"Ξέρουμε ότι απέναντί μας έχουμε αδίστακτους αντιπάλους και, μάλιστα, πολύ έμπειρους στον ταξικό αγώνα. Είναι ικανοί να φτάσουν ως τα άκρα, όταν πρόκειται να υπερασπίσουν τα ταξικά τους συμφέροντα.

Ξέρουμε ότι μπροστά μας έχουμε πολλές δυσκολίες.

Ξέρουμε, όμως, και κάτι άλλο. Εμείς προχωράμε μπροστά, πατώντας στέρεα στο βράχο της Ακροναυπλίας και έχοντας ως οδηγό το φως της".

Λόγια απλά, μα σίγουρα, στο δρόμο προς το μέλλον, αυτόν που δείχνει η θυσία των Ακροναυπλιωτών, η ιστορία του ΚΚΕ, μέσα από την ομιλία του Δ. Γόντικα, μέλους του ΠΓ της ΚΕ του Κόμματος. Ολόκληρη η ομιλία έχει ως εξής:

"Αγαπητοί φίλοι και φίλες

Σύντροφοι και συντρόφισσες

Νέοι και νέες

Η συμπλήρωση των 80 χρόνων ζωής και δράσης του ΚΚΕ μας έφερε, για μία ακόμα φορά, σ' αυτόν τον ιερό τόπο. Την Ακροναυπλία.

Για πολλούς ίσως, από μας, η Ακροναυπλία να είναι κάτι μακρινό ή και άγνωστο.

Για άλλους, μια ηρωική, φωτεινή σελίδα στην ιστορία του ΚΚΕ και του λαϊκού κινήματος.

Για τους ελάχιστους επιζώντες της Ακροναυπλίας και τις οικογένειες των Ακροναυπλιωτών, ένας ατέλειωτος Γολγοθάς, μα και σύμβολο ανδρείας, αξιοπρέπειας, λεβεντιάς, περηφάνιας και απεριόριστης αφοσίωσης στο δίκιο του λαού.

Κι όμως, η Ακροναυπλία δεν προσφέρεται για αξιολόγηση απλά ως μια λαμπρή σελίδα στην ιστορία του ΚΚΕ.

Ούτε εξαντλείται η ιστορική της σημασία και προσφορά με την αναγνώρισή της ως φρούριο λευτεριάς, πηγή φωτός και μήτρα που γέννησε δοξασμένος λαϊκούς ηγέτες, σαν το Μπελογιάννη, τον Σουκατζίδη, τον Γληνό, τον Ζεύγο και τόσους άλλους.

Η Ακροναυπλία υψώθηκε πάνω από το χρόνο και το χώρο.

Αναδείχθηκε ως κριτής, ως λυδία λίθος, όπου δοκιμάζεται και κρίνεται διαχρονικά ο χαρακτήρας, η φυσιογνωμία, η ηθική, ο σκοπός και ο ιστορικός ρόλος των σύγχρονων κοινωνικών τάξεων και πολιτικών δυνάμεων. Η αλήθεια και το ψέμα. Το γνήσιο και το κίβδηλο.

"Στις επάλξεις της φυλακής", έγραφε τότε ο Δ. Γληνός, μέσα από το κάτεργο αυτό, "στέκεται σκληρή η αλήθεια. Εδώ μέσα δεν μπορεί να ζήσει το ψέμα. Φεύγει. Απ' έξω δεν μπορεί να πλησιάσει. Τσακίζεται". Ας επιχειρήσουμε να παρακολουθήσουμε τη σκέψη του Γληνού και να μπούμε στο βαθύτερο νόημά της".

"Η Ακροναυπλία άνοιξε το Φλεβάρη του 1937 από τη φασιστική κυβέρνηση Μεταξά και διαλύθηκε το Φλεβάρη του 1943. Κράτησε έξι ολόκληρα χρόνια.

Εδώ, συγκεντρώθηκε ο κύριος όγκος των φυλακισμένων κομμουνιστών. Πάνω από 600 κρατούμενοι πέρασαν από το κάτεργο αυτό και στην πλειοψηφία τους ήταν ηγετικά στελέχη του Κόμματος και του εργατικού κινήματος.

