Οι Γυναικείοι Αγροτουριστικοί Συνεταιρισμοί ξεκίνησαν στην Ελλάδα το 1983 από την Πέτρα της Λέσβου και αυτή τη στιγμή υπάρχουν περίπου 18 σε όλη την Ελλάδα. Μέσα στα πλαίσια των Συνεταιρισμών αυτών δραστηριοποιήθηκαν γυναίκες της ελληνικής υπαίθρου, κυρίως σε τουριστικές και βιοτεχνικές δραστηριότητες. Η Β' Πανελλαδική Συνάντηση των Γ.Α.Σ. που διοργανώθηκε από τη ΓΣΕΒΕΕ στις 17 και 18 Γενάρη 1998, ήταν ιδιαίτερα αποκαλυπτική, τόσο για τις προθέσεις της κυβέρνησης που αφορούν το μέλλον των συνεταιρισμών αυτών, όσο και για το ρόλο που καλείται να παίξει ο αγροτουρισμός γενικότερα στη χώρα μας, με βάση τις κατευθύνσεις και την πολιτική της ΕΕ.

Κατ' αρχήν, ο αγροτουρισμός προωθείται από την ΕΕ, χωρίς ν' αφορά μόνο τις γυναίκες, αλλά κατά πρώτο λόγο αυτές, προκειμένου ν' αποτελέσει πηγή ενός συμπληρωματικού εισοδήματος για τους αγρότες και στη συνέχεια να γίνει η κύρια απασχόλησή τους.

Επειδή στους άμεσους στόχους της ΕΕ και της κυβέρνησης είναι το βίαιο, άμεσο και γρήγορο ξεκλήρισμα των φτωχομεσαίων αγροτών, επινοούν άλλες μη αγροτικές δραστηριότητες, σαν "άλλοθι" και προσωρινή μορφή απασχόλησης (αγροτουρισμός, φύλαξη οικοσυστημάτων κ.ά.) για να μην υπάρχουν ή να περιορίσουν, όσο μπορούν αντιστάσεις και εκρήξεις από το βίαιο ξεκλήρισμα από τη γεωργική παραγωγή.

* * *

Η αγρότισσα, απ' ότι φαίνεται, θ' αποτελέσει την πρώτη και εύκολη λεία στα χέρια του μεγάλου κεφαλαίου. Χτυπημένη από την ανεργία, την προετοιμάζουν ώστε ν' αποδεχτεί πιο εύκολα τη μερική απασχόληση και το πενιχρό εισόδημα που θα της εξασφαλίζει η συμμετοχή της σ' αυτούς τους συνεταιρισμούς και να ξεκοπεί ευκολότερα από τη γεωργική παραγωγή.

Από την άλλη πλευρά, η πολιτική των Βρυξελλών επιδιώκει μέσω και του αγροτουρισμού να επιταχύνει μια σειρά αλλαγές που αφορούν τον παραγωγικό ιστό της χώρας μας. Δίπλα στις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες και τα καζίνο εμφανίζονται οι λεγόμενες ήπιες μορφές τουρισμού "όπου τα καταλύματα και η φιλοξενία, που βρίσκονται πολύ πιο κοντά στην ελληνική λαϊκή παράδοση, αντικαθιστούν το μαζικό τουρισμό". Πίσω όμως από τα ωραία και παχιά λόγια των κυβερνητικών στελεχών, της Κας Μίκας Κουτσιλαίου, γενικής γραμμ. Ισότητας και της Κας Σου Λάιου - Αντωνίου, συμβούλου της Γραμματείας του ΕΟΤ, που μίλησαν στη συνδιάσκεψη για "το θαύμα που ετοιμάζεται", κρύβεται η σκληρή πραγματικότητα για την Ελληνίδα αγρότισσα. Μια πραγματικότητα που επί της ουσίας, απ' τη μια, περιορίζει πολύ ή καταργεί τις επιχορηγήσεις για τους μικρομεσαίους αγρότες και όσον αφορά τα προγράμματα αγροτουρισμού και από την άλλη, προσφέρει αφειδώς στους μεγαλοαγρότες και μεγαλοξενοδόχους κεφάλαια, προκειμένου να κάνουν νέες επενδύσεις. Μια πραγματικότητα που εισάγει στον τομέα του αγροτουρισμού τουριστικές εταιρίες και ανοίγει το δρόμο ουσιαστικά στην κατάργηση των σημερινών γυναικείων αγροτουριστικών συνεταιρισμών. Είναι χαρακτηριστικό δε ότι προγράμματα αγροτουρισμού προωθούνται από την ελληνική κυβέρνηση και στις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες. * * *

* * *

Ενα δε από τα βασικά κριτήρια, προκειμένου ν' αξιολογήσουμε τη λειτουργία και τις προοπτικές των Γ.Α.Σ. είναι, κατά πόσο μπορούν να εξασφαλίσουν μόνιμη, σταθερή και πλήρη απασχόληση για τις γυναίκες της υπαίθρου και φυσικά, τι ποσοστό γυναικών τελικά απασχολούν. Η αντιμετώπιση των Γ.Α.Σ. από την κυβέρνηση σαν "εναλλακτική μορφή ανάπτυξης", φανερώνει και την πραγματική διάσταση που επιδιώκουν να τους προσδώσουν. Και η διάσταση αυτή δεν έχει καμιά σχέση με την ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας που πλήττει την αγρότισσα.

Μόνο μια πολιτική σε αντιιμπεριαλιστική - αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση και στον τομέα των αγροτουριστικών συνεταιρισμών μπορεί να γίνει εφαλτήριο προκειμένου να λυθεί το ζήτημα της γυναικείας ανεργίας στις αγροτικές περιοχές.

Χριστίνα ΣΚΑΛΟΥΜΠΑΚΑ

Συνεργάτρια του Τμήματος της ΚΕ του ΚΚΕ για την Ισοτιμία και Χειραφέτηση των Γυναικών