Κυβέρνηση - παλάτι - στρατός

Αυτές οι συγκρούσεις πήραν οξύτατο χαρακτήρα μετά τον εμφύλιο πόλεμο (1946 - '49), δίχως να υστερούν κατά πολύ από την πριν την έναρξη του πολέμου του 1940 περίοδο. Αλλά τότε, την 10ετία του 1950, η άρχουσα τάξη ήταν υποχρεωμένη, προκειμένου να θωρακίσει την εξουσία της, να πάρει τα πιο σκληρά μέτρα κατά του ΚΚΕ και του λαϊκού κινήματος. Το αστικό κράτος είχε κυριολεκτικά διαλυθεί στη 10ετία του '40. Ο συσχετισμός των δυνάμεων που είχε διαμορφωθεί στη διάρκεια της Κατοχής και μετά, το γεγονός ότι η αστική τάξη είχε δει "τον χάρο με τα μάτια της", επέβαλαν την ανάγκη να βάλει - με την αποφασιστική στήριξη των ΗΠΑ - σε κίνηση όλες τις μηχανές της, προκειμένου να προχωρήσει η ανασυγκρότηση του καπιταλισμού. Την ίδια στιγμή ήταν καθαρό, ότι αυτή η ανασυγκρότηση δεν μπορούσε να έχει σοβαρή προοπτική δίχως τη "σιδερένια" ενσωμάτωση πλατιών λαϊκών δυνάμεων στο σύστημα.

* * *

Οι πιο διορατικοί έβλεπαν, ότι μόνο ένας τουλάχιστον στοιχειώδης εκσυγχρονισμός του αστικού πολιτικού συστήματος μπορούσε να εγγυηθεί την εξουσία τους. Αυτό σήμαινε ότι παλάτι και στρατός έπρεπε να μπουν σε δευτεραγωνιστικό ρόλο και τα "ηνία" της διοίκησης να συγκεντρωθούν στην κυβέρνηση (αστικά κόμματα).

Σ' αυτή την "κατηγορία" πρέπει να καταταχθεί και ο Γ. Παπανδρέου, όπως και άλλοι αστοί πολιτικοί (Πλαστήρας, Καρτάλης, Καραμανλής, Π. Κανελλόπουλος κλπ.).

Αυτό δε σημαίνει, πως οι παραπάνω απέρριπταν εξ ολοκλήρου τις μεθόδους βίας των άλλων δύο "κέντρων". Ούτε αυτές απέρριπταν, ούτε τον ρόλο τους κατά του λαού παρέγραφαν. Ηθελαν, όμως, να έχουν οι ίδιοι το "πάνω χέρι".

Το ίδιο επεδίωκαν και το pαλάτι και ο στρατός, το κάθε μέρος για λογαριασμό του. Στις τρεις συμπληγάδες βρέθηκε ο λαός, που υπήρξε το μεγάλο θύμα αυτών των συγκρούσεων, οι οποίες κατέληξαν τελικά στη δικτατορία του 1967 - '74.

Να σημειώσουμε, ότι ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα 3 "κέντρα" της κρατικής εξουσίας δε σήμαινε, όσο καιρό "συγκατοικούσαν", ότι βρισκόντουσαν σε μόνιμη σύγκρουση. Για παράδειγμα, στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου, ήσαν σε αγαστή σύμπνοια και πολεμούσαν τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας ενωμένα ως μία γροθιά. Αλλες φορές τα 2 απ' αυτά συνέπρατταν εναντίον του τρίτου: Παλάτι και στρατός εναντίον του Πλαστήρα ή παλάτι και "Ενωση Κέντρου" εναντίον της ΕΡΕ (1963 - 1964) και πάει λέγοντας.

Επίσης, δεν ήσαν "καθαρόαιμα". Στον χώρο του στρατού υπήρχαν και δυνάμεις που στρέφονταν εναντίον όλων των αστικών κομμάτων και του παλατιού (ΙΔΕΑ). Μέσα στα αστικά κόμματα υπήρχαν δυνάμεις φιλομοναρχικές (Σοφ. Βενιζέλος, Π. Πιπινέλης, από "Φιλελεύθερους" και ΕΡΕ αντίστοιχα κ. ά. ) και αντιμοναρχικές ή λιγότερο φιλοβασιλικές.

* * *

Με αφορμή την τοποθέτηση του ΚΚΕ για τον Καραμανλή, όπου δικαίως επικρινόταν ο Κ. Καραμανλής και υπογραμμιζόταν ο ενιαίος ρόλος του στη διάρκεια της πρώτης και της δεύτερης 8ετίας του, γνωστός αποστάτης του κομμουνιστικού κινήματος είπε, ότι είναι ανιστόρητοι όσοι δε διακρίνουν τις διαφορές ανάμεσα στις 2 φάσεις. Οτι μάλλον δε γνωρίζουν τι σήμαινε η περίοδος 1955 - '63 για τον λαό, οπότε κυριαρχούσαν τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων και ο έξαλλος αντικομμουνισμός. Εννοούσε, συνεπώς, πως το ΚΚΕ υποβαθμίζει ή και αγνοεί τη σημασία των μεταρρυθμίσεων, ότι είναι κόμμα με μαξιμαλιστικούς στόχους, της λογικής του "όλα ή τίποτε".