Ο σκοπός των ταξικών αντιπάλων ήταν ένας. Να εξοντώσουν, να συντρίψουν σωματικά και ψυχικά, να κουρελιάσουν ηθικά, να ρεζιλέψουν και να αχρηστεύσουν τον ηγετικό πυρήνα του ΚΚΕ απέναντι στην εργατική τάξη, το λαό. Και δε δίστασαν μπροστά σε κανένα μέσο, προκειμένου να πετύχουν το σκοπό τους.Δεν υπήρχε έλεος για όποιον δεν έκανε "δήλωση μετάνοιας", για όποιον δεν αποκήρυχνε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, για όποιον δεν έσκυβε το κεφάλι.

Υπολόγιζαν ότι με αυτόν τον τρόπο θα τσάκιζαν την αντίσταση του λαού και θα τον υποχρέωναν να αποδεχτεί τα αγαθά της "νέας τάξης πραγμάτων", του "τρίτου ελληνικού πολιτισμού". Δηλαδή, την ιδέα ότι οι καπιταλιστές, οι τσιφλικάδες δεν είναι εκμεταλλευτές, αλλά προστάτες τους, που τους δίνουν ψωμί και δουλιά για να συντηρούν τις οικογένειές τους, πως το ξένο κεφάλαιο είναι ωφέλιμο και ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη του τόπου.

Στο όνομα της "εθνικής συμφιλίωσης" και της "εσωτερικής ενότητας", κάθε ιδέα αντίστασης σ' αυτήν την πολιτική είναι εθνικά επικίνδυνη και κοινωνικά επιζήμια. Υποταγή ή τσάκισμα κάθε αντίστασης, δεν υπήρχε άλλη επιλογή για την άρχουσα τάξη".

"Ας κάνουμε μία μικρή παρένθεση για να δούμε πολύ σύντομα πώς ήταν τότε η κατάσταση και οι συνθήκες μέσα στις οποίες δρούσε το λαϊκό κίνημα και το ΚΚΕ.

Οι εργαζόμενοι της πόλης και του χωριού, εξουθενωμένοι από τη στυγνή αντιλαϊκή πολιτική όλων των κυβερνήσεων της 10ετίας του '20, από τις συνέπειες της μικρασιατικής καταστροφής και την οικονομική κρίση του '29 - '33, οργανώνονται και ξεσηκώνονται. Το ΚΚΕ είναι ο πρωταγωνιστής αυτού του αγώνα. Ολα τα άλλα κόμματα στήριζαν και κάλυπταν την ασύδοτη δράση του κεφαλαίου και την υποταγή της χώρας στους ιμπεριαλιστές.

Παρά την ωμή βία και τρομοκρατία, το κίνημα αυτό δεν οπισθοχωρεί.

Αναφέρουμε επιγραμματικά τα παρακάτω στοιχεία:

Την περίοδο 1929 - '33 επί κυβερνήσεως Ελ. Βενιζέλου:

- Δολοφονούνται 27 εργάτες και αγρότες στις διάφορες κινητοποιήσεις.

- 13.000 συλλαμβάνονται.

- 2.400 καταδικάζονται σε πολύχρονες φυλακίσεις και εξορίες.

- 120 φαντάροι στέλνονται στο Καλπάκι.

Την περίοδο 1933 - '35, επί Τσαλδάρη, νέο λουτρό αίματος και τρομοκρατίας:

- Δολοφονούνται 10 εργάτες και αγρότες και 350 τραυματίζονται.

- Χιλιάδες συλλαμβάνονται και 785 καταδικάζονται σε πολύχρονες φυλακίσεις και εξορίες.

- Απαγορεύτηκαν 160 συγκεντρώσεις και 128 διαλύθηκαν με τη βία.

- Εγιναν πάνω από 138 επιδρομές σε γραφεία σωματείων και σε τυπογραφεία. Αποκορύφωμα αυτού του πογκρόμ είναι τα αιματηρά γεγονότα στις 9 του Μάη του '36 στη Θεσ/νίκη, με τη δολοφονία 12 εργατών και τον τραυματισμό 300.

Το λαϊκό, όμως, κίνημα δεν κάμπτεται, ανασυντάσσεται και δυναμώνει την επίθεσή του.

Πάνω από 150.000 λαού ξεσηκώνεται στη Θεσσαλονίκη και καταγγέλνει τη στυγνή τρομοκρατία και τις δολοφονίες των καπνεργατών.

Λίγες μέρες αργότερα, στις 13.5.36, 500.000 λαού, σε πανελλαδική απεργία, απαντούν στην τρομοκρατία του Μεταξά.

