτό επιχειρήθηκε το πείραμα της επαρχίας, τ' αποτελέσματα όμως δεν ήταν αυτά που όλοι περίμεναν. "Η Εθνική είναι ομάδα όλων και όχι μόνο των αστικών κέντρων. Ολης της επικράτειας και έτσι πρέπει ν' αντιμετωπίζεται. Αρκεί να υπάρχουν οι προϋποθέσεις. Τόπος διαμονής, εγκαταστάσεις. Να παίζει χωρίς πρόβλημα. Δυστυχώς δεν τα 'χουμε γιατί στην επαρχία δεν υπάρχει αθλητική υποδομή. Πρέπει να γίνει όπως και στα αστικά κέντρα".

Από την κριτική του Κ. Πολυχρονίου δε θα μπορούσε να ξεφύγουν τα ΜΜΕ. "Δε βοηθάνε όπως θα μπορούσαν. Ακόμα και παραμονές αγώνα εμφανίζονται πράγματα που δε νομίζω ότι κινούνται σ' αυτή την κατεύθυνση. Είναι θέμα αυτοσεβασμού και αξιολόγησης που πηγάζει από τους ίδιους τους δημοσιογράφους.

Πρέπει τα μέσα να κρίνουν τι θα δημοσιοποιηθεί και αν εξυπηρετεί τους σκοπούς της ομάδας. Αυτό δεν μπορεί να το υποδείξει κανείς, ούτε εγώ. Θα ήταν λάθος. Πρέπει να υπάρχει η ελευθερία, αλλά και η κρίση. Ολοι να κινούμαστε με μοναδικό γνώμονα και στόχο την εξυπηρέτηση των σκοπών της Εθνικής".

Φυσιολογικά προκύπτει το ερώτημα γιατί παρατηρούνται τα παραπάνω και αν μπορούν ν' αλλάξουν... "Είναι κοινωνικό φαινόμενο της εποχής. Αμφισβήτηση των πάντων για όλα. Το ποδόσφαιρο, τα άτομα, χίλια δυο θέματα της κοινωνίας. Μέσα απ' αυτές τις αμφισβητήσεις επέρχεται αδιαφορία και αλόγιστη κριτική. Για ν' ανατραπεί αυτή η κατάσταση χρειάζονται γενικότερες αλλαγές, όχι μόνο στο ποδόσφαιρο. Να επανέλθουν στο προσκήνιο ηθικές αξίες που έχουν υποβαθμιστεί. Αλλιώς θα συνεχίσουμε να ολισθαίνουμε".

Τέσσερα χρόνια πριν το 2000 θα ήταν... περίεργος όποιος πίστευε πως οι εξελίξεις επηρεάζονται ή διαμορφώνονται μόνο από τα εντός συνόρων δεδομένα. Ενα θέμα που ανέκυψε σχετικά πρόσφατα και το οποίο συνδέεται άρρηκτα με τα αντιπροσωπευτικά συγκροτήματα είναι η περιβόητη υπόθεση Μποσμάν.

"Αποτελεί πρόβλημα για όλες τις Εθνικές ομάδες των ευρωπαϊκών χωρών, ιδίως όμως για τη δική μας. Είναι βλέπετε εκτός των άλλων ζήτημα υποδομής και ετοιμότητας. Σε λίγα χρόνια θα έχουμε σοβαρές δυσκολίες για την κατάρτιση αξιόλογης εθνικής, ανάλογης με των προηγμένων χωρών. Με την ελεύθερη διακίνηση ποδοσφαιριστών οι ομάδες σπεύδουν να πάρουν ξένους παίχτες.

Ετσι θα είναι δύσκολο για κάποιον προπονητή να βρει έμπειρους και αξιόλογους για την Εθνική. Κανείς δε θα ασχολείται με τα ταλέντα (σ.σ. πόσοι το κάνουν ήδη;), αφού είναι μια διαδικασία πολυέξοδη και μακρόχρονη. Τ' αποτελέσματά της δε φαίνονται αμέσως. Θ' αναγκάζεται λοιπόν ο ομοσπονδιακός προπονητής να παίρνει παίχτες από μικρότερες κατηγορίες για στελέχωση των ανδρικών τμημάτων που έχουν ανάλογες υποχρεώσεις και δυσκολίες.

