Οταν μιλάμε για την πόλη του Μεξικού, μιλάμε για δυο ολόκληρες Ελλάδες σε "συσκευασία" μιας γιγαντούπολης, χτισμένης σε υψόμετρο 2.300 μέτρων! Για 22 - 23 εκατομμύρια πληθυσμό και αυτό καθ' υπολογισμόν! Γιατί ποιος μπορεί να υπολογίσει με ακρίβεια πόσοι είναι οι κάτοικοι των παραγκομαχαλάδων, που εκτείνονται σε απέραντη έκταση γύρω - γύρω από την πόλη, αφού - έτσι, τουλάχιστον, λένε - δεν μπορούν ούτε να πλησιάσουν με ασφάλεια σ' αυτό το απέραντο βασίλειο της εξαθλίωσης;

Η "καρδιά" της πόλης, που εκτείνεται γύρω από την Πλατεία Συντάγματος (Plaza de la Constitucion), φέρει τη σφραγίδα του ισπανικού ιμπεριαλισμού. Με τον τεράστιο καθεδρικό ναό - ο οποίος ακόμα επισκευάζεται από τις ζημιές που υπέστη κατά τον καταστροφικό σεισμό του 1986 - να δεσπόζει ανάμεσα στα μεγάλα επιβλητικά μπαρόκ κτίρια, κτισμένα σε πολλές περιπτώσεις πάνω στα ερείπια των πυραμίδων που κοσμούσαν την παλιά πόλη. Την πρωτεύουσα των Αζτέκων, την Τενοτστιτλάν. Εκεί θα δει ο επισκέπτης τη μακέτα εκείνης της πόλης, την οποία αποτελούσαν μερικά νησιά διάσπαρτα, σε μια ανύπαρκτη πλέον λίμνη και θα πάθει κυριολεκτικά σοκ, όταν συνειδητοποιήσει ότι η τωρινή πόλη - μαμούθ είναι ουσιαστικά κτισμένη πάνω σε απέραντα προσχώματα.

Αυτή η "καρδιά" της πόλης είναι βαθιά λαβωμένη από τους καταστροφικούς σεισμούς του 1986. Υπάρχουν ακόμα τα κτίρια που "χάσκουν", περιμένοντας κατεδάφιση ή επισκευή, ενώ - όπως κοιτάζεις κατά μήκος των κάθετων προς τους κεντρικούς δρόμους - είναι αισθητή η κλίση που έχουν πάρει τα κτίσματα.

Το αναπτυγμένο οδικό δίκτυο της πόλης αποδεικνύεται κάθε μέρα ελάχιστο να εξυπηρετήσει τη γιγαντούπολη, κυρίως τις ώρες της αιχμής. Οπως και το άφθονο πράσινο, αποδεικνύεται ελάχιστο, για να απορροφήσει τη μεγάλη ατμοσφαιρική ρύπανση, που, μερικές φορές, κάνει το νέφος της Αθήνας να μοιάζει με απλή λεπτομέρεια.

Ιδιαίτερα προσεγμένα και εντυπωσιακά είναι τα μουσεία που επισκέπτεται ο ξένος, καθώς και οι επιβλητικές πυραμίδες του Ηλιου και της Σελήνης. Εκθαμβος θα διαπιστώσει ο επισκέπτης από πολύ κοντά ό,τι απόμεινε να μαρτυρά τα επιτεύγματα της μυθικής αυτοκρατορίας των Αζτέκων. Τα υψηλά επίπεδα που είχε φτάσει ο ινδιάνικος πολιτισμός στην τέχνη, στη ζωγραφική, στη γλυπτική, στην αρχιτεκτονική. Θα γοητευτεί από τους παράξενους θεούς τους, αλλά και από τον καλά οργανωμένο μηχανισμό της ινδιάνικης κοινωνίας. Θα μάθει ακόμα αρκετά για τον πολιτισμό των Μάγια, για τους αστρονόμους και τους μαθηματικούς Μάγια, που το ημερολόγιό τους έμεινε αξεπέραστο ως τις αρχές του 1900. Αλλά και για τις περίεργες συνήθειές τους, για τον τρόπο που έπλαθαν τα πρόσωπά τους, παρεμβαίνοντας με τη δική τους αισθητική στο έργο της φύσης. Συνολικά, για έναν πολιτισμό που εξόντωσαν οι ορδές των Ισπανών κατακτητών, δολοφονώντας μαζικά, δηλητηριάζοντας, βομβαρδίζοντας τον ντόπιο πληθυσμό. Για μια παράδοση, που, στο όνομα του "εκπολιτισμού" και του "εκχριστιανισμού", οδηγήθηκε βίαια - μέσα από μια βάρβαρη γενοκτονία και μια απερίγραπτη εγκληματική λεηλασία - στον "πολιτισμό" του Τρίτου Κόσμου. Εναν "πολιτισμό", που θα τον συναντήσουμε σήμερα στους άνεργους, στους άστεγους, στους εξαθλιωμένους. Στις τενεκεδουπόλεις, που εκτείνονται μέχρι εκεί που δε φτάνει ανθρώπου μάτι. Στις επιδημίες, που συνεχίζουν να θερίζουν τον πληθυσμό που ζει σ' αυτά τα γκέτο. Που θα τον συναντήσουμε, επίσης, στο αμήχανο γέλιο του Μεξικάνου, όταν ρωτήσεις πόσες ώρες την ημέρα δουλεύει ή τι κατώτερο μισθό προβλέπουν οι συλλογικές του συμβάσεις. Δεν υπάρχουν εκεί τέτοια πράγματα. Δουλεύεις όσο σε χρειάζονται και αμείβεσαι όσο συμφωνήσεις σε ατομική βάση, δηλαδή όσο θέλει το αφεντικό. Διαφορετικά, υπάρχει και ο δρόμος της λαθρομετανάστευσης προς τις ΗΠΑ...

Εναν "πολιτισμό", που θα τον συναντήσουμε, επίσης, να συνεχίζει να εξωθεί τους Ζαπατίστας όλο και πιο βαθιά μέσα στη ζούγκλα, καθώς το φάντασμα του Ζαπάτα δε θα πάψει ποτέ να φοβίζει αυτούς που εμφανίζονται να κάθονται σήμερα αναπαυτικά στρογγυλοκαθισμένοι στις πολυτελείς πολυθρόνες τους, κάνοντας περισπούδαστες ...ιδεολογικές αναλύσεις και ποντάροντας στους "ζακετέρος" (έτσι λένε τους σαλταδόρους της πολιτικής) ή σε μια "βερμπαλιστική και ακίνδυνη αριστερά"...

Αφού, όμως, εμφανίζονται τόσο άνετοι οι εκπρόσωποι της ολιγαρχίας, οι "ζακετέρος" τους αποφεύγουν ακόμα και το διάλογο με τους Ζαπατίστας; Τις μέρες που βρεθήκαμε στο Μεξικό υποτίθεται ότι θα άρχιζαν οι διαπραγματεύσεις κυβέρνησης - Ζαπατίστας που έχουν "παγώσει". Οι τελευταίοι ζήτησαν για την αντιπροσωπεία τους ασφάλεια, ψωμί, νερό και ένα μέρος να κοιμηθούν. Πράγματα, που σκόπιμα δεν τους εξασφαλίστηκαν, με αποτέλεσμα να μην γίνει καν η συνάντηση!

Μαίρη ΕΥΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