ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ: Παναγιώτης ΡΑΜΜΟΣ

Φωτογραφίες: Βαγγέλης ΤΟΚΑΣ

"Πολιτική αντιπαράθεση", "υποκινούμενη ομάδα", "ρεβάνς", "μεγαλοτσιφλικάδες Θεσσαλοί", "μπαταχτσήδες", "μπουζουκόβιοι", "καλοταϊσμένοι από τις επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης",κλπ. κλπ. Και τι δεν έχει ειπωθεί για τους αγρότες, ιδιαίτερα του θεσσαλικού κάμπου, από τους διάφορους πολιτικούς ή φερέφωνα δημοσιογράφους - υπηρέτες της ευρωενωσιακής "σύγκλισης". Μάρτης '95, Δεκέμβρης '96, Γενάρης '97 και έπεται συνέχεια. Ο μεγαλειώδης αγώνας τους έχει ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας. Η ενότητα και η αποφασιστικότητά τους έχει θορυβήσει την άρχουσα τάξη και καλύτερη απόδειξη γι' αυτό είναι ο τρόπος αντιμετώπισής τους από την "εκσυγχρονιστική" κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.

"Δίνουμε αγώνα επιβίωσης, παλεύουμε για να αποφύγουμε το ξεκλήρισμα", είναι το πρώτο που λένε, πριν από οτιδήποτε άλλο οι αγρότες. Αυτή η μεγάλη αλήθεια είναι που τους κινητοποιεί, αυτό είναι το σημείο - κλειδί που τους ενώνει. Δυστυχώς, αυτή είναι η πραγματικότητα. Αλλωστε, είναι ομολογημένο κατά τον πλέον επίσημο τρόπο από την κυβέρνηση, ότι ο αγροτικός πληθυσμός πρέπει να μειωθεί δραστικά. Αυτό το έχουν νιώσει ήδη στο πετσί τους οι αγρότες. Και το εντυπωσιακό είναι ότι αυτό δεν ισχύει μόνο για τους μικροκληρούχους...

Στο μπλόκο της Θεόπετρας συναντήσαμε τον Στέφο Κολοβό,έναν από τους πλέον δραστήριους, να συμμετέχει ενεργά και με πάθος στις συζητήσεις. "Ετσι συμμετέχω σε όλες τις κινητοποιήσεις. Πρέπει να αντισταθούμε στο ξεκλήρισμα. Αυτό που τους φοβίζει δεν είναι το πόσοι είμαστε, αλλά ότι είμαστε ενωμένοι", μας είπε.

Είναι δυνατόν όμως αυτός που καλλιεργεί 150 στρέμματα - όταν ο μέσος κλήρος στην περιοχή είναι 43 στρέμματα - να κινδυνεύει με αφανισμό; Ζητήσαμε να συζητήσουμε μαζί του αναλυτικά και αυτός, πρόθυμος, μας κάλεσε στο σπίτι του, να πιούμε και ένα τσίπουρο, να έχει μαζί και τα βιβλία με τους λογαριασμούς του.

Το χωριό του, ο Σωτήρας, βρίσκεται δίπλα στην πόλη των Τρικάλων και κατοικείται από 110 οικογένειες. Εχει 5.000 στρέμματα καλλιεργήσιμη έκταση. Την καλλιεργούν περίπου 100, αλλά οι πραγματικοί ενεργοί αγρότες είναι περίπου 30 και κάποιοι ακόμη αγρότες - συνταξιούχοι. Οι υπόλοιποι έχουν και τις άλλες δουλιές τους. Ο Στέφος είναι ένας από τους τρεις - τέσσερις καλύτερους του χωριού. Εχει δικά του 70 στρέμματα και ενοικιάζει και άλλα τόσα και περισσότερα, προς 15.000 το στρέμμα, άλλοι ενοικιάζουν και ακριβότερα. Διαθέτει τρακτέρ 80 ίππων με όλα τα παρελκόμενα (πλατφόρμες, δισκόσβαρνα, φρέζα, σπορέα, κλπ.) τρεις αντλητικές μηχανές, δίκτυο για πότισμα και ό,τι άλλο χρειάζεται μια σύγχρονη εντατική καλλιέργεια. "Ολα αυτά κάνουν σήμερα πάνω από 40.000.000 δραχμές", λέει.

