59ο ΜΕΡΟΣ

Γυρνώντας στην Πετρούπολη, μέσα στο κρύο και το σκοτάδι, είδα από το παράθυρο του βαγονιού ομάδες στρατιωτών που χειρονομούσαν γύρω από τις φωτιές.

Στο σταυροδρόμια στέκονταν μονάδες θωρακισμένων. Οι οδηγοί τους μιλούσαν μεταξύ τους, βγάζοντας τα κεφάλια από τους πυργίσκους.

Ολη αυτή την ανήσυχη νύχτα, μέσα στις ψυχρές πεδιάδες, περιπλανιούνταν χωρίς αρχηγούς ομάδες στρατιωτών και κοκκινοφρουρών. Σπρώχνονταν και μπερδεύονταν μεταξύ τους κι οι επίτροποι της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής έτρεχαν από τη μια ομάδα στην άλλη, προσπαθώντας να οργανώσουν την άμυνα...

* * *

Στη λεωφόρο Νέβσκι, κινούνται απάνω - κάτω ακριβώς σαν κύματα, τα ερεθισμένα πλήθη. Κάτι σαν απειλή πλανιόταν στον αέρα. Από το σιδηροδρομικό σταθμό της Βαρσοβίας μπορούσε ν' ακούσει κανείς το μακρινό κανονίδι. Στις σχολές των ευελπίδων βασίλευε πυρετώδης κίνηση. Τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου γύριζαν από στρατώνα σε στρατώνα, παροτρύνοντας, ικετεύοντας κι εξορκίζοντας τους στρατιώτες, διηγούμενοι φρικιαστικές ιστορίες για μπολσεβίκικες αγριότητες, για σφαγές ευελπίδων και βιασμούς γυναικών στα Χειμερινά Ανάκτορα, για τον τραυματισμό της κοπέλας μπροστά στο μέγαρο του Δημαρχείου, για τη δολοφονία του πρίγκιπα Τουμάνοφ... Στην αίθουσα Αλεξαντρόφ του Δημαρχείου, γινόταν έκτακτη συνεδρίαση της Επιτροπής Σωτηρίας, έμπαιναν κι έβγαιναν βιαστικοί οι κομισάριοι... Εδώ βρίσκονταν όλοι οι δημοσιογράφοι, που είχαν διωχτεί από το Σμόλνι. Ηταν με ανεβασμένο το ηθικό και δεν πίστεψαν τα λεγόμενά μας για την κατάσταση στο Τσάρσκογιε Σελό. Ελεος! Ολοι ξέρουν πως το Τσάρσκογιε βρίσκεται στα χέρια του Κερένσκι, πως οι κοζάκοι βρίσκονταν κιόλας στο Πούλκοβο. Σχηματίστηκε ιδιαίτερη επιτροπή για την υποδοχή του Κερένσκι στο σιδηροδρομικό σταθμό. Τον περίμεναν κατά το πρωί...

Ενας δημοσιογράφος μού ανακοίνωσε, απόλυτα εμπιστευτικά, πως η αντεπαναστατική επίθεση θ' αρχίσει τα μεσάνυχτα. Μου έδωσε δύο εκκλήσεις, η μια ήταν υπογραμμένη από τον Γκοτς και τον Πολκόβνικοφ και διέταζε όλες τις σχολές των ευελπίδων, όλους τους νοσηλευόμενους στα νοσοκομεία στρατιώτες, που είχαν αναρρώσει, και τους ιππότες του τάγματος του Αγίου Γεωργίου να είναι έτοιμοι για πολεμική δράση και να περιμένουν διαταγή από την Επιτροπή Σωτηρίας. Η άλλη ήταν υπογραμμένη από την ίδια την Επιτροπή Σωτηρίας και έγραφε τα παρακάτω:

"Προς τον πληθυσμό της Πετρούπολης!

Σύντροφοι εργάτες, στρατιώτες και πολίτες της επαναστατικής Πετρούπολης!Οι μπολσεβίκοι, μιλώντας για ειρήνη στο μέτωπο, ταυτόχρονα καλούν σε αδελφοκτόνο πόλεμο στα μετόπισθεν.

Μην υποτάσσεστε στην προβοκατόρικη έκκλησή τους!

Μην ανοίγετε χαρακώματα!

Κάτω τα όπλα!

Κάτω οι προδοτικές ενέδρες!

Στρατιώτες, γυρίστε στους στρατώνες!

Η σφαγή που άρχισε στην Πετρούπολη είναι ο πραγματικός θάνατος της επανάστασης.

Στο όνομα της ελευθερίας, της γης και της ειρήνης συσπειρωθείτε γύρω από την Επιτροπή Σωτηρίας της πατρίδας και της επανάστασης!".

Οταν βγαίναμε από το Δημαρχείο συναντηθήκαμε με ένα τμήμα κοκκινοφρουρών. Οι μορφές τους ήταν αυστηρές και αποφασιστικές. Βάδιζαν μέσα στο σκοτεινό κι έρημο δρόμο, φέρνοντας μαζί τους μια δωδεκάδα αιχμαλώτους, μέλη του τοπικού Σοβιέτ των κοζάκικων στρατευμάτων, που πιάστηκαν στο διαμέρισμα αυτού του Σοβιέτ, τη στιγμή που ασχολούνταν με την προετοιμασία αντεπαναστατικής συνωμοσίας.

Ενας στρατιώτης, ακολουθούμενος από έναν μικρό με ένα κουβαδάκι με αλευρόκολλα, τοιχοκολλούσε μεγάλες ολόλευκες αφίσες:

"Η Πετρούπολη και τα προάστιά της κηρύσσονται σε κατάσταση πολιορκίας. Κάθε λογής συνελεύσεις και συλλαλητήρια στους δρόμους και γενικά σε ανοιχτό χώρο απαγορεύονται...

Ο πρόεδρος

της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής

Ν. Ποντβόισκι".

Πήγαμε στο σπίτι. Η ατμόσφαιρα ήταν γεμάτη από ανήσυχους θορύβους. Σειρήνες αυτοκινήτων, φωνές, μακρινό κανονίδι... Η πόλη αναταραζόταν νευρικά κι ανήσυχα...

Νωρίς το πρωί, πριν την αλλαγή της φρουράς, πήγε στο τηλεφωνικό κέντρο ένας λόχος ευελπίδων, που ήταν ντυμένοι με στολή του συντάγματος Σεμένοφ. Ηξεραν το μπολσεβίκικο παρασύνθημα και χωρίς καμιά δυσκολία αντικατέστησαν τη φρουρά. Υστερα από μερικά λεπτά πήγε ο Αντόνοφ να κάνει έφοδο. Οι ευέλπιδες τον έπιασαν και τον κλείδωσαν σ' ένα μικρό δωμάτιο. Οταν ήρθε ενίσχυση την υποδέχτηκαν με καταιγιστικά πυρά. Κάμποσα άτομα σκοτώθηκαν.

Η αντεπανάσταση άρχισε...

ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΤΟ 60ό ΜΕΡΟΣ