Ηταν μία εποχή μεταβατική. Το ΠΑΣΟΚ είχε κερδίσει τη δεύτερη εκλογική του αναμέτρηση στις 2 Ιούνη του 1985 και τον Οκτώβρη του ίδιου χρόνου ο τότε υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Κ. Σημίτης, ανακοίνωσε το πρόγραμμα λιτότητας, που προέβλεπε υποτίμηση της δραχμής, "πάγωμα" των αυξήσεων και υπονόμευση της ΑΤΑ. Η εξαγγελία του προγράμματος λιτότητας έκλεισε οριστικά τον κύκλο των "σοσιαλιστικών οραμάτων" του ΠΑΣΟΚ και άνοιξε μία νέα σελίδα, αυτή της... ρεαλιστικής προσαρμογής στην πραγματικότητα. Δειλά δειλά οι άνθρωποι άρχισαν να ομολογούν ότι δεν είχαν καμία διάθεση να δημιουργήσουν... τη νέα σοσιαλιστική κοινωνία, αλλά να διαχειριστούν την υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων. Τον ελληνικό καπιταλισμό δηλαδή.

Την εποχή εκείνη συμβαίνουν και άλλα σημαντικά γεγονότα που θα σημαδέψουν την οικονομική και πολιτική πορεία του τόπου. Τότε εμφανίζεται στο προσκήνιο "από το πουθενά" ένας νέος κοντός και ευτραφής επιχειρηματίας, οι δραστηριότητες του οποίου θα συνταράξουν την κοινή γνώμη της χώρας. Μιλάμε φυσικά για τον, κατάδικο σήμερα, Γ. Κοσκωτά, ο οποίος όμως την εποχή εκείνη δημιούργησε τη δική του αυτοκρατορία. Με κεφάλαια... αγνώστου προελεύσεως αγόρασε την Τράπεζα Κρήτης, επιχείρησε να αγοράσει την Κεντρικής Ελλάδος, έγινε πρόεδρος του Ολυμπιακού, της ιστορικότερης ποδοσφαιρικής ομάδας της χώρας, ενώ ξεκίνησε τη δημιουργία της δικής του αυτοκρατορίας στο χώρο του Τύπου, με τις εφημερίδες "24 Ωρες", "Καθημερινή", το ραδιοφωνικό σταθμό "Σκάι" και πλήθος περιοδικών. Τα στρατηγεία των επιχειρήσεών του τα είχε στήσει στη Βουκουρεστίου (Τράπεζα Κρήτης) και στην Παλλήνη, όπου είχε δημιουργήσει τα υπερσύγχρονα τυπογραφεία της εκδοτικής επιχείρησης "Γραμμή".

Και όλα αυτά βέβαια σε στενή, στενότατη συνεργασία με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, στελέχη από το οποίο επάνδρωσαν υψηλόβαθμες θέσεις των επιχειρήσεων του Κοσκωτά. Ο ίδιος, σε τακτική βάση, είχε επαφές με κορυφαία κυβερνητικά στελέχη της εποχής εκείνης, όπως τον Μ. Κουτσόγιωργα, αλλά και με τον ίδιο τον Α. Παπανδρέου. Οι παρενέργειες όμως του "κοσκωτισμού", επεκτάθηκαν μέχρι και στον τομέα της ιδεολογίας. Τότε άρχισε να εμφανίζεται το "κίνημα" των νέων επιχειρηματιών... ή των "νέων τζακιών". Σύμφωνα με τους εμπνευστές της νέας ...ιδεολογίας, τα "παλιά τζάκια" της χώρας, οι εκπρόσωποι της παραδοσιακής αστικής τάξης, ήταν "εχθρικά" προς τη νέα "σοσιαλιστική" κυβέρνηση και με... συντηρητική νοοτροπία. Οι νέες συνθήκες απαιτούσαν τη δημιουργία νέων επιχειρηματιών, προσανατολισμένων στον ΠΑΣΟΚικό "σοσιαλισμό", οι οποίοι βέβαια θα ανδρωθούν με την αμέριστη κρατική συνδρομή και στήριξη.

Η εκφορά του ιδεολογικού αυτού λόγου, ήταν μια απόδειξη των στενών σχέσεων που είχε δημιουργήσει η ηγεσία της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ με την αστική τάξη της χώρας, καθώς επίσης και τις φυσιολογικές... τριβές που είχε η "συγκατοίκηση" αυτή. Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος αυτής της κοσκωτικής "ιδεολογίας", ο Γ. Α. Παπανδρέου. Ο οποίος - αξίζει να επισημάνουμε - είχε όλα τα προσόντα να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο. Βλαστός της οικογένειας Παπανδρέου, η οποία από τις αρχές του αιώνα προσέφερε ουσιαστικές υπηρεσίες στην αστική τάξη της χώρας, σε κρίσιμες μάλιστα εποχές. Με λαμπρές σπουδές στις ΗΠΑ, όπως ο κάθε σοβαρός αστός που σέβεται τον εαυτό του, ήρθε στην Ελλάδα με σκοπό να εφαρμόσει στην πράξη, αυτά που τόσα χρόνια μάθαινε στη θεωρεία. Και η εμφάνιση του Κοσκωτά - του κοσκωτισμού γενικότερα, σαν κοινωνικό, ιδεολογικό φαινόμενο - ήταν μία χρυσή ευκαιρία γι' αυτόν να παρουσιαστεί σαν ο πρεσβευτής της νέας τάξης πραγμάτων, που άρχισε να διαμορφώνεται μετά την εφαρμογή του προγράμματος λιτότητας του 1985.