Το θέμα αυτό απασχόλησε την πρόσφατη συγκέντρωση των προπονητών στις ευρωπαϊκές εθνικές ομάδες. Ολοι κατέληξαν πως χρειάζονται περιορισμοί που θα μειώσουν τις συνέπειες και ήδη η ΟΥΕΦΑ μελετάει αρκετές προτάσεις. Στην Κοπεγχάγη, όπου έγινε, συζητήθηκαν ακόμα θέματα που αφορούν το άθλημα σε παγκόσμιο επίπεδο και όχι μόνο στη "γηραιά ήπειρο".

"Οι πολλές υποχρεώσεις των συλλόγων καθιστούν δύσκολη την προετοιμασία των αντιπροσωπευτικών συγκροτημάτων. Μια από τις προτάσεις διεξόδου είναι για ένα δίμηνο να διακόπτεται κάθε άλλη δραστηριότητα. Η περίοδος αυτή ν' αφιερώνεται στην ολοκλήρωση των υποχρεώσεων που έχουν οι εθνικές".

Τα συμπεράσματα, που προέκυψαν απ' τη συζήτηση στη δανέζικη πρωτεύουσα, για την κατάσταση του ποδοσφαίρου παγκόσμια, δεν είναι ενθαρρυντικά. Ελαττώνεται το θέαμα, λιγοστεύουν τα γκολ, γεγονότα που επιφέρουν μείωση των φιλάθλων, αδιαφορία και αντιπάθεια προς το άθλημα.

"Το σύγχρονο ποδόσφαιρο χρειάζεται τεχνίτες και θεαματικούς παίχτες. Αλλιώς γίνεται μια μηχανή η οποία απλά προσπαθεί να βάλει γκολ και να φέρει σε πέρας τις όποιες υποχρεώσεις, πράγμα το οποίο πάλι είναι δύσκολο αφού κυριαρχεί η τακτική.

Ταλέντα υπάρχουν όμως τα σταματούν με αντιπαθητικό πολλές φορές τρόπο για τον κόσμο. Εμείς οι προπονητές τα "πνίγουμε" με τα συστήματα. Οι διαιτητές με τον τρόπο που τους αντιμετωπίζουν και εφαρμόζουν τους κανονισμούς. Τριπλάρουν δύο παίχτες, ο τρίτος τους αρπάζει και τους γκρεμίζει αντικρίζοντας μόνο την κίτρινη κάρτα. Στις στημένες φάσεις δεν τιμωρούνται (όπως προβλέπει ο κανονισμός) τραβήγματα, αγκαλιάσματα κλπ. Ετσι μειώνεται το θέαμα".

Θέλοντας η "τελευταία γεύση" να μην είναι αυτή της σκληρής πραγματικότητας ζητήσαμε απ' τον συνομιλητή μας να αναφέρει τα όνειρά του. Δεν ήταν έκπληξη πως είναι συνυφασμένα με το ποδόσφαιρο. "Οπως ξέρετε ασχολούμαι και με την Τοπική Αυτοδιοίκηση (σ.σ. είναι νομαρχιακός σύμβουλος στην Ανατολική Αττική). Θέλω λοιπόν να βοηθήσω τους νέους.

Τους έχουμε αφήσει έρμαια των έξεων, των συνηθειών και άλλων παραγόντων οι οποίοι τους οδηγούν σε άλλες κατευθύνσεις. Ονειρό μου να βοηθήσω τη νεολαία να βρει τον προσανατολισμό και να βγει από τ' αδιέξοδά της με το ποδόσφαιρο. Να γίνει ένας χώρος που θα τους φανεί χρήσιμος, ώστε να λύσουν άλλα προβλήματα που σήμερα είναι σκοτεινά.

Οσο για το ίδιο το άθλημα, είναι θέαμα και πρέπει όλοι να το αντιμετωπίζουμε ως τέτοιο. Να μην επιτρέψουμε να γίνει αποκλειστικότητα συγκεκριμένης μερίδας ανθρώπων, σαν αυτούς που κατακλύζουν σήμερα τα γήπεδα και δημιουργούν τις γνωστές καταστάσεις. Να ξαναγίνει χώρος διασκέδασης.

Πρέπει να συντονίσουμε τις προσπάθειές μας σε μια τέτοια κατεύθυνση, ώστε να υπάρξει αποτέλεσμα. Οταν αυτές δε συγκεντρώνονται στο στόχο αλλά υπάρχουν τάσεις απομάκρυνσης και συγκρούσεις δε φτάνουμε στο ποθητό. Να επαναφέρουμε το ποδόσφαιρο στη μορφή που είχε πριν από χρόνια. Ν' αποτελεί διασκέδαση για οικογένειες τις οποίες συναντούσες στην εξέδρα".

Γ. ΚΑΝΤΖΙΛΙΕΡΗΣ