Ο ποιητής Κώστας Γιαννόπουλος είναι ένας από τις χιλιάδες. Ενα παλικάρι μόλις 25 χρονών. Πάμε να το συναντήσουμε στην τελευταία νύχτα της ζωής του στο κελί των μελλοθανάτων των φυλακών της Αίγινας.

Το νησάκι αυτό του Σαρωνικού στρατοκρατείται. Στο λιμάνι αγκυροβόλησαν πολεμικά πλοία. Η φυλακή είναι ζωσμένη από παντού. Ακόμα και στη στέγη έχουν στήσει πυροβόλα. Οι φύλακες βρίσκονται σε συνεχή συναγερμό. Τι συμβαίνει; Εχουν στοιβάξει εδώ εκατοντάδες απ' τον ανθό της λεβεντιάς, από τους πρωτομάχους του αγώνα για την εθνική λευτεριά και τη λύτρωση του λαού μας απ' τα δεινά του. Τους αρπάζουν τη νύχτα δέκα δέκα και τους οδηγούν στον τόπο της εκτέλεσης. Οι μελλοθάνατοι αποχαιρετιούνται, ζητωκραυγάζουν, τραγουδούν, χορεύουν, πάνε έτσι ορθοί και ψηλομέτωποι να συναντήσουν το θάνατο.

Το ημερολόγιο γράφει: Μάης 1948. Μήπως κάνουμε λάθος; Μάης ήταν κι εκείνος του 1944, όταν οι χιτλερικοί κατακτητές είχαν εκτελέσει στο θυσιαστήριο της Καισαριανής τους 200 κομμουνιστές. Και τώρα πάλι ομαδικές εκτελέσεις. Μήπως δεν έφυγαν οι χιτλερικοί; Μήπως ξανάρθαν; Το ότι είχαν εκδιωχθεί απ' τους αγωνιστές της ΕΑΜικής αντίστασης, ήταν πασίγνωστο. Εκείνο που δεν μπορούσε να το χωρέσει ο νους ήταν ότι τους χιτλερικούς κατακτητές τους είχαν διαδεχτεί οι Αγγλοι ιμπεριαλιστές και τώρα τα ελληνόφωνα όργανά τους συνέχιζαν τις εκτελέσεις των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Πάμε στη νύχτα της 6ης προς τις επτά του Μάη 1948. Στο κελί των μελλοθανάτων βρίσκονται 18 παλικάρια. Είναι όλοι τους όμοιοι. Μπορεί να διαφέρουν στο μπόι, στο χρώμα, στο μίλημα. Ο χτύπος της καρδιάς τους είναι ίδιος. Ιδια κι η ανάσα τους. Ιδια κι η πίστη τους. Κι η αφοβία τους γι' αυτό που τους περιμένει.

Ο ποιητής Κώστας Γιαννόπουλος είναι προσηλωμένος στους δικούς του συλλογισμούς, εκφραστής όμως των όλων. Σκυμμένος μ' ένα μολύβι κι ένα χαρτί στο χέρι, γράφει: ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ.

Γεννήθηκε στις 23 του Σεπτέμβρη 1923 στην Αθήνα από γονείς βιοπαλαιστές. Τέλειωσε το Δημοτικό και το Γυμνάσιο και μπήκε στη Νομική σχολή. Εκεί τον βρήκε ο πόλεμος και η χιτλερική κατοχή. Το πρώτο σκληρό βίωμα που αποτυπώθηκε μέσα του ήταν η σύλληψη του πατέρα του από την κατοχική ελληνική αστυνομία, η οποία και τον παρέδωσε στους Ιταλούς. Τον μπαρκάρισαν αμέσως στο στρατόπεδο της χώρας τους.

Ο Κώστας οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ. Αγωνίζεται με το όπλο, το γραφτό και προφορικό λόγο ενάντια στους κατακτητές, για τη λευτεριά της πατρίδας. Η ένοπλη επέμβαση των Αγγλων ιμπεριαλιστών το Δεκέμβρη του '44, τον βρίσκει διοικητή λόχου του ΕΛΑΣ. Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας συλλαμβάνεται, περνά τα μαρτύρια από φυλακή σε φυλακή, για να καταλήξει στην Αίγινα, με μια καταδίκη σε θάνατο από το "ελληνικό" στρατοδικείο.

Πέρασα έτσι συνοπτικά τα χρονολογικά του στάδια, για να σταθώ και να εξηγήσω, στο μέτρο του δυνατού, τα ιδιαίτερα εκείνα γνωρίσματα που συνθέτουν τη συγκρότηση του ανθρώπου, του αγωνιστή και του ποιητή - μάρτυρα.

Ο Κώστας Γιαννόπουλος ανήκει στην κατηγορία των προικισμένων νέων με βαθύ φιλοσοφικό στοχασμό. Τα πράγματα, τις καταστάσεις, τους ανθρώπους δεν τα έβλεπε όπως εμφανίζονται με την εξωτερική τους μορφή. Αναζητούσε τις ρίζες τους. Ξεκίνησε να γράφει από μικρός. Σ' αυτή την ηλικία οι νέοι γράφουν συνήθως ερωτικά ποιήματα. Ο Κώστας είναι δέκτης της μοίρας του λαού του, της πατρίδας που είναι σκλαβωμένη. Αυτά τα μηνύματα τον συγκλονίζουν. Τον συνεπαίρνουν. Κρατάει το όπλο της λευτεριάς, πολεμάει και στα διαλείμματα γράφει ποιήματα, άρθρα, χρονογραφήματα. Ολα έχουν πηγή έμπνευσης τον αγώνα, την πατρίδα, τη λευτεριά, έναν καινούργιο κόσμο. Τον κόσμο του σοσιαλισμού.

Ο Κώστας Γιαννόπουλος, όπως και οι συγκρατούμενοί του, είναι νέος, στην ανθοφόρα ακμή του. Είναι ωραίος. Εχει γερό κορμί, πρόσωπο που ακτινοβολεί. Η φλογερή καρδιά του πάλλεται για όλα τ' ανθρώπινα. Είναι προικισμένος, όπως το είπαμε και με τα φτερά του Πήγασου. Είναι ποιητής. Θα μπορούσε λοιπόν να βγει απ' αυτή την κόλαση έστω μ' ένα του βλέμμα, με μια κίνηση του χεριού ή του ποδιού του. Να γλιτώσει το θάνατο και να βγει στον έξω κόσμο. Να τελειώσει τις σπουδές του, να σταδιοδρομήσει, να ερωτευτεί, να δημιουργήσει οικογένεια, να χαρεί τις ομορφιές της ζωής. Ολα όμως με τον όρο της άρνησης του εαυτού του. Στρέφει περιφρονητικά το κεφάλι σ' αυτά τα καλέσματα της υποταγής, της ταπείνωσης, του εξευτελισμού κι είναι έτοιμος να τον πατήσει το θάνατο για να νικήσει η ζωή του ελεύθερου ανθρώπου. Του ανθρώπου που θέλει να κρατά περήφανα το κεφάλι του και όχι να ντρέπεται κοιτάζοντας στον καθρέφτη. Γράφει το στερνό του ποίημα, το στερνό του τραγούδι. Από τους στίχους του αναβλύζει η μελωδία του θριάμβου, του νικητή ανθρώπου στο αντιπάλεμα με όλες τις δυνάμεις του σκότους και της παράφρονης βίας, που πατά στερνά το θάνατο με τον ίδιο το θάνατό του, για να νικήσει η ζωή των συνανθρώπων του.