"Τα ρωσικά στρατεύματα κατέλαβαν το κέντρο της Τσετσενικής πρωτεύουσας Γκρόζνι και το προεδρικό μέγαρο. Τα ρωσικά στρατεύματα, τώρα, αμύνονται!" Ετσι επιγραμματικά θα μπορούσε να αποδοθεί η κατάσταση των μαχών στην Τσετσενία. Πίσω από τη λέξη "αμύνονται" προβάλλει η μεγάλη αγωνία της Ρωσικής ηγεσίας: Θα εκφυλιστεί στη φθορά ενός συνεχούς ανταρτοπόλεμου; Ο κίνδυνος είναι υπαρκτός κι οι προθέσεις των πολεμοκάπηλων του Ισλάμ είναι δεδομένες. Αλλωστε, δεν καλλιέργησαν κι ενίσχυσαν τους Τσετσένους μουσουλμάνους με την αυταπάτη μιας άμεσης κι εύκολης νίκης, αλλά με την προοπτική μιας μόνιμης αποσταθεροποίησης. Αυτή η επιδίωξη ενισχύεται κι από τον πραξικοπηματικό τρόπο της επιβολής του προέδρου Μπόμπα στην κυβέρνηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Το τραγικό για τη Ρωσία είναι, ότι, το καθεστώς του Μπόμπα κλονίζεται κι από δυνάμεις που απειλούν με διάλυση την Ομοσπονδία. Σημασία δεν έχει τόσο εάν αυτό είναι εφικτό. Σημασία έχει ότι η Ρωσική Ομοσπονδία εισήλθε σε περίοδο "θερμών" εσωτερικών διεργασιών που είναι δύσκολο να προβλεφτούν οι συνέπειές τους. Ας επισημανθεί, μόνο, αυτή τη στιγμή ότι ο ρωσικός στρατός εξακολουθεί να διατηρεί τις προηγούμενες δομές που είχε επί ΕΣΣΔ κι ότι διακατέχεται από μόνιμη δυσαρέσκεια. Ταυτόχρονα, επισημαίνεται ο αυξανόμενος κίνδυνος από τις οργανώσεις των φανατικών μουσουλμάνων που χρησιμοποιούνται ως αιχμή στο δόρυ αντιδραστικών κύκλων του Ισλάμ. Η βίαιη αντίδραση του ρωσικού στρατού δείχνει το φόβο της εξάπλωσης αποσχιστικών κινημάτων μουσουλμανικών πληθυσμών σε όλο το ρωσικό έδαφος. Στην ουσία αυτού του φόβου βρίσκεται η ενδεχόμενη απώλεια πλούσιων φυσικών πόρων. Λέγεται ότι στις Δημοκρατίες της περιοχής του Βόλγα υπάρχουν πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και περνούν οι αγωγοί που τροφοδοτούν το ρωσικό κέντρο.

Οι μόνιμες αποσταθεροποιητικές ενέργειες των πολεμοκάπηλων του Ισλάμ και τα ισχυρά δυτικά συμφέροντα του πετρελαίου συνιστούν μόνιμη απειλή. Το ενδεχόμενο μιας πιθανής εξάπλωσης της μουσουλμανικής διαμαρτυρίας σε αυτές τις ρωσικές Δημοκρατίες θα υποχρεώσει το ρωσικό στρατό να ασκήσει έντονο ενεργό έλεγχο σε όλη την περιοχή. Ταυτόχρονα, θα οδηγήσει τη Ρωσική κυβέρνηση σε αντιπερισπασμούς έναντι της Τουρκίας που θεωρείται ο κύριος υπομοχλευτής και τροφοδότης των μουσουλμανικών κινητοποιήσεων. Εδώ φαίνεται ότι η περίφημη "Παραευξείνιος Συνεργασία" είναι ένας τρόπος διείσδυσης του στρατιωτικο-πολιτικού συμπλέγματος εξουσίας της Τουρκίας στις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες με έντονο μουσουλμανικό πληθυσμό. Ενας πρώτος ρωσικός αντιπερισπασμός έναντι της Τουρκίας είναι και οι δηλώσεις του εκπροσώπου του ρωσικού ΥΠΕΞ, Γκριγκόρι Καράσιν, ότι η Ρωσία υποστηρίζει την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα δώδεκα μίλια στο Αιγαίο, σύμφωνα με το νέο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Επίσης και το ρωσικό ενδιαφέρον για τα δικαιώματα των Κούρδων στην Τουρκία, εντάσσεται στον ίδιο αντιπερισπασμό. Η ερώτηση είναι εάν αυτές οι δηλώσεις συνιστούν πολιτική αρχών ή είναι αποτέλεσμα μιας δύσκολης συγκυρίας για τη ρωσική πολιτική που αύριο θα φυλλορροήσει. Η απάντηση θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια και την ένταση των γεγονότων. Ομως, όπως και να' χει, δημιουργεί επιπτώσεις και παρενέργειες στην ελληνική εξωτερική πολιτική και στις σχέσεις της με τη δυτική συμμαχία.

