Μαθήματα... "θατσερικής" πολιτικής σε θέματα εκχώρησης αρμοδιοτήτων της δημόσιας διοίκησης στην περίφημη "ιδιωτική" πρωτοβουλία, ιδιωτικοποιήσεων του ευρύτερου δημοσίου τομέα και των μεγάλων έργων και περικοπών των κρατικών δαπανών, παρακολούθησαν - με σκοπό να αντιγραφούν οι πολιτικές αυτές και στη χώρα μας - στελέχη του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (ΓΛΚ). Πρόκειται για μία από τις μεθόδους που εφηύραν οι "εκσυγχρονιστές" του ΠΑΣΟΚ και το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, προκειμένου να υλοποιηθούν οι στόχοι για ξεπούλημα των πάντων - ακόμη και τομέων που μέχρι πρότινος θεωρούνταν αυτονόητα υπόθεση του κράτους.

Αυτή ακριβώς η λογική, η τυφλή αντιγραφή ό,τι πιο συντηρητικού και αντιλαϊκού έχει να επιδειχτεί στο πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων, υπαγόρευσε την απόφαση του υπουργείου Οικονομικών να στείλει, τον περασμένο Οκτώβρη, στην Αγγλία ομάδα στελεχών του, για να παρακολουθήσει... σεμινάριο που πραγματοποιήθηκε στο Ινστιτούτο CIPFA με θέμα "Δημοσιονομική Διαχείριση στο Ηνωμένο Βασίλειο".Το "σεμινάριο" παρακολούθησαν εκπρόσωποι του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και της Σχολής Επιμόρφωσης Υπαλλήλων του υπουργείου Οικονομικών. Εμφανής σκοπός, να αποκομίσουν "πολύτιμη εμπειρία" σε διάφορα ζητήματα που άπτονται και των προτεραιοτήτων που έχει θέσει η "εκσυγχρονιστική" κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στην άσκηση της οικονομικής της πολιτικής, να τη μεταφέρουν στην Ελλάδα και όπου είναι δυνατόν να εφαρμοστεί.Και - όπως μαθαίνουμε και θα σημειώσουμε παρακάτω - η συγκεκριμένη κίνηση άρχισε ήδη να πιάνει τόπο. Αλλωστε ο σκοπός, για τον οποίο παρακολούθησε η ομάδα το σχετικό σεμινάριο, προσδιορίζεται με σαφήνεια και στο σχετικό ενημερωτικό σημείωμα που συντάχθηκε μετά το σεμινάριο και επιδόθηκε στον υφυπουργό Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκη."Σκοπός του σεμιναρίου - αναφέρεται στο σημείωμα - ήταν να μεταφερθεί η εμπειρία, που απέκτησε το Βρετανικό Δημόσιο κατά τη διαχρονική εφαρμογή διαφόρων τρόπων και τεχνικών για την καλύτερη και αρτιότερη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών της χώρας, στους συμμετέχοντες στο σεμινάριο"...

Με αυτό τον τρόπο, λοιπόν, η κυβέρνηση είχε την ευκαιρία να αποκομίσει εκ του σύνεγγυς "εμπειρία" για τις μεθόδους που εφαρμόζει η αγγλική κυβέρνηση σε μία σειρά νευραλγικούς τομείς της οικονομίας και της δημόσιας διοίκησης όπως: Μεταρρυθμίσεις και δομή της αγγλικής δημόσιας διοίκησης, κατάρτιση και εκτέλεση προϋπολογισμού (κυρίως στο σκέλος των δαπανών), καθεστώς λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, έλεγχος κοινοτικών προγραμμάτων, δημόσιο χρέος, βρετανικό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, τρόποι χρηματοδότησης μεγάλων έργων από την "ιδιωτική πρωτοβουλία" κτλ. Με λίγα λόγια, ό,τι ακριβώς χρειάζεται η ελληνική κυβέρνηση σήμερα για την προώθηση της αντιλαϊκής της οικονομικής πολιτικής.

