Ο απόηχος των αποτελεσμάτων εκλογών δε θα καταλαγιάσει εύκολα. Αυτό φάνηκε και από την προεκλογική περίοδο για τον πρώτο γύρο, αλλά και από τη συνέχεια ανάμεσα στον πρώτο και το δεύτερο γύρο. Οι εκτιμήσεις και οι αναλύσεις για το αποτέλεσμα, για το πολιτικό μήνυμα που εκφράστηκε από την κάλπη, για τα οφέλη των κομμάτων, αλλά και το πώς θα αξιοποιήσει το κάθε κόμμα (στην ταχτική του και τη δράση του) από δω και μπρος αυτό το αποτέλεσμα, είχαν αρχίσει πριν τη δεύτερη Κυριακή, παρά τις προσπάθειες περί προβολής του αντιθέτου, και εντείνονται. Βεβαίως, τα αποτελέσματα στο δεύτερο γύρο προστίθενται στις εκτιμήσεις των κομμάτων, αλλά μόνο στη σχετικότητά τους με τον πρώτο γύρο μπορούν να δώσουν ασφαλή συμπεράσματα, όσον αφορά την προοπτική των πολιτικών εξελίξεων, που έτσι κι αλλιώς θα υπάρξουν. Ο πραγματικός συσχετισμός έχει καταγραφεί από τη λαϊκή θέληση στον πρώτο γύρο. Ηταν αναμενόμενο ότι θα κυριαρχούσαν στην προπαγάνδα, σαν... λάφυρα οι "πράσινοι" και "πρασινο-ροζ" δήμοι και νομοί, απέναντι στους αντίστοιχους "μπλε", αν και ο λαός εξέφρασε την ετυμηγορία του αναδείχνοντας και περισσότερους κομμουνιστές, καθώς και άλλους αγωνιστές δημάρχους, αλλά και εμπιστευόμενος με αυξημένους ψήφους τους αγωνιστικούς ενωτικούς συνδυασμούς ενάντια στην κυρίαρχη πολιτική.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα στη διευρυμένη Νομαρχία Αθήνας - Πειραιά, όπου, με μειωμένο αριθμό ψηφισάντων, η ΝΑΣ είναι ο μόνος συνδυασμός που αυξήθηκε πραγματικά σε ψήφους και ποσοστό - ακόμα και σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του 1996. Ο συνδυασμός του ΠΑΣΟΚ έχασε 131.872 ψήφους, των ΝΔ - ΠΟΛ.ΑΝ 26.328, του ΣΥΝ έχασε 20.922, του ΔΗΚΚΙ 36.753, ενώ ο συνδυασμός που στήριξε το ΚΚΕ κέρδισε 30.387 ψήφους.Το αποτέλεσμα συνολικά των εκλογών και η αξιοποίησή του από τα κόμματα στην κεντρική πολιτική σκηνή και όχι μόνο στην Αυτοδιοίκηση, συνεχίζει να συζητιέται και μετά τις εκλογές. Το γενικό πολιτικό μήνυμα και η επίδραση του αποτελέσματος στη διαμόρφωση του συσχετισμού των πολιτικών δυνάμεων, έγινε κυρίαρχο στον Τύπο και τα άλλα ΜΜΕ.

