Εχει γίνει πλέον κανόνας, οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών να επιλέγουν τη θερινή περίοδο, για να εμπλουτίσουν το αντεργατικό οπλοστάσιό τους, να φορτώνουν νέα βάρη στο λαό και να του αφαιρούν δικαιώματα. Το φετινό καλοκαίρι, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ μαζί με την κατάργηση του οχτάωρου, την απονέκρωση των συλλογικών συμβάσεων, την επιδρομή στα ασφαλιστικά ταμεία των εργαζομένων, εισάγει στη Βουλή προς ψήφιση και το νομοσχέδιο, με τον κίβδηλο τίτλο "Για την παροχή συνδρομητικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών υπηρεσιών και συναφείς διατάξεις".

Από τα πρώτα άρθρα του νομοσχεδίου, ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται ότι για κάτι πολύ σοβαρότερο πρόκειται. Και αυτό το κάτι, είναι η θεσμοθέτηση της ψηφιακής τηλεόρασης και η διαχείριση των δικτύων δεδομένων.

Η ψηφιακή τηλεόραση και τα δίκτυα δεδομένων είναι εκφράσεις, που σιγά -σιγά αποτελούν μέρος του λεξιλογίου μας, αλλά θα επιφέρουν ραγδαίες μεταβολές στο ραδιοτηλεοπτικό χάρτη και στον τομέα των υπηρεσιών. Η εισαγωγή της ψηφιακής τηλεόρασης θα ανατρέψει τα σημερινά δεδομένα της τηλεθέασης. Ο θεατής θα έχει τη δυνατότητα να επιλέγει το πρόγραμμα που θέλει τη στιγμή που επιθυμεί. Θα έχει στη διάθεσή του πληροφορίες για το πρόγραμμα που παρακολουθεί ή για οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμα θέλει. Θα μπορεί να παραγγείλει όποτε θέλει το πρόγραμμα της αρεσκείας του, αλλά και να παίζει το ρόλο του τηλεσκηνοθέτη στις ζωντανές αθλητικές μεταδόσεις, αφού θα μπορεί να επιλέγει όποια κάμερα επιθυμεί. Ο τηλεοπτικός δέκτης με την ψηφιακή τηλεόραση αλλάζει ρόλο. Από ένα άψυχο και αποστασιοποιημένο αντικείμενο, μπορεί να μετατραπεί σε συνομιλητή, με τη δυνατότητα αλληλεπίδρασης και παραμετροποίησης που παρέχονται στο χρήστη.

Η ψηφιακή τηλεόραση αποτελεί τη μία όψη της ψηφιακής διαχείρισης δεδομένων. Η άλλη όψη, η οποία είναι και η σημαντικότερη, είναι οι αλλαγές που θα επιφέρει στον τομέα της παραγωγής, της επικοινωνίας, της εκπαίδευσης, της ιατρικής, των αγορών. Στο άμεσο μέλλον, θα έχουμε τη δυνατότητα να εργαζόμαστε στο σπίτι, οι ανάγκες προμήθειας προϊόντων ή υπηρεσιών θα γίνονται μέσα από τη συσκευή που θα βλέπουμε τηλεοπτικά προγράμματα. Ο μισθός μας θα κατατίθεται στον προσωπικό λογαριασμό μας, στον οποίο θα έχουμε πρόσβαση μέσα από την ίδια συσκευή, ενώ την ίδια στιγμή θα μπορούμε να παρακολουθούμε τα μαθήματα κάποιου πανεπιστημίου. Αν είμαστε γιατροί, θα μπορούμε να κάνουμε μια διάγνωση ή μια εγχείρηση, σε συνεργασία με έναν ή περισσότερους γιατρούς από την Αμερική, την Ευρώπη ή οποιοδήποτε άλλο μέρος του πλανήτη μας.

Οι πολυεθνικές επιχειρήσεις από καιρό έχουν αντιληφθεί τις δυνατότητες της ψηφιακής διαχείρισης δεδομένων και έχουν επιδοθεί σε ένα σκληρό αγώνα δρόμου για την τελειοποίηση του συστήματος, έχουν καταστρώσει τις ανάλογες στρατηγικές και πραγματοποιήσει τις κατάλληλες συμμαχίες, που θα τους επιφέρουν τεράστια κέρδη. Οπως είναι φυσικό, τα εγχώρια μονοπωλιακά συγκροτήματα ανέλαβαν τις ανάλογες πρωτοβουλίες, ήδη από το Μάρτη του 1998, η Nethold μαζί με τις άλλες εταιρίες του ομίλου Netmend, ετοίμασαν το ψηφιακό σύστημα δορυφορικής εκπομπής NOVA και πίεζαν για την αναγκαία νομοθετική ρύθμιση, που θα τους επέτρεπε τη λειτουργία του πρώτου ψηφιακού συνδρομητικού δικτύου, από το οποίο, με βάση ένα μετριοπαθές σενάριο, προσδοκούσαν στα επόμενα τρία χρόνια έσοδα περίπου 50 δισεκατομμυρίων.

