Με "ρυθμούς χελώνας" προχωρούν οι διαδικασίες για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων και οφειλών μεταξύ φορέων του ελληνικού δημοσίου, που προβλέπει ο νόμος για τον "περιορισμό και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των κρατικών δαπανών". Οπως προκύπτει από την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού του 1998 - ο οποίος ψηφίστηκε την Κυριακή 21 Δεκέμβρη από την κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή - μέχρι στιγμής έχει ρυθμιστεί μικρό μόνο μέρος των συνολικών χρεοαπαιτήσεων μεταξύ φορέων του δημοσίου.

Λόγος γίνεται για τους λεγόμενους "αλληλόχρεους λογαριασμούς του δημοσίου". Αν και δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για το ύψος τους, εκτιμάται πως το συνολικό ύψος των αλληλόχρεων λογαριασμών του δημοσίου ξεπερνά κατά πολύ το 1 τρισεκατομμύριο δραχμές... Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις της αρμόδιας υπηρεσίας του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (ΓΛΚ), που αναφέρονται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού του 1998, οι περιπτώσεις που εκκρεμούν μέχρι αυτή τη στιγμή προς επιβεβαίωση υπολογίζονται γύρω στα 450 δισ. δρχ. περίπου. Από αυτές τις περιπτώσεις εκτιμάται ότι έχουν τακτοποιηθεί μέχρι σήμερα εκκρεμότητες ύψους μόλις 25 δισ. δρχ. ενώ βρίσκεται στην τελική ευθεία η ρύθμιση περιπτώσεων ύψους 6 δισ. περίπου. Είναι φανερό πως μέχρι σήμερα έχουν γίνει ελάχιστα βήματα σ' αυτή την κατεύθυνση, αν αναλογιστούμε ότι ο νόμος για τις κρατικές δαπάνες όριζε ότι τέτοιες εκκρεμότητες πρέπει να ρυθμιστούν μέχρι το τέλος του 1997.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. "Αλληλόχρεοι λογαριασμοί" είναι τα χρέη και οι απαιτήσεις που έχουν μεταξύ τους εκατοντάδες φορείς που ελέγχονται από το δημόσιο,όπως:

• τα υπουργεία
• οι τράπεζες
• οι Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμοί (ΔΕΚΟ)
• τα ασφαλιστικά ταμεία
• οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης όλων των βαθμών
• τα εκπαιδευτικά ιδρύματα
• τα νοσοκομεία
• οι επιχειρήσεις που ανήκουν στο δημόσιο κλπ.

Στο χώρο αυτό επικρατεί κυριολεκτικά χαώδης κατάσταση, η οποία δημιουργήθηκε με αποκλειστική ευθύνη των διαφόρων κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, καθώς επί δεκαετίες εφάρμοζαν μια πολιτική που όλο και περισσότερο έσπρωχνε τους φορείς του δημοσίου στην υπερχρέωση και στην υποβάθμιση της λειτουργίας τους. Και ενώ έχουν προηγηθεί όλα αυτά, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ - πέραν του ότι έχει επιδοθεί σε μία τακτική αλόγιστων περικοπών πόρων προς τους παραπάνω φορείς - έφερε το νόμο "περί περιορισμού και βελτίωσης της αποτελεσματικότητας των κρατικών δαπανών", με τον οποίο απαιτεί από τους φορείς αυτούς να κλείσουν άμεσα τις οφειλές που είναι ληξιπρόθεσμες από τις 31 Δεκέμβρη 1996.

Ο συγκεκριμένος νόμος όριζε μεταξύ άλλων ότι:

• "Οι ληξιπρόθεσμες μέχρι 31 Δεκέμβρη 1996 καθώς και οι μη τακτοποιηθείσες (εντός εύλογου χρονικού διαστήματος) οφειλές και υποχρεώσεις μεταξύ φορέων του δημοσίου, από οποιαδήποτε αιτία και αν προέρχονται, τακτοποιούνται εντός του έτους 1997".
• Οι οφειλές και υποχρεώσεις που θα δημιουργηθούν από 1.1.1997 και στο εξής, τακτοποιούνται το αργότερο μέσα στο επόμενο έτος από την οριστικοποίησή τους. Αυτό θα γίνεται με σταδιακή παρακράτηση αποδόσεων εσόδων, πόρων που έχουν θεσμοθετηθεί υπέρ των οφειλετών, καθώς και επιχορηγήσεων, με ευθύνη του υπουργείου Οικονομικών.

Στα πλαίσια αυτού του νόμου, συστάθηκε στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και η Διεύθυνση Χρηματοδοτικού Προγραμματισμού και Διαχείρισης Κρατικών Διαθεσίμων, η οποία έχει ως αρμοδιότητα τον έλεγχο,τη συμφωνία και την τακτοποίηση των υποχρεώσεων και των απαιτήσεων μεταξύ φορέων του δημοσίου, καθώς και την επίλυση σχετικών διαφωνιών.

Τα στοιχεία που αναφέρονται στο πέμπτο κεφάλαιο της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού του 1998 καθιστούν φανερό ότι η ρύθμιση τέτοιων εκκρεμοτήτων, και μάλιστα σε σύντομο διάστημα, είναι από δύσκολη έως αδύνατη,καθώς μέχρι σήμερα εκκρεμούν προς επιβεβαίωση περίπου 500 περιπτώσεις, τα σχετικά ποσά των οποίων υπολογίζονται στο συνολικό ύψος των 450 περίπου δισ. δρχ.

Σημειώνεται ακόμη ότι μερικοί φορείς έχουν σπεύσει ή σπεύδουν να τακτοποιήσουν πολλές από τις εκκρεμότητες αυτές με απευθείας μεταξύ τους συνεννοήσεις, ενώ υπογραμμίζεται ότι οι περισσότεροι φορείς αντιμετωπίζουν διάφορες δυσκολίες (πραγματικές, νομικές, οικονομικές κλπ.) προσδιορισμού και εν συνεχεία τακτοποίησης των συσσωρευμένων αυτών εκκρεμοτήτων τους.Οπως εκτιμάται μετά από όλα αυτά στην εισηγητική έκθεση, έως σήμερα έχουν τακτοποιηθεί εκκρεμότητες κλπ. συνολικού ύψους 25 δισ. δρχ., ενώ στην τελική ευθεία βρίσκονται οι τακτοποιήσεις 3 - 4 περιπτώσεων τέτοιων εκκρεμοτήτων, το συνολικό ποσό των οποίων φτάνει τα 6 περίπου δισ. δρχ.

Β. Μπ.