Το τρακτέρ το αγόρασε το 1986, 2.000.000 δραχμές. "Μας λένε γιατί δεν αγοράζουμε μικρότερα, λες και εμείς θέλουμε να δίνουμε τζάμπα τα λεφτά μας στους εισαγωγείς. Μα ο τρόπος της καλλιέργειας απαιτεί μεγάλη ιπποδύναμη. Αλλο πράγμα ότι θα μπορούσε να απασχοληθεί περισσότερες ώρες. Αλλά έτσι μας έκαναν. Δουλεύουμε για να αγοράζουμε σίδερα που τα πληρώνουμε πανάκριβα. Οπως πανάκριβα αγοράζουμε τα φάρμακα και τα λιπάσματα από τις πολυεθνικές. Μας έχουν αναγκάσει να μπούμε στο λούκι τους. Ωρες ώρες σκέφτομαι μήπως αυτές οι εταιρίες που κερδοσκοπούν πάνω μας είναι οι σύγχρονοι τσιφλικάδες. Αυτοί και η ΑΤΕ που μας ρουφάει το αίμα. Εγώ πήρα πέρσι τον Απρίλη καλλιεργητικό δάνειο 1.000.000 δραχμές για να αγοράσω σπόρο και λιπάσματα. Στις 31 Δεκέμβρη που πέρασε έπρεπε να πληρώσω στην τράπεζα 1.200.000. Δεν τα είχα και οι τόκοι τρέχουν. Το φθινόπωρο αναγκάστηκα να χρεωθώ άλλες 700.000 για να σπείρω σιτάρι. Θεωρητικά το εισόδημά μου από την περσινή χρονιά ήταν 1.580.000 ακριβώς! Χωρίς να υπολογίσω τη δουλιά τη δική μου και τα έξοδα συντήρησης των μηχανημάτων. Ομως, ακόμη δεν έχω εισπράξει την αποζημίωση από τον ΕΛΓΑ για το βαμβάκι. Είμαι δηλαδή σόλο μέσα και ζούμε από τα έτοιμα, που τελειώνουν και αυτά".

Ο Στέφος είναι 42 χρόνων, παντρεμένος από το 1990 με τη 30χρονη Αφροδίτη. Εχει τρία παιδάκια, τη Σωτηρία,5 χρόνων, τη Βαϊτσα,3 χρόνων και τον Αλέξανδρο,1,5. Από μικρό παιδί στα χωράφια, γεύτηκε καλά τις δυσκολίες της αγροτικής ζωής. Ο πατέρας του, ο 71χρονος Αλέξανδρος,είχε δικά του 60 στρέμματα, δεν ήταν από τους φτωχούς του χωριού.

Ο Στέφος μεγάλωσε όπως όλα σχεδόν τα παιδιά των αγροτών. "Διάβασε να φύγεις από δω να γλιτώσεις", του έλεγε ο πατέρας του. Τέλειωσε το 6τάξιο Γυμνάσιο, αλλά δεν κατάφερε να σπουδάσει. Δεν κατάφερε επίσης να βρει μια άλλη δουλιά, "να τρυπώσει", "να πιαστεί από την κρικέλα". Ισως κάπου και να μην το πολυήθελε, όπως λέει τώρα, γιατί ήταν πολλά αυτά που τον ένωναν με τη γεωργία. "Οποιος καλλιεργεί τη γη, την πονάει, είναι δεμένος μαζί της, της μιλάει και του μιλάει. Μια ψυχή, ένα σώμα. Μεγαλώνει και αυτός μαζί με το σπαρτό, είναι σαν παιδί του", λέει και τα μάτια του φωτίζονται.

Ετσι αποφάσισε να γίνει αγρότης και από το 1984, όταν ο πατέρας του ονομάστηκε συνταξιούχος - γιατί στην πραγματικότητα εξακολουθεί να δουλεύει παρά τα 71 χρόνια του - ο Στέφος ανέλαβε την ευθύνη της καλλιέργειας ουσιαστικά και τυπικά. Τότε τα πράγματα ήταν διαφορετικά.