Η προσοχή τους επικεντρώθηκε στο μεταξύ των δυο αστικών κομμάτων, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, συσχετισμό, τη διαμόρφωσή του μετά τα αποτελέσματα του δεύτερου γύρου και στο ποια επίδραση θα ασκήσει στις πολιτικές εξελίξεις. Η αναβίωση της αντιπαράθεσης ΠΑΣΟΚ - ΝΔ δεν είχε βεβαίως να κάνει με την ένταση της πόλωσης, λόγω ουσιαστικών πολιτικών διαφορών των δύο κομμάτων. Αλλωστε αυτές είναι ανύπαρκτες - πραγματικότητα που ομολογήθηκε και από έντυπα σφόδρα υπερασπιζόμενα το κυβερνητικό κόμμα (π.χ. "Αυριανή"). Επίσης η προβολή της μάχης της δεύτερης Κυριακής ως υπόθεση των δύο κομμάτων του κατεστημένου, και μάλιστα με τον προσδιορισμό ότι αυτό θα 'ναι το κυρίαρχο στοιχείο για τις πολιτικές εξελίξεις, συνοδεύτηκε με αναλύσεις για τη στάση των άλλων κομμάτων, δηλαδή του ΣΥΝ, του ΔΗΚΚΙ και του ΚΚΕ, γιατί η στάση και οι επιλογές τους θα διαμόρφωναν, σε σημαντικό βαθμό, το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου. Για το ΣΥΝ, αλλά και ως ένα βαθμό για το ΔΗΚΚΙ (αντινεοφιλελεύθερη ψήφο πρότεινε σε συνδυασμό με τη στήριξη, από κοινού πλέον με το ΠΑΣΟΚ, των όποιων ανταρτών αναμετριόνταν στο δεύτερο γύρο) ήταν γνωστή η επίδραση που θα ασκούσαν, από την ίδια την τοποθέτηση των ηγεσιών τους για το δεύτερο γύρο. Κυρίως για το ΣΥΝ, αυτό ήταν γνωστό όχι μόνο από τον πρώτο γύρο, αλλά από την ίδια την πολιτική, την ταχτική και τη δράση του και επιβεβαιώθηκε στο δεύτερο γύρο. Αλλωστε, δε θα μπορούσε να δείξει ασυνέπεια, στην προσπάθειά του να στηρίξει την πολιτική του ΠΑΣΟΚ, πρωτοστατώντας στην όξυνση των εκβιαστικών διχαστικών διλημμάτων του τύπου "Δεξιά - αντιΔεξιά" ή"Δεξιά - προοδευτικές δυνάμεις", και κυρίως εκφράζοντας όλο το αντικομμουνιστικό του μένος, για τις δήθεν συμμαχίες του ΚΚΕ με τη ΝΔ, υπενθυμίζοντας σε κάθε κατεύθυνση και κυρίως στην άρχουσα τάξη ότι και μόνο γι' αυτό το σκοπό, της είναι χρειαζούμενος. Αυτό κυρίως το ρόλο φάνηκε να διαπραγματεύεται μαζί με τις άλλες υπηρεσίες, που έτσι κι αλλιώς προσφέρει απλόχερα, ως στοιχείο της "κεντροαριστερής συνδιαχείρισης", η οποία στο "πείραμα" της Αθήνας απέτυχε. Την ηγεσία του δεν την απασχολεί διόλου το γεγονός ότι η ωμή υποκρισία του, που συνοδεύει τον αδιάλλακτο αντικομμουνισμό του, έχει αποκαλυφθεί - όχι μόνο από τις συναλλαγές στη διαμόρφωση συνδυασμών με το ΠΑΣΟΚ, το οποίο λέει ότι αντιπολιτεύεται σκληρά, και εκείνους που επίσης στήριξε στο όνομα των "προοδευτικών - αντιδεξιών" δυνάμεων στο δεύτερο γύρο, αλλά και το γεγονός ότι στήριξε συνδυασμούς από κοινού με τη ΝΔ σε τρεις νομαρχίες και 45 δήμους. Ακόμη πιο αποκαλυπτική, για την "προοδευτικότητα και την αριστεροσύνη του", ήταν η στάση του ηγετικού του στελέχους και υποψήφιου στο Βύρωνα, Π. Τριγάζη, για στήριξη στο δεύτερο γύρο του υποψηφίου της ΝΔ, Ν. Χαρδαλιά, ενάντια στον ενωτικό συνδυασμό των πρωτοπόρων αγωνιστικών δυνάμεων με υποψήφιο τον κομμουνιστή Ν. Ρογκάκο ή τη στήριξη του υποψηφίου του στην Πετρούπολη προς τον Αλ. Κούγια της ΝΔ (εδώ μέχρι πανό αναρτήθηκαν με το σύνθημα "ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ, στηρίζουν Α. Κούγια"), όπως επίσης και στον Ταύρο, όπου ενίσχυσαν τον κοινό συνδυασμό ΠΑΣΟΚ - ΝΔ, στο Ελληνικό και αλλού.