Το νομοσχέδιο, αλλά κυρίως το περιεχόμενό του, είναι προϊόν και της πίεσης που άσκησαν οι συγκεκριμένοι όμιλοι στην κυβέρνηση. Το περιεχόμενο του νομοσχεδίου ανατρέπει, προς όφελος των ιδιωτών και σε βάρος του κοινωνικού συνόλου, τα ραδιοτηλεοπτικά δεδομένα. Ενα από τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου είναι η κατάργηση του αποκλειστικού δικαιώματος της ΕΡΤ στη χορήγηση των συνδρομητικών αδειών, αλλά και ο αποκλεισμός της κρατικής ΕΡΤ από την ψηφιακή τηλεόραση και τη διαχείριση ψηφιακών δεδομένων.

Η ΕΡΤ έχει τη δυνατότητα να δραστηριοποιηθεί στο χώρο της ψηφιακής τηλεόρασης μόνο μέσω ειδικής θυγατρικής εταιρίας, στην οποία θα συμμετέχουν άλλοι δημόσιοι, ή ιδιωτικοί φορείς. Η διάταξη αυτή αποτελεί το άλλοθι του αποκλεισμούτης ΕΡΤ. Η εμπειρία του παρελθόντος, σχετικά με τη θυγατρική της εταιρίας παραγωγής, το επιβεβαιώνει. Με αυτό τον τρόπο, η κυβέρνηση δίνει βορά, στις ορέξεις μιας χούφτας καπιταλιστών, τα επιτεύγματα της τεχνολογίας και της κοινωνικής περιουσίας που είναι οι συχνότητες. Οσον αφορά το λαό, αντί να αποκομίσει κέρδος από την τεχνολογική ανάπτυξη και την αξιοποίηση της κρατικής περιουσίας με την αγορά φτηνών υπηρεσιών, η κυβέρνηση τον αναγκάζει να πληρώσει τις νέες υπηρεσίες αδρά στα ντόπια και ξένα μονοπώλια. Οι διατάξεις του νομοσχεδίου ευνοούν επίσης μονοπωλιακές καταστάσεις. Αν λάβουμε υπόψη μας και τη διεθνή τάση για συγκεντροποίηση και για συγχωνεύσεις, που υπάρχει στον τομέα της πληροφορικής και των ραδιοτηλεοπτικών μέσων, ο κίνδυνος για τη μείωση και αυτής της αστικής "πολυφωνίας", αλλά και της επιβολής του ενός πολιτισμού είναι ορατός. Η υπονόμευση της ελληνικής γλώσσας, του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής τηλεοπτικής παραγωγής γίνεται ευθέως μέσα από το νομοσχέδιο, αφού οι κατέχοντες την ψηφιακή τηλεόραση υποχρεούνται, το εκπεμπόμενο ελληνικό πρόγραμμα να είναι μόνο το 10% του συνολικού προγράμματος.

Η ψηφιακή τηλεόραση και η διαχείριση ψηφιακών δεδομένων παρέχουν νέες δυνατότητες στον άνθρωπο. Για να μπορέσει όμως ο ελληνικός λαός να αξιοποιήσει τις δυνατότητες αυτές προς όφελός του, πρέπει το νομοσχέδιο αυτό να μη γίνει νόμος του κράτους. Να αγωνιστεί, ώστε η ΕΡΤ και ο ΟΤΕ, με λειτουργία προσανατολισμένη προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, να κατακτήσουν κυρίαρχο ρόλο στον τομέα της διαχείρισης ψηφιακών δεδομένων. Μόνο τότε ο ελληνικός λαός θα μπορεί σε μεγάλο βαθμό να απολαμβάνει προγράμματα και ήχο, χωρίς ίσως να τα ακριβοπληρώνει. Επίσης τα όποια οικονομικά οφέλη θα τα καρπώνεται κυρίως το δημόσιο. Αυτή είναι μια προϋπόθεση για να διαχειρίζεται και όχι να τον διαχειρίζονται τα δίκτυα μετάδοσης δεδομένων.

Κώστας ΦΙΛΙΟΥΣΗΣ