Ιδού, λοιπόν, ορισμένα από τα συμπεράσματα που προέκυψαν από το συγκεκριμένο σεμινάριο, συμπεράσματα που εν πολλοίς θα αποτελέσουν και τον "πιλότο" για τις επόμενες κυβερνητικές κινήσεις. Οι διατυπώσεις είναι σχεδόν αυτολεξεί:

Σχετικά με το σύστημα Δημόσιας Διοίκησης αναφέρεται ότι μια σειρά μεταρρυθμίσεων, που πραγματοποιήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο τις τελευταίες δεκαετίες, οδήγησαν στη σύγχρονη μορφή διοίκησης,που χαρακτηρίζεται από τη μερική μεταβίβαση εξουσίας και αρμοδιοτήτων σε... μάνατζερ - διαχειριστές, που αποδέχονται την ανάληψη ευθυνών για τη διοίκηση τομέων ή έργων του Βρετανικού Δημοσίου, μέσα σε προσυμφωνημένα πλαίσια στόχων και στρατηγικών που πρόκειται να ακολουθηθούν!Η πορεία αυτών των μεταρρυθμίσεων υποστηρίχτηκε αρχικά από συμβούλους και ακαδημαϊκά πρόσωπα και στη συνέχεια από δόκιμα στελέχη του ιδιωτικού και ανώτερα στελέχη του δημόσιου τομέα.Η κατεύθυνση της "εκσυγχρονιστικής" κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ για τοποθέτηση "μάνατζερ" από τον ιδιωτικό τομέα σε διάφορους τομείς του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, είναι ήδη γνωστή και έχει νομοθετηθεί με διάφορες ρυθμίσεις (νόμος για τις κρατικές δαπάνες, νόμος για τον "εκσυγχρονισμό" των ΔΕΚΟ). Εκείνο που της απομένει είναι να βρει ένα δοκιμασμένο "μοντέλο" για την εφαρμογή των θέσεών της...

Στο ενημερωτικό σημείωμα αναφέρεται ακόμη ότι προκειμένου να επιτευχθεί η καλύτερη εφαρμογή όλων των παραπάνω ή και άλλων επιλογών της κάθε αγγλικής κυβέρνησης, στο δημόσιο τομέα της χώρας λειτουργούν οι λεγόμενες Μονάδες Αποτελεσματικότητας, οι οποίες λογοδοτούν απευθείας στο Υπουργικό Συμβούλιο, ενώ στο κρίσιμο υπουργείο Οικονομίας εκτός από τον υπουργό, που αποτελεί πολιτική επιλογή της κυβέρνησης, υπάρχει και μόνιμη θέση υφυπουργού Οικονομίας, που συνήθως είναι ανώτερο στέλεχος της Δημόσιας Διοίκησης, υπεύθυνου, μεταξύ άλλων, κυρίως για τον πλήρη έλεγχο ακόμη και των ελάχιστων δαπανών.

Οι μονάδες (Agencies) είναι οργανικά τμήματα των υπουργείων που λειτουργούν αυτόνομα με δικό τους προϋπολογισμό, ο οποίος εγκρίνεται από το Κοινοβούλιο, και με δικό τους ισολογισμό που καταρτίζεται κάθε δύο χρόνια. Οι Μονάδες αυτές συνιστώνται με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, με σκοπό την περάτωση συγκεκριμένων αποστολών ή έργων των διαφόρων υπουργείων, μετά από πρόταση του αρμόδιου κάθε φορά υπουργείου και σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομίας. Επικεφαλής των Μονάδων αυτών μπορούν να τοποθετούνται δημόσιοι υπάλληλοι ή επαγγελματίες από τον ιδιωτικό τομέα ή άλλοι. Ειδικότερα, αναφέρθηκε ότι σήμερα υφίστανται 34 επικεφαλής από την ελεύθερη αγορά, 56 δημόσιοι υπάλληλοι και 3 στρατιωτικοί. Τέτοιες μονάδες στο Ηνωμένο Βασίλειο σήμερα είναι τα Τελωνεία, οι Εφορίες, οι Στατιστικές Υπηρεσίες, το Νομισματοκοπείο, οι υπηρεσίες του δημοσίου δανεισμού στη χώρα, οι υπηρεσίες εκτίμησης της δημόσιας ακίνητης περιουσίας που προορίζεται για πώληση κτλ.!!!