Αυτό όμως που κυριάρχησε ποικιλόμορφα στην προπαγάνδα της κυρίαρχης τάξης και όλων των επιτελείων της, κομματικών, ΜΜΕ κλπ, ήταν η επίθεση στη συνεπή απέναντι στο λαό στάση του ΚΚΕ και την πολιτική του επιλογή στο δεύτερο γύρο. Ετσι αποσιώπησαν έντεχνα το γεγονός ότι σε μία νομαρχία και 85 δήμους, οι αγωνιστικοί ενωτικοί συνδυασμοί που στήριζε το ΚΚΕ, έδιναν τη μάχη του δεύτερου γύρου. Και γιατί άλλωστε να το κάνουν; Πολιτικός αντίπαλος, πραγματικός, και σ' αυτές τις εκλογές, αλλά και στο ίδιο το αστικό πολιτικό σύστημα είναι το ΚΚΕ, η πολιτική του, η δράση του. Επιβεβαιώθηκε στις εκλογές. Είναι επίσης η επίδραση που ασκεί αυτή και μόνο η συγκρότηση τέτοιων συνδυασμών, η λαϊκή συσπείρωση που πέτυχαν, η συσπείρωση πρωτοπόρων δυνάμεων, από διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες, με τους κομμουνιστές, που μορφοποιήθηκε από την κοινή δράση μέσα στους λαϊκούς αγώνες. Αυτό είναι ακόμη πιο επικίνδυνο για την ολιγαρχία και τις ευρωεπιλογές της, την πορεία προς την ΟΝΕ, τη διαπλοκή της με τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς. Γιατί η άρχουσα τάξη διαβλέπει την επίδραση που μπορούν να ασκήσουν αυτές οι συσπειρώσεις, όχι μόνο στην Αυτοδιοίκηση, αλλά προοπτικά στη διαμόρφωση του αντίπαλου πόλου του λαού ενάντια στα συμφέροντά της, στη συγκρότηση του λαϊκού μετώπου.

Ηταν όμως και η πολιτική τοποθέτηση του ΚΚΕ, για λευκή, άκυρη ψήφο ή αποχή από την εκλογική διαδικασία, εκεί όπου αναμετριόνταν συνδυασμοί των κομμάτων της ΟΝΕ και της διαχείρισης των συμφερόντων της άρχουσας τάξης. Το ακόμη πιο έντονο καταδικαστικό μήνυμα, που εξέπεμπε αυτή η συνεπής απέναντι στα λαϊκά συμφέροντα πολιτική στάση του ΚΚΕ, που αποκάλυπτε και αντιπάλευε τους εκβιασμούς υποταγής στις διάφορες παραλλαγές εφαρμογής της δεξιάς αντιδραστικής κυρίαρχης πολιτικής, δεν το ανέχονται.Ξέθαψαν λοιπόν τα καταδικασμένα από τη λαϊκή συνείδηση διχαστικά αντιΚΚΕ επιχειρήματα, περί ανίερων συμμαχιών με τη ΝΔ, για να εξαφανιστεί από το επίκεντρο της εκλογικής αντιπαράθεσης και στο δεύτερο γύρο το πραγματικό πολιτικό ζήτημα, που κρίνεται σ' ολόκληρη την εκλογική αναμέτρηση: Το αν θα διαχειρίζονται το θεσμό δυνάμεις που θα εφαρμόζουν πολιτική προς όφελος των μεγάλων συμφερόντων ή θα εκλεγούν αγωνιστικές δυνάμεις, που θα εφαρμόζουν πολιτική διεκδικητική προς όφελος του λαού, απειθαρχώντας στην κυρίαρχη πολιτική και την εξουσία της άρχουσας τάξης. Η προπαγάνδα για τις λεγόμενες "ανίερες συμμαχίες" ήταν σαθρή, αφού από τη μια προπαγάνδιζαν την υπερψήφιση των άξιων να διαχειριστούν την Αυτοδιοίκηση, προβάλλοντας ως άξιους τους κυβερνητικούς υποψηφίους, από την άλλη επιδίωκαν να μεταφέρουν την αντιπαράθεση σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο, εκβιάζοντας ότι τυχόν μείωση των εκλεγμένων κυβερνητικών υποψηφίων, θα σημάνει προοπτική αλλαγής στη διακυβέρνηση από το "δεξιό μπαμπούλα", τη ΝΔ.

Βεβαίως η διαμόρφωση των αποτελεσμάτων ήταν τέτοια, που δεν μπορούσε παντού να στηριχτεί η προβολή των ανίερων συμμαχιών. Γι' αυτό και η όξυνση από τη μεριά του ΠΑΣΟΚ αυτής της βρόμικης συκοφαντίας, που συνεχίζεται, δεν μπορεί να κρύψει το πολιτικό "κομπρεμί" των δυο κομμάτων στην πράξη, για να αποκλείσουν κομμουνιστές δημάρχους, κυρίως εκεί που αναμένονται μεγάλα έργα και εκποιήσεις (π.χ. Ελληνικό, όπου μεθοδεύεται εκποίηση της παραλίας και του αεροδρομίου, Ταύρος λόγω Ελαιώνα κλπ), αλλά και το γεγονός ότι η κυβερνητική αντιδραστική πολιτική στέλνει ψήφους στη ΝΔ.Αλλωστε το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ έχασε δήμους και νομαρχίες που κέρδισε η ΝΔ, καθόλου δε σημαίνει ότι σ' αυτούς τους δήμους και τις νομαρχίες έχασε η πολιτική του ΠΑΣΟΚ, η πολιτική της άρχουσας τάξης. Απλά άλλαξε διαχειριστή. Σ' αυτό στηρίζονται οι αναλυτές που επιμένουν ότι παρά την αλλαγή στο μεταξύ τους συσχετισμό, η κυβέρνηση μπορεί και πρέπει να συνεχίσει στην ίδια ρότα.