Ομως τα γεγονότα τον πρόλαβαν. Το 1988 ξέσπασε το σκάνδαλο, η αυτοκρατορία άρχισε να κλονίζεται και ένας ένας οι συνεργάτες του απατεώνα - όπως αποδείχτηκε - επιχειρηματία, άρχισαν να τον εγκαταλείπουν. Ορισμένοι από τους συνεργάτες του και διοικητές των ΔΕΚΟ την πλήρωσαν μάλιστα με φυλακή. Την εποχή της θύελλας ο Γ. Παπανδρέου, αποτραβήχτηκε στη σκιά των πολιτικών δρώμενων και για αρκετά χρόνια έμεινε στην αφάνεια. Οι περιστάσεις το απαιτούσαν. Οσο για το φιλόδοξο εγχείρημα των "νέων τζακιών", κανείς δεν έκανε λόγο πλέον γι' αυτό. Σοφά σκεπτόμενοι οι εμπνευστές του, αντιλήφθηκαν ότι η προβολή και η χρήση του όρου αυτού, συνειρμικά οδηγούσε σε άλλες έννοιες... ανεπιθύμητες. Οπως Κοσκωτάς, σκάνδαλα, πανωπροίκια, μίζες κλπ. Για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, η επιχείρηση "νέα τζάκια" δεν ήταν παρά μέρος του όλου κοινωνικού - πολιτικού - οικονομικού σκανδάλου που τάραξε την περίοδο αυτή.

Στη νέα περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από το ΠΑΣΟΚ αναλαμβάνει αντίστοιχα τις θέσεις του υπουργού Παιδείας και του υφυπουργού Εξωτερικών, ενώ το τελευταίο διάστημα έχει επιδοθεί σε δηλώσεις... ελεύθερης καλλιέργειας της ινδικής κάνναβης, για να.. σώσει τη νεολαία από τα ναρκωτικά. Αν μη τι άλλο ο άνθρωπος διακρίνεται για τα... υψηλά ουμανιστικά ιδανικά του και είναι οπλισμένος από υπομονή. Ξέρει πότε να αποτραβιέται από την επικαιρότητα και πότε να εμφανίζεται δυναμικά σ' αυτή. Η πρώτη προσπάθεια, να... σώσει την ελληνική οικονομία μέσω του Κοσκωτά, απέτυχε. Πέρασαν πολλά χρόνια απραξίας και σήμερα έκρινε πως είναι η στιγμή να ενεργοποιηθεί για να... σώσει τη νεολαία από τα ναρκωτικά.

Μία μικρή παρατήρηση όμως. Η εμπειρία του κ. Γ. Παπανδρέου στο θέμα των εξαρτησιογόνων ουσιών θα προέρχεται ασφαλώς από τους ανθρώπους της τάξης του. Ξέρετε, οι αστοί για να χαλαρώσουν καταφεύγουν στη χρήση κοκαϊνης, η οποία θεωρείται το ναρκωτικό των πλουσίων. Τα άλλα ναρκωτικά, όπως την ηρωίνη, το κραχ κλπ τα σνομπάρουν σαν... λαϊκά. Σε μικρές παρέες ή και κατά μόνας, ρουφούν την... παραμύθα υπό την υψηλή εποπτεία βέβαια του προσωπικού γιατρού, ο οποίος κανονίζει τις δόσεις και εξετάζει αν το "πράμα" είναι γνήσιο ή νοθευμένο. Οπως και να το κάνουμε, οι πρώτες βοήθειες πρέπει να είναι πάντα σε ετοιμότητα... Και όταν η κατάσταση φτάνει στο απροχώρητο, τότε καταφεύγουν στις ψυχιατρικές κλινικές της Ελβετίας για να καθαρίσουν και να αρχίσουν από νέα βάση.

Προφανώς αυτή την εικόνα θα έχει στο μυαλό του ο κ. Παπανδρέου όταν εξαγγέλλει το ιεραποστολικό του κήρυγμα για τη διάσωση της κοινωνίας από τις ναρκωτικές ουσίες. Να τον προσλάβουν οι αστοί με μισθό και να κάνει διαλέξεις στα βόρεια προάστια. Τους το συστήνουμε ανεπιφύλακτα. Να τον φορτωθούν αυτοί και να τον ξεφορτωθούν όλοι οι άλλοι.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ

Οι παρενέργειες όμως του "κοσκωτισμού", επεκτάθηκαν μέχρι και στον τομέα της ιδεολογίας. Τότε άρχισε να εμφανίζεται το "κίνημα" των νέων επιχειρηματιών... ή των "νέων τζακιών". Σύμφωνα με τους εμπνευστές της νέας ...ιδεολογίας, τα "παλιά τζάκια" της χώρας, οι εκπρόσωποι της παραδοσιακής αστικής τάξης, ήταν "εχθρικά" προς τη νέα "σοσιαλιστική" κυβέρνηση και με... συντηρητική νοοτροπία. Οι νέες συνθήκες απαιτούσαν τη δημιουργία νέων επιχειρηματιών, προσανατολισμένων στον ΠΑΣΟΚικό "σοσιαλισμό", οι οποίοι βέβαια θα ανδρωθούν με την αμέριστη κρατική συνδρομή και στήριξη....