Οταν βρέθηκα σ' ένα ταξί μια μέρα, μαζί με δυο άλλες γυναίκες, άκουσα τη μια να λέει στον οδηγό πως θα κατέβει κοντά στο "στοιχειωμένο σπίτι" στην περιοχή της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης. Στην ερώτησή μου "γιατί το αποκαλεί στοιχειωμένο", μου απάντησε πως "ακούγονται θόρυβοι.. παράξενοι, γι' αυτό και κανένας εργολάβος δεν αναλαμβάνει να το κτίσει". "Μάλλον θα 'ναι μπερδεμένη η ιδιοκτησία", αντέταξα εγώ. Ομως, ούτε και η δεύτερη συνεπιβάτιδά μου ικανοποιήθηκε και μας μίλησε και αυτή με τη σειρά της, "για το αίσχος των καταπατητών προσφύγων που ιδιοποιήθηκαν το κτίριο". Τα ξέρει, λέει, αυτή όλα γύρω από αυτή την υπόθεση, γιατί τα έχει διαβάσει σε βιβλία και τα μεταδίδει και στα παιδιά της για να γνωρίσουν την ιστορία...Ομως, θυμάμαι πως, όταν και εγώ ήμουν στην ηλικία των παιδιών της, μου μίλησε και μένα ο πατέρας μου για κείνο το κτίριο που έχασκε ερειπωμένο, σε κάποια μικρή άδειά του από την εξορία, γύρω στο 1947.

"Τι είναι εδώ; Ποιοι μένουν; Γιατί;", ρωτούσα τον πατέρα μου όταν έβλεπα κανένα παιδικό κεφαλάκι να ξεπροβάλει πίσω από τα άδειά παράθυρα, τα σκεπασμένα με μια κουρελιασμένη κουβέρτα. "Σ' αυτό το κτίριο μένουν άνθρωποι - μου είπε ο πατέρας μου - που τους ανάγκασαν να έρθουν εδώ από άλλα μέρη της πατρίδας μας, οι περισσότεροι από τα σύνορα της Δυτικής Μακεδονίας. Εχουν πολεμήσει και διώξει τους κατακτητές και σήμερα τους πολεμάνε οι δικοί μας. Μια μέρα, θα μάθεις το γιατί".

Μεγαλώνοντας, διαβάζοντας, ακούγοντας, έμαθα.

Και οι άνθρωποι έφυγαν από το στοιχειωμένο σπίτι για να γυρίσουν στις πατρίδες τους. Οσοι έμειναν ζωντανοί, ποτέ δεν ξέχασαν τους νεκρούς τους που χάθηκαν σ' έναν τίμιο αγώνα. Αλλοι πάλι βρέθηκαν σε εξορίες στα ξερονήσια, στις φυλακές. Μαρτύρησαν, πόνεσαν, μάτωσαν και έδωσαν τη ζωή τους, για μια καινούρια Ελλάδα που οραματίστηκαν, ανεξάρτητη, χωρίς "προστάτες".

Και το "στοιχειωμένο σπίτι", μέσα από την αγάπη των ανθρώπων του για την πατρίδα, μέσα από την πίστη, τις θυσίες, τους αγώνες, έγινε πραγματικά "Μνημείο" της ιστορικής αυτής εποχής.

...Σήμερα, στα ερειπωμένα παράθυρά του, υπάρχουν τα χαμόγελα - αν θέλεις, αν μπορείς να τα δεις - με μια ελπίδα για καινούρια ζωή που θα 'ρθει, που θα τη φέρουμε εμείς.

ΡΟΥΛΑ ΜΟΥΣΤΕΡΑΚΗ

Συμβολαιογράφος

Θεσσαλονίκη