Η διαδικασία της ιδιωτικοποίησης βρετανικών κρατικών επιχειρήσεων προήλθε - όπως αναφέρεται στο σημείωμα - ως αποτέλεσμα των αναγκών κάλυψης και χρηματοδότησης των αυξημένων ελλειμμάτων των επιχειρήσεων αυτών από δικούς τους πόρους. Οι ιδιωτικοποιήσεις πραγματοποιήθηκαν είτε με τη συνολική πώληση του πακέτου των μετοχών σ' έναν ενδιαφερόμενο αγοραστή, τρόπος που ίσχυε για τις μικρές κυρίως επιχειρήσεις, είτε με την πώληση μέρους των μετοχών των μεγάλου μεγέθους εταιριών σε διάφορους αγοραστές μέσω του Χρηματιστηρίου Αξιών. Σε ορισμένες περιπτώσεις το Βρετανικό Δημόσιο πραγματοποίησε τμηματικά την πώληση των μετοχών των επιχειρήσεων αυτών, προκειμένου να αποκομίσει υψηλότερο όφελος κάτω από καλύτερες συνθήκες και κράτησε για λογαριασμό του την πλειοψηφία πακέτων μετοχών σε ορισμένες μόνο επιχειρήσεις (π. χ. Αμυνας και Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας), στρατηγικής σημασίας για τη χώρα. Μέρος των χρεών και των ελλειμμάτων των ιδιωτικοποιούμενων επιχειρήσεων διαγράφηκαν ή καλύφθηκαν από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ άλλες υποχρεώσεις τιτλοποιήθηκαν και πουλήθηκαν σε αγοραστές χρεογράφων. Σημειώνεται, πάντως, ότι δεν ιδιωτικοποιήθηκαν οι κερδοφόρες για το δημόσιο τομέα επιχειρήσεις. Για την υλοποίηση του σκοπού των ιδιωτικοποιήσεων θεσμοθετήθηκε και λειτουργεί το Εθνικό Γραφείο Οργανισμού Ελέγχου Πωλήσεων Επιχειρήσεων, το οποίο έχει και την ευθύνη της επίβλεψης της διαδικασίας πώλησης των επιχειρήσεων αυτών. Σχετικά με το ανθρώπινο δυναμικό των ιδιωτικοποιημένων επιχειρήσεων, αυτό, ανάλογα με τις ανάγκες, είτε παρέμεινε στην εταιρία, είτε αποζημιώθηκε και αποχώρησε. Οι δαπάνες αποζημιώσεων λόγω απολύσεων προσωπικού επιβάρυναν την ιδιωτικοποιημένη πλέον επιχείρηση.

Σ' αυτό τον τομέα πρέπει να ομολογηθεί ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις - και της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ - ακολουθούν ακόμα πιο ακραίες μεθόδους από τον θατσερισμό, όπως τουλάχιστον απεικονίζεται στο κείμενο των στελεχών που παρακολούθησαν το "σεμινάριο". Γιατί μην ξεχνάμε ότι οι Ελληνες υπηρέτες του κεφαλαίου ιδιωτικοποιούν πρώτα και κύρια τις κερδοφόρες επιχειρήσεις, ενώ παράλληλα προκειμένου να εξασφαλίσουν την εύνοια των επίδοξων μνηστήρων τους παραδίνουν τις επιχειρήσεις αυτές χωρίς καμιά επιβάρυνση και απαλλαγμένες από τους... εργαζόμενους.

Ο τρόπος εκτέλεσης του προϋπολογισμού στα υπουργεία και την Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ενιαίος. Υπάρχουν δύο θεσμοθετημένοι βαθμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης: Οι κομητείες και οι δήμοι, τα δε προγράμματα που εκτελούνται από την Τοπική Αυτοδιοίκηση αφορούν την εκπαίδευση, τη δημοτική αστυνομία, ή άλλες επιμέρους ανταποδοτικές υπηρεσίες και παροχές προς τους δημότες. Για τα προγράμματα αυτά παρέχονται οι αναγκαίες πιστώσεις από την κεντρική κυβέρνηση. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση όμως είναι υποχρεωμένη να συνεισφέρει και η ίδια κατά ένα μέρος στη χρηματοδότηση των προγραμμάτων του προϋπολογισμού. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει τη δυνατότητα να χρηματοδοτεί ορισμένες από τις επιμέρους υπηρεσίες που προσφέρει στους δημότες, είτε με τη χρήση των παραπάνω αναφερόμενων πιστώσεων του κρατικού προϋπολογισμού είτε με την επιβολή δημοτικών φόρων. Στην πραγματικότητα και εδώ έχουμε να κάνουμε με κινήσεις που θυμίζουν αρκετά τις "νέες" μεθόδους "ενίσχυσης" των αρμοδιοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που εφαρμόζει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Μία μέθοδος που οδηγεί στην κατάργηση υπηρεσιών που προσέφερε το δημόσιο στους πολίτες έναντι των γενικών φόρων, τη μεταφορά τους μέσω της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε τμήματα του κεφαλαίου και τη μετατροπή της Αυτοδιοίκησης σε φοροεισπράκτορα...

Βάσω ΜΠΑΡΜΠΑ