Οι συνεχείς πιέσεις που δέχεται η Ελλάδα από τον τουρκικό μιλιταρισμό στο Αιγαίο και τη Θράκη κι η ανοχή έως υποστήριξή του από την επίσημη δυτικοσυμμαχική πολιτική θα δημιουργήσουν νέες αντιδράσεις ελληνικών κύκλων. Το ρωσικό ενδιαφέρον θα ενδυναμώσει εστίες πιέσεων που ήδη υπάρχουν και ζητούν: α) επέκταση της ελληνικής θάλασσας στα δώδεκα μίλια στο Αιγαίο. β) δημιουργία διαύλου για την ελεύθερη έλευση της διεθνούς ναυσιπλοφιας γ) Παραχώρηση αγκυροβόλιων στο ρωσικό στόλο. Αυτές οι υπάρχουσες διεργασίες δημιουργούν αντιστάσεις κύκλων αφοσιωμένων με μανία στην αποκλειστική δυτική κατεύθυνση. Επίσης, η υποβόσκουσα διαπλοκή δυτικο - συμμαχικών συμφερόντων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις απειλεί να φανεί ανοιχτά και διά... τυμπάνων (πχ η Ρωσική στρατιωτική παρουσία στο Αιγαίο με ελληνική αποδοχή, θα αμφισβητούσε έντονα το δόγμα του ΝΑΤΟ περί "περιφερειακών πολυεθνικών δυνάμεων ταχείας ανάπτυξης" που στο Αιγαίο προβλέπεται να είναι τριμερής με Ελλάδα - Τουρκία και Ιταλία που θα έχει και το πρόσταγμα).

Στην Ελλάδα, η έλευση της νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων κι η διάλυση του ευρωπαϊκού σοσιαλιστικού συστήματος είχε δυσμενείς επιπτώσεις. Η Ελλάδα υπήρξε μία χώρα - μέλος της δυτικής συμμαχίας που ολοφάνερα βλάφτηκε από τη νέα κατάσταση. Αυτό, βέβαια, αφορά τη συνολική υπόσταση της χώρας κι όχι την ευκαιρία που δημιουργήθηκε να αρπάξουν ισχυροί οικονομικοί κύκλοι και να ανθίσουν νεόπλουτα καθυστερημένα στρώματα της επαρχίας, σε επικερδείς παρασιτικές οικονομικές δραστηριότητες (όρα χρηματιστηριακός τζόγος). Το ενδεχόμενο της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας στο Αιγαίο θα είχε επιπτώσεις άμεσες ή έμμεσες, μικρότερες ή μεγαλύτερες στον πολιτικοοικονομικό προσανατολισμό της Ελλάδας. Αυτός, πάλι, θα δημιουργούσε αλλαγές στην εσωτερική της συγκρότηση. Κυρίως, όμως, θα δημιουργούσε ένα πελώριο ερωτηματικό για το μέλλον της περιοχής. Ισως, όλα αυτά να φαίνονται ονειρικά. Ομως, όσο: 1) το πολιτικοστρατιωτικό σύμπλεγμα εξουσίας της Τουρκίας, με την ενίσχυση των πολεμοκάπηλων του Ισλάμ και των δυτικών οικονομικο-στρατιωτικών συμφερόντων, θα χρησιμοποιεί τους μουσουλμάνους της Ρωσικής Ομοσπονδίας ως αποσταθεροποιητικό παράγοντα. 2) Οσο η Ελλάδα θα υποχρεώνεται στην αντιμετώπιση των τουρκικών απειλών και δυτικο-συμμαχικών πιέσεων, τόσο κι η δυνατότητα μιας άμεσης και οργανικής ελληνο-ρωσικής προσέγγισης και συνεργασίας θα αποτελεί μια πιθανή εξέλιξη.