Οπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, ο Σύλλογος Πολιτικών Εξορίστων Γυναικών,πραγματοποίησε με μεγάλη επιτυχία, στις 12 Σεπτέμβρη, την καθιερωμένη τριήμερη εκδρομή - προσκύνημα, στο νησάκι της εξορίας μας, το Τρίκερι.

Εκεί ξαναζήσαμε με την ίδια πάντα συγκίνηση, τις αναμνήσεις της στρατοπεδικής μας ζωής, περπατήσαμε στα μονοπάτια του στρατοπέδου, κουβεντιάσαμε με τα ελαιόδεντρα, που γνώρισαν τόσες λεπτομέρειες από τη βασανισμένη εκείνη ζωή μας. Η κάθε μια από μας, έψαξε να βρει τα ίχνη της σκηνής της. Τρέξαμε στα πηγάδια, όπου ο απόηχος της τρόμπας και οι φωνές των γυναικών στην ουρά με τους κουβάδες, εβούηζαν ακόμη και σήμερα στ' αυτιά μας.

Ξαναθυμηθήκαμε τις εικόνες από την άφιξή μας εδώ, μετά τη Μακρόνησο, όταν είχαμε κατασκηνώσει εκεί στα πηγάδια και διεκδικούσαμε από τη διοίκηση, να στεγάσει τις γριές και τις άρρωστες μέσα στο μοναστήρι. Στην άρνησή τους, στήσαμε τα ράντζα μας στην παραλία, κρεμάσαμε κουβέρτες και σεντόνια στα δέντρα και περάσαμε 15 μέρες στην ύπαιθρο, με τους σκοπούς δίπλα μας, ώσπου η διοίκηση αποφάσισε να υποχωρήσει.

Τρέξαμε στις ακρογιαλιές, βουτήξαμε στα ήρεμα νερά του Παγασητικού, ενώ στη μνήμη μας ερχόταν η μεγάλη δυσεντερία που μας έπιασε τότε, με τη μεταφορά μας από τη Χίο. Τότε που μαζεύαμε πεταλίδες και καβούρια για να χορτάσουμε την πείνα μας.

Χορέψαμε και τραγουδήσαμε και ξαναθυμηθήκαμε τα νιάτα μας. Νιάτα βασανισμένα κι αποκλεισμένα από τη ζωή. Το κράτος μας είχε αρπάξει, τα δύσκολα εκείνα χρόνια του εμφυλίου, από τα σχολεία μας, τα πανεπιστήμιά μας, τις δουλιές μας, τις οικογένειές μας και μας μάντρωσε μέσα στα σύρματα, κάτω από πισσωμένες σκηνές, επειδή είχαμε πάρει μέρος στην Εθνική Αντίσταση.

Τον Απρίλη του 1949 είχαμε φτάσει τις πέντε χιλιάδες γυναίκες στο Τρίκερι. Πριν από μας υπήρχαν οι άντρες κρατούμενοι και μας εγκατέστησαν στις δικές τους σκηνές όταν μας έφεραν από τη Χίο. Τις ανταρτοοικογένειες κρατούμενες τις είχαν στο μοναστήρι, χωρίς να μας επιτρέπουν να επικοινωνούμε μεταξύ μας.

Τα προοίμια για τον πηγεμό μας αργότερα στο Μακρονήσι, είχαν αρχίσει με αγγαρείες και καψώνια. Καμιά μας δε θα ξεχάσει τα Χριστούγεννα του 1949, όταν μας βάλανε να στήσουμε μόνες μας μέσα στο βαρύ χειμώνα, κοντά στο μοναστήρι τις μεγάλες αμερικανικές σκηνές, για να μας ρίξουν μέσα ανά σαράντα άτομα, στην κάθε μια. Μας πήραν και τα ράντζα, υποχρεώνοντάς μας να κοιμηθούμε κατάχαμα πάνω στο βρεγμένο χώμα... Δίπλα από τις σκηνές είχαν ετοιμάσει με σύρματα ένα υπαίθριο κρατητήριο, για όσες ήθελαν να διαμαρτυρηθούν.

Εδώ στο Τρίκερι μας επισκέφθηκαν πολλοί κυβερνητικοί παράγοντες, ανάμεσά τους κι ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Τσαλδάρης και οι διοικητές: της Αστυνομίας Ρακιτζής και του Στρατηγείου της Λάρισας Πετζόπουλος. Επίσης άνθρωποι της Εκκλησίας και όλοι μαζί μας πίεζαν με διάφορα ψυχολογικά μέσα και ομιλίες, να μας "σπάσουν" και να μας πάρουνε τη δήλωση μετανοίας. Σκοπός τους ήταν, να μην μεταφέρουν τόσες πολλές γυναίκες στη Μακρόνησο.

Στο τέλος απομείναμε 1.200 γυναίκες κι όταν δόθηκε η εντολή της μεταφοράς μας στη Μακρόνησο, μας διέταξαν να ξηλώσουμε όλο το στρατόπεδο και το υλικό του να το μεταφέρουμε μόνες μας, αβοήθητες στο αρματαγωγό. Μεταφέραμε ένα ασήκωτο κλίβανο από τα πηγάδια και τον κατεβάσαμε κάτω στο χωριό, μεταφέραμε την κουζίνα με τα βαριά καζάνια, τις άρρωστες με τα φορεία, τα ράντζα μας και τα πράγματά μας, για να μπούμε ξεψυχισμένες από την κούραση και το κρύο, στο αρματαγωγό που θα μας πήγαινε Μακρονήσι. Στον τόπο αυτό του μαρτυρίου που μας περίμεναν τα απάνθρωπα βασανιστήρια που είχαν υποστεί οι άνδρες.

Αυτήν την άθλια ζωή να έχουν στο νου τους, όσοι περνούν από το Τρίκερι, από το νησάκι αυτό που ήταν το στρατόπεδο των πολιτικών εξορίστων γυναικών. Και να κάνουν το παν, για να μη ζήσει ο τόπος μας άλλους εμφύλιους σπαραγμούς και δεινοπαθήματα, όπως έζησε η γενιά μας. Ακριβά πληρώσαμε τις επιθυμίες των ξένων. Το μέλημα όλων, ας είναι η ΕΙΡΗΝΗ για μας και τα παιδιά μας.

Νίτσα ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