Στις 2.6.36 νέος ξεσηκωμός στο Βόλο με έναν νεκρό και πολλούς τραυματίες.

Στις 5.8.36 προετοιμάζεται νέα πανελλαδική απεργία κατά της υποχρεωτικής διαιτησίας, της διάλυσης των εργατικών σωματείων και τη διεκδίκηση κοινωνικών ασφαλίσεων.

Αυτό ακριβώς το ογκούμενο λαϊκό κίνημα ήθελαν να αποκεφαλίσουν, να τρομοκρατήσουν και να γονατίσουν, τσακίζοντας την πρωτοπορία του.

Η ελληνική πλουτοκρατία και οι ξένοι προστάτες της, με όργανο κρούσης τη μεταξική δικτατορία, έπεσαν με λυσσασμένο τρόπο πάνω στους κομμουνιστές για να τους εξοντώσουν με κάθε μέσο και μαζί τους κάθε τίμιο, πατριωτικό στοιχείο που αντιστεκόταν.

Περίπου 100.000 συλλαμβάνονται, όπου η μεγάλη πλειοψηφία απ' αυτούς ήταν κομμουνιστές".

"Στην Ακροναυπλία συγκεντρώθηκε ο κύριος όγκος των πιο έμπειρων και δοκιμασμένων στελεχών του Κόμματος, ως ο πιο κατάλληλος χώρος για να πραγματοποιήσουν το εγκληματικό τους σχέδιο. Αρχισε τότε ένας αγώνας που εξελίχθηκε σε μάχη γιγάντων και πήρε τα χαρακτηριστικά ενός αγώνα με γενικότερη σημασία και διάσταση. Σε αναμέτρηση ανάμεσα στους εκπροσώπους των κύριων τάξεων της σύγχρονης κοινωνίας.

Από τη μια μεριά, οι κομμουνιστές που αντιπροσώπευαν και πάλευαν για λογαριασμό της εργατικής τάξης, της πλειοψηφίας του λαού.

Από την άλλη, οι δυνάμεις κρούσης της άρχουσας τάξης με όλο τον τρομερό καταπιεστικό τους μηχανισμό, που υπερασπίζονταν τα πιο άνομα συμφέροντα μιας χούφτας πλουτοκρατών, ντόπιων και ξένων.

Ενας αγώνας άνισος και αδυσώπητος. Μία τιτανομαχία, που έληξε με τη νίκη των κομμουνιστών.

Αγώνας, που στεφανώθηκε με το φωτοστέφανο της Εθνικής Αντίστασης, με την απελευθέρωση της Ελλάδας και τη συσπείρωση του λαού σε ένα ενιαίο Μέτωπο, το ΕΑΜ. Με την αναγνώριση από το λαό και την ιστορία, της προσφοράς και του μεγαλείου των κομμουνιστών.

Σ' αυτόν το μεγαλειώδη αγώνα, οι κομμουνιστές ήταν πράγματι η συνείδηση και η τιμή του λαού.

Από πού, όμως, άντλησαν αυτήν την ανίκητη δύναμη, πώς τα 'βγαζαν πέρα με τόσες αφάνταστες, για τις σημερινές συνθήκες, δυσκολίες, οι αγωνιστές της Ακροναυπλίας;

Στα κάτεργα του Μεταξά και των κατακτητών, οι κομμουνιστές δεν υπερασπίζονται τον εαυτό τους, αλλά το ψωμί, τις ελευθερίες, τα δικαιώματα του λαού, στη δύναμη του οποίου πίστευαν και δεν έχασαν ποτέ την πίστη τους.

- Εξέφραζαν τη συναδέλφωση λαού και στρατού απέναντι στην καταπιεστική μηχανή της άρχουσας τάξης, όπως αυτή εκφράστηκε στη Θεσ/νίκη.

- Αντιπροσώπευσαν το αντιφασιστικό Μέτωπο, τον αληθινό πατριωτισμό και τη διεθνιστική δύναμη των εργατών όλου του κόσμου απέναντι στον ιμπεριαλισμό και τη δύναμη κρούσης του, το φασισμό.

- Υπερασπίζονταν τις πιο πρωτοπόρες ιδέες στον αγώνα για μια κοινωνία δίχως εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

- Ηξεραν ότι αντιπροσώπευαν την αλήθεια απέναντι στο ψέμα και ότι η αλήθεια στο τέλος θα θριαμβεύσει.