Παραδοσιακά, η Κίνα πάντα υπήρξε έθνος που έδινε έμφαση στην εκπαίδευση. Δυστυχώς όμως, ακόμα και τη δεκαετία του 1980 υπήρχαν περισσότερα από 7 εκατομμύρια παιδιά, σχολικής ηλικίας, που δεν μπορούσαν να πάνε σχολείο εξαιτίας της φτώχειας. Σε φτωχές αγροτικές περιοχές τα μαθήματα διδάσκονταν σε σαραβαλιασμένους ναούς, σε βάρκες, ακόμα και σε χωράφια. Μαθητές που δεν είχαν τετράδια και μολύβια αναγκάζονταν να γράφουν στην άμμο με κλαδιά ή με τα δάχτυλά τους. Το πρόβλημα αυτό έγινε ένας εθνικός πονοκέφαλος που έμοιαζε πως δεν μπορούσε να γιατρευτεί.

Ποιος θα έσωζε αυτά τα παιδιά από τον αναλφαβητισμό; Ποιος θα υπεράσπιζε τα δικαιώματά τους για εκπαίδευση; Τον Οκτώβρη του 1989 το Κινέζικο Νεολαιίστικο Ιδρυμα Ανάπτυξης (CYDF) ανακοίνωσε την απόφασή του να δημιουργήσει ένα ταμείο, το οποίο θα μάζευε χρήματα απ' όλη την κοινωνία. Ονομάστηκε "Πρόγραμμα Ελπίδας" και αναμενόταν να χρησιμοποιηθεί με τρεις τρόπους: ορίζοντας "φίλους" για τα παιδιά που έχουν παρατήσει το σχολείο, επισκευάζοντας σχολικά κτίρια στις φτωχές αγροτικές περιοχές και αγοράζοντας βιβλία και διάφορα άλλα υλικά για τέτοια σχολεία (Αξίζει να σημειωθεί πως η CYDF είναι μια μη κερδοσκοπική οργάνωση, που ιδρύθηκε κάτω από την αιγίδα της ΚΕ της Κομμουνιστικής Ενωσης Νεολαίας της Κίνας).

Η 9χρονη λειτουργία του "Προγράμματος Ελπίδας" έφερε θετικά αποτελέσματα. Με 1,3 δισεκατομμύρια γιαν, βοήθησε 1,85 εκατομμύρια παιδιά που είχαν παρατήσει το σχολείο να ξανασυμμετάσχουν και έκτισε 6.000 δημοτικά σχολεία σε φτωχές αγροτικές περιοχές. Μια εθνική έρευνα έδειξε πως το ποσοστό των μαθητών του δημοτικού αυξήθηκε κατά 22%, ενώ το ποσοστό των μαθητών στα γυμνάσια έφτασε στο 86,4%, από 54,8% που ήταν πριν δημιουργηθούν τα σχολεία "Ελπίδας" σε αυτές τις περιοχές. Εκτός από αυτά, 10.000 δημοτικά σχολεία σε αγροτικές περιοχές εξοπλίστηκαν με βιβλιοθήκες με 500 βιβλία το καθένα. Μέχρι το 2000, το CYDF έχει βάλει στόχο να βοηθήσει 3 εκατομμύρια παιδιά που παράτησαν το σχολείο και να κτίσει 7.000 σχολεία "Ελπίδας".

Η κοινωνική επίδραση του "Προγράμματος Ελπίδας" είναι τεράστια. Σκοπός της είναι να φέρει την εκπαίδευση στην προσοχή της κοινωνίας, προωθώντας την παράλληλα σε όλα τα επίπεδα της κυβέρνησης, ώστε να αυξηθούν οι δαπάνες. Μια έρευνα έδειξε ότι το 94,4% των περιφερειακών ηγετών, το 100% των νομαρχιακών ηγετών και το 97% των ηγετών της χώρας παραδέχτηκαν πως οι τοπικές κυβερνήσεις έδωσαν μεγαλύτερη σημασία στο ζήτημα της εκπαίδευσης επειδή το "Πρόγραμμα Ελπίδας" είχε λειτουργήσει στις περιοχές τους. Ενα ακόμα πιο ενδιαφέρον στοιχείο αναδείχτηκε από μια άλλη έρευνα, όπου το 76% αυτών που ρωτήθηκαν πιστεύουν πως το πρόγραμμα είναι η πιο πετυχημένη ιδεολογική και πατριωτική εκστρατεία για την εκπαίδευση των τελευταίων χρόνων.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το "Πρόγραμμα Ελπίδας" έχει προσελκύσει διάφορους δωρητές που ζουν σε κάθε περιοχή της χώρας, σε όλο τον κόσμο, ακόμα και από μεγάλες ξένες πολυεθνικές.

Η επιτυχία του "Προγράμματος Ελπίδας" μπορεί να αποδοθεί και στην αποτελεσματική σύνδεση των δωρητών με τους αποδέκτες. Υπάρχει τρόπος ώστε ο δωρητής να μπορεί να παρακολουθεί την εξέλιξη των αποδεκτών και να γνωρίζει αν τα χρήματά του έχουν φτάσει στα παιδιά.

Υπάρχει παράλληλα η δυνατότητα μια ολόκληρη οικογένεια να στηρίζει έναν μαθητή που έχει παρατήσει το σχολείο. Το CYDF υπολόγισε ότι υπάρχουν 70 εκατομμύρια νοικοκυριά σε αστικές περιοχές στην Κίνα, από τους οποίους τα 50 εκατομμύρια ζουν μια σχετικά άνετη ζωή. Ετσι, αν το 1% αυτών πάρουν μέρος στο "Πρόγραμμα Ελπίδας", τότε θα μπορούσαν να βοηθήσουν 500.000 παιδιά να ξαναπάνε στο σχολείο κάθε χρόνο.

Η Κίνα αναμένεται να λύσει την άθλια φτώχεια που υπάρχει στις αγροτικές περιοχές μέχρι το 2000 και το "Πρόγραμμα Ελπίδας" θα έχει πιθανότατα ολοκληρώσει την ιστορική του αποστολή μέχρι τότε.

(Αποσπάσματα από την "Επιθεώρηση του Πεκίνου" (Beijing Review), της 21 - 27 Σεπτέμβρη 1998)