Αυτός ο ισχυρισμός δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Το ΚΚΕ είναι υπερήφανο και γιατί όσες μεταρρυθμίσεις πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία 80 χρόνια υπέρ του λαού, έχουν τη σφραγίδα της πάλης και των κομμουνιστών.

Ομως το ΚΚΕ έχει μάθει να ξεχωρίζει 3 βασικά πράγματα.

Πρώτο: Για την κατάργηση της Μακρονήσου, την απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων της προπολεμικής και της μεταπολεμικής περιόδου, για το ξερίζωμα του βασιλικού θεσμού, για την κατάργηση του "πιστοποιητικού κοινωνικών φρονημάτων" κλπ. προηγήθηκαν σκληροί λαϊκοί αγώνες, που επέβαλαν τελικά τα θετικά αποτελέσματά τους. Τίποτε δε χαρίστηκε άνωθεν.

Το ίδιο και σήμερα. Η τοποθέτηση της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στη Βουλή (28/4/98), ότι το ΚΚΕ δεν είναι απάνθρωπο ώστε να ταχθεί υπέρ του "όλα ή τίποτε", αυτό ακριβώς επισημαίνει και υπογραμμίζει. Το θέμα είναι, ότι το ΚΚΕ δεν περιορίζεται σε ορισμένα μεταρρυθμιστικά μέτρα, αλλά βλέπει το δάσος (στρατηγική), εκεί που άλλοι δε θέλουν να δουν ούτε το δέντρο. Πολύ περισσότερο σήμερα, που οι συνθήκες έχουν αλλάξει, με αποτέλεσμα οι αγώνες για επιμέρους κατακτήσεις να δένονται και να εξαρτώνται, πολύ περισσότερο από ποτέ, με τη διαμόρφωση των προϋποθέσεων για ριζικές αλλαγές (Αντιιμπεριαλιστικό Αντιμονοπωλιακό Δημοκρατικό Μέτωπο Πάλης).

Δεύτερο: Οταν η λαϊκή πίεση έθετε την επίλυση ορισμένων προβλημάτων επί τάπητος (π. χ. νομιμοποίηση ΚΚΕ, αναγνώριση ΕΑΜικής Αντίστασης κ. ά. ), έτσι που ο αστικός πολιτικός κόσμος να μην μπορεί να τα αγνοήσει και να υποχρεώνεται να τα αντιμετωπίσει θετικά, πάντα βρισκόντουσαν αστικές πολιτικές δυνάμεις που σκεφτόντουσαν ρεαλιστικά. Αυτό έκανε ο Κ. Καραμανλής όταν απελευθέρωνε (στην 1η 8ετία) έναν αριθμό πολιτικών κρατουμένων και ο Γ. Παπανδρέου έναν άλλο αργότερα. Αυτό έκανε ο Κ. Καραμανλής όταν νομιμοποιούσε το ΚΚΕ και ο Α. Παπανδρέου όταν αναγνώριζε την ΕΑΜική Αντίσταση. Κατανοούσαν επιπλέον - και μάλιστα πολύ καλά - ότι ο αστικός εκσυγχρονισμός που επεδίωκαν, θα υπονομευόταν από τους ίδιους αν δε νομιμοποιούσαν, για παράδειγμα, το ΚΚΕ ή την ΕΑΜική Αντίσταση.

Ρεαλιστικά σκεφτόταν και έπραττε και ο Ηλ. Τσιριμώκος όταν αγωνιζόταν για την κατάργηση της Μακρονήσου, για να παύσει η δίωξη των κομμουνιστών και των αριστερών πολιτών. Ομως η κυβέρνηση του "Κέντρου", δεν υλοποίησε τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ, γεγονός που θα συνέβαλε ουσιαστικά και στην αντίσταση κατά της υλοποίησης των δικτατορικών σχεδίων, το 1967. Δείχνει και αυτό - από μια άποψη - τη σημασία της λαϊκής πάλης, που καθορίζει τελικά το αποτέλεσμα.

Τρίτο: Στο ιδεολογικό οπλοστάσιο των κομμάτων του λεγόμενου "κέντρου" βρίσκεται και το εξής επιχείρημα: "Θέλουμε, αλλά δεν μπορούμε, δεν το επιτρέπουν οι συνθήκες"...

Το παραπάνω επιχείρημα χρησιμοποιείται συνήθως, όταν τους γίνεται κριτική για την αθέτηση δεσμεύσεων, όταν δηλαδή ως κυβέρνηση κάνουν τα αντίθετα από εκείνα που υπόσχονται ως αντιπολίτευση.

Με το "θέλουμε αλλά δεν μπορούμε", διαχωρίζουν τον εαυτό τους από τα λεγόμενα "δεξιά" κόμματα, τα οποία "δε θέλουν"...

Σ' αυτή την απάτη στηρίζουν και τη μεταξύ τους ειδοποιό διαφορά, κατατάσσοντας τον εαυτό τους στον χώρο της... προόδου! (Το 9ο Συνέδριο του ΚΚΕ άσκησε συγκεκριμένη κριτική σ' αυτή τη λογική, που είχε υιοθετηθεί και από την ΕΔΑ, σε μεγάλο βαθμό τότε και από το ΚΚΕ).

* * *

Αυτή την τακτική την έζησε ο λαός και με την "Ενωση Κέντρου" και με το ΠΑΣΟΚ.