Το ΚΚΕ επιδίωκε την καταδίκη της κυβερνητικής πολιτικής από το λαό, με το να χάσουν όσο γίνεται περισσότερους δήμους και νομαρχίες οι κυβερνητικοί υποψήφιοι, αλλά ταυτόχρονα να καταδικαστεί κάθε παρόμοια πολιτική και να εκλεγούν επίσης λιγότεροι συνδυασμοί των άλλων κομμάτων της διαχείρισης και της ΟΝΕ.Γιατί επιδίωξή του ήταν το κέρδισμα όσο γίνεται πιο πολλών δήμων και νομαρχιών από τους ενωτικούς αγωνιστικούς συνδυασμούς όπου το ΚΚΕ συνέβαλε αποφασιστικά στη συγκρότηση και τη στήριξή τους. Ετσι όλοι μαζί, με απόλυτη σύμπνοια και μεθοδική ταχτική, επιδόθηκαν στη συκοφαντική εκστρατεία, αλλά και σε ύπουλη πρακτική ενάντια στο ΚΚΕ, θεωρώντας πως με αυτόν τον τρόπο θα κάμψουν την ενίσχυση της πολιτικής του, θα παρεμποδίσουν την ανάπτυξη και ενίσχυση των λαϊκών συσπειρώσεων, την ενότητα της λαϊκής δράσης ενάντια στην κυρίαρχη πολιτική και το ίδιο το αστικό πολιτικό σύστημα.Δεν το επιβεβαιώνει μόνο η καταγγελία του Π. Κοσιώνη στην Πάτρα, όπου ο συνδυασμός του Α. Καράβολα (ΠΑΣΟΚ), έχοντας πριν τον πρώτο γύρο εκτιμήσεις των "EXIT - POLL", ότι ο αγωνιστικός συνδυασμός του Π. Κοσιώνη (ΚΚΕ) περνά στο δεύτερο γύρο, κατεύθυνε δικούς του ψήφους στο συνδυασμό του Ε. Φλωράτου (ΝΔ), για να περάσει αυτός στο δεύτερο γύρο, αποκλείοντας τον Π. Κοσιώνη. Μια σειρά καταγγελίες (εφημ. "Τα Νέα", 20/10/98) από υποψηφίους του ΠΑΣΟΚ σε διάφορους δήμους (π.χ. Καβάλα), αλλά και σε νομούς (Βοιωτία, Δωδεκάνησα, Αιτωλοακαρνανία, Ζάκυνθος, Πιερία, Εύβοια, Καρδίτσα, Φθιώτιδα, Φλώρινα κλπ), ότι υπονόμευσαν οι ίδιοι οι βουλευτές και άλλα στελέχη του ΠΑΣΟΚ την εκλογή τους και εκλέχτηκαν νομάρχες της ΝΔ (εικάζεται ότι μέχρι και ψηφοδέλτια των υποψηφίων της ΝΔ μοίραζαν σε κάποιες περιοχές), δείχνει ακριβώς ότι άλλο είναι το πρόβλημά τους. Ο φόβος της συνειδητής αμφισβήτησης της πολιτικής της άρχουσας τάξης. Πολιτική που απέδειξαν ότι υπηρετούν με τις αναγκαίες παραλλαγές στη μέθοδο εφαρμογής, ώστε να στηρίζεται στοιχειωδώς η αντιπαλότητα, φαινομενικά διαφορετικών, πολιτικών δυνάμεων και να διχάζεται ο λαός.

Αυτός ο φόβος ένωσε και ενώνει αυτές τις δυνάμεις ενάντια στο ΚΚΕ και τη λαϊκή συσπείρωση. Ομως το ψέμα και η υποκρισία έχουν κοντά ποδάρια... Το απέδειξαν αυτές οι εκλογές και στον πρώτο και στο δεύτερο γύρο, με την ενίσχυση των συνδυασμών που στήριξε το ΚΚΕ